intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Thú y cơ bản : CÁC PHẢN ỨNG TỰ VỆ CỦA CƠ THỂ part 2

Chia sẻ: Safskj Aksjd | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

163
lượt xem
20
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

6.MỘT SỐ ỨNG DỤNG THỰC TIỂN CỦA MIỄN DỊCH 6.1.Các phản ứng kháng nguyên -kháng thể Kháng thể phản ứng đặc hiệu với KN sinh ra nó. Kháng thể có trong huyết thanh nên những nghiên cứu invitro về mối tương tác giữa KN-KT có sử dụng huyết thanh được gọi là phản ứng huyết thanh. Sự kết hợp giữa KN và kháng thể không phải là sự kết hợp đồng hóa trị nên sự gắn kết giưaz chúng xảy ra thường yếu. Tuy nhiên do cùng một lúc có nhiều mối liên kết nên lực liên kết sẻ...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Thú y cơ bản : CÁC PHẢN ỨNG TỰ VỆ CỦA CƠ THỂ part 2

  1. Phạm Quang Trung Bài giảng Thú y cơ bản 6.MỘT SỐ ỨNG DỤNG THỰC TIỂN CỦA MIỄN DỊCH 6.1.Các phản ứng kháng nguyên -kháng thể Kháng thể phản ứng đặc hiệu với KN sinh ra nó. Kháng thể có trong huyết thanh nên những nghiên cứu invitro về mối tương tác giữa KN-KT có sử dụng huyết thanh được gọi là phản ứng huyết thanh. Sự kết hợp giữa KN và kháng thể không phải là sự kết hợp đồng hóa trị nên sự gắn kết giưaz chúng xảy ra thường yếu. Tuy nhiên do cùng một lúc có nhiều mối liên kết nên lực liên kết sẻ mạnh hơn. Các lực đó bao gồm: - Lực liên kết Hydrro -Lực liên kết tỉnh điện -Lực liên kết Van der Waals -Lực kỵ nước Phản ứng này được sử dụng rộng rải trong chẩn đoán một số bệnh truyền lây. Nó có tính tính xác cao, ít tốn kém, dể sử dụng ở mọi địa bàn. Vì kháng thể và kháng nguyên thông qua phản ứng mắt thường không thể nhìn thấy được, nên phản ứng này muốn xác định được thông qua phản ứng kết tủa. 6.2. Phản ứng kết tủa Khi cho kháng thể đặc hiệu phản ứng với kháng nguyên hòa tan ở liều lượng chuẩn thì xuất hiện kết tủa có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Phản ứng này được dùng để phát hiện kháng nguyên, khi đã có sẳn kháng thể 6.3.Phản ứng ngưng kết Ở phản ứng kết tủa đòi hỏi kháng nguyên hòa tan, còn phản ứng ngưng kết gọi là phản ứng cần các kháng nguyên hửu hình. Phản ứng này ứng dụng để định lượng hàm lượng kháng thể có trong huyết thanh, để xác định khả năng miễn dịch của từng cá thể. 6.4. Phản ứng kết hợp bổ thể Bao gồm các thành phần kháng nguyên + kháng thể + bổ thể , phản ứng này được ứng dụng để chẩn đoán một số bệnh truyền nhiễm. 6.5.Kỹ thuật miễn dịch huỳnh quang Kỹ thuật này dựa trên tính chất của thuốc nhuôm khi được kích thích bở bức xạ có bước sóng đặc biệt sẻ phát sáng. Kháng thể được gắn với chất thuốc nhuộn phát huỳnh quang màu vàng lục, hay đỏ da cam. Kỷ thuật này được ứng dụng để chẩn đoán bệnh truyền lây. 6.6. Kỹ thuật chất hấp thụ miễn dịch enzym (Elisa- Enzyme -linked Immunosorbent Asay). 6.7.Vacxin Vacxin là chế phẩm kháng nguyên gây trạng thái miễn dịch mà không gây bệnh. Vacxin dùng để kích thích đáp ứng miễn dịch nguyên phát làm tăng số lượng tế bào ghi nhớ tăng đáp ứng miễn dịch nhớ khi chúng tiếp xúc với kháng nguyên gây bệnh. Hiện nay, trong y học chương trình tiêm chủng mỡ rộng đã làm giảm đáng kể bệnh truyền nhiễm và làm tăng sức khỏe cộng đồng. Việc tiêm phòng vacxin trong thú y tiến tới như là một luật định nhằm ngăn ngừa bệnh truyền nhiễm cho gia súc, gia cầm mà còn ngăn chặn được sự lây lan bệnh từ động vật sang người. Ví dụ: hiện nay dịch LMLM và cúm gia cầm không những mối đe dọa về sức khỏe con vật thiệt hại kinh tế mà là mối đe dọa cho sức khỏe cộng đồng. Vacxin có thể chứa kháng nguyên sản xuất từ tế bào vô hoạt, đồng thời có thể sử dụng các chủng đã được giảm hoạt lực, không còn có khả năng gây bệnh nữa. Sau đây là một số loại vacxin. Khoa Chăn nuôi Thú y ĐHNL-Huế 19
  2. Phạm Quang Trung Bài giảng Thú y cơ bản Một số loại vacxin được sử dụng rộng rãi trong y học cũng như thú y Loại vacxin Virut sống đã được làm yếu Đậu mùa Nt Viêm gan B Virut sống làm yếu Sởi Nt Quai bị Nt Bại liệt (polio) -sabin Nt Bại liệt (polio)- Salk Virut bất hoạt Cúm Nt Dại Nt Vacxin kháng bệnh vi khuẩn Bạch hầu Giải độc tố Uốn ván Nt Ho gà Dịch chiết mô bào Viêm màng não Từ nhiều chủng Nhiễm Trùng (Hib) Từ Haemophilus influenza typ 4 tiếp hợp với vi khuẩn bặch hầu Tả Vibrrio cholera chết Dịch hạch Yersinia pestis chết Thương hàn Samonella typhi chết Viêm phổi liên cầu Từ 23 chủng Streptôcoccus pneumoniae LMLM Chỉ dùng trong thú y THT DDL H5N1 Đa số các vãcxin trên được dùng trong y học, chủ yếu là các loại được dùng cho trẻ em trong chương trình thanh toán 6 bệnh, Một số dùng cho người lớn sử dụng với mục đích đặc biệt. Người đi du lịch người đi công tác được tiêm vacxin để được đảm bảo an toàn cho bản thân và nhân dân nơi họ đến. Khoa Chăn nuôi Thú y ĐHNL-Huế 20
  3. Phạm Quang Trung Bài giảng Thú y cơ bản 7. Qui trình tiêm phòng vacxin cho lợn Nhằm mục đích nâng cao hiệu quả chăn nuôi, góp phần an toàn dịch bệnh trong địa phương, tạo ra nguồn thực phẩm thịt lợn sạch, thì công tác tiêm phòng vacxin cho đàn lợn nái và lợn con là một việc làm không thể thiếu được trong chăn nuôi lợn. Tiêm phòng muốn đạt hiệu quả cao, cần phải tiêm đúng theo qui trình, đúng loại vacxin, tiêm đạt tỷ lệ bảo hộ. -Qui trình tiêm phòngcho lợn nái: Trước phối giống 15 ngày: +Tiêm vacxin dịch tả lần 1 +Tiêm vacxin phó thương hàn lần 1 Trước 10 ngày: +Tiêm vacxin THT lần 1 +Tiêm vacxin đóng dấu lợn lần1 Sau khi phối giống 80 ngày (trước khi đẻ 1 tháng), tiêm vacxin PTH lần 2 Sau khi đẻ + 40 ngày tiêm vacxin PTH lần 3 +45 ngày tiêm vacxin dịch tả lần 2 + Tiêm vacxin THT và đóng dấu lần 2 Trường hợp trước khi phối giống chưa kịp tiêm phòng thì áp dụng qui trình sau: Sau khi phối giống: +40 ngày, tiêm vacxin PTH lần 1 +45 ngày tiêm vacxin dịch tả lần 1 50 ngày tiêm vacxin THT và đóng dấu lần 1 Sau khi đẻ: + 30 ngày, tiêm vacxin PTH lần 2 +40 ngày Tiêm vacxin THT và DDL lần 2 +45 ngày Vacxin dịch tả lần 2. Qui trình tiêm vacxin cho lợn con và lợn thịt: -Lợn con 21 ngày tuổi tiêm phòng vacxin PTH lần1 -Lợn con 30 ngày tuổi tiêm phòng vacxin PTH lần 2 -Lợn con 40 ngày tuổi tiêm phòng vacxin THT Đ DL lần 2 -Lợn con 45 ngày tuổi tiêm phòng vacxin DT lần1 -Lợn con 58 ngày tuổi tiêm phòng vacxin PTH lần3 -Lợn 70 ngày tuổi tiêm phòng vacxin THT &DDL lần 2 -Lợn 70 ngày tuổi tiêm phòng vacxin Dịch tả lần 2 Hiện tượng quá mẫn Hiện tượng quá mẫn- hypersensitivity: là tổn thương bệnh lý khi có đáp ứng miễn dịch, tức là khi cơ thể tiếp xúc với kháng nguyên lần thứ 2. Tức là một khi có chất lạ (kháng nguyên) xâm nhập vào cơ thể, cơ thể mẫn cảm phản ứng kịp thời bằng biện pháp phá hủy, gây rối loạn hoạt động của cơ thể. Theo Gell và Combs đã chia quá mẫn ra làm bốn loại Khoa Chăn nuôi Thú y ĐHNL-Huế 21
  4. Phạm Quang Trung Bài giảng Thú y cơ bản Bốn loại quá mẫn theo Gell và Combs Loại phản ứng Thời gian xuất hiện lâm sàng Ví dụ Tip I -quá phản vệ dưới 30 phút Sốc phản vệ do tiêm thuốc, do nộc côn trùng cắ n Tip II (quá mẫn gây độc tế 5-12 giờ Truyền nhóm máu và Rh tế bào, phụ thuộc chất không phùhợp kháng thể) TipIII ( phức hợp miễn 3-8 giờ Bệnh về huyết thanh phản dịch) ứng Arthus TipIV(quá mẫn trung gian Loại bỏ mô ghép. Tiếp xúc tế bào hay quá mẫn muộn) với da Bản chất của hiện tượng quá mẫn tip I thường gặp như các dị nguyên vào cơ thể qua con đường tiêu hóa, gây các triệu chứng như nôn mửa, ỉa chảy, nổi mề đay... Trong các trường hợp này có thể dùng chất chôngdị ứng antihistamin cho kết quả. Nếu dị ứng tác động đến đường hô hấp gây ho, hen thở dốc và khò khè, thì chất trung gian này gây co thắt đường hô hấp dưới không phải là Histamin mà là SRS-A. Do vậy trong thực tế antihistamin không dùng để chữa hen, mà dùng ephiephrin, aminophylin hay Teophylin. Các chất hóa học trung gian được giải phóng khi hoạt hóa tế bào Mast Chất trung gian Cấu trúc Chức năng Histamin (có sẳn) Beta- imidazol-etylamin Tăng tính thấm thành mặch, gây co thắt cơ tim Serotonin (có sẳn) 5- hydroxytriptamin Tăng tính thấm thành mạch EFFC-A* (có sẳn) tetrapeptitAxit Hấp dẫn bặch càu ưa axit Heparin proteoprocan Kìm hảm động mạch SRS-A ** tổng hợp mới Sisteinpeptit Co thắt khí quản, tăng tính thấm thành mặch PAF*** tổng hợp mới Phức hợp leukotrien lipit Ngưng kết tiểu cầu, giải phóng histamin Ghi chú: * EFC-A: yếu tố hướng bặch cầu ưa axit phản vệ ( Eozinophil chemotactic factor of ânphylaxis). **RSS-A: Chất phản ứng chậm của phản vệ (Slow reacting subtance of ânphylaxis). *** PAF: Yếu tố hoạt hóa tiểu cầu ( Platelet activiting factor). Quá mẫn gây độc tế bào tip II, thường xảy ra khi truyền máu. Ở người máu được chia ra làm 4 nhóm máu A,B,AB và O. Ở động vật máu nống cũng tương tự nhưng phản ứng độc tế bào thường ít gặp hơn, vì máu được chia thành hệ nhóm máu. Vào năm 1930 người ta còn phát hiện các kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu có một nhân tố, nhân tố đó cũng được tìm thấy trong máu khỉ nên người ta gọi là Factor Rh. Khoa Chăn nuôi Thú y ĐHNL-Huế 22
  5. Phạm Quang Trung Bài giảng Thú y cơ bản Khi bố là Rh+ và mẹ là Rh- thì 50% đúa trẻ ra đời là Rh+. Khi màng nhau bị rách, hồng cầu Rh+ của bào thai sẻ vào tuần hoàn máu mẹ kích thích tạo kháng thể IgG. Nếu bào thai lần mang thai sau là Rh+ thì kháng thể Rh sẻ lọt qua nhau thai và phá hủy hồng cầu thai. May thay điều này ở việt nam ta đa số hồng cầu phụ nữ đều là Rh+. Phản ứng quá mẫn trong gian bào tipIV: Phản ứng này gắn liền với đáp ứng miễn dịch. Ứng dụng phản ứng này trong y học và thú y dùng để chẩn đoán bệnh Sẩy thai truyền nhiễmBrucelulosis và bệnh lao ( Tuberculosis). Phả\n ứng này được thực hiện trên da, được gọi là phản ứng Tuberculin. 8.Bệnh tự miễn Khái niệm bệnh tự miễn được dùng khi hệ thống miễn dịch hoạt động đáp ứng với kháng nguyên của bản thân và gây tổn thương cho chính cơ quan của bản thân. Đây là bệnh do sự lắng động phức hợp miễn dịch, thường xẩy ra ở đáy cầu thận. Những bệnh tự miễn sinh ra sẻ làm rối loạn hàng loạt cơ quan bộ phận mà điều trị bệnh khó có kết quả. Ví dụ: Bệnh nhược cơ năng làm cho cơ bị yếu; Bệnh viêm khớp dạng thấp bệnh này khá phổ biến ở người, nó làm sưng phồng khớp xương cũng như làm tổn thương về xương sụn, gây khó khăn cho cử động hàng ngày. Viêm mãn tính tích tụ lâu ngày sẻ hủy hoại xương khớp. Tài liệu tham khảo: 1. Thomas Carlyle Jones, (1983), Veterinary pathology 2.Daniel. K. Kusewitt, (2001) Veterinary pathology, volume 38, p.20-23 3.Vũ Công Hòe, (2002), Giải phẩu bệnh học, NXB yhọc, Hà Nội 4.Sử An Ninh, (2004) Tồn dư kháng sinh và sức khỏe cộng đồng. Khoa học kỷ thuật thú y, 2. 74-82 D.Herenda, (1994) Cẩm nang kiểm tra thịt tại lò mổ. BộNN& PTNT, (2003), Công tác vệ sinh thú y, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. 5.Phạm Văn Tý, 2001), Miễn dịch học, NXB Hà nội 6.Nguyễn Chính, (1993), Kỷ thuật sản xuất tôm giống và cá nước lợ. 7.Cao Xuân Ngọc, (1997), Giải phẩu bệnh đại cương. NXB, nông nghiệp. 8.Lê Thanh Hòa (2004), nguyên lý ứng dụng RT-PCR; PCR, và dồng hóa sản phẩmNguyễn Vỉnh Phước (chủ biên), Nguyễn Văn Hanh, Đặng Thế Huynh, !1978), Giáo trình bẹnh truyền nhiễm gia súc, NXB Nông nghiệp, Hà Nội. 9.Phạm Hồng Sơn (chủ biên), Phan Văn Chinh, Nguyễn Thị Thanh, Phạm Quang Trung, (2002), Giáo trình vi sinh vật, NXB Nông nghiệp, Hà Nội. 10. Phạm Hồng Sơn, (2006), Giáo trình vi sinh vật (phần đại cương), NXB Nông nghiệp, Hà Nội. 11.Viện hàn Lâm Liên Xô (cũ), (1976), bách khoa toàn thư thú y, tập 1-6. (tiếng Nga) 12.I.F. Ivanov, (1976) Tế bào tổ chức phôi thai, NXB Bông lúa ,Moskva (Tiếng Nga) 13.M.B.Plachotina, (1966) Phẩu thuật thú y, NXB Bông lúa, Moskva (Tiếng Nga) 14. I.P.Plochin, (1971), Chẩn đoán lâm sàng học, NXB Bông lúa, Moskva (Tiếng Nga) 15.I.E. Mozgov, (1974), Dược lý hoc, NXB Bông lúa, Moskva (Tiếng Nga) 16.F.P. Trynus, (1976), Sổ tay tra cứu dược, NXB Bông lúa, Moskva (Tiếng Nga) Khoa Chăn nuôi Thú y ĐHNL-Huế 23
  6. Phạm Quang Trung Bài giảng Thú y cơ bản MỤC LỤC Chương hai ............................................................................................................................... 12 CÁC PHẢN ỨNG TỰ VỆ CỦA CƠ THỂ .............................................................................. 12 6.MỘT SỐ ỨNG DỤNG THỰC TIỂN CỦA MIỄN DỊCH................................................ 19 Một số loại vacxin được sử dụng rộng rãi trong y học cũng như thú y ........................... 20 8.Bệnh tự miễn ..................................................................................................................... 23 Tài liệu tham khảo:............................................................................................................... 23 Khoa Chăn nuôi Thú y ĐHNL-Huế 24
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0