Bài 6 Phân tích phuong sai một số kiểu thiết kế khác<br />
1- Chia ô ( Split - plot )<br />
Ðể trong 1 bảng r cột là r lần lặp, b hàng là các mức của nhân tố B<br />
Số liệu<br />
trên ô nhỏ. Hết b hàng thì hết một mức của nhân tố A trên ô lớn.<br />
Nhu vây cần a x b hàng trong mỗi cột<br />
Cách tính Tạo ra bảng a hàng x r cột dể tính nhân tố A và khối K,<br />
dùng tuong tác A x K<br />
làm sai số ô lớn<br />
Tạo ra bảng a hàng, b cột dể tính nhân tố A, nhân tố B, tuong tác AB<br />
sau cùng dùng hiệu số giữa SSTO và các loại SS dể có sai số ô nhỏ<br />
Thí dụ<br />
Ðạm (ô lớn) , Giống (ô nhỏ)<br />
K1<br />
K2<br />
K3<br />
<br />
Split-plot<br />
<br />
N0<br />
<br />
N60<br />
<br />
N90<br />
<br />
N120<br />
<br />
N150<br />
<br />
N180<br />
<br />
a=6<br />
Số mức b = 4<br />
r=3<br />
<br />
(dạm)<br />
(giống)<br />
(khối)<br />
<br />
V1<br />
V2<br />
V3<br />
V4<br />
<br />
4.43<br />
3.944<br />
3.464<br />
4.126<br />
<br />
4.478<br />
5.314<br />
2.944<br />
4.482<br />
<br />
3.85<br />
3.66<br />
3.142<br />
4.836<br />
<br />
V1<br />
V2<br />
V3<br />
V4<br />
<br />
5.418<br />
6.502<br />
4.768<br />
5.192<br />
<br />
5.166<br />
5.858<br />
6.004<br />
4.604<br />
<br />
6.432<br />
5.586<br />
5.556<br />
4.652<br />
<br />
Tổng các số liệu<br />
ST<br />
Số diều chỉnh<br />
G<br />
<br />
V1<br />
V2<br />
V3<br />
V4<br />
<br />
6.076<br />
6.008<br />
6.244<br />
4.546<br />
<br />
6.42<br />
6.127<br />
5.724<br />
5.744<br />
<br />
6.704<br />
6.642<br />
6.014<br />
4.146<br />
<br />
Tổng (Xịk)2<br />
SXX<br />
SSTO<br />
<br />
V1<br />
V2<br />
V3<br />
V4<br />
<br />
6.462<br />
7.139<br />
5.792<br />
2.774<br />
<br />
7.056<br />
6.982<br />
5.88<br />
5.036<br />
<br />
6.68<br />
6.564<br />
6.37<br />
3.638<br />
<br />
Tổng (TKj)2<br />
SKK<br />
SSK<br />
<br />
51897.735<br />
<br />
= SKK / ab - G<br />
<br />
1.0826<br />
<br />
V1<br />
V2<br />
V3<br />
V4<br />
<br />
7.29<br />
7.682<br />
7.08<br />
1.414<br />
<br />
7.848<br />
6.594<br />
6.662<br />
1.96<br />
<br />
7.552<br />
6.576<br />
6.32<br />
2.766<br />
<br />
Tổng (TAi)2<br />
= SAA<br />
SSA<br />
<br />
26301.027<br />
<br />
= SAA / br - G<br />
<br />
30.429<br />
<br />
V1<br />
V2<br />
V3<br />
V4<br />
<br />
8.452<br />
6.228<br />
5.594<br />
2.248<br />
<br />
8.832<br />
7.387<br />
7.122<br />
1.38<br />
<br />
8.818<br />
6.006<br />
5.48<br />
2.014<br />
<br />
Tổng (AKij)2<br />
= SAK2<br />
SSAK =<br />
<br />
8777.018<br />
<br />
Số số liệu<br />
<br />
N = abr<br />
<br />
= SXX - G<br />
<br />
72<br />
394.481<br />
2161.323<br />
2366.071<br />
204.748<br />
<br />
SAK2/ B - G - SSA - SKK=<br />
1.4197<br />
<br />
Phân tích ô lớn<br />
Cách 1 Tính các tổng bình phuong của Bảng A x K (Ðạm x khối)<br />
K1<br />
<br />
K2<br />
<br />
K3<br />
<br />
TAI<br />
<br />
N120<br />
N150<br />
N180<br />
<br />
15.964<br />
21.88<br />
22.874<br />
22.167<br />
23.466<br />
22.522<br />
<br />
17.218<br />
21.632<br />
24.015<br />
24.954<br />
23.064<br />
24.721<br />
<br />
15.488<br />
22.226<br />
23.506<br />
23.252<br />
23.214<br />
22.318<br />
<br />
48.67<br />
65.738<br />
70.395<br />
70.373<br />
69.744<br />
69.561<br />
<br />
TKJ<br />
<br />
128.87<br />
<br />
135.6<br />
<br />
130<br />
<br />
394.48<br />
<br />
Nguồn<br />
<br />
SS<br />
<br />
DF<br />
<br />
BFTB<br />
<br />
SSA<br />
SSK<br />
SS ol<br />
<br />
30.429<br />
1.0826<br />
1.4197<br />
<br />
5<br />
2<br />
10<br />
<br />
6.0858 42.868<br />
0.5413 3.8128<br />
0.142<br />
<br />
N0<br />
N60<br />
N90<br />
<br />
Bậc tự do dfA<br />
Bậc tự do dfK<br />
Bậc tự do dfAK<br />
Bậc tự do toàn bộ<br />
<br />
dfTO= abr - 1<br />
<br />
FTN<br />
<br />
Flt<br />
<br />
3.326<br />
4.103<br />
<br />
Cách2 Data Analysis<br />
Dùng Data Analysis Two factor without replication dối với<br />
bảng A x K sau dó nhớ chia các tổng bình phuong cho b = 4<br />
<br />
ANOVA<br />
SS<br />
Nguồn<br />
Rows<br />
Columns<br />
Error<br />
Total<br />
<br />
121.72<br />
4.3303<br />
5.6787<br />
131.73<br />
<br />
df<br />
<br />
5<br />
2<br />
10<br />
17<br />
<br />
MS<br />
<br />
F<br />
<br />
24.343 42.868<br />
2.1652 3.813<br />
0.5679<br />
<br />
P-value<br />
<br />
Bảng phân tích phuong sai<br />
SS<br />
<br />
df<br />
<br />
A<br />
K<br />
AK<br />
<br />
30.429<br />
1.083<br />
1.420<br />
<br />
5<br />
2<br />
10<br />
<br />
Tổng<br />
<br />
32.9315<br />
<br />
17<br />
<br />
MS<br />
<br />
6.086<br />
0.541<br />
0.142<br />
<br />
F<br />
<br />
42.868<br />
3.813<br />
<br />
F crit<br />
<br />
2E-06 3.326<br />
0.05879 4.103<br />
<br />
Chia các tổng cho b = 4<br />
Nguồn<br />
<br />
2<br />
<br />
5x2 = 10<br />
<br />
Btd ô lớn<br />
<br />
Bảng phân tích phuong sai ô lớn<br />
<br />
Kết quả<br />
<br />
5<br />
<br />
F crit<br />
<br />
3.326<br />
4.103<br />
<br />
71<br />
<br />
Phân tích ô nhỏ<br />
Cách 1 Tính các tổng bình phuong của bảng A x B (Ðạm x Giống)<br />
Bảng A x B (Ðạm x Giống)<br />
N0<br />
<br />
N60<br />
<br />
N90<br />
<br />
V1<br />
V2<br />
V3<br />
V4<br />
<br />
12.758<br />
12.918<br />
9.55<br />
13.444<br />
<br />
17.016 19.2<br />
17.946 18.777<br />
16.328 17.982<br />
14.448 14.436<br />
<br />
TAJ<br />
<br />
48.67<br />
<br />
65.738<br />
<br />
N120 N150<br />
<br />
N180<br />
<br />
TBI<br />
<br />
20.198 22.69 26.102 117.964<br />
20.685 20.852 19.621 110.799<br />
18.042 20.062 18.196 100.16<br />
11.448 6.14<br />
5.642 65.558<br />
<br />
70.395 70.373 69.744 69.561 394.481<br />
<br />
2161.3<br />
dfB<br />
3<br />
Số diều chỉnh G=ST2 / N<br />
dfAB 3 x 5 = 15<br />
Tổng SS do A<br />
SSA 30.429<br />
SBB 40522<br />
Tổng (TBi)2<br />
dfE=<br />
dfTO-dfK-dfA-dfA -dfB-dfAB<br />
89.888<br />
=71-2-5-10-3-15 = 36<br />
SSB = SBB / ar - G<br />
Tổng (TABij)2 SAB2 7053<br />
69.343<br />
SAB2 / R - G - SSA - SSB =<br />
SSAB =<br />
12.585<br />
sai số ô nhỏ = SSE = SSTO - SSK- SSA -SSB - SSAK- SSAB =<br />
Bảng phân tích phuong sai ô nhỏ<br />
Nguồn<br />
SS<br />
DF<br />
BFTB FTN<br />
Flt<br />
SSB<br />
89.89<br />
3<br />
2.866<br />
29.963 85.711<br />
69.34 15 4.6229 13.224<br />
1.954<br />
SSAB<br />
Sson<br />
12.58 36 0.3496<br />
SSTO<br />
204.7 71<br />
Cách 2 Data Analysis<br />
Dùng Data Analysis Two factor without replication dối với<br />
bảng Ax B sau dó nhớ chia các tổng bình phuong cho r = 3<br />
Tính SSE = SSTO - SSA - SSK -SSAK - SSB - SSAB<br />
<br />
Kết quả<br />
ANOVA<br />
Nguồn<br />
<br />
SS<br />
MS<br />
df<br />
F<br />
P-value F crit<br />
269.66 3<br />
89.888 6.481 0.005 3.287<br />
B<br />
91.288 5<br />
18.258 1.316 0.309 2.901<br />
A<br />
208.03 15<br />
13.869<br />
AB<br />
568.98 23<br />
Tổng<br />
Chia các tổng bình phuong cho r = 3<br />
Tìm duợc SSB, SSAB. Kết hợp với bảng SS ô lớn dể tính Sson<br />
<br />
Nguồn<br />
SSB<br />
SSAB<br />
Sson<br />
SSTO<br />
<br />
SS<br />
89.888<br />
69.343<br />
<br />
12.585<br />
204.75<br />
<br />
Bảng phân tích phuong sai<br />
Ftn<br />
Flt<br />
df<br />
mS<br />
3<br />
29.96<br />
85.71 2.866<br />
15<br />
4.623<br />
13.22 1.954<br />
36<br />
0.3496<br />
71<br />
<br />
2 Ô vuông La tinh<br />
Chọn 2 hình vuông có n2 ô vuông<br />
Số liệu<br />
hình thiết kế thí nghiệm (hình 1) ghi tên các công thức A, B, ...<br />
hình dữ liệu (hình 2) ghi kết quả thí nghiệm xij<br />
Cách tính 1 Tính SSTO = Tổng (xij)2 - G ( Số diều chỉnh G = ST2 / n2)<br />
Tính SSH = Tổng( THi)2 / n - G<br />
(THi là tổng hàng i)<br />
SSC = Tổng (TCj)2 / n - G<br />
(TCj là tổng cột j)<br />
SST = Tổng (TAl)2 / n - G<br />
(TAl là tổng công thức l)<br />
SSE = SSTO - SSH - SSC - SST<br />
Thí dụ<br />
Bảng thiết kế ô vuông La tinh<br />
N=<br />
5x5 = 25<br />
D<br />
E<br />
A<br />
C<br />
B<br />
850<br />
ST<br />
D<br />
A<br />
E<br />
Tổng xij<br />
C<br />
B<br />
28900<br />
A<br />
D<br />
Số diều chỉnh G<br />
B<br />
C<br />
E<br />
B<br />
<br />
E<br />
D<br />
<br />
C<br />
B<br />
<br />
A<br />
<br />
A<br />
<br />
D<br />
E<br />
<br />
C<br />
<br />
Tổng (THi)2<br />
<br />
Bảng dữ liệu<br />
35<br />
50<br />
43<br />
40<br />
27<br />
<br />
TCJ<br />
<br />
195<br />
<br />
Công thức<br />
Tổng TAl<br />
<br />
33<br />
47<br />
30<br />
39<br />
25<br />
174<br />
<br />
31<br />
41<br />
25<br />
40<br />
21<br />
158<br />
<br />
A<br />
149<br />
<br />
29<br />
46<br />
37<br />
25<br />
31<br />
168<br />
<br />
B<br />
150<br />
<br />
26<br />
31<br />
35<br />
38<br />
25<br />
155<br />
<br />
C<br />
186<br />
<br />
SHH<br />
SS =SHH/ n - G<br />
THI<br />
Tổng (TCj)2<br />
154<br />
SCC<br />
215 SSC= SCC/ N -G<br />
170 Tổng (TAl)2<br />
182<br />
SAA<br />
129 SSA = SAA - G<br />
850<br />