Tham khảo tài liệu 'bài giảng nuôi cấy mô - tế bào thực vật bằng tế bào trần và kĩ thuật chuyển gen', tài liệu phổ thông, sinh học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng nuôi cấy mô - tế bào thực vật bằng tế bào trần và kĩ thuật chuyển gen
- Chủ đề:
NUÔI CẤY MÔ – TẾ BÀO
THỰC VẬT BẰNG TẾ BÀO
TRẦN VÀ KĨ THUẬT
CHUYỂN GEN
- KHÁI NIỆM
Nuôi cấy mô tế bào thực vật là kĩ thuật cho phép
nuôi cấy dễ dàng những tế bào thực vật hay mô
phân sinh sạch bệnh trong môi trường nhân tạo
thích hợp để tạo ra những khối tế bào hay những
cây hoàn chỉnh trong ống nghiệm.
- CƠ SỞ SINH LÍ CỦA CÔNG NGHỆ
NUÔI CẤY MÔ- TẾ BÀO
TÍNH TOÀN NĂNG:
Là khả năng của 1 tế bào
hình thành 1 cây hòa
chỉnh trong điều kiện nuôi
cấy thích hợp, do trong tế
bào có chứa bộ
AND(NST) hoàn chỉnh,
chứa toàn bộ thông tin di
truyền cho 1 chu kì sống
hoàn chỉnh.
AND mARN
Protêin tính trạng
- Tùy từng tế bào, từng
loại mô, từng thời kì sinh
trưởng, phát triển mà
các gen phù hợp hoạt
động; các gen không
cùng hoạt động như
nhau trong các giai đoạn
phát triển của cơ thể (do
cơ chế điều hòa hoạt
động của gen).
- SỰ PHÂN CHIA, PHÂN HÓA, PHẢN PHÂN HÓA CỦA
TẾ BÀO:
Phân hóa: 1 tế bào 1khối tế bào(phân hóa) mô cơ quan
hệ cơ quan.
Phản phân hóa: khi các tế bào đã phân hóa thành các
mô chức năng riêng biệt nhưng vẫn có thể quay về
trạng thái chức năng phôi sinh ban đầu ki gặp điều
kiện thuận lợi.
- • Các đặc tính trên
được xác định dựa
trên cơ sở là đặc điểm
di truyền nhưng sự
thay đổi môi trường
cũng có ảnh hưởng
trực tiếp đến các đặc
tính đó.
- CÁC NHÂN TỐ ĐẢM BỎ THÀNH
CÔNG TRONG CÔNG NGHỆ NUÔI
CẤY MÔ TẾ BÀO THỰC VẬT:
Đảm bảo điều kiện
vô trùng, phòng thí
nghiệm phải chuyên
hóa cao.
Chọn đúng môi
trường và chuẩn bị
môi trường đúng
cách.
Chọn mô cấy, xử lí
mô cấy thích hợp
trước và sau khi cấy.
- CÁC BƯỚC TRONG KĨ THẬY NUÔI
CÁC
CẤY MÔ- TẾ BÀO THỰC VẬT
Tạo vật liệu khởi đầu: thường chọn chồi là
bộ phận nuôi cấy thích hợp nhất khử
cấy trong môi trường khởi động để
trùng
tái sinh
Giai đoạn nhân nhanh: vật liệu khởi đầu
được chuyển sang môi trường nhân nhanh có bổ
sung Xitokinin để tái sinh 1 thành nhiều chồi.
Giai đoạn tạo cây hoàn chỉnh: tách riêng các
tách
chồi cho vào môi trường tạo rể (bố sung
ch
mỗi chồi ra rể thành 1 cây hoàn chỉnh.
Auxin)
Giai đoạn ra cây: cây trong ống nghiệm đủ
tiêu chuẩn (chiều cao, số lá, số rể) sẽ được
chuyển sang môi trường tự nhiên.
- CÁC HÌNH THỨC NUÔI
CẤY MÔ
• Nuôi cấy mô thực vật
• Nuôi cấy mô bằng tế bào
trần
- NUÔI CẤY MÔ THỰC VẬT
NUÔI
Nuôi cấy mô của cơ
quan tách rời:
VD: củ cà rốt cắt lát
VD:
tách mảnh mạch rây xử
tách
lí+ nuôi cấy mô phôi
phôi nảy mầm cây non
trong ống nghiệm cây
trưởng thành
- Nuôi cấy từ mô hay cơ
quan:
VD: từ 1 mô lá tách tế
bào nuôi cấy trên
đĩa Pêtri điều kiện
thuận lợi sẽ hình
thành những cây non
trồng chậu phát
triển cây trưởng
thành.
- Nuôi cấy đỉnh sinh
trưởng:
tr
Từ 1 mô phân sinh của
mô
đỉnh sinh trưởng của
rễ hoặc thân nuôi cấy
trong môi trường dinh
dưỡng sẽ tạo nên cây
con
- Nuôi cấy mô sẹo từ hạt
Nuôi
phấn( Auxin rất quan
trọng):
Nuôi cấy bao phấn có hạt
Nuôi
phấn chín môi trường
thuận lợi bao phấn chín
sẽ phân hóa bằng cách:
nhân sinh sản sẽ tiêu
biến nhân sinh dưỡng
sẽ nguyên phân tạo mô
sẹo nuôi dưỡng cây
đơn bội(n) xử lí
cônxixin cây trưởng
thành(đơn bội kép).
- NUÔI CẤY MÔ BẰNG TẾ BÀO
NUÔI
TRẦN
Khái niệm tế bào trần:
Là tế bào thực vật bị
Là
loại bỏ vách bởi 1 xử
lí enzim. Đó là tế bào
tự do, cô lập, không
định hướng( vì không
còn chịu sự tương
quan trong hệ thống
thực vật).
- SỰ CÔ LẬP VÀ NUÔI CẤY TẾ BÀO
TRẦN
Sự cô lập:
Trước hết phải xử lí vật
liệu khởi đầu( lá, mô
sẹo, dịch treo tế bào…)
với enzim phân hủy
vách( Xenlulaza,
HemiXenlulaza,
Pectolyaza…).
- Ví dụ: phương pháp tạo
tế bào trần từ lá:
Lá làm sạch lá bằng
Clorox 10% rửa lại
lá 3 lần bằng nước cất
tiệt trùng tách lớp
biểu bì dưới của lá+
gây co nguyên sinh
1h bằng Mannitol
10% enzim thu được
tế bào trần.
- Sức trương tế bào bình
thường thì được cân
bằng với sức ép cơ
học của vách vách
mất, để tế bào không
bị vỡ thì cho vào những
chất gây co nguyên
sinh
sinh
(CaCl2,KCl,Mannitol…)
(CaCl ,KCl,Mannitol…)
hòa tan trong Enzim khi
xử lí
lí
- SỰ NUÔI CẤY
NUÔI
Thành phần của môi
trường nuôi cấy lỏng
hay đặc tùy thuộc vào
vaät liệu thực
vật.Môi trường này có
thêm Auxin và
thêm
Xitokinin để giúp sự
Xitokinin
tái tạo vách và các lần
phân cia đầu tiên
- Đảm bảo đủ các yếu
tố dinh dưỡng: axit
amin, polyamin,
amin,
Hydrolysat Cazein,
nước dừa, mạch nha…
Đảm bảo điều kiện
nhiệt độ, PH, ánh
sáng,áp suát thẩm
thấu….