Báo cáo khoa học: "ảnh h-ởng của quyết định tài trợ đối với việc chọn suất chiết khấu để tính một số chỉ tiêu khi lựa chọn phương án đầu tư của doanh nghiệp"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Nguyễn Phương Hà Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

62
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết làm rõ mối liên hệ giữa chi phí sử dụng vốn và suất chiết khấu. Ph-ơng pháp xác định chi phí sử dụng các nguồn vốn, làm cơ sở cho việc chọn suất chiết khấu để tính một số chỉ tiêu khi lựa chọn ph-ơng án đầu t- của doanh nghiệp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "ảnh h-ởng của quyết định tài trợ đối với việc chọn suất chiết khấu để tính một số chỉ tiêu khi lựa chọn phương án đầu tư của doanh nghiệp"

¶nh h−ëng cña quyÕt ®Þnh tμi trî ®èi víi viÖc chän suÊt chiÕt khÊu ®Ó tÝnh mét sè chØ tiªu khi lùa chän ph−¬ng ¸n ®Çu t− cña doanh nghiÖp ThS. NguyÔn Quúnh sang Bé m«n Kinh tÕ x©y dùng Khoa Kinh tÕ - VËn t¶i - Tr−êng §¹i häc GTVT Tãm t¾t: Bμi viÕt lμm râ mèi liªn hÖ gi÷a chi phÝ sö dông vèn vμ suÊt chiÕt khÊu. Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh chi phÝ sö dông c¸c nguån vèn, lμm c¬ së cho viÖc chän suÊt chiÕt khÊu ®Ó tÝnh mét sè chØ tiªu khi lùa chän ph−¬ng ¸n ®Çu t− cña doanh nghiÖp. Summary: The article clarifies the relationship between expenses of using capital and discount rate, the method of determining expenses of using capital resources, which is a basis for choosing discount rate in order to reckon some criteria when an enterprise selects an alternative to an investment project. §Ó viÖc x¸c ®Þnh ®−îc chÝnh x¸c hai chØ i. mèi liªn hÖ chi phÝ sö dông vèn víi tiªu trªn, ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc tû suÊt chiÕt khÊu hîp lý vµ æn ®Þnh. Mµ tû suÊt chiÕt suÊt chiÕt khÊu khÊu l¹i phô thuéc rÊt lín vµo chi phÝ cña tõng §Çu t− nãi chung lµ hµnh ®éng chñ quan nguån vèn vµ cÊu tróc nguån vèn mµ doanh cã c©n nh¾c cña ng−êi qu¶n lý trong viÖc bá nghiÖp sö dông. vèn vµo môc tiªu kinh doanh nµo ®ã víi hy ViÖc lùa chän nguån tµi trî cña doanh väng sÏ mang l¹i lîi Ých trong t−¬ng lai. §øng nghiÖp nh»m duy tr× mét møc chi phÝ sö dông trªn gãc ®é mét doanh nghiÖp th× lîi Ých ë ®©y vèn tèi −u hay trÞ sè hîp lý cña suÊt chiÕt khÊu cã thÓ lµ lîi nhuËn, cã thÓ lµ nh»m tho¶ m·n r kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®¹t ®Õn môc tiªu, mét nhu cÇu nµo ®ã nh−: n©ng cao n¨ng lùc do nhiÒu nguyªn nh©n, nh−: kinh doanh cña doanh nghiÖp hoÆc n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, tay nghÒ cho ng−êi lao - Sù biÕn ®éng gi¸ c¶ cña thÞ tr−êng tµi ®éng trong doanh nghiÖp,… VÊn ®Ò ë ®©y, lµ chÝnh; tr−íc khi ®Çu t− vµo mét dù ¸n nµo ®ã, ®Ó cã - Nh÷ng rµng buéc liªn quan ®Õn nguån ®−îc quyÕt ®Þnh ®Çu t− ®óng ®¾n cÇn ph¶i lËp tµi trî bªn ngoµi (thêi h¹n thanh to¸n, gi¸ trÞ dù ¸n víi nhiÒu ph−¬ng ¸n kh¸c nhau, sau ®ã giíi h¹n cña hÖ sè gi÷a nî dµi h¹n vµ vèn chñ c¨n cø vµo mét sè chØ tiªu chñ yÕu ®Ó lùa së h÷u λ); chän ®−îc ph−¬ng ¸n cã hiÖu qu¶ nhÊt. Tuú theo môc ®Ých ®Çu t−, th«ng th−êng víi mét - Sù biÕn ®éng bÊt ®Þnh cña n¨ng lùc tµi dù ¸n ®Çu t− cña doanh nghiÖp, ng−êi ta dùa trî bªn trong; vµo hai chi tiªu c¬ b¶n lµ: hiÖu sè thu chi quy - Søc Ðp duy tr× sù t¨ng tr−ëng lµm ph¸t vÒ hiÖn t¹i (NPV) vµ suÊt thu lîi néi t¹i (IRR).
sinh nhu cÇu tµi trî cho c¸c ®Çu t−. D1= D0(1+g) Râ rµng gi¸ c¶ cña thÞ tr−êng lµ tham sè - D2 lµ cæ tøc ph¶i tr¶ ë n¨m thø 2: tr¹ng th¸i mµ doanh nghiÖp ph¶i chÊp nhËn. D2= D1(1+g)=D0(1+g)2 ViÖc t×m kiÕm mét gi¸ trÞ hîp lý cña suÊt chiÕt -… khÊu r chØ cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn th«ng qua c©n ®èi nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng tµi trî trong giíi - Dn lµ cæ tøc ph¶i tr¶ ë n¨m thø n: h¹n cho phÐp liªn quan ®Õn nguån tµi trî bªn Dn= D0(1+g)n ngoµi còng nh− møc sinh lîi ®ßi hái cña chñ së h÷u (doanh nghiÖp) øng víi nguån tµi trî Ta cã c«ng thøc x¸c ®Þnh gi¸ cæ phiÕu bªn trong. Nh− vËy, viÖc lùa chän nguån tµi th−êng P0 nh− sau: trî cã ý nghÜa vµ lµ c¬ së rÊt quan träng trong D 0 (1 + g) D 0 (1 + g) 2 D (1 + g) n P0 = + + ... + 0 lùa chän suÊt chiÕt khÊu ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ 1 + rs (1 + rs ) (1 + rs ) n 2 cña mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ ®Çu t−. Tr−íc hÕt, lµ viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ nguån vèn chñ së (2.1) h÷u, sau ®ã x¸c ®Þnh chi phÝ cña nguån vèn ⎡ 1+ g ⎛ 1+ g n⎤ 2 vay. ⎛ 1+ g ⎞ ⎞ P0 = D 0 ⎢ ⎥; ⎟ + ... + ⎜ ⎟ +⎜ ⎜1+ r ⎟ ⎢ 1 + rs ⎜ 1 + r s ⎟ ⎥ ⎝ ⎠ ⎝ ⎠ ⎣ ⎦ s ii. chi phÝ sö dông nguån vèn chñ 2 n 1+ g ⎛ 1+ g ⎞ ⎛ 1+ g ⎞ së h÷u P0 +⎜ ⎟ + ... + ⎜ ⎟ = D 0 1 + rs ⎜ 1 + rs ⎟ ⎜1+ r ⎟ ⎝ ⎠ ⎝ ⎠ Nguån vèn chñ së h÷u ë ®©y cã thÓ lµ s nguån vèn do doanh nghiÖp ph¸t hµnh cæ (2.2) phiÕu, còng cã thÓ lµ gäi gãp vèn cña c¸c chñ VÕ bªn ph¶i lµ tæng mét cÊp sè nh©n víi thÓ kh¸c hoÆc vèn tù cã cña doanh nghiÖp ®Ó 1+ g thùc hiÖn dù ¸n. Dï lùa chän h×nh thøc nµo th× c«ng béi q = , sè h¹ng ®Çu tiªn lµ 1 + rs doanh nghiÖp còng ph¶i bá ra mét kho¶n chi phÝ nhÊt ®Þnh, ph¸t hµnh cæ phiÕu th× ph¶i tr¶ 1+ g a1 = . Ta cã c«ng thøc tÝnh tæng cÊp sè cæ tøc, gäi gãp vèn th× ph¶i chia lîi nhuËn,… 1 + rs Nh− vËy, nÕu doanh nghiÖp ph¸t hµnh cæ 1 − qn nh©n (S) nh− sau: S = a1. ; ¸p dông vµo phiÕu ®Ó huy ®éng vèn, th× chi phÝ ph¶i tr¶ bao 1− q gåm cæ tøc ph¶i tr¶ cho c¸c cæ ®«ng hµng biÓu thøc (2.2), ta cã: n¨m vµ c¸c chi phÝ ph¶i tr¶ cho viÖc ph¸t n ⎛ 1+ g ⎞ hµnh cæ phiÕu (cæ phiÕu ë ®©y lµ cæ phiÕu 1− ⎜ ⎟ ⎜1+ r ⎟ th−êng). 1+ g ⎝ s⎠ P0 ⇒ = . 1+ g D 0 1 + rs NÕu gäi: 1− 1 + rs - P0 - Gi¸ cæ phiÕu th−êng −íc ®Þnh (1 + g) .⎡1 − ⎛ 1 + g ⎞ n⎤ - rs - Tû lÖ l·i suÊt hµng n¨m ph¶i tr¶ ⎢⎜ ⎥ ⎟ P0 = D 0 . ⎜1+ r ⎟ ⎥ rs − g ⎢ ⎝ s⎠ - Gi¶ sö c«ng ty tr¶ cæ tøc cho cæ ®«ng ⎣ ⎦ theo mét tû lÖ t¨ng ®Òu ®Æn lµ g Khi n → ∞ vµ víi ks > g th× - D0 Lµ cæ tøc ph¶i tr¶ ë thêi ®iÓm ®Çu kú - D1 lµ cæ tøc ph¶i tr¶ ë n¨m thø nhÊt:
- Riªng tiÒn l·i (L) lµ bao nhiªu? n ⎛ 1+ g ⎞ 1+ g ⎜ ⎟ → 0 , ta cã P0 = D 0 . . ⎜1+ r ⎟ rs − g` - L·i suÊt thùc tÕ (ra) lµ bao nhiªu? ⎝ ⎠ s Ta cã: - Theo c«ng thøc (3.1): D1 D ⇒ rs = 1 + g HoÆc P0 = rs − g G = 50.000.000x(1 + 0,1) = 66.550.000 P0 3 NÕu gäi e lµ tû lÖ chi phÝ ph¸t hµnh, ta cã - Theo c«ng thøc (3.2): [ ] chi phÝ sö dông cæ phiÕu th−êng sÏ lµ: L = 50.000.000 (1 + 0,1) − 1 = 16.550.000 3 D1 rs = +g (2.3) P0 (1 − e ) - Theo c«ng thøc (3.3) th× doanh nghiÖp ph¶i tr¶ l·i suÊt hµng n¨m lµ: ra = (1 + 0,1) − 1 = 0,331 = 3 III. chi phÝ cña nguån vèn vay = 33,1% / 3n¨m = 11,03 / n¨m Chi phÝ cña nguån vèn vay th−êng c¨n cø chø kh«ng ph¶i 10%/n¨m. trªn l·i suÊt thùc ra cña kho¶n vay cã tÝnh ®Õn c¬ cÊu nguån vèn vay dµi h¹n Nd Trong thùc tÕ viÖc ghÐp l·i tuú thuéc vµo hîp ®ång tÝn dông gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c Nguån vèn vay ë ®©y lµ nguån dµi h¹n, tæ chøc tÝn dông. L·i suÊt kÐp liªn tôc ®−îc do vËy l·i ®−îc tÝnh ë ®©y lµ l·i kÐp. Mµ l·i x¸c ®Þnh theo l·i kÐp, th«ng th−êng cã c¸c kÐp hay cßn gäi lµ l·i nhËp vèn: lµ l·i ph¸t c¸ch ghÐp l·i sau: sinh vµ ®−îc tÝnh to¸n trªn sè vèn gèc céng víi l·i kú tr−íc nhËp vµo vèn gèc. NÕu gäi: G = V (1+r)t (3.1) - n - Sè lÇn tÝnh l·i kÐp trong n¨m (n = 1,2,3…) nh− vËy G - L·i kÐp (c¶ vèn vµ l·i) - r/n - L·i suÊt cña mçi kú h¹n tÝnh l·i V - Gi¸ trÞ vèn gèc C«ng thøc (3.1) cña l·i kÐp cã thÓ viÕt r - L·i suÊt/n¨m n ⎛ r⎞ t - Thêi gian vay tÝnh b»ng n¨m G n = V ⎜1 + ⎟ thµnh: (3.4) ⎝ n⎠ + NÕu gäi L lµ sè tiÒn l·i ph¸t sinh th× L ®−îc x¸c ®Þnh theo CT (3.1) nh− sau: a. Víi n = 1 ta cã l·i suÊt tÝnh theo n¨m hay l·i suÊt/n¨m: L = V[(1+r)t - 1] (3.2) L·i suÊt thùc tÕ: + Gäi ra lµ l∙i suÊt thùc tÕ, ta cã: L V[(1 + r ) − 1] [ ] = [(1 + r ) − 1] L V (1 + r ) − 1 ra = = t (3.5) = (1 + r ) − 1 t re = = V V V V b. Víi n = 2 ta cã l·i suÊt tÝnh theo nöa re = (1 + r ) − 1 t VËy: (3.3) n¨m (kú ghÐp l·i 6 th¸ng) Ch¼ng h¹n: Doanh nghiÖp A vay ng©n L·i suÊt thùc tÕ: hµng 50.000.000® víi l·i suÊt 10%/n¨m trong ⎡⎛ ⎤ 2 r⎞ thêi gian 3 n¨m th× doanh nghiÖp ph¶i tr¶: V ⎢⎜1 + ⎟ − 1⎥ ⎢⎝ 2 ⎠ ⎥⎛ 2 ⎦ = 1+ r ⎞ − 1 ==⎣ L - C¶ gèc vµ l·i (G) lµ bao nhiªu? ⎜ ⎟ ra ⎝ 2⎠ V V
(3.6) sÏ ph©n bæ lµ 40 triÖu ®−îc vay tõ c¸c chñ nî vµ 60 triÖu ®−îc huy ®éng tõ c¸c cæ ®ång vµ c. Víi n = 4 ta cã l·i suÊt quý (kú ghÐp ®−îc ®o l−êng theo gi¸ thÞ tr−êng. Gi¶ sö, chi l·i 3 th¸ng) phÝ cña c¸c kho¶n nî lµ 10% vµ chi phÝ cña L·i suÊt thùc tÕ vèn cæ phÇn lµ 15%. Trong tr−êng hîp nµy suÊt chiÕt khÊu cã thÓ lÊy tèi thiÓu b»ng chi ⎡⎛ ⎤ 4 r⎞ V ⎢⎜1 + ⎟ − 1⎥ phÝ trung b×nh träng cña chi phÝ hai nguån vèn ⎢⎝ ⎥⎛ 4⎠ 4 r⎞ ⎣ ⎦ trªn, mµ tû lÖ chi phÝ nµy ®−îc tÝnh theo re = = ⎜1 + ⎟ − 1 (3.7) ⎝ 4⎠ ph−¬ng ph¸p trung b×nh träng nh− sau: V Chi phÝ trung b×nh träng = 0,4 .10 + 0,6 .15 = 13% d. Víi n = 12 ta cã l·i suÊt th¸ng (kú ghÐp l·i th¸ng 1 lÇn) Nh− vËy, khi doanh nghiÖp lùa chän nhiÒu nguån vèn kh¸c nhau ®Ó tµi trî cho viÖc L·i suÊt thùc tÕ thùc hiÖn mét dù ¸n nµo ®ã, ®Ó x¸c ®Þnh c¸c ⎡⎛ ⎤ 12 r⎞ chØ tiªu cÇn thiÕt khi lùa chän ph−¬ng ¸n ®Çu V ⎢⎜1 + ⎟ − 1⎥ t− tèi −u cã thÓ dùa vµo chØ tiªu chi phÝ trung ⎢⎝ 12 ⎠ ⎥⎛ 12 r⎞ ⎣ ⎦ L ra = = = ⎜1 + ⎟ −1 b×nh träng (WACC) lµm c¬ së ®Ó chän suÊt ⎝ 12 ⎠ V V chiÕt khÊu tÝnh to¸n: (3.8) WACC = W1r1 + Wr2 +…+ Wnrn Nh− vËy nÕu thêi gian tÝnh l·i lµ n n¨m, Víi: sè lÇn tÝnh l·i trong n¨m lµ m lÇn th× ta cã Wi - ThÓ hiÖn tû lÖ hay tû träng cña nguån c«ng thøc tÝnh l·i suÊt thùc tÕ lµ: vèn huy ®éng thø i so víi tæng nguån vèn mµ n ⎡⎛ r⎞ ⎤ m doanh nghiÖp huy ®éng. ra = ⎢⎜1 + ⎟ ⎥ − 1 (3.9) ⎢⎝ m ⎠ ⎥ ri - Chi phÝ cña nguån vèn thø i mµ doanh ⎣ ⎦ nghiÖp lùa chän huy ®éng ViÖc x¸c ®Þnh ri ®−îc c¨n cø vµo chi phÝ i v. chi phÝ sö dông vèn víi viÖc cña tõng nguån vèn cô thÓ, nÕu lµ nguån vèn lùa chän suÊt chiÕt khÊu cæ phÇn th× ®ã lµ rs, nÕu lµ nguån vèn vay th× ®ã lµ ra ®· nªu trªn. Khi doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh tiÕn hµnh mét dù ¸n ®Çu t−, hä cã thÓ ph¶i huy ®éng tõ nhiÒu nguån bªn ngoµi kh¸c nhau ®Ó tµi trî cho dù ¸n ®ã hay cã thÓ sö dông nguån tµi Tµi liÖu tham kh¶o chÝnh cã s½n cña doanh nghiÖp ®Ó ®Çu t− [1]. Vò ViÖt Hïng. Gi¸o tr×nh Qu¶n lý tµi chÝnh. NXB hoÆc kÕt hîp mét phÇn sö dông nguån vèn cã §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, 2002. s½n, phÇn kh¸c ®−îc huy ®éng tõ bªn ngoµi. Trong tr−êng hîp ®ã trÞ sè cña suÊt chiÕt khÊu [2]. TS. Ng« V¨n QuÕ. Qu¶n lý vµ ph¸t triÓn tµi cã thÓ lùa chän tèi thiÓu b»ng chi phÝ trung chÝnh tiÒn tÖ tÝn dông ng©n hµng. NXB khoa häc vµ b×nh träng cña c¸c nguån vèn huy ®éng. kü thuËt. Hµ néi, 2003. [3]. NguyÕn H¶i S¶n. Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh Ch¼ng h¹n, mét kho¶n ®Çu t− 100 triÖu nghiÖp. NXB Thèng kª, 2001. VND, doanh nghiÖp lùa chän tµi trî tõ hai nguèn nî vµ vèn cæ phÇn theo tû lÖ, nî chiÕm [4]. PTS. Vò Duy Hμo, §μm V¨n HuÖ, 40% vµ vèn cæ phÇn lµ 60% th× kho¶n tiÒn nµy ThS. NguyÔn Quang Ninh. Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh
nghiÖp. NXB Thèng kª, 1997♦