Bàn về các từ “vui lòng”, “làm ơn”, “xin lỗi”, “cảm ơn” trong giao tiếp, ứng xử

Đề bài: Bàn về các từ “vui lòng”, “làm ơn”, “xin lỗi”, “cảm ơn” trong giao tiếp, ứng  <br /> xử<br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> “Lời nói chẳng mất tiền mua/ Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” (Tục ngữ). Trong giao <br /> tiếp hàng ngày với những người xung quanh, người lịch sự, có văn hóa là người biết dùng <br /> những từ  “vui lòng”, “làm  ơn”, “xin lỗi”, “cảm  ơn” khi gặp gỡ chuyện trò hoặc có công  <br /> chuyện với người ta.<br /> <br /> Khi ta cần đề nghị người khác một việc gì đấy, dù việc đó nhỏ và không làm phiền hà gì <br /> mấy, cũng nên dùng từ “vui lòng” trước lời đề nghị. Ví dụ anh vui lòng cho tôi đi qua chỗ <br /> này, chị vui lòng cho tôi đi trước một chút.<br /> <br /> Nếu việc mình đề  nghị  có làm phiền hà người khác nhiều hơn một chút thì nên dùng từ <br /> “làm  ơn” để  tỏ  lòng biết  ơn và sự  khiêm tốn của mình. Ví dụ  “ông làm ơn ngồi lùi vào <br /> một chút cho tôi ngồi nhờ được không ạ?”. “Anh làm ơn cho tôi đọc nhờ tờ báo một lúc”.<br /> <br /> Từ “xin lỗi”, có thể được dùng trước những lời đề nghị trên để tăng thêm phần lịch sự và <br /> khiêm tốn. Còn thường thì từ xin lỗi được dùng khi mình trót gây ra một điều gì phiền hà  <br /> cho người ta dù chỉ nhỏ. Ví dụ: khi mình gọi điện thoại nhầm số làm người ta phải nhấc  <br /> máy, mình phải xin lỗi ngay, hoặc tưởng nhầm là người quen mình gọi, khiến người ta  <br /> quay lại, mình phải nói “Xin lỗi, tôi nhầm”. Ngay cả  khi do hoàn cảnh khách quan mà <br /> không giúp được người khác một việc gì cũng phải xin lỗi...<br /> <br /> Từ “cảm ơn” là từ hay dùng nhất. Đối với bất kể ai dù là một đứa trẻ nếu giúp mình một  <br /> việc gì dù nhỏ nhất mình cũng phải “cảm  ơn”. Ví dụ: cháu đưa ông tờ  báo, ông cảm ơn  <br /> cháu; mình hỏi đường, người ta chỉ, mình phải cảm  ơn; người bán hàng giao hàng cho <br /> khách, khách cảm ơn, người bán hàng cũng cảm ơn, hai người đều vui vẻ...<br /> <br /> Người không biết nói những từ  “vui lòng”, “làm  ơn”, “xin lỗi”, “cảm  ơn” trong những  <br /> trường hợp như trên là người thiếu lịch sự, thiếu văn hóa. Những người không biết dùng <br /> những từ  ấy mà còn dùng những từ  tục tằn, thô lỗ  là những người thiếu đạo đức, thiếu <br /> giáo dục.<br /> <br /> Trong truyện: Một người Hà Nội, nhân vật “tôi” kể  lại khi “tôi’ đang đi trên đường phố <br /> Hà Nội, bị một thanh niên xô vào phía sau xe, anh ta không xin lỗi còn ngoái lại chửi “tôi”: <br /> “Tiên sư thằng già”. Nhân vật cô Hiền trong tác phẩm ấy rất coi trọng việc giáo dục con <br /> nếp sống thanh lịch của người Hà Nội, trong ứng xử, trong sinh hoạt mà cô coi đó là biểu  <br /> hiện của lòng tự trọng.<br /> <br /> Trong quan hệ giao tiếp giữa người và người, có hàng nghìn lễ  tiết, trong hàng trăm mối  <br /> quan hệ, hàng trăm công việc, mấy từ “vui lòng, làm ơn, xin lỗi, cảm ơn” chỉ là một phần <br /> nhỏ  thuộc về lời nói trong sinh hoạt hàng ngày, “Muốn xứng đáng là con người thì phải  <br /> hiểu biết lễ tiết là diện mạo, ăn mặc và đối đáp ứng xử”, một nhà tư tưởng nổi tiếng đời  <br /> Thanh đã nói thế  (theo 100 lễ tiết cần học hỏi trong cuộc đời ­ Bích Lãnh ­ Phan Quốc  <br /> Bảo (biên dịch) ­ NXB Văn hóa ­ Thông tin, tr. 5).<br /> <br /> Lễ  tiết vừa thể  hiện nhân cách của chủ  thể, vừa thích  ứng với những yêu cầu cơ  bản  <br /> trong mối quan hệ ứng xử giữa người với người và tạo ra nhiều cơ may quý báu cho cuộc  <br /> đời và sự nghiệp của mình (theo sách trên).<br /> <br /> Học sinh là những người có học phải gương mẫu thực hiện lễ  tiết trong quan hệ  giao  <br /> tiếp, trước tiên là trong đối đáp, ứng xử, phải tỏ ra là người có văn hóa, có giáo dục.<br /> <br /> Lễ tiết trong giao tiếp, nếu chưa biết thì phải học, học ở nhà, ở trường, ở sách báo, trong <br /> cuộc sống. Học thì phải vận dụng ngay, vận dụng thường xuyên cho thành thói quen, <br /> thành nếp sống, thể hiện một cách chân thành khiến cho mình và người khác không cảm <br /> thấy là khách sáo, điệu đà.<br /> <br /> Thực hiện lễ  tiết trong đó có lễ  tiết đối đáp, ứng xử, trong các quan hệ  giao tiếp không <br /> phải là xã giao mà chính là đạo đức, là văn minh. Lễ tiết trong các quan hệ giao tiếp phải  <br /> trở thành phép tắc, thành nếp sống bình thường của xã hội. Muốn thế phải có sự giáo dục  <br /> lễ tiết, giáo dục trong gia đình, giáo dục trong nhà trường, giáo dục trong xã hội (bao gồm  <br /> giáo dục của sách báo, của các cơ quan truyền thông, sự gương mẫu của những người có  <br /> trách nhiệm) nhưng quan trọng nhất vẫn là sự tự giáo dục của mỗi người.<br /> <br /> Không biết lễ  tiết thì luật pháp có thể  chưa bắt tội nhưng lương tâm, danh dự  của con <br /> người không cho phép. Lễ tiết trong cuộc sống trong đó có đối đáp, ứng xử trong giao tiếp  <br /> là một phần của nhân cách, mà người ta có thể  nhận biết rõ ngay trong cuộc sống hàng <br /> ngày.<br /> <br />  <br />