intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo "Góp phần hoàn thiện quy trình bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân ở nước ta hiện nay "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

86
lượt xem
12
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Góp phần hoàn thiện quy trình bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân ở nước ta hiện nay Thứ tư, trong công tác bảo vệ pháp luật, nhà chức trách cần phải kiên trì quan điểm giáo dục thuyết phục trước, cưỡng chế sau, chỉ áp dụng cưỡng chế nhà nước khi không còn biện pháp nào khác. Việc áp dụng biện pháp cưỡng chế nhà nước phải luôn quán triệt phương châm “đánh kẻ chạy đi, không đánh người chạy lại”....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Góp phần hoàn thiện quy trình bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân ở nước ta hiện nay "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi TS. Lª V−¬ng long * i v i b t kì cu c b u c nào thì ch t nh ng ngư i thay i nơi cư trú trong ph m vi lư ng và k t qu c a ho t ng b u c m t ơn v hành chính c p huy n ư c ghi tên cũng ph thu c vào nhi u y u t trong ó vai vào danh sách c tri b u i bi u h i ng trò c a c tri và năng l c c a ng c viên i nhân dân c p huy n, c p t nh; thay i nơi cư bi u có t m quan tr ng c bi t. Pháp lu t nư c trú trong ph m vi m t ơn v hành chính c p ta trên th c t ã có nhi u quy nh c th v t nh ư c ghi tên vào danh sách c tri b u tiêu chu n i bi u cũng như các i u ki n thi t i bi u h i ng nhân dân c p t nh”. V m t y u c tri ch n l a nh ng ngư i x ng áng lí thuy t, có th coi quy nh này là h p lí v i i di n cho mình vào các cơ quan quy n l c. cách gi i thích thư ng th y: K t khi ti n hành Tuy v y, xung quanh n i dung này còn có l p danh sách c tri n khi cu c b phi u di n nhi u v n òi h i ph i ư c nh n th c m t ra là kho ng th i gian không dài, vì v y, nh ng cách th u áo c v phương di n lí lu n, lu t ngư i m i n cư trú t i m t xã, huy n m i th c nh và th c ti n. Bài vi t này xin trao i khó có th ánh giá, l a ch n chính xác các i m t s v n có liên quan trong quy trình b u bi u ư c b u. Tuy nhiên, dư i góc lu t c i bi u h i ng nhân dân các c p nư c pháp và xét v m t th c ti n c n ph i hi u ta hi n nay. quy n b u c ây là quy n b u c i bi u 1. Quy n b u c c a c tri trong trư ng H ND c ba c p, vi c quy nh ngư i thay h p c tri thay i nơi cư trú i nơi cư trú trong ph m vi t nh ( i u 23 i u 23 Lu t b u c i bi u h i ng Lu t b u c ) ch ư c b u c i bi u H ND nhân dân (sau ây vi t t t là Lu t b u c ) quy m t ho c hai c p vô hình trung l i thu h p nh “Trong th i gian l p danh sách c tri, quy n b u c c a nh ng c tri ó. M t khác nh ng công dân có quy n b u c i bi u H i cũng c n nh n th y: ng nhân dân u ư c ghi tên vào danh sách - Theo quy nh c a Hi n pháp và Lu t b u c tri”. Như v y, vi c cơ quan nhà nư c có c i bi u H ND thì m t ngư i có quy n b u th m quy n ghi tên m t ngư i vào danh sách c n u có tiêu chu n: Là công dân Vi t c tri ng nghĩa v i vi c công nh n ngư i ó Nam, 18 tu i và không thu c các trư ng có quy n b u c . Quy n b u c ư c hi u là h p quy nh t i kho n 1 i u 25 c a Lu t b u quy n ư c l a ch n i bi u H ND ba c p: T nh, huy n và xã. Cũng theo i u 23 Lu t b u * Gi ng viên chính Khoa hành chính - nhà nư c c thì “Trong th i gian l p danh sách c tri, Trư ng i h c lu t Hà N i T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004 17
  2. nghiªn cøu - trao ®æi c . ây, ngư i thay i nơi cư trú là ngư i 2. Ai ư c quy n ghi tên vào danh sách c tri? n thư ng trú nơi cư trú m i nên h c n có Ngư i ư c ghi tên vào danh sách c tri là quy n ư c l a ch n nh ng ngư i x ng áng ngư i có quy n b u c theo quy nh c a pháp i di n cho mình, quy t nh nh ng v n lu t t i th i i m b phi u. Theo i u 2 Lu t quan tr ng a phương; b u c và i u 2 Ngh nh s 19/2004/N -CP - Theo i u 26 Lu t b u c , danh sách c ngày 10/01/2004 quy nh chi ti t thi hành m t tri ư c niêm y t ch m nh t là 35 ngày trư c s i u c a Lu t b u c i bi u H ND năm ngày b u c . Như v y, ngư i thay i nơi cư 2003 (sau ây g i t t là Ngh nh s 19/CP) thì trú mu n b u c t i nơi m i ph i có tên trong công dân Vi t Nam 18 tu i tr lên u có danh sách c tri t 35 ngày tr lên trư c ngày quy n b u c i bi u H ND tr trư ng h p b u c . ây là kho ng th i gian không ph i là quy nh t i kho n 1 i u 25 Lu t b u c . quá ng n h tìm hi u v các ng c viên vì Kho n 1 i u 25 quy nh: “Ngư i ang b toà thông qua nhiêu kênh thông tin khác nhau như: án tư c quy n b u c theo b n án, quy t nh V n ng b u c , ti p xúc c tri, giao ti p xã c a toà án ã có hi u l c pháp lu t, ngư i h i…. Hơn n a, vi c m t c tri cư trú lâu dài ang ph i ch p hành hình ph t tù, ngư i ang a phương không ph i là i u ki n c n và b t m giam và ngư i m t năng l c hành vi h hi u bi t v ng c viên i bi u a dân s thì không ư c ghi tên vào danh sách bàn mình mà c t y u là chính c tri ó có năng c tri”. Khi hư ng d n l p danh sách c tri, l c th c t ra sao, ý th c v quy n, nghĩa v i m a kho n 1 i u 14 Ngh nh s 19/CP b u c như th nào, m c quan tâm xã h i quy nh: “Ngư i tu i theo quy nh c a pháp lu t ư c ghi tên vào danh sách c tri c ah n âu; th c hi n quy n b u c nơi mình cư trú, tr - i u 23 Lu t b u c ch quy nh v trư ng h p quy nh t i kho n 1 i u 25 và trư ng h p thay i nơi cư trú trong ph m vi i u 31 c a Lu t b u c i bi u H ND”. C m t t nh mà không quy nh v s thay i nơi th i u 31 Lu t b u c quy nh nh ng ngư i cư trú t t nh này sang t nh khác. N u xét theo không ư c ng c i bi u H ND bao g m: logic c a i u này thì ngư i thay i nơi cư trú "1. Ngư i thu c các trư ng h p quy nh t t nh này sang t nh khác có l không ư c ghi t i kho n 1 i u 25 c a Lu t b u c ; tên vào danh sách c tri b u c i bi u 2. Ngư i ang b kh i t hình s ; H ND c ba c p. N u v y, h m c nhiên b 3. Ngư i ang ph i ch p hành b n án, m t i quy n b u c i bi u H ND m c dù quy t nh c a toà án; h không thu c các trư ng h p ư c quy nh 4. Ngư i ã ch p hành xong b n án, quy t i u 25 c a Lu t b u c . Còn n u h có nh hình s c a toà án nhưng chưa ư c xoá quy n ư c ghi tên vào danh sách c tri thì ó án tích; là danh sách b u c H ND c p nào và d a 5. Ngư i ang ch p hành quy t nh x lí vào cơ s nào cho phép h ư c b u c i vi ph m hành chính v giáo d c t i xã, phư ng, bi u H ND c p ó? th tr n, t i cơ s giáo d c, cơ s ch a b nh 18 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004
  3. nghiªn cøu - trao ®æi b t bu c ho c ang b qu n ch hành chính". quy nh tu i h t quy n ng c . Như v y, Như v y, i m a kho n 1 i u 14 Ngh công dân khi có i u ki n, tiêu chu n quy nh s 19/CP không phù h p v i Lu t b u c nh t i i u 2, i u 3 c a Lu t b u c dù ã và không phù h p v i i u 2 c a Ngh nh r t nhi u tu i v n có quy n ng c . ây c n này vì: nh n th y th c t là nhi m v mà các i bi u Th nh t, c n ph i hi u i u ki n ngư i ph i gánh vác là quá trình lao ng trí tu , ph c có quy n b u c và i u ki n ngư i có t p v i “s n ph m” là các quy t nh mang tính quy n ng c là khác nhau. N u như ngư i b u quy n l c. Li u có thuy t ph c không khi ph i c ch c n có kh năng l a ch n úng ngư i ch n ngư i tu i quá cao (gi s theo lí thuy t i di n cho mình thì ngư i ng c ph i có kh 80, 90…) và ph i lo i ngư i tr hơn nhi u l n? năng th c hi n nhi m v c a ngư i i di n Hơn n a, con ngư i ta n tu i nh t nh thì cho c tri. Nh ng ngư i không ư c quy n s c kho , trí tu suy gi m nhanh chóng khi ng c không ph i lúc nào cũng ng th i là nhi m kì c a i bi u H ND các c p hi n nay ngư i không có quy n b u c . kéo dài n 5 năm. Trong lúc ó, tu i lao Th hai, i u 13 Lu t b u c quy nh vi c ng theo Lu t lao ng cũng ch là 60 tu i i thành l p khu v c b phi u: “Cơ s giáo d c, v i nam gi i và 55 tu i i v i n gi i; cơ s ch a b nh i v i nh ng ngư i ang - Trong trư ng h p nh ng ngư i có s ch p hành quy t nh x lí vi ph m hành chính phi u b ng nhau u ang tu i minh m n, có th thành l p khu v c b phi u riêng” ã kho m nh, có năng l c công tác cũng không gián ti p th a nh n ngư i ang ch p hành th ch ph thu c vào tiêu chí tu i trúng quy t nh x lí vi ph m hành chính t i cơ s c . Hơn n a, vi c ch n ngư i nhi u tu i hơn giáo d c, cơ s ch a b nh có quy n b u c . làm ngư i trúng c vô hình trung i ngư c l i 3. X lí trư ng h p nhi u ngư i có s xu hư ng tr hoá i ngũ cán b , công ch c phi u b ng nhau hi n nay. i u 61 Lu t b u c quy nh: “Nh ng ch n ư c i bi u x ng áng trong ngư i ng c ư c quá n a s phi u h p l và trư ng h p có nhi u ngư i có cùng s phi u ư c nhi u phi u hơn thì trúng c . Trong thi t nghĩ c n xem xét các góc : trư ng h p có nhi u ngư i có ư c s phi u M t là, n u l y tu i c a ngư i ng c làm b ng nhau thì ngư i nhi u tu i hơn là ngư i tiêu chu n l a ch n ngư i trúng c thì ch nên trúng c ”. So v i Lu t b u c i bi u H ND gi i h n tu i nh t nh mà tu i ó c năm 1994(1) thì vi c x lí trư ng h p có nhi u ngư i nhi u tu i và ngư i ít tu i hơn u ang ngư i ư c s phi u b ng nhau ơn gi n hơn. kho m nh, minh m n, s c hoàn thành trách Song, vi c l y tu i làm tiêu chí l a ch n nhi m c a ngư i i bi u. Ho c ch nên áp trong trư ng h p này khó tìm ư c l i gi i d ng i u này m t s vùng ng bào dân t c thích tho áng, b i l : nơi mà v trí, vai trò, uy tín c a ngư i già làng, - Pháp lu t nư c ta ch quy nh tu i trư ng b n (nh ng ngư i này thư ng cao tu i) công dân b t u có quy n ng c mà không là r t l n i v i c ng ng dân cư. T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004 19
  4. nghiªn cøu - trao ®æi Hai là, không th l y tu i làm tiêu chu n th ch dân ch i di n. i v i các ngư i duy nh t mà ph i k t h p v i các tiêu chu n ng c i bi u thì ây là v n pháp lí có tính khác như trình h c v n, kinh nghi m, năng b t bu c òi h i h ph i th c thi m t cách l c công tác th c ti n, uy tín c a h trong a trung th c. ương nhiên quy nh này ch là bàn b u c l a ch n ngư i trúng c . i u ki n ch không ph i là m t tiêu chu n c a Ba là, không nên quy nh tiêu chu n c i bi u. Tuy v y, xung quanh quy nh này th chung cho c nư c. Vi c ch n ngư i trúng cũng còn có nh ng nh n th c khác nhau c c c n hư ng t i m c ích t o i u ki n cho tri: t ng a phương ch ng, sáng t o trong vi c M t là, kê khai có nên g n li n v i vi c l a ch n i bi u H ND c a mình m t cách công khai hoá tài s n hay không. Xu t phát t phù h p, có hi u qu , t ch t lư ng theo yêu i u ki n c a nư c ta hi n nay th c t có hai c u th c t c a a phương. lu ng ý ki n khác nhau. Ý ki n th nh t cho 4. V n kê khai tài s n c a ng c r ng vi c kê khai tài s n là c n thi t nhưng vi c viên i bi u H ND công khai hoá tài s n c a h là trái pháp lu t. M c ích c a kê khai và công khai hoá tài Pháp lu t dân s nư c ta (xem thêm i u 6 s n không ch nh m ki m tra tính minh b ch tài BLDS) có quy nh v vi c pháp lu t b o v s n ã có c a t ng ng c viên mà cơ b n là quy n s h u và các quy n khác i v i tài s n nh m h n ch tình tr ng tham nhũng có th x y c a m i ch th . Các quy nh pháp lu t ngân ra trong quá trình th c hi n ch c năng i bi u. hàng nghiêm c m vi c ti t l mã s tài kho n, i u này òi h i ch nh kê khai tài s n ph i s ti n g i c a m i ch th (tr trư ng h p th c hi n ch t ch c th i i m ngư i ó ra ph m t i có yêu c u c a cơ quan có th m tranh c và th i i m h thôi không làm i quy n theo quy nh c a pháp lu t). Pháp lu t bi u n a m i có tác d ng. Kinh nghi m pháp lí cũng nghiêm c m vi c khai thác thông tin tài - th c ti n c a m t s nư c, các i bi u khó s n c a các cá nhân khi chưa ư c phép c a có i u ki n thu nh p b t h p pháp trong th i ch s h u ho c cơ quan nhà nư c có th m gian ương nhi m thì ngoài vi c th c thi ch quy n theo quy nh c a pháp lu t ho c s i bi u chuyên nghi p c n b o m ch d ng trái m c ích i v i thông tin ó. báo cáo tài s n nh ki ng th i ki m soát ch t Tuy nhiên, bên c nh ó cũng có ý ki n ch các ho t ng công v c a i bi u. Trong ngư c l i là công khai hoá tài s n trong trư ng trư ng h p x u có kh nghi v thu nh p không h p này là vi c làm thi t th c c n tri n khai có chính áng thì có th áp d ng các bi n pháp hi u qu . Nhà nư c có i u ki n, bi n pháp như phong to tài kho n ho c thay i mã tài b o v quy n tài s n c a các ng c viên i kho n c a h . Tuy nhiên, i v i Vi t Nam, bi u. Vi c kê khai mà không công khai ch là vi c quy nh kê khai tài s n i v i ng c “chuy n n i b ” và hình th c vì a s ng c viên i bi u H ND là i u m i m . ây là viên i bi u là ngư i ang n m gi ch c d u hi u tích c c không ng ng hoàn thi n quy n. M c dù v y, nh ng ngư i theo ý ki n pháp lu t v b u c và nâng cao ch t lư ng c a này cũng cho r ng c n ph i tính n các khía 20 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004
  5. nghiªn cøu - trao ®æi c nh sau: tài s n mà nh ngư i khác b o h . Pháp lu t có - Công khai hoá c n g n li n v i vi c ti p quy nh òi h i ngư i ng c i bi u H ND nh n các thông tin ph n h i t nhân dân và các ph i kê khai tài s n trung th c nhưng nhìn cơ quan, t ch c. Trong trư ng h p có nh ng ý chung Nhà nư c và xã h i khó có cơ ch h u ki n trái ngư c v s ph n pháp lí và th c t hi u ki m tra tính xác th c c a b n kê khai c a tài s n c a ng c viên ưa ra c n ph i làm ó. i u này càng khó khăn hơn nư c ta b i sáng t . N u th y c n thi t ph i i ch t, xem hi n nay Vi t Nam m i ch có ăng kí giao xét t i h i ngh ti p xúc c tri hay bu i v n d ch b o m ch chưa có quy nh pháp lu t ng b u c c a ngư i ng c i bi u. C n v ăng kí tài s n thư ng xuyên và mang tính lưu gi b n kê khai tài s n và k t lu n v tài b t bu c i v i m i công dân. S ph c t p s n c a t ng ng c viên i chi u thu nh p c a s ph n pháp lí v tài s n c ng v i th i c a h v sau n u ngư i ó trúng c ; gian g p rút chu n b b u c có th làm lu m - Công khai tài s n c n t trong m i quan v tính minh b ch i v i các b n kê khai c a h h u cơ v i vi c phân chia ơn v b u c , t ng ngư i ng c i bi u. i u này s em nghĩa là ngư i ng c i bi u ơn v nào thì l i k t qu không như mong mu n c a ngư i c tri ơn v ó ph i có thông tin y v lí dân và làm khó khăn cho s l a ch n c a c tri l ch nhân thân và tài s n c a h . i u này có khi b u c . tác d ng làm tăng kh năng ki m tra tính minh 5. V n v n ng b u c b ch tài s n c a ng c viên b o m s l a Chu n b b u c nư c ta thư ng có các ch n sát th c cho c tri; ho t ng ư c dùng v i tên g i “H i ngh c - Pháp lu t c n có quy nh c th v th tri” ho c “H i ngh ti p xúc c tri” còn khái t c, m c chi ti t c a vi c kê khai và công ni m v n ng b u c còn khác l và chưa khai tài s n c a ngư i ng c i bi u H ND, mang tính ph bi n. Do nhi u nguyên nhân ch ng h n có c n nêu mã s tài kho n ngân em l i mà v n ng b u c nư c ta không hàng v ti n g i hay ch nêu s lư ng ti n g i n ào v i “tr ng giong, c m ” và di u hành và ngân hàng mà h ã g i. như thư ng th y m t s nư c. V b n ch t, Hai là, tính minh b ch v tài s n ư c kê n i dung c a ho t ng v n ng b u c khai. Khi chính sách c a ng và nhà nư c là nư c ta cũng có s khác bi t nh t nh i v i khuy n khích làm giàu chính áng, th a nh n các nư c tư s n. V cơ s pháp lí, t i các i u thu nh p h p pháp c a ngư i dân thì vi c các 44 - 47 c a Lu t b u c i bi u H ND ã ghi ng c viên i bi u H ND có tài s n l n nh n quy n v n ng b u c c a các ng c không có nghĩa là h không tiêu chu n i i bi u. Tuy nhiên, c n quan ni m ây không bi u. ây cơ s tài s n c a t ng ngư i nhi u ch là giai o n, th t c pháp lí b t bu c c a hay ít không ph i là i u các c tri quan tâm ti n trình b u c mà còn là quy n pháp lí cơ mà cơ b n là ngu n g c thu nh p có tài s n b n c a ngư i ng c i bi u c n ph i b o ó. V n t ra là tính minh b ch c a tài s n m tính th c t . N i dung chính c a v n ng n âu b i h có th không ng tên s h u b u c là ngư i ng c i bi u thuy t trình T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004 21
  6. nghiªn cøu - trao ®æi cương lĩnh hành ng c a mình trư c c tri và h n, nh ng ng c i bi u l n u tham gia tr l i nh ng i m mà c tri quan tâm. ây chính trư ng, tu i i và kinh nghi m còn ít l i c n lưu ý hai v n : “b ” x p vào cùng ơn v v i nh ng ngư i có M t là, vi c v n ng b u c c n ư c “ưu th ” hơn thì kh năng trúng c là r t nh . th c hi n sau khi ã có danh sách cho t ng ơn ây, vi c s p x p n u hoàn toàn do ng u v b uc nh ng i bi u ư c gi i thi u nhiên c a nguyên t c kĩ thu t (ví d theo th t b uc âu thì v n ng b u c ó. S dĩ A,B,C…) thì ph i tôn tr ng nhưng vì lí do ch có quy nh này là c tri ơn v ó có cơ s quan cơ c u trư c thì c n ph i lo i b . Quy ki m tra d ki n ho t ng c a ngư i ng c trình b u c c n b o m tính khách quan, dân i bi u khi v n ng b u c và tính th c t sau ch c tri có i u ki n l a ch n vô tư ngư i khi h trúng c . Kinh nghi m m i nh t c a i di n cho mình. M t khác, cũng nên coi Malaysia là c 3 tháng m t l n các ngh sĩ ph i tr ng nguyên t c ng c i bi u v n ng b u làm báo cáo v vi c th c hi n ch c năng i c và công khai tài s n âu thì ph i l p danh bi u c a mình, nêu lên nh ng vi c ã làm ư c sách i bi u ư c b u khu v c ó. i u này và chưa làm ư c theo d ki n hành ng mà cho phép c tri l a ch n sát th c v i nh trư c ó v n ng b u c h ã nêu ra. hư ng c a chính h t quá trình ti p xúc c tri Hai là, có ch t lư ng, hi u qu thi t c a ng c i bi u ó. th c, pháp lu t c n quy nh chi ti t quy trình, Chính ph ã ban hành Ngh nh quy nh yêu c u và nh ng n i dung cơ b n c a quá vi c th c hi n Ngh quy t c a U ban thư ng trình v n ng b u c tránh tình tr ng mang v Qu c h i i v i kê khai tài s n c a ngư i d u n c c b , a phương ho c l i d ng di n ng c i bi u H ND. Theo ó vi c kê khai àn này ph c v cho nh ng m c ích khác. c n ph i b o m tính trung th c và tính ch u 6. V n l p danh sách i bi u ư c trách nhi m c a ngư i ng c i bi u nhưng b u cho các ơn v b u c không g n v i vi c công khai v tài s n. Thi t L p danh sách i bi u ư c b u là n i nghĩ, t th c ti n c a xã h i dân s và yêu c u dung quan tr ng c a ho t ng b u c . ây là t ra c a quy trình b u c chúng ta c n nhanh vi c làm òi h i tính khách quan trong vi c chóng ban hành Lu t v ăng kí tài s n c a phân b , s p x p i bi u ư c b u cho các công dân nâng cao ch t lư ng b u c trên ơn v b u c . Hi n nay trong Lu t b u c và cơ s th c thi vi c kê khai và công khai hoá tài Ngh nh s 19/CP không có quy nh c th s n c a ngư i ng c i bi u h i ng nhân nào hư ng d n quy trình l p danh sách i dân. ây cũng là cơ s pháp lí thi t th c bi u ư c b u cho ơn v b u c . Theo chúng công dân kh ng nh quy n s h u tài s n m t tôi không nên xem nh vi c l p danh sách i cách chính th c, h p pháp t ó b o m tin bi u ư c b u cho ơn v b u c b i nó d d n c y khi tham gia các giao d ch th c t ./. n s tuỳ ti n, ch quan t o nên “sân chơi” không bình ng trong quá trình b u c . Ch ng (1).Xem: i u 52 Lu t b u c i bi u H ND năm 1994. 22 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
8=>2