Bài thu hoạch: Cảm nhận về hình tượng nhân vật Đăm Săn trong đoạn trích Mtao Mxay

Đỗ Thị Trang ­10A6 THPT Chuyên Vĩnh Phúc<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> BÀI THU HOẠCH CẢM NHẬN VỀ HÌNH TƯỢNG NHÂN <br /> VẬT ĐĂM SĂN TRONG ĐOẠN TRÍCH MTAO MXAY <br /> 1.ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> Văn học chính là con đường đẻ đưa ta tới những miền đất mới những chân trời rực<br /> rỡ , mở ra cho ta một thế giới rộng lớn . Ta có thể thấy tâm hồn của cả một dân tộc , ta<br /> có thể hiểu trái tim và khao khát của họ chỉ qua những ánh văn , qua những hình tượng<br /> nhệ thuật được xây dựng nhờ tài năng và trí tưởng tượng . Đặc biệt là qua văn học dân<br /> gian , qua những hình tượng người anh hùng sử thi độc đáo mang đậm phong cách của<br /> mỗi quốc gia mỗi dân tộc . Với khát khao có 1 buôn làng giàu mạng có 1 tù trưởng tài<br /> giỏi -1 người anh hùng người dân tộc ê-đê đã sang tạo ra hình ảnh người anh hung<br /> đăm săn trong sử thi Đăm Săn . Trong bộ sử thi hào hung này đoạn trích chiến thắng<br /> Mta Mxay và bắt n ữ thần mặt trời ‘’được coi là 1 đoạn trích đặc sắc Đoạn trích đã<br /> xây dựng thành công hình tượng người anh hung đăm săn có vẻ đẹp toàn diện từ ngại<br /> hình lời nói đến ngoại hình nhân cách và lí tưởng sống<br /> <br /> 2.LÀM RÕ VẤN ĐỀ<br /> A . GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ SỬ THI DÂN GIAN VÀ HÌNH TƯỢNG NGƯỜI ANH<br /> HÙNG ĐƯỢC MIÊU TẢ<br /> <br /> Sử thi anh hung là những ánh văn tự sự ( văn xuôi hoặc văn vần )có qui mô hoành<br /> tráng miêu tả và ca ngợi những người anh hung dũng cảm có phẩm chất tốt đẹp tài trí<br /> hơn người , lập được nhiều chiến công hiển hách biết hi sinh lợ ích cá nhân để bảo vệ<br /> cho cộng<br /> <br /> Trong sử thi anh hùng , nhân vật anh hung đại diện cho toàn thể cộng đồngvề mọi<br /> phương diện . Nội dung ấy khiến cho người anh hung sử thi có ý nghĩa biểu tượng cao<br /> hơn . Vẻ đẹp của người anh hung trước hết toát ra ở ngoại hình . Nhân vật anh hung<br /> thường có tầm vóc đẹp có kích thước lớn lao hơn chính bản thân . Đặc điểm nổi bật<br /> nhất của người anh hung sử thi là nó mang vẻ đẹp tạo hình theo quan điểm thẩm mĩ<br /> chuẩn mực riêng của cộng đồng . Ngoài ngoại hình khoae khoắn đầy sức sống vẻ đẹp<br /> của người anh hung sử thi còn là vẻ đẹp của phẩm chất của tài năng phi thường . Vẻ<br /> đẹp đầu tiên cần phải nhắc tới được coi là phẩm chất tuyệt đối của người anh hung sử<br /> thi đó là long dũng cảm ý chí và nghị lực phi thường . Quan trọng hơn cả là người anh<br /> hung sử thi phải luôn mang 1 lí tưởng lớn lao 1 khát vọng vĩ đại . Nếu lí tưởng của<br /> người anh hung sủ thi phương tây là khát vọng chiến công lập vinh quang nơi chiến<br /> trân thì các anh hung sử thi Âns Độ lại mang 1 lí tưởng thuần khiết hơn : họ hướng về<br /> điều thiện về lẽ phải về đạo lí ở đời . Và cũng chính nhờ sức mạnh phẩm chất phi<br /> thường cộng với sức mạnh tinh thần kì diệu người anh hung sử thi luôn được nhiều<br /> chiến công hiển hách . Chiến công của người anh hung bao giờ cũng mang ý nghĩa lớn<br /> lao mang quyền lợi danh dự và hạnh phúc cho bộ tộc cộng đồng . Tóm lại , nhân vật<br /> anh hung luôn hiện diện với tổng hòa sức mạnh vể thể chất lẫn tinh thần . Những vẻ<br /> đẹp đó lúc đầu thì kì vĩ siêu phàm nhưng về sau thì bình dị và gần gũi .Người anh hung<br /> sử thi luôn được nhìn nhận đánh giá ngợi ca với niềm tôn kính thiêng liêng .<br /> <br /> Sử thi ‘’ Đăm Săn ‘’ là sử thi anh hùng tiêu biểu nhất của cá dân tộc Tây Nguyên . Tác<br /> phẩm đã tái hiện lại đời sống đầy biến động của cộng đồng người Ê-Đê cổ đại qua<br /> hàng loạt những chiến công của người anh hung Đăm Săn : đánh thắng các tù trưởng<br /> sắt , Kên Kên mở mang buôn làng chặt cây Sowmuk , bắt ông trời làm the ý mình ,<br /> chinh phục nữ thần mặt trời …Qua người anh hung Đăm Săn đã phản ánh lên khát<br /> vọng và mơ ước của người dân tộc Ê-Đê<br /> <br /> Hai đoạn trích ‘’ Chiến thắng Mtao Mxây ‘’ và ‘’ Bắt nữ thần mặt trời ‘’ đã khắc họa đầy<br /> đủ nét đẹp hoàn mĩ của người anh hung Đăm Săn từ ngoại hình cho đến nhân cách và<br /> lí tưởng<br /> <br /> B.PHÂN TÍCH<br /> <br /> B.1 VẺ ĐẸPBÊN NGOÀI HOÀN MĨ CỦA NGƯỜI ANH HUNG ĐĂM SĂN<br /> <br /> Không vượt ra ngoài khuôn khổ của sử thi dân gian sử thi ‘’ Đăm Săn ‘’ cũng xây dựng<br /> hình tượng người anh hùng Đăm Săn có vẻ đẹp ngoại hình hoàn mĩ theo quan niệm<br /> của người dân tộc Ê-Đê cổ đại . Vẻ đẹp của chàng được miêu tả bằng những mĩ từ<br /> trang trọng giọng điệu sùng kính , thái độ ngưỡng mộ tự hào<br /> <br /> B.1aĐăm săn là người có giọng nói hào sảng <br /> <br /> Do đặc điểm có tính kích trong ngôn ngữ của sử thi tây nguyên nen mỗi lời nói của nhân vật  <br /> đều được cụ thể hóa và không bị hạn chế , chính vì vậy ngôn ngữ lời thoại đã góp phần khắc <br /> họa được rất rõ nét hình tượng nhân vật . Hơn nữa theo quan niệm của người dân tộc đã là <br /> anh hung phải luôn có khí thế hơn người , phải có sự tự tin dũng mãnh ngay là lời nói ­dứt <br /> khoat hào sảng . Đăm săn cũng được xây dựng trên khuôn khổ đó .<br /> <br /> Ngay từ mở đầu đoạn trích , khi đăm săn cất lời thách  thức mtao mxay ta đã thấy được khí <br /> thế trong giọng nói của chàng :’’ Ơ diêng ơ diêng , xuống đây ! Ta thách nhà ngươi đọ dao <br /> với tra đấy ! ‘’. Lời nói âm vang cất lên mạnh mẽ dứt khoát không chút do dự hay sợ hãi , <br /> khiến cho một tù trưởng manh như mtao mxay cũng phải tỏ ra kinh sợ cho dù hắn vớn là một <br /> kẻ ‘’ đã quen đị đánh thiên hạ bắt tù binh , đã quen đi xéo nát đất đai thiên hạ ‘’. Giongj nói <br /> của Đăm Săn cũng giống như giộng nói của người anh hung Achilles trong sủ thi Hi Lạp có <br /> Đỗ Thị Trang ­10A6 THPT Chuyên Vĩnh Phúc<br /> <br /> tiếng thét âm vang như ‘’tiếng kèn xung trận’’  làm cho “đầu gối của hết thảy những người<br /> Troy đều run rẩy” và “trái tim tan ra như nước” . Đây cũng chính là cái khí thế mà ta<br /> cảm nhận được ỏ Đăm Săn , trong suôt trận đánh mỗi lần chàng cất lời day cung la cai<br /> khi the ma ta cam nhan duoc o dam san , trong suốt trận đánh mỗi lần chang cất lời<br /> thĩ . Có lẽ ngay từ khi đăm săn cất gọng nói thì chàng đã giành được một phần thắng từ<br /> chính sự tự tin của mình . Không chỉ trong trận đánh đăm săn mới thể hiện được giọng <br /> nói hào sảng của mình mà sau khi đã chiến thắng và trở về ta mới thấy rõ điều đó , khi cháng <br /> kêu gọi mọi người tôi tớ của mtao mxay trở về cùng mình ‘’ Ơ nghìn chim sẻ , ơ vạn chim <br /> ngói ! Ơ tất cả tôi tớ bằng này ! Các ngươi có đi với ta khoonbg ‘’. Hào sảng nhất dũng mãnh  <br /> nhất là lúc chàng ra lệnh cho tôi tớ chuẩn bị lễ vật cúng thần , một đoạn với những câu văn <br /> dài thể hiện được niềm vui . Trong đoạn trích ‘’ Đi bắt nữ thần mặt trời ‘’ các tác giả dân <br /> gian cũng đẫ sử dụng hình ảnh so sánh rất độc đáo để miêu tả giọng nói của đăm săn ‘’ tiếng  <br /> oang oang như sấm gấm sét dậy ‘’, ‘’ Tiếng khách nghe như tiếng chong chóng gõ mõ ‘’ Như <br /> vậy đăm săn đã có khí chat của 1 người anh hung từ ngay trong lời nói của chàng ­ giọng nói <br /> có nội lực tiềm ẩn 1 sức mạnh phi thường . <br /> <br /> B.1b Chàng có hình dáng phi thường vạm vỡ khẻo mạnh <br /> <br /> Trong van hoc dan gian the gioi nhat la su thi hinh anh nguoi anh hung luon duoc mieu ta co <br /> ngoai hinh rat dep va cuong trang, ta da tung  bat gap hinh anh nguoi anh hung trong su thi <br /> Mahabrahatacua an do ‘’ Arjuna – chàng trai trẻ, như thân của một con voi, có đôi vai,<br /> cánh tay và bắp đùi rắn chắc. Nếu nhìn kỹ, trông chàng ta sừng sững như đỉnh<br /> Himavat. Arjuna có dáng đi như dáng đi của một con sư tử, có sức mạnh như sức mạnh<br /> của một con voi thời sung mãn… Chàng ta trông thật quyết chí và chắc chắn giành<br /> được chiến thắng ‘’hay Trong sử thi Ramayana, nhân vật anh hùng lại có được vẻ ngoài<br /> thánh thiện do các biện pháp kỹ thuật sử thi được sử dụng trong sự kết hợp nhuần<br /> nhuyễn với những yếu tố tôn giáo. Hoàng tử Rama trong tác phẩm có “đôi mắt sáng<br /> như mặt trời và mặt trăng, có đôi tai nghe thấu nhạc của trời đất, chàng là kẻ thù của<br /> mọi sự ghen tuông hờn giận và tội ác tàn bạo” dam san cung vay chang Không chỉ có<br /> giọng nói hào sảng mang khí chất anh hung mà cả vóc dáng và tư thế của chàng cũng được <br /> miêu tả  và khắc họa lai rất chi tiết đẹp đẽ cho thấy được sức mạnh cảu người anh hung <br /> đăm săn . Phần đầu đoạn trích ‘’ Chiến thắng Mtao M xay ‘’ tuy không miêu tả hình dánh <br /> đường nét tên khuôn mặt của đăm săn nhưng qua hành động lời nói cử chỉ cũng đã gợi lên <br /> được cho bạn đọc ngững cảm nhận đầu tiên và hình ảnh cho của người anh hung . Đặc biệt <br /> là sự đối lập giữa dáng đứng hiên ngang của đăm săn và sự yếu ớt sợ hài của  mtao mxay <br /> cũng làm hiện lên vóc dáng lớn lao của người anh hung . Đó là một tư thế hiên ngang bất <br /> chấp khó khăn để dành lại danh dự cho bản than và cho cộng đồng , buôn làng . Có lẽ do <br /> cách tư duy và những suy nghĩ của người dân tộc nên hình ảnh đăm săn hiện lên ở cuối đoạn <br /> trích được ghi lại rất độc đáo , vẻ đẹp theo quan niệm của người dân tộc cũng giúp ta hình <br /> dung về con người dân tộc Ê­Đê chân thật giản dị . Cũng gần giống với hingf ảnh của những <br /> người anh hung trong thần thoại hi lạp , người anh hung đăm săn hiện lên vô cùng khỏe <br /> khoắn và tràn đày sức sống qua nhuwngx câu văn dài đầy ấn tượng ‘’ch àng nằm trên võng <br /> tóc thả trện sàn , hứng tóc chàng dưới đất là 1 cái nong hao’’. Đây là hình ảnh rất lãng mạn , <br /> nó không làm giảm đi sức mạnh hay dũng khí của đăm săn mà còn làm tăng them vẻ đẹp cho <br /> người anh hung . Và hơn nũa hình ảnh đó cũng cho ta thấy tâm hôn lãng mạn của người dân <br /> tộc  Ê­đê trong buổi đầu xây dựng nền văn học . Không chỉ dừng lại ở việc miêu tả mái tóc tư  <br /> thế của người anh hùng mà các tác giả dân gian còn khắc họa them hình ảnh cường tráng <br /> cho chàng ‘’Bắp chân chàng to bằng cây xà ngang , bắp đùi chàng to bằng ống bễ , sức<br /> chàng ngang sức voi đực , hơi thở chàng ấm ầm tựa sấm dậy , chàng nắm sập thì gãy<br /> rầm sàn , chàng nắm ngửa thì gãy xà dọc : Đăm săn vốn đã ngang tàn từ trong bụng<br /> mẹ ‘’<br /> <br /> B.1c: Trang phục của người anh hung <br /> <br /> Nhưng có lẽ để có thể bộc lộ hết được vẻ đẹp của 1 con người anh hung thì không chỉ ở <br /> hình dáng hay lời nói mà nó còn được bộc lộ ở đôi mắt , phải thế mà người ta mới nói ‘’ đôi <br /> mắt là cửa sổ tâm hồn ‘’ . Trong sử thi dan gian  ấn dộ Hoàng tử Rama có “đôi mắt sáng như <br /> mặt trời và mặt trăng ‘’, đăm săn cũng có 1 đôi mát rất đệp thể hiện dược sự thông ming tài <br /> trí của chàng ‘’ đôi mắt long lanh như mắt chim ghếch ăn hoa tre ‘’ Đây có lẽ chính là sự <br /> khóe léo trong cách lựa chọn hình ảnh so sánh của người dân tộc ê­ đ ê. đ ể tôn thêm vẻ đẹp <br /> của người anh hùng đó chính là rang phục ‘’ ngực quấn chéo một tấm mềm chiến , mình <br /> khoác 1 tấm áo chiến tai đeo nụ , sát bên mình ngh ênh ngang đủ giáo gươm ‘’ hay ‘’ Ch àng c <br /> ư ời m ột ng ựa đ ực , mặc một áo blak rằn  gươm giáo tuốt trần san sát bên người ‘’ Dù ở <br /> đâu trong hoàn cảnh nào thì vật dụng luôn theo sát dăm săn đó chính ;là gươm giáo , có lẽ đây  <br /> là dụng cụ cũng như tư trang cần thiêt cuả  1 người anh hung để thể hiện sức mạnh cũng <br /> như tư thế dẻ có thể luôn sẵn sang chiến đấu . Từ trang phục của chàng dường như ta cảm <br /> nhận được sâu sắc sức manh và khí thế toát ra <br /> <br /> D.1d Của cải <br /> <br /> Đăm săn là 1 tù trưởng cảu 1 buôn làng giàu mạnh cái khí thế của chàng đã được vang<br /> đi khắp nơi cả miền Ê-đê Ê-ga , không một ai là không biết tới 1 chàng đăm săn mạnh<br /> mẽ rắn rỏi và tài chí hơn người đén nỗi ‘’ danh vang đến thần linh tiếng lừng khắp nơi<br /> đông tây đâu dâu cũng nghe danh tiếng của đăm săn ‘’Ch àng nhiều của cải có cuộc<br /> sống sung túc có nhiều chiêng đồng , voi bầy la nhiều không đếm hết , bạn bè chàng<br /> nhiều như niêm ‘’ Từ khắp mọi miện người ta khiêng rượu khiêng lợn đến ‘’ đẻ kết than<br /> với chàng . Tất cả cũng đủ cho thấy đăm săn thực sự là 1 người anh hung , chàng là<br /> niềm tự hào của cả bọ tộc . Vẻ đẹp của chàng gần tự nhiên đúng với bản chất của con<br /> người dân tộc ê-đê giản dị gần gũi và chân thật<br /> Đỗ Thị Trang ­10A6 THPT Chuyên Vĩnh Phúc<br /> <br /> *Như vậy hình tượng người anh hung đăm săn được khắc hạ rất đẹp , vẻ đẹp của<br /> chàng là kết tinh vẻ đẹp của cả 1 dân tộc của 1 thời kì ‘’ 1 đi không trở lại ‘’ . đó là 1 vẻ<br /> ngoài không quá khoa trương nhưng cũng đạt đến độ hoàn mĩ mang đậm dấu ấn và<br /> phong cách của người dân tộc Ê-đê<br /> <br /> B.2 Vẻ đẹp nhân cách và lí tưởng sống<br /> <br /> Ngoài tầm vóc mang kích thước vũ trụ, tiêu biểu cho sức mạnh thể chất – tinh thần của<br /> cộng đồng dân tộcnhân vật anh hùng sử thi còn sáng ngời vẻ đẹp của đức hạnh, trí<br /> tuệ, tài năng và lòng dũng cảm, … Tất cả được thể hiện qua những hành động cao cả,<br /> dũng cảm của người anh hùng với những chiến công hiển hách. Hêghen đã nhận định:<br /> “Tinh thần dũng cảm làm thành cái hứng thú chủ yếu mà tinh thần dũng cảm là một<br /> trạng thái tâm hồn và một hoạt động không hợp với tính cách biểu hiện trữ tình, cũng<br /> không phù hợp với hành động có tính kịch, nhưng lại đặc biệt phù hợp với hình tượng<br /> sử thi” . Nhân vật anh hùng sử thi không thể tồn tại nếu không vượt qua được mọi khó<br /> khăn thử thách để giành chiến thắng vang dội, lập được những chiến công hiển hách.<br /> Người anh hùng phải có những khát vọng lớn lao, những lý tưởng cao cả và lý tưởng ấy<br /> cũng là đại diện cho lý tưởng của cộng đồng dân tộc.Và trong sử thi đăm săn người<br /> anh hung cũng mang những vẻ đẹp của nhân cách và lí tưởng đó<br /> <br /> B.2.aDũng cảm , kiên cường<br /> <br /> Lòng dũng cảm, ý chí và nghị lực phi thường được coi là những phẩm chất đạo đức có<br /> tính chất tuyệt đối của người anh hùng trong sử thi . Đối với người anh hung đăm săn<br /> long dũng cảm là 1 nét tiêu biểu trong tính cách và tâm hồn . Xuyên suốt hai đoạn trích<br /> ta cảm nhận được long dũng cảm đó . Ở ‘’ Chiển thắng Mtao Mxay ‘’ thì sự dũng cảm<br /> của đăm săn thể hiện ở việc chãng dám thách đấu Mta Mxay –tù trưởng sắt , để dành<br /> lại vợ . Có lẽ nếu như là những tù trưởng khác thì xẽ can tâm mất vợ nhưng với đăm<br /> săn thì không chàng mạnh mẽ và gan dạ hơn . Không cần bất kì ai đi cùng một mình<br /> chàng cũng dám thách đấu , ta có thể thấy tâm thế của người anh hung không chút do<br /> dự , lo lắng hay tỏ ra sợ hãi . Ngay từ lời nói đầu tiên của chàng với Mtao Mxay ta cũng<br /> thấy được sự dũng cảm đó ‘’ Ta thách nhà ngươi đọ dao với ta đấy ‘’C âu nói đầy khí<br /> thể hiên ngang , giọng thơ dõng dạc hào sảng cho ta thấy được tư thế đường hoàng<br /> của người anh hung chính nghĩa . Và cả đến khi đã thấm mệt chãng vẫn không dừng lại<br /> vẫn tiếp tục chiến đấu ‘’ Đến lúc này , Đăm săn đã thấm mệt . Chang vưà chạy vừa<br /> mộng thấy ông trời ‘’ tuy được ông trời giúp đỡ nhưng nó không hề hạ thấp tài năng<br /> long dũng cảm của chàng mà trái lại càng tăng thêm thanh thế uy danh của chàng ,<br /> chứng tỏ cuộc chiến của chàng là 1 cuộc chiến chính nghĩa tuy nhiên ông trời chỉ đóng<br /> vai trò chỉ dẫn còn người quyết định vẫn là đăm săn . Chàng hành động vô cùng nhanh<br /> gọn ‘’ Đăm săn gừng tỉnh , chộp ngay một cái chày mòn , ném trúng vành tai kẻ địch ‘’<br /> Long dũng cảm của đăm săn không chỉ dững lại ở việc đánh thănmgs kẻ thù dành lại<br /> vợ mà đến đoạn trích ‘’ Bắt nữ thần mặt trời ‘’ long dũng cảm và ý chí của đăm săn<br /> được nâng lên một tầmg cao mới lớn lao hơn, tàm vóc của người anh hung cũng trở<br /> nên vĩ đại hơn . Những việc đăm săn làm tưởng trừng như là không thể đối với 1 người<br /> phàm với ý chí và lõng dũng cảm của mình đăm săn cũng đã thử đối mặt với tất cả<br /> chàng nói ‘’Ng ười dũng tướng chắc chết mười mươi vẫn không lùi bước ha cũng không<br /> vào được đó hay sao ‘’ rồi khi nhắc tới những khó khăn chàng cũng không hề nao núng<br /> ‘’ Mặc , diêng cứ để mặc tôi !Tôi sẽ làm bàn trang tôi san đường tôi đi . Gặp cọp , tôi sẽ<br /> giết cọp . Gặp tê giác , tôi sẽ giết tê giác ‘’ và ngay cả khi đối mặt với nữ thần mặt trời<br /> đăm săn vẫn hiên ngang cất lời cầu hôn ‘’ Tôi đên đây , tôi muốn có người nấu cơm<br /> canh tôi ăn , dệt khố tôi mắc ‘’ . Chàng cũng dũng cảm thú nhận việc mình đã có vợ ‘’<br /> Tôi là lưỡi dao đã vướng cán , là lười giáo đã có tây cầm ‘’ Cả tư thế chàng bước đến<br /> và tư thế ra về của chàng đêu rât dũng cảm và đường hoang nó thể hiện ý chí kiên định<br /> bất chấp hiểm nguy của chàng . Tuy rằng cuối cùng đăm săn đã phải chết , cái chết của<br /> chàng không làm giảm đi vẻ đẹp của hình tượng người anh hung với long dũng cảm và<br /> ý chí kiên cưpowngf mà ngược lại nó khắc sâu vào tâm trí bạn đọc một đăm săn dũng<br /> cảm . Có lẽ chãng cũng đã dự tình trước điều này nhưng vẫn quyết tâm để bước đi<br /> <br /> B2.b Sự khôn ngoan tự tin<br /> <br /> Ngoài long dũng cảm cũng với 1 ý trí sát đá và sự kiên định bền bỉ Đăm săn cũng giống<br /> như bao ngừoi anh hung trong sử thi khác có 1 trí tuệ sắc sảo ấy là sự khôn ngoan và<br /> sự tự tin vào chính mình . Cũng giống như ngứoi anh hung trong sử thi Hi Lạp Ô-đi –<br /> xê , Uy –lít-xơ có trí tuệ mưu trí sánh ngang với thần linh . Trong đoạn trích ‘’Uy-lít-xơ<br /> trở về ‘’ cũng chính bằng tài trí sự thong minh và nhạy bén mà Uy-lít –xơ mới có thể<br /> vượt qua được sựu thể thách của người vợ thủy chung và đoàn tụ với giai đình mình<br /> sau 20 năm xa cách . Trong đoạn trích ‘’ Chiến thắng Mtao Mxay’’ ta cũng thấy được sự<br /> khôn ngoan cũng như sự tự tin của đăm săn . Chẳng phải chàng đã dám đến để thách<br /> đấu Mta Mxay hay sao ấy là sự tự tin vào bản tin vừa là sự dũng cảm , có lẽ chàng tin<br /> tướng vào sức mạnh của chính mình có thể chiến thắng mtao mxay . Chinhs sự tự tin<br /> này đã cho chàng thế chủ động trong cuộc chiến . Có lẽ sự thành công của đăm săn<br /> khyoong chỉ nhờ vào sức mạnh phi thường mà đó còn là nhờ sự khôn ngoan khéo léo<br /> của chàng . Khi chàng ra lời thách đố với mtao mxay hắn đã từ chối và còn chêu chọc<br /> chang ‘’Tay ta đang còn bận ôm vợ haqi chúng ta ở trên nhà này cơ mà ‘’ thì đăm săn<br /> đã đe dọa ‘’ Ngươi không xuống ư ?Ta sẽ lấy cái sàn hiên nhà ngưoi ta bổ đôi , ta sẽ lấy<br /> cái cầu thang của nhà ngươi ta chẻ ra kéo lửa , ta hun cài nhà của nhà ngươi cho mà<br /> xem !’’. Đay là lơi đe dọa rất khôn ngoan , đã đánh động tới tâm lí của kẻ thù khiến cho<br /> hắn dù đang ngạo mạn cũng phải khiếp sợ dè chừng chấp nhận lời thách đấu của đăm<br /> săn . Hay lá khi đăm săn thuyết phục Đăm Pắc Quây ‘’ Khắp vùng Ê-đê trên cao , vùng<br /> Mnông dưới thấp , khắp tây đông thử hỏi cón aiu dám chống lại đăm săn , chống lại<br /> người tù trươmhr giàu mạnh , đầu đội khăn nhiễu , vai mang nải hoa này ? Tôi không<br /> Đỗ Thị Trang ­10A6 THPT Chuyên Vĩnh Phúc<br /> <br /> sợ ‘’ Câu nói ấy vừa thể hiện khí thế sự dũng cảm đồng thời cón bộc lộ cả sự khôn<br /> ngoan và sự tự tin cả chàng trên con đường chinh phục thần quyền . Đăm săn tự tin<br /> vào bản lĩnh của chính mình , có lẽ chính vì thế mà chàng mới có đủ dũng khí để đi cầu<br /> hôn nữ thần mặt trời , cyhangf cho mình xứng đáng và có đủ tài trí để có thể trở thành<br /> chồng của nữ thần mặt trời . Đây không phải sự kieu ngạo mà là sự tự tin vào chình<br /> mình .<br /> <br /> B 2.c : Khát vọng cảu đăm săn<br /> <br /> : khát vọng hòa bình<br /> <br /> Đối với mỗi dân tộc đều có những có những khát vọng và ước mơ riêng được thể hiện<br /> và gửi gắm qua hình tượng người anh hung trong sử thi , nếu trong sử thi Âns độ<br /> Ramayana đó là khát vọng của nhân đan về 1 vị minh quân 1 vị anh hung tài ba đức độ<br /> đem lại hạnh phúc cho xã hội và nhân dân hayu là sử thi hi lạp là khát vọng chinh phục<br /> thế giới và mơ ước về 1 cuộc sống hòa bình . Đến với sử thi đăm săn ta cũng bắt gặp<br /> những khát vọng đó ở hình ảnh người anh hung<br /> <br /> Trước tiêng , đó là khát vọng về 1 cuộc sóng hòa bình hạnh phúc , xây dựng 1 buôn<br /> làng giàu mạnh . Ta cũng biết cuộc chiến của đăm săn với mta mxay ngay từ đầu<br /> không chỉ vì danh dự của riêng đăm săn mà nó còn là để lấy lại danh dự của buôn làng<br /> vì trong chế độ mẫu hệ bị cướp đi người vợ là 1 nỗi xỉ nhục vô cùng lớn đối với cả cộng<br /> đồng . Nhưng sau khi đăm săn chiến thắng , nếu theo như lẽ thương tình chãng sẽ phải<br /> giết tất cả tôi tớ và người dân trong làng của mtao mxay , nhưng chãng đã không làm<br /> như vậy . Cháng đã hỏi họ ‘’ Ơ nghìn chim sẻ , ơ vạn chim ngói ! Ơ tất cả tôi tớ bằng<br /> này ! Các ngươi có đi với ta không ?’’v à khi được lời đáp lại đông ý chàng lại cất lời ‘’ Ơ<br /> nghìn chim sẻ , ơ vạn chim ngói ! Ơ tất cả tôi tớ bằng này ! Chúng ta về nào !’’ lời kêu<br /> gọi thể hiện được sự trang trọng , niềm vui qua đó bộc lộ khát vọng hòa bình của đăm<br /> săn , chàng chỉ muốn có 1 cuộc sống bình yên và chàng sẽ chiến đấu để bảo vệ cho<br /> danh dự và cuộc song của người dân bản mình . Đoạn trích cũng nghi lại cảnh đoàn<br /> người trở về trong niềm vui sự đông đúc ‘’ Đoạn người đông như bầy cà tong , đặc như<br /> bầy thiêu than , ùn ùn như kiến như mốid ‘’ rồi ‘’ Tôi tớ mang của cải về nhiều như ong<br /> di chuyển nước , như vò vẽ di chuyển hoa , như bầy trai gái đi giếng lang cõng nước ‘’ .<br /> Cũng bắt nguồn từ khát vọng đó mà đăm săn mới đi bắt nữ thần mặt trời vì muốn có 1<br /> buôn lang giàu mạnh không phụ thuộc ngay cả những sức mạnh cảu thần linh .<br /> <br /> -Khát vọng chinh phục thần quyền :Cao cả hơn , lớn lao hơn đó là khát vọng chinh<br /> phục thần quyền của người dân tộc Ê-đê được gửi gắm qua hình tượng người anh<br /> hung đăm săn trong đoạn trich ‘’ Bắt nữ thần mặt trời ‘’ .Có lẽ chính cái khát vọng<br /> aaysddax cho Đăm Săn sức mạnh – sức mạnh của cả 1 cộng đồng để vượt qua hiểm<br /> nguy mà chàng gặp phải trên đường chiến đấu của mình . Chính khát vọng này cũng<br /> đã nâng tầm hình ảnh người anh hung Đăm Săn không phải vị thế 1 con người mà<br /> chàng đã sánh ngang với thần linh khi đã dám đến cầu hôn người cọn của thần đất và<br /> thần trời –nữ thần mặt<br /> <br /> C: TỔNG HỢP ĐÁNH GIÁ<br /> <br /> C.1: Vẻ đẹp của Đăm Săn<br /> <br /> Như vậy , vẻ đẹp của Đăm Săn là kết tinh vẻ đẹp của cả cộng đồng . Nét đẹp của<br /> chàng tuy được sangs tạo và xây dựng trên khuôn mẫu chuẩn mực vẻ đẹp của người<br /> anh hung trong sử thi nhưng ta không thấy nhàm chán hay sự đơn diệu lặp lại . Ta nhìn<br /> thấy Đăm Săn mang 1 vẻ đẹp khỏe khoắn 1 sự khôn ngoan và mang trong mình những<br /> khát vọng cao cả . Chàng là hiện thân của cái đẹp là hình mẫu lí tưởng là mơ ước và<br /> khát vọngcủa người dân tộc Ê-Đê về 1 người tù trưởng anh hung có thể bao vệ và xây<br /> dựng buôn trở nên giàu mạnh Đúng như Hegel nói về sử thi anh hùng "về thực chất<br /> có liên quan đến thời trung đại, khi dân chúng tỉnh dậy từ giấc ngủ nặng nề, nhưng tinh<br /> thần thì đã cứng cáp đến mức tạo được thế giới riêng của mình và tự cảm thấy mình<br /> gắn bó máu thịt với thế giới ấy... Khi bản thân cái cá nhân được giải phóng khỏi khối<br /> vẹn toàn dân tộc ‘’sử thi Đăm Săn thực sự là 1 thực sự là 1 thế giwos riêng được tạo<br /> rakhi người dân tộc ‘’ mới tỉnh dậy từ giấc ngủ nặng nề ‘’. Đăm săn không chỉ là hình<br /> mẫu lí tưởng hay ước mơ mà vẻ đẹp của chàng còn là kết tinh của vẻ đẹp tâm hồn<br /> người dân tộc Ê-Đê mộc mạc giản dị khỏe khoắn và tràn đầy sức sống<br /> <br /> C.2 : Nghệ thuật<br /> <br /> Nhưng có lẽ vẻ đẹp của Đăm Săn sẽ không được tái hiện 1 cách hoàn mĩ và đẹp đẽ<br /> như vậy nếu không có nghệ thuật sử thi . Đầu tiên đó là ngôn ngữ kể chuyệnthể hiện<br /> được sắc thái cảm xúc của nhân vật . Hay ngôn ngữ nhân vật có sử dụng các câu<br /> mệnh lệnh mang âm hưởng hiệu triệu vang vọng . Đặc biệt là nghệ thuật sử dụng các<br /> biện pháp tu từ , thành công nhất là nghệ thuật so sánh phóng đại , tạo ra những vẻ<br /> đẹp ấn tượng từ đó tạo ra những vẻ đẹp thần thánh phi phàm đúng với tình chất anh<br /> hung manh tầm vóc vũ trụ của nhân vật<br /> <br /> 3: Kết Luận <br /> Vien nghien cuu van hoa VN co viet ". Giá trị lớn nhất ở các áng sử thi ấy là ở chỗ qua sự<br /> nghiệp của các vị thần và các vị anh hùng thể hiện được phẩm chất của nhân dân lao<br /> động với tính cách hồn nhiên chất phác, với đầu óc năng động thông minh, với niềm<br /> gắn bó cùng nhau trong cộng đồng, với niềm tin tưởng ở khả năng vô cùng to lớn của<br /> cộng đồng ‘’ Đúng vậy hình tượng người anh hung mang vẻ đẹp hoàn mĩ từ ngoại hình<br /> đến phẩm chất được xây dựng trên mơ ước và khát vọng của người dân tộc đã mang<br /> đến cho bạn đọc những cảm nhận về dân tộc Ê-Đê trong những buổi đầu của văn học .<br /> Đó là những con người giàu mơ ước có lí tưởng và khát vọng lớn lao , qua hình ảnh<br /> Đỗ Thị Trang ­10A6 THPT Chuyên Vĩnh Phúc<br /> <br /> <br /> người anh hung Đăm Săn ta cũng thấy được vị theesw của người dân tộc Ê-Đê . Hình<br /> ảnh ấy ta cũng bắt gặp trong bài thơ nói vói con của Y Phương<br /> ‘’ Người đồng mình tuy thô sơ da thịt<br /> Chẳng mấy ai nhỏ bé đâi con ‘’<br /> <br /> <br /> <br /> <br />  <br />