Bài giảng Tài chính tiền tệ - Chương 2: Lý luận cơ bản về tiền tệ

Chia sẻ: Cvcxbv Cvcxbv | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

173
lượt xem 24
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong chương 2 Lý luận cơ bản về tiền tệ của bài giảng Tài chính tiền tệ nhằm trình bày về sự ra đời và phát triển cảu tiền tệ, bản chất chức năng cảu tiền tệ. Thực chất tiền tệ là hàng hóa đặc biêt đóng vai trò vật trung gian trong trao đổi.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Tài chính tiền tệ - Chương 2: Lý luận cơ bản về tiền tệ

CHÖÔNG II LYÙ LUAÄN CÔ BAÛN VEÀ TIEÀN TEÄ PDH 1
I. Söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa tieàn tệ „ 1. Khaùi quaùt söï ra ñôøi cuûa tieàn teä „ Söï ra ñôøi cuûa tieàn teä gaén lieàn vôùi quaù trình phaùt trieån cuûa trao ñoåi haøng hoaù. „ Trong giai ñoaïn ñaàu, ngöôøi ta trao ñoåi haøng hoaù tröïc tieáp: H1 ‟ H2. „ Vieäc trao ñoåi haøng hoaù tröïc tieáp nhö treân taïo ra ñieàu baát tieän raát lôùn cho nhöõng ngöôøi tham gia quan heä trao ñoåi laø caàn phaûi tìm ñuùng ngöôøi vöøa coù haøng hoaù maø mình caàn, vöøa coù nhu caàu veà haøng hoaù cuûa mình. PDH 2
„ Khi trao ñoåi haøng hoaù môû roäng, ñeå giaûi quyeát khoù khaên treân ngöôøi ta ñaõ thöïc hieän trao ñoåi haøng hoùa giaùn tieáp: „ H1 ‟ vaät trung gian - H2. „ Söï ra ñôøi cuûa “ vaät trung gian ” ñaùnh daáu giai ñoaïn môû ñaàu cho söï xuaát hieän cuûa tieàn teä. 2. Caùc thôøi kyø phaùt trieån cuûa tieàn teä: „ 2.1. Hoaù teä: laø tieàn teä döôùi daïng haøng hoùa, goàm 2 loaïi: „ - Hoaù teä khoâng kim loaïi. „ - Hoaù teä kim loaïi. PDH 3
„ 2.2. Tín teä: laø thöù tieàn töï noù khoâng coù giaù trò nhöng nhôø söï tín nhieäm cuûa moïi ngöôøi maø noù ñöôïc söû duïng laøm phöông tieän trao ñoåi. „ Tín teä coøn ñöôïc goïi laø chæ teä vì noù laø thöù tieàn ñöôïc ngöôøi ta gaùn cho, chæ ñònh cho moät giaù trò nhaát ñònh ñeå ñoùng vai troø tieàn teä. Tín teä goàm 2 loaïi tieàn laø tín teä kim loaïi vaø tieàn giaáy: „ + Tín teä kim loaïi: giaù trò cuûa chaát kim loaïi ñuùc thaønh tieàn nhoû hôn nhieàu so vôùi giaù trò ghi treân maët ñoàng tieàn (Hoaù teä kim loaïi: giaù trò cuûa chaát kim loaïi ñuùc thaønh tieàn ñuùng baèng giaù trò ghi treân maët ñoàng tieàn tính theo ñònh nghóa tieàn teä cuûa nhaø nöôùc). PDH 4
„ + Tieàn giaáy coù 2 loaïi laø tieàn giaáy khaû hoaùn (coù theå chuyeån ñoåi ra vaøng theo ñuùng ñònh nghóa tieàn teä cuûa nhaø nöôùc) vaø tieàn giaáy baát khaû hoaùn (chæ coù theå duøng tieàn ñeå mua vaøng theo giaù thò tröôøng). 2.3. Caùc hình thöùc khaùc cuûa tieàn teä - Buùt teä (tieàn ghi soå): laø thöù tieàn ghi cheùp treân soå keá toaùn ngaân haøng. - Tieàn ñieän töû: nhôø caùc loaïi theû thanh toaùn maø giaûm thieåu thôøi gian ghi cheùp chöùng töø, luaân chuyeån chöùng töø vaø ghi soå keá toaùn NH. PDH 5
II. Baûn chaát, chöùc naêng cuûa tieàn teä „ 1. Baûn chaát cuûa tieàn teä „ Töø nguoàn goác ra ñôøi cuûa tieàn teä, ta hieåu thöïc chaát tieàn teä laø haøng hoaù ñaëc bieät ñoùng vai troø vaät trung gian trong trao ñoåi. Töø khi xuaát hieän ñeán nay, do tieàn teä ñaõ coù söï thay ñoåi caên baûn neân quan ñieåm veà baûn chaát cuûa tieàn teä cuõng thay ñoåi. + Neáu laø hoùa teä (nhö thoùc, cöøu, baïc, vaøng) thì ta goïi noù laø tieàn thöïc chaát, vì noù coù giaù trò noäi taïi (GT baûn thaân). + Neáu laø tín teä (tieàn giaáy, tín teä kim loaïi) thì ta goïi noù laø tieàn daáu hieäu, vì noù chæ coù GT danh nghóa (GT ñaïi dieän). Ngaøy nay, caùc nöôùc ñeàu söû duïng tín teä, vì vaäy kinh teá hoïc hieän ñaïi (thế kỷ 20) cho raèng: Tieàn teä laø moät phöông tieän trao ñoåi ñöôïc luaät phaùp thöøa nhaän. PDH 6
2. Chöùc naêng cuûa tieàn teä Caùc caùch trình baøy chöùc naêng cuûa tieàn teä: - Caùch 1: Tieàn teä coù 5 chöùc naêng (K. Marx): + Chöùc naêng ño löôøng GT (thöôùc ño GT). + Chöùc naêng phöông tieän löu thoâng. + Chöùc naêng phöông tieän thanh toaùn. + Chöùc naêng phöông tieän tích luõy. + Chöùc naêng tieàn teä theá giôùi. „ Tieàn coù chöùc naêng tieàn teä theá giôùi khi noù thöïc hieän ñöôïc 4 chöùc naêng ñaàu treân phaïm vi theá giôùi. „ Vaøng coù chöùc naêng tieàn teä theá giôùi. „ USD, EUR, GBP … coù chöùc naêng tieàn teä quoác teá. PDH 7
- Caùch 2: Tieàn teä coù 4 chöùc naêng (khoâng quan taâm ñeán chöùc naêng tieàn teä theá giôùi). - Caùch 3: Tieàn teä coù 3 chöùc naêng (khoâng quan taâm ñeán chöùc naêng tieàn teä theá giôùi + goäp 2 chöùc naêng phöông tieän löu thoâng, phöông tieän thanh toaùn laøm moät vaø goïi teân laø phöông tieän trao ñoåi). „ 2.1. Chöùc naêng phương tieän trao đoåi: „ Trong chöùc naêng naøy tieàn teä ñöôïc söû duïng laøm phöông tieän löu thoâng vaø phöông tieän thanh toaùn. „ - Tieàn laø phöông tieän löu thoâng khi noù ñöôïc söû duïng laøm vaät trung gian trong quaù trình trao ñoåi (löu thoâng) haøng hoùa: H1- Tieàn - H2. „ - Tieàn laø phöông tieän thanh toaùn khi noù ñöôïc söû duïng ñeå chi traû khoâng tröïc tieáp gaén vôùi vieäc mua baùn haøng hoùa. PDH 8
Khi thöïc hieän chöùc naêng phöông tieän trao ñoåi khoâng nhaát thieát phaûi söû duïng tieàn thöïc chaát coù ñaày ñuû giaù trò, maø coù theå söû duïng tieàn daáu hieäu. Vì vaäy, tieàn daáu hieäu ra ñôøi töø quaù trình thöïc hieän chöùc naêng phöông tieän trao ñoåi. 2.2. Chöùc naêng ño löôøng giaù trò: - Giaù trò cuûa ñôn vò tieàn teä ñöôïc söû duïng laøm tieâu chuaån ñeå ño löôøng vaø bieåu hieän giaù trò cuûa caùc haøng hoaù khaùc thaønh giaù caû haøng hoaù. Thöïc chaát GC haøng hoùa laø tyû leä so saùnh giöõa GT haøng hoùa vôùi GT cuûa ñôn vò tieàn teä. PDH 9
- Vaän duïng chöùc naêng ño löôøng GT cuûa tieàn teä ñaõ giuùp cho caùc DN haïch toaùn chi phí KD, tính giaù thaønh saûn phaåm, ñaùnh giaù hieäu quaû KD. ÔÛ taàm vó moâ, tieàn teä ñöôïc söû duïng ñeå tính toaùn GNP, GDP… 2.3. Chöùc naêng phöông tieän tích luyõ (caát tröõ): Tieàn ñöôïc caát tröõ laïi ñeå ñeà phoøng ruûi ro hoaëc mua saém trong töông lai. PDH 10
Ghi chuù: Veà teân goïi, tieàn moãi nöôùc ñeàu coù teân goïi, teân goïi ñoù coù theå gioáng nhau, vì vaäy ñeå chuaån xaùc thoâng tin caàn goïi teân ñoàng tieàn keøm theo teân quoác gia. Veà kyù hieäu tieàn teä theo quy taéc quoác teá, goàm 3 chöõ, trong ñoù 2 chöõ ñaàu ñeå kyù hieäu teân quoác gia, chöõ thöù ba ñeå kyù hieäu teân ñoàng tieàn. Kyù hieäu tieàn thoáng nhaát theo quy taéc quoác teá cho pheùp tieát kieäm vaø chuaån hoaù thoâng tin trong giao dòch. PDH 11