Phân tích sức mạnh của tình yêu thương con người thể hiện qua “Vợ nhặt” của Kim Lân và “Vợ chồng A Phủ” của Tô Hoài

Đề bài: Phân tích sức mạnh của tình yêu thương con người thể hiện qua “Vợ nhặt”  <br /> của Kim Lân và “Vợ chồng A Phủ” của Tô Hoài<br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> Một tác phẩm có nhiều thước đo giá trị, trong đó tình người, lòng yêu thương lẫn nhau  <br /> chính là thước đo chủ yếu và cơ bản nhất,  quyết định sức sống của tác phẩm đồng thời  <br /> qua đó, thể  hiện thái độ, tình cảm và cách nhìn nhận của nhà văn đối với con người và <br /> cuộc sống. Hai truyện ngắn Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài), Vợ nhặt (Kim Lân), đều toát lên <br /> được tình người mà tác giả  dành cho các nhân vật của mình, khác với văn xuôi thời kỳ <br /> trước 1945, đây là giá trị nhân đạo mới.<br /> <br /> Macxim Gorki đã nói “Văn tức là người”. Đối tượng phản ánh trung tâm của văn học là  <br /> con người. Nhà văn chân chính đi tìm bề sâu và mọi tâm trạng tinh vi, phức tạp nhất của  <br /> tâm hồn con người để hiểu và yêu con người. Chính vì thế giá trị nhân đạo luôn là vấn đề <br /> cấp thiết trong văn chương mọi thời đại. Số  phận con người, những khát vọng của con  <br /> người không bao giờ lại cũ cả.<br /> <br /> Sức mạnh của tình thương yêu con người được thể hiện rõ nét nhất qua đoạn Mị cứu A <br /> Phủ (Vợ chồng A Phủ – Tô Hoài) và Tràng đối với cô vợ theo (Vợ nhặt – Kim Lân)<br /> <br /> Đầu tiên là tác phẩm “Vợ  chồng A phủ” qua hành động Mị  cắt dây trói giải thoát cho A  <br /> Phủ là biểu hiện cao nhất của tình yêu thương con người:<br /> <br /> Lúc đầu, Mị  dửng dưng vô cảm trước cái chết cận kề  của A Phủ. Nhưng sau đó, dòng <br /> nước mắt của A Phủ  “bò xuống hai hõm má đã xám đen lại” đã thức dậy lòng thương <br /> người trong Mị. Lòng thương người ấy đã làm sống dậy trong Mị sức phản kháng mạnh <br /> mẽ. Nếu nói đêm tình mùa xuân là “tia lửa nhỏ” thì đêm cứu A Phủ  là “đám cháy lớn”.  <br /> Đám cháy ấy bùng lên khi Mị nhận thức được tội ác cha con nhà thống lý “Trời ơi chúng <br /> trói người ta đến chết thì thôi, chúng nó trói chết người đàn bà ngày trước cũng ở trong cái <br /> nhà này. Chúng nó thật độc ác”. Nhận thức ấy là nhận thức hoàn toàn bằng lí trí, bằng sự <br /> tỉnh táo. Từ  nhận thức  ấy mà sự  nổi loạn thứ  hai của Mị  mới thật là mong muốn của  <br /> người đọc. Mị đã cắt đứt dây trói cho A Phủ. Rồi Mị cũng vụt chạy theo A Phủ vì theo Mị <br /> “Ở đây thì chết mất”. Hơn một lần trong truyện này Mị sợ chết. Lần đầu là thức dậy sau  <br /> đêm bị trói nghĩ đến người đàn bà đời trước bị trói đến chết trong căn nhà này “Mị sợ quá.  <br /> Mị cựa quậy xem mình còn sống hay là đã chết”. Lần thứ hai là lúc Mị cắt đứt xong dây  <br /> trói cho A Phủ. Như vậy, sợ chết là biểu hiện cao độ  nhất của lòng ham sống. Đó là vẻ <br /> đẹp sức sống tiềm tàng của con người lao động Tây Bắc và niềm tin của nhà văn vào khả <br /> năng vươn dậy của nhân vật.và đó cũng chính là tình yêu thương con người, giữa con <br /> người với con người.<br /> <br /> Sau những hành động của mình vừa làm, Mị  cảm thấy “hốt hoảng”, rồi đột nhiên “vụt <br /> chạy” đuổi theo A Phủ, và nói “A Phủ cho tôi đi!… Ở đây thì chết mất!” đây chính là lúc <br /> mà tình yêu thương con người được đẩy lên cao trào, bắt đầu hành trình từ  “thung lũng <br /> đau thương” đến “cánh đồng vui” ở mảnh đất Phiềng Sa.<br /> <br /> Mị và A Phủ từ tăm tôi đau th<br /> ́ ương đã vươn lên anh sang cua t<br /> ́ ́ ̉ ự do va nhân phâm. H<br /> ̀ ̉ ọ  đã <br /> cùng nhau đạp qua đêm tối, vươn đến ngày mai  ở  Phiềng Sa, nên vợ  nên chồng. Cả  hai  <br /> người đã theo Cách mạng, theo Đảng, đánh giặc, bảo vệ quê hương và thay đổi số phận  <br /> của mình. Cũng qua đó, tac gi<br /> ́ ả đã bay to thai đô bênh v<br /> ̀ ̉ ́ ̣ ực quyên sông cua con ng<br /> ̀ ́ ̉ ươi va la<br /> ̀ ̀ ̀ <br /> bai ca ca ng<br /> ̀ ợi phâm chât tôt đep cua ng<br /> ̉ ́ ́ ̣ ̉ ươi lao đông, đăc biêt la s<br /> ̀ ̣ ̣ ̣ ̀ ưc sông tiêm tang va hanh<br /> ́ ́ ̀ ̀ ̀ ̀  <br /> ̣<br /> đông tự giai phong cua nhân vât, đông th<br /> ̉ ́ ̉ ̣ ̀ ơi đăt niêm tin va s<br /> ̀ ̣ ̀ ̀ ự  trân trong, nâng niu đôi v<br /> ̣ ́ ới <br /> ́ ̣ ́ ̣ ̉<br /> khat vong sông tôt đep cua con ng<br /> ́ ươi du bi đay đ<br /> ̀ ̀ ̣ ̀ ọa đau khô.̉<br /> <br /> Chỉ cần những hành động của Mị đó thôi, tuy có vẻ rất đơn giản nhưng phải có dũng khí  <br /> lắm, người con gái đã từng cảm chịu kiếp sống trâu bò đó mới có thể dám làm, nếu không <br /> xuất phát từ  tình thương người thì chắc chắn Mị  đã không hành động như  thế. Vì vậy <br /> hành động đó có ý nghĩa to lớn vì nó là sự hồi sinh, làm thức tỉnh một kiếp người, đồng <br /> thời là biểu tượng của tinh thần phản kháng quyết liệt với cái ác, cái xấu. Sự hồi sinh đó  <br /> xuất phát từ tình yêu thương con người sâu sắc mà xã hội cũ đang cố tình vùi dập nó.<br /> <br /> Còn trong tác phẩm “vợ  nhặt” của Kim Lân, tình yêu thương con người được thể  hiện  <br /> qua hành động của Tràng, và Mị: Mị và A Phủ từ tăm tôi đau th<br /> ́ ương đã vươn lên anh sang<br /> ́ ́  <br />  ̉ ự do va nhân phâm. H<br /> cua t ̀ ̉ ọ đã cùng nhau đạp qua đêm tối, vươn đến ngày mai ở Phiềng <br /> Sa, nên vợ  nên chồng. Cả  hai người đã theo Cách mạng, theo Đảng, đánh giặc, bảo vệ <br /> quê hương và thay đổi số phận của mình. Cũng qua đó, tac gi<br /> ́ ả đã bay to thai đô bênh v<br /> ̀ ̉ ́ ̣ ực  <br /> ̉<br /> quyên sông cua con ng<br /> ̀ ́ ươi va la bai ca ca ng<br /> ̀ ̀ ̀ ̀ ợi phâm chât tôt đep cua ng<br /> ̉ ́ ́ ̣ ̉ ười lao đông, đăc<br /> ̣ ̣  <br /> ̣ ̀ ưc sông tiêm tang va hanh đông t<br /> biêt la s ́ ́ ̀ ̀ ̀ ̀ ̣ ự  giai phong cua nhân vât, đông th<br /> ̉ ́ ̉ ̣ ̀ ời đăt niêm tin<br /> ̣ ̀  <br /> ̀ ự trân trong, nâng niu đôi v<br /> va s ̣ ́ ơi khat vong sông tôt đep cua con ng<br /> ́ ́ ̣ ́ ́ ̣ ̉ ươi du bi đay đ<br /> ̀ ̀ ̣ ̀ ọa đau <br /> khô.̉<br /> <br /> Đầu tiên là ngượng ngùng, xấu hổ. Từ khi rơi vào tình cảnh theo không Tràng làm vợ, cô <br /> vợ nhặt trên đường theo Tràng về bộc lộ rõ nét tâm lý ngượng ngùng, xấu hổ. Bên cạnh  <br /> dáng vẻ phởn phơ, tự đắc của Tràng, thì cái vẻ thèn thẹn của người vợ càng lộ rõ. Thậm  <br /> chí trước lời bàn tán của dân xóm ngụ cư, thị “ngượng ngùng chân nọ díu vào chân kia, thị <br /> chỉ  dám càu nhàu  ở  trong miệng”, càu nhàu khẽ  đến mức Tràng đi bên cạnh mà không <br /> nghe rõ. Ra thế, những nét đanh đá, chỏng lỏn, sống sượng không phải là bản chất mà là <br /> sản phẩm của hoàn cảnh năm đói, vẫn còn đó nguyên vẹn trong chị  vẻ  thuần hậu của  <br /> người phụ nữ lao động thôn quê.<br /> <br /> Trên đường gần về nhà Tràng, người vợ  nhặt rơi vào tâm trạng lo âu, phấp phỏm, điều  <br /> này được thể hiện rõ qua những câu hỏi dồn dập của thị với Tràng: “Nhà có ai không?”,  <br /> “Sắp đến chưa?”,”Sao lâu thế?”….Bởi chị theo không Tràng là bất đắc dĩ, là để  tránh cái <br /> đói quay quắt, không biết những gì đang đợi chị  ở phía trước cho nên trong lòng lo lắng, <br /> bất an. Rồi khi trông thấy gia cảnh nhà Tràng chỉ  là một “cái nhà vắng teo đứng rúm ró  <br /> trên mảnh vườn mọc lổm ngổm những bụi cỏ dại”, người vợ nhặt không nén nổi tiếng  <br /> thở  dài ngao ngán. Khi bước vào nhà, chị  đứng khép nép tay vân vê tà áo rách, mặt bần  <br /> thần. Nhà văn Kim Lân đã miêu tả thật tinh tế tâm lý của người vợ nhặt khi rơi vào tình <br /> huống theo không Tràng về làm vợ.<br /> <br /> Kim Lân rất tinh tế, chỉ điểm thoáng qua vài biểu hiện thất vọng ở người phụ nữ rồi ông  <br /> chuyển sang một nét nhân bản hơn; không tránh được cái đói, cái rách, không tránh được  <br /> cái nghèo, cái khổ, người vợ nhặt đã tìm được một điểm tựa tinh thần. Đó là mái ấm gia <br /> đình. Vì vậy có những lúc người vợ  nhặt bộc lộ  niềm vui, phấn chấn, hạnh phúc qua <br /> ngôn ngữ  và cử  chỉ  thân mật như  mắng Tràng “hoang nó vừa vừa chứ”…” chỉ  được cái  <br /> thế là nhanh. Dơ!”. “Đồ khỉ gió”. Có lúc khặm mặt lại, lườm Tràng một cách tình tứ. Cái <br /> lườm của cô vợ nhặt gợi cho ta nhớ đến câu nói nổi tiếng của Nam Cao trong kiệt tác Chí  <br /> Phèo: “Người đàn bà dù xấu đến đâu, khi yêu cũng lườm”. Cái lườm của người vợ nhặt ở <br /> đây quả  là đã vượt lên trên cái đói, cái khát để  đi đến một niềm hạnh phúc rất  đời <br /> thường.<br /> <br /> Được sống trong tình thương  ấm áp của gia đình bà cụ  Tứ, người vợ  nhặt đã có được <br /> những thay đổi rõ nét: dịu dàng, đôn hậu trở  lại, cùng bà mẹ  chồng “xăm xắn” quét dọn <br /> vườn tược, nhà cửa. Việc quét dọn nhà cửa trong những ngày tháng ấy xét về mặt kinh tế <br /> thì vô nghĩa nhưng nó lại có ý nghĩa to lớn về mặt giá trị tinh thần nhân văn.Tràng, cô vợ <br /> nhặt, bà cụ Tứ không chấp nhận lối sống tạm bợ qua ngày, họ  vẫn hướng tới một cuộc <br /> sống bền vững, tốt đẹp hơn. Sự  thay đổi của cô vợ  nhặt cũng khiến Tràng không khỏi  <br /> ngạc nhiên: ” nom Thị  hôm nay khác lắm, rõ ràng là người đàn bà hiền hậu đúng mực <br /> không còn vẻ  gì chao chát chỏng lỏn như  mấy lần Tràng gặp  ở  ngoài tỉnh.” Không chỉ <br /> vậy, cô vợ  nhặt còn có những dự  cảm tốt đẹp về  tương lai. Cuối tác phẩm, cô vợ  nhặt  <br /> nhắc đến truyện ở Thái Nguyên, Bắc Giang người ta phá kho thóc của Nhật chia cho dân <br /> nghèo. Câu chuyện tưởng vu vơ này nhưng lại bộc lộ một dự cảm đổi đời, một cuộc thay <br /> đổi số phận trong đó có người vợ nhặt.<br /> <br /> Qua hai tác phẩm trên ta mới thấy được sức mạnh của tình thương yêu nó cao như  thế <br /> nào,  giúp con người vượt qua tất cả. Bằng tình thương và cái nhìn nhân đạo, nhà văn đã  <br /> ngợi ca vẻ đẹp của người lao động và luôn muốn tìm cho nhân vật của mình một hướng <br /> đi mới và tươi sáng hơn.<br /> <br /> Bên cạnh những cái chung, điểm giống nhau của hai tác phẩm thì hiện thực cuộc sống <br /> được phản ánh trong hai tác phẩm khác nhau:<br /> <br /> Trong tác phẩm “Vợ  chồng A Phủ” là bối cảnh sau cách mạng và trong kháng chiến  ở <br /> miền núi Tây Bắc. Nói về  những con người lao động  ở  vùng núi cao và chế  độ  phong <br /> kiến vẫn còn đang đè nặng lên chính những con người nơi đây.<br /> Còn “Vợ nhặt” của Tô Hoài lại lấy bối cảnh là nạn đói trước cách mạng và ở miền xuôi. <br /> Vào năm 1945 khi mà nạn đói hoành hành và phải khiến hơn 2 triệu người Việt Nam phải  <br /> chết đói trong đợt đói đấy<br /> <br /> Đối với Mị, Mị là nạn nhân của chế độ chúa đất phong kiến ở miền núi. Giá trị con người  <br /> không được xem trọng, đưa ra đong đếm, mua bán, gán nợ  như  đồ  vật hay trâu bò vậy. <br /> Còn vợ nhặt, cô là nạn nhân của nạn đói do bọn phong kiến, thực dân, phát xít gây ra.<br /> <br /> Phong cách nghệ thuật, bút pháp miêu tả của mỗi tác giả khác nhau: Kim Lân chú ý khai <br /> thác từ tình huống và tâm lí nhân vật. Trong khi Tô Hoài có lối miêu tả nhân vật độc đáo.<br /> <br /> Qua nhân vật và tình huống truyện, không những nhà văn phản ánh một mặt trận đen tối <br /> trong hiện thực xã hội, cùng số phận của người dân nghèo mà còn phát hiện vẻ đẹp tâm <br /> hồn của họ. Đó là niềm cảm thông sâu sắc với nỗi đau của con người, sự  nâng niu nét <br /> đẹp tâm hồn mà hơn cả là sự hướng tới giải phóng cho con người.<br />