BÀN TAY VÀ CHI TRÊN (HAND AND UPPER EXTREMITY)

Chia sẻ: Tu Oanh04 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

61
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

1/ PHUƠNG PHÁP TỐT NHẤT ĐỂ CẦM MÁU NƠI MỘT VẾT THƯƠNG RÁCH Ở BÀN TAY VÀ CẲNG TAY ? Đè ép trực tiếp. Hiếm khi cần đến garrot. Thói quen đặt kềm một cách mò mẫm vào trong vết thương là nguy hiểm và thường có thể gây tổn hại những cấu trúc kế cận với huyết quản gây xuất huyết, như dây thần kinh giữa và trụ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: BÀN TAY VÀ CHI TRÊN (HAND AND UPPER EXTREMITY)

BÀN TAY VÀ CHI TRÊN (HAND AND UPPER EXTREMITY) 1/ PHUƠNG PHÁP TỐT NHẤT ĐỂ CẦM MÁU NƠI MỘT VẾT THƯƠNG RÁCH Ở BÀN TAY VÀ CẲNG TAY ? Đè ép trực tiếp. Hiếm khi cần đến garrot. Thói quen đặt kềm một cách mò m ẫm vào trong vết thương là nguy hiểm và thường có thể gây tổn hại những cấu trúc kế cận với huyết quản gây xuất huyết, như dây thần kinh giữa và trụ. 2/ KHỚP ĐỐT BÀN TAY-NGÓN TAY (METACARPOPHALANGEAL JOINT) NÀO THƯỜNG BỊ RÁCH NHẤT KHI MỘT NGƯỜI CHO MỘT QUẢ ĐẤM ? Kh ớp đốt b àn tay-ngón tay thứ ba bởi vì đó là khớp đốt ngón tay (knuckle) lồi lên nhất khi nắm chặt bàn tay lại. 3/ BIẾN DẠNG BAO NHIÊU CÓ THỂ CHẤP NHẬN NƠI MỘT GÃY XƯƠNG ĐỐT BÀN TAY (METACARPAL FRACTURE) ? Biến dạng xoay (rotational deformity) không chịu được tốt và nên cần được điều chỉnh. Biến dạng xoay trong một gãy của cổ và thân xương đốt b àn tay (metacarpal neck or shaft fracture) làm cho các ngón tay b ắt chéo nhau khi nạn nhân n ắm chặt tay lại. Biến dạng gấp (flexion deformity) của gãy xương là thông thường nhất và ch ịu đựng được tốt. Có thể chấp nhận biến dạng gấp 10 độ, 20 độ, 30 độ, và 40 độ, từ ngón trỏ cho đến ngón út. Một mức độ biến dạng lớn hơn được chấp nhận n ơi ngón út, do tính cử động gia tăng của khớp cổ-đốt bàn tay (carpometacarpal joint). Điều này cũng đúng đối với gãy xương đốt b àn
tay của ngón cái, trong đó biến dạng gấp 40 độ (angular deformity) có thể được chấp nhận. 4/ VI KHUẨN NÀO THƯỜNG ĐƯỢC LIÊN KẾT VỚI MÈO CẮN, VÀ TRỊ LIỆU KHÁNG SINH ? Pasteurella multocida, Penicillin G. 5/ CẦN PHẢI LÀM GÌ VỚI PHẦN BỊ CẮT CỤT CÓ THỂ ĐƯỢC GHÉP LẠI ? Loại bỏ ô nhiễm bằng cách tiên với nước muối sinh lý.  Bọc phần bị cắt cụt trong một miếng gạc vô trùng, làm ướt (không phải  là nhúng) bởi muối sinh lý. Đặt phần bị cắt cụt và được bọc lại trong một bao plastic đư ợc niêm kín  hay trong một đồ chứa. Đặt bọc hay vật chứa trong nước đá lạnh.  6/ LIỆT KÊ NHỮNG CẮT CỤT DO CHẤN THƯƠNG NÊN XÉT XÉT ĐẾN ĐỂ GHÉP LẠI. Trẻ em  Cắt cụt nhiều ngón tay.  Ngón cái.  Bàn tay  Cánh tay  Quyết định cuối cùng luôn luôn là của chuyên khoa phẫu thuật b àn tay.Thư ờng thường tốt nhất là việc thảo luận chi tiết về ghép lại (replantation) với bệnh nhân và gia đình nên dành cho chuyên khoa vi huyết quản..
7/ ĐIỀU TRỊ THÍCH HỢP ĐỐI MỘT BỆNH NHÂN VỚI ĐAU Ở HỘP THUỐC LÁ (SNUFFBOX) CỦA CỔ TAY VÀ CHỤP X QUANG BÌNH THƯỜNG SAU MỘT CHẤN THƯƠNG Ở CỔ TAY ? Xương thuyền (scaphoid) dễ ấn chẩn nơi hộp thuốc lá cơ thể học (anatomic snuffbox) của cổ tay. Hộp thuốc lá (snuffbox) là khoảng giữa cơ duỗi dài ngón cái (extensor pollicis longus) và cơ duỗi ngắn ngón cái (extensor pollicis brevis). Nhạy cảm đau ở vùng này gợi ý gãy xương thuyền (scaphoid fracture). Sự vắng mặt dấu hiệu gãy xương trên phim chụp ban đầu không phải là không thường xảy ra. Khi xương bị hoại tử nơi chỗ gãy xương b ị tiêu đi, đường gãy thường trở nên rõ rệt trên phim X quang khoảng 14 ngày sau ch ấn thương. Nh ững bệnh nhân với tình trạng này nên được bất động trong một thumb spica splint hay cast ngón cái và được gởi đến một thầy thuốc chỉnh hình để được đánh giá. Vì lý do này, cả scan và MRI xương không được chỉ định trong đánh giá cấp tính. 8/ TỶ LỆ MẮC PHẢI VÀ NHỮNG NGUYÊN NHÂN THÔNG THƯỜNG CỦA SAI KHỚP VAI SAU ? Tỷ lệ là 5% của tất cả những trật khớp vai. Các cơn động kinh co cứng- co giật (tonic-clonic seizures), sốc điện, chấn thương vai trước trực tiếp là nhữn g nguyên nhân thông thường nhất của trật khớp vai sau. 9/ TỶ LỆ PHẦN TRĂM NHỮNG BỆNH NHÂN VỚI SAI KHỚP VAI TRƯỚC LẦN ĐẦU BỊ MỘT SAI KHỚP TÁI PHÁT ? Trong số những bệnh nhân 30 tuổi hoặc dưới, 90% bị sai khớp tái phát. Đối với những bệnh nhân lớn tuổi h ơn, tỷ lệ là thấp hơn và thay đổi, tùy thuộc vào cơ chế của chấn thương.
10/ NHỮNG BIẾN CHỨNG CÓ THỂ XẢY RA CỦA SAI KHỚP VAI TRƯỚC ? Dây th ần kinh nách (axillary nerve) có nguy c ơ b ị thương tổn vào lúc bị sai khớp. Nên thực hiện thăm khám cẩn thận cơ delta để đánh giá chức năng vận động. Dây thần kinh nách cũng phân bố cảm giác cho mặt ngoài của vai, và cảm giác nên được kiểm tra ở vùng này. Ngoài tổn thương dây th ần kinh nách, rách rotator cuff có thể xảy ra vào lúc sai khớp. 11/ ROTATOR CUFF TEAR ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN NHƯ TH Ế NÀO ? Bệnh nhân thường kêu đau với những hoạt động của chi lên qua đ ầu, đau vào ban đêm, và đau lúc dạng cánh tay. Bệnh nhân khó khăn lúc dạng cánh tay và thường không thể đưa cánh tay lên trên mức vai. Với vai dạng ở 90 độ, gập ra trước 30 độ, và quay vào trong tối đa, bệnh nhân không thể chống lại sự đè xuống trên chi (supraspinatus strength test). 12/ SAI KHỚP ỨC-ĐÒN SAU (POSTERIOR STERNOCLAVICULAR DISLOCATION) ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN NHƯ THẾ NÀO ? Phim X quang thường không thành công. CT scan là phương cách ch ẩn đoán có hiệu quả nhất. 13/ MÔ TẢ Ý NGHĨA CỦA SAI KHỚP ỨC-ĐÒN TRƯỚC VÀ SAU ? Sai khớp ức-đòn trước (anterior sternoclavicular) không bị liên kết với các biến chứng quan trọng và được điều trị dễ dàng với một băng đeo (sling). Trong số các sai khớp ức-đòn sau, 25% b ị liên kết với những biến chứng, gồm có vỡ hoặc đè ép khí qu ản ; tắc hoặc vỡ thực quản, đụng dập phổi và rách hoặc tắc tĩnh mạch chủ trên, tĩnh mạch hay động mạch dưới đòn. Nắn sai khớp ức-
đòn sau ch ỉ nên được thực hiện trong phòng mổ, với sự hiện diện của thầy thuốc ngoại tim-lồng ngực. 14/ NGUYÊN NHÂN LIỆT THẦN KINH THÔNG THƯ ỜNG NHẤT TRONG GÃY THÂN XƯƠNG CÁNH TAY ? Dây th ần kinh quay (radial nerve) có thể bị kéo căng (neurapraxia) ho ặc đôi khi bị xé rách (neurotmesis). Tình trạng này điển hình xảy ra với những gãy xương ở 1/3 dư ới xương cánh tay. Sự mất chức năng gồm có không thể duỗi cổ tay hay các ngón tay ở các khớp đốt bàn tay-ngón tay (metacarpophalangeal joint) và tê ở mu bàn tay về phía quay. Sự duỗi gian đốt ngón (interphalangeal extension), biểu thị chức năng của dây thần kinh trụ và quay được bảo toàn. 15/ SỰ KHÁC NHAU GIỮA GÃY DO BỊ GẬY ĐÁNH (NIGHTSTICK FRACTURE) VÀ GÃY MONTEGGIA ? Một gãy xương trụ (điển hình là 1/3 gần) với sai khớp đầu xương quay (radial head dislocation) là một gãy Monteggia. Gãy xương này xảy ra là do té ngã trên một bàn tay duỗi, liên kết với lực vẹo ngoài (valgus force) lên chi. Điều trị đòi hỏi cố định trong (internal fixation) của gãy xương trụ. Một gãy xương do gậy đánh (nightstick fracture) là một gãy xương trụ do một cú đánh trực tiếp lên thân xương trụ. Không có thương tổn liên kết của khớp trụ -quay gần (proximal radial ulnar joint) của cánh tay. Trong tất cả các trường hợp, những thương tổn n ày có th ể được điều trị bằng những biện pháp kín. Những gãy xương do gậy đánh với vỡ vụn (comminution) đáng kể, gập góc 10 đến 15 độ, hoặc xê dịch h ơn 50% có thể xét đến cố định bằng phẫu thuật (operative fixation). 16/ DÂY THẦN KINH NÀO THƯỜNG BỊ THƯƠNG TÔN TRONG GÃY MONTEGGIA ?
Dây th ần kinh liên cốt sau (posterior interosseous nerve) nằm sát với cổ của xương quay. Khi đầu xương quay bị sai khớp, dây thần kinh n ày thư ờng bị căng ra, đưa đến bị kéo căng (neupraxia) và không thể duỗi ngón cái hay cổ tay. 17/ PHÂN BIỆT GIỮA MỘT LIỆT DÂY THẦN KINH QUAY VÀ MỘT LIỆT DÂY THẦN KINH LIÊN CỐT SAU ? Trong liệt dây thần kinh quay (radial nerve palsy), chức năng của tất cả các cơ được phân bố bởi dây thần kinh n ày bị mất, bao gồm các cơ du ỗi cổ tay (wrist extensors) và nhánh cảm giác, cung cấp cảm giác cho khoảng kẽ mu (dorsal web space) thứ nhất của b àn tay. Dây th ần kinh liên cốt sau (posterior interosseous nerve) là nhánh vận động đi ra sau cơ ngửa cẳng tay, và do đó các cơ duỗi cổ tay vẫn hoạt động, cũng như cảm giác của khoảng kẽ thứ nhất. Trong liệt dây thần kinh liên cốt sau, chỉ có các cơ duỗi của các khớp đốt bàn tay-ngón tay là b ị ảnh hưởng m à thôi.