zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo "Một số ý kiến về cải cách tư pháp trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

81
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một số ý kiến về cải cách tư pháp trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền Chính vì vậy, đạo đức xã hội thường không cứng nhắc mà khá uyển chuyển, linh hoạt, cho phù hợp với các chủ thể, trong các điều kiện, hoàn cảnh. Sự đánh giá về tính phù hợp hay không phù hợp đạo đức từ phía xã hội về hành vi cụ thể nào đó vì thế cũng không cố định, cứng nhắc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Một số ý kiến về cải cách tư pháp trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền "

nghiªn cøu - trao ®æi TS. NguyÔn Minh §oan * T ư pháp v i nghĩa là phán x xu t hi n t r t s m như là nhu c u t t y u c a i s ng c ng ng con ngư i. B i l , trong ch nh cho phù h p hơn, vi c gi i quy t các v án, v vi c ngày càng chính xác và khách quan hơn. Các ho t ng tư pháp ã ph c v quá trình ho t ng s n xu t, trao i, sinh c l c cho vi c gi i quy t nh ng tranh ch p ho t cùng nhau c a con ngư i không th trong xã h i, b o v ch xã h i, quy n tránh kh i nh ng tranh ch p c n ư c phán làm ch c a nhân dân, quy n bình ng gi a x , gi i quy t công b ng gi a các bên. Nói các dân t c, b o v l i ích c a Nhà nư c, cách khác, khi các bên có tranh ch p mà quy n, l i ích h p pháp c a công dân, t không t gi i quy t ư c thì h có nhu c u ch c, b o v tr t t pháp lu t... Bên c nh tìm n ngư i mà h cho là vô tư, khách nh ng thành t u ó thì công tác tư pháp quan, có kh năng ưa ra nh ng k t lu n nư c ta cũng còn nhi u i u b t c p như úng n, công b ng cho các bên, ư c các năng l c c a m t s cán b tư pháp, nh t là bên ch p nh n nh phán x . Ch th có các a phương v n còn h n ch , th t c t vai trò phán x có th là b t kì cá nhân nào t ng còn ph c t p, rư m rà t o ra tâm lí e hay t ch c xã h i ho c cơ quan nhà nư c mà ng i c a nhân dân nói chung, c a các nhà hi n nay ch y u là toà án. Ho t ng phán u tư c trong và ngoài nư c nói riêng v x do toà án ti n hành luôn d a trên cơ s gi i quy t các tranh ch p t i các cơ quan tài pháp lu t và các chính sách c a Nhà nư c. phán Vi t Nam, vi c thi hành các quy t nh M t trong nh ng yêu c u không th ho c b n án c a toà án r t khó khăn và ch m thi u trong ho t ng tư pháp là khách ch p làm cho ni m tin vào công lí b h n quan, vô tư, công b ng. Do v y, tư pháp ch . Tình hình ó òi h i tư pháp ph i ư c ph i là ngư i “c m cân, n y m c” công c i cách theo hư ng xây d ng nhà nư c b ng. Không ph i ng u nhiên nh ng ngư i pháp quy n xã h i ch nghĩa c a nhân dân, do tham gia vào các ho t ng tư pháp ư c nhân dân và vì nhân dân. Vì l ó Ngh quy t coi là nh ng ngư i i di n công lí, ngư i i h i IX ng c ng s n Vi t Nam ã nh n b o v công lí. m nh: “C i cách t ch c, nâng cao ch t Công tác tư pháp nư c ta th i gian qua ã có nhi u bi n chuy n tích c c, v t ch c * Gi ng viên chính Khoa hành chính - nhà nư c và b máy các cơ quan tư pháp ã ư c i u Trư ng i h c lu t Hà N i 15 T¹p chÝ luËt häc sè 5/2003
nghiªn cøu - trao ®æi lư ng và ho t ng c a các cơ quan tư pháp, ch d ng l i vi c xem xét tư pháp i v i nâng cao tinh th n trách nhi m c a cơ quan ho t ng c a các t ch c, hành vi c a các và cán b tư pháp trong công tác i u tra, b t, cá nhân trong xã h i mà còn ph i bao g m giam, gi , truy t , xét x , thi hành án, không c vi c xem xét tư pháp i v i các văn b n x y ra nh ng trư ng h p oan, sai”.(1) pháp lu t trái v i Hi n pháp và i v i các C i cách tư pháp nư c ta ph i n m văn b n i u ch nh t ch c và ho t ng c a trong t ng th vi c th c hi n quy n l c nhà các t ch c xã h i trái v i ư ng l i, chính nư c th ng nh t nhưng có s phân công, sách c a ng và pháp lu t c a Nhà nư c. ph i h p gi a các cơ quan nhà nư c trong Vi c xem xét ho t ng c a các t ch c, vi c th c hi n ba quy n l p pháp, hành pháp hành vi c a các cá nhân khi có tranh ch p và tư pháp. Trong nhà nư c pháp quy n, v ho c x y ra vi ph m pháp lu t là b t bu c trí, vai trò c a pháp lu t ư c cao, do v y i v i t t c các ch th (t t c các cơ quan tư pháp là ngư i b o v pháp lu t cũng ph i nhà nư c, các t ch c xã h i, các ơn v ư c cao. L p pháp có nhi m v ban kinh t , các l c lư ng vũ trang, công dân và hành lu t, hành pháp có nhi m v t ch c các ch th pháp lu t khác) tr nh ng ch thi hành lu t còn tư pháp có nhi m v b o th ư c quy n mi n tr . Ch ng h n như v lu t, do v y tư pháp c n ph i có v trí, vai nư c ta, i v i i bi u Qu c h i khi không trò x ng áng trong cơ ch th c hi n quy n có s ng ý c a Qu c h i và trong th i l c nhà nư c th ng nh t. Tư pháp cũng c n gian Qu c h i không h p, không có s ng ph i th c hi n s ki m soát c n thi t i v i ý c a U ban thư ng v Qu c h i thì không l p pháp và hành pháp. Vì l ó vi c c i ư c b t giam, truy t i bi u Qu c h i... cách tư pháp s r t khó khăn b i vi c c i Ho t ng xem xét tư pháp i v i các cách tư pháp theo tinh th n xây d ng nhà văn b n pháp lu t (k c văn b n quy ph m nư c pháp quy n xã h i ch nghĩa s không pháp lu t và văn b n pháp lí cá bi t) và văn th không ng ch m t i l p pháp và hành ki n c a các t ch c xã h i khác ch ti n pháp. Tuy nhiên, vi c cao vai trò c a tư hành khi có tranh ch p (có khi u ki n) ho c pháp ch có nghĩa là t o cho tư pháp nh ng vi ph m. Có như v y thì m i tránh ư c kh năng th c hi n y quy n năng v n nh ng tranh ch p liên quan n vi c ban có c a nó, làm cho quy n l c nhà nư c hành, n n i dung c a các văn b n pháp th ng nh t tr nên y , m nh m và có lu t, văn b n c a các t ch c xã h i và m i hi u l c cao hơn. T ó cũng cho th y vi c b o m ư c tính t i cao c a Hi n pháp - c i cách các cơ quan tư pháp ph i n m trong m t trong nh ng yêu c u cơ b n c a nhà t ng th c i cách b máy nhà nư c ta. nư c pháp quy n. Nói t i tư pháp là nói t i công tác xét x Ho t ng tư pháp là lo i ho t ng và nh ng ho t ng ph c v ho c liên quan quy n l c òi h i có tính chuyên sâu v tr c ti p t i ho t ng xét x . Trong nhà chuyên môn. Do v y, xem xét tư pháp i nư c pháp quy n ho t ng tư pháp không v i các hành vi và các văn b n pháp lu t có T¹p chÝ luËt häc sè 5/2003 16
nghiªn cøu - trao ®æi vi ph m n Hi n pháp òi h i chúng ta có tranh ch p v v n gì ó mà các bên ph i thành l p U ban b o hi n ho c Toà án không t gi i quy t ư c thì bu c ph i m i hi n pháp. U ban b o hi n hay Toà án hi n ngư i phán x . Chính vì th , vi c c i cách tư pháp không ph i là cơ quan ng trên ho c pháp hi n nay nư c ta nên theo hư ng m ngang hàng v i Qu c h i hay các cơ quan r ng ph m vi các v n ư c quy n phán cao c p khác c a Nhà nư c mà nó ch là cơ quy t cho các cơ quan tư pháp. Th m chí có quan chuyên môn có nhi m v phân x th cho phép tư pháp trong ph m vi th m nh ng tranh ch p có liên quan n Hi n quy n c a mình có th gi i quy t b t c v pháp. Vi c thành l p cơ quan này theo vi c nào mà ngư i dân hay các t ch c c n chúng tôi không có gì phương h i n v trí, n s giúp c a tư pháp mi n là không vai trò c a các cơ quan khác trong b máy trái v i các quy nh c a pháp lu t hi n Nhà nư c ta hi n nay mà ngư c l i, nó s hành. Ch ng h n, th i gian qua, ti n hành góp ph n b o m tính thèng nh t c a h công nghi p hoá, hi n i hoá h u h t các th ng pháp lu t, b o m tính t i cao c a d án l n các a phương khác nhau u Hi n pháp và nguyên t c pháp ch xã h i r t khó khăn và lúng túng trong vi c gi i ch nghĩa. phóng m t b ng. Theo i u 23 Hi n pháp M t trong nh ng nguyên t c và òi h i 1992 thì: “Tài s n h p pháp c a cá nhân, t quan tr ng c a nhà nư c pháp quy n là ch c không b qu c h u hoá. Trong trư ng quy n tư pháp ph i ư c coi tr ng, tính c h p th t c n thi t vì lí do qu c phòng, an l p c a tư pháp ph i ư c b o m, toà án ninh và vì l i ích qu c gia, Nhà nư c trưng ph i d ti p c n. Tuy nhiên, s c l p, vô mua ho c trưng d ng có b i thư ng tài s n tư c a các cơ quan tư pháp ch có ư c trên c a cá nhân, t ch c theo giá th trư ng”. th c t khi t o l p ư c cơ ch t ch c và Như v y, khi tài s n ( c bi t là nhà ) ho t ng thích h p. Nghĩa là, s c l p h p pháp c a ngư i dân rơi vào tình tr ng c a các cơ quan tư pháp c n ư c b o m ph i di chuy n gi i phóng m t b ng, c v m t pháp lí và m t th c t , c v t ương nhiên xu t hi n vi c b i thư ng thi t ch c l n trong ho t ng. Ph i làm sao h i cho ngư i dân. R t ti c là Nhà nư c khi xét x , th m phán c l p và ch tuân không tr c ti p thu h i r i giao l i cho ch theo pháp lu t; m i t ch c, cơ quan, cá u tư mà Nhà nư c ch ra quy t nh thu nhân không th can thi p ư c vào quá trình h i còn vi c b i thư ng thì do ch u tư ra quy t nh, b n án c a th m phán. tr c ti p làm vi c v i ngư i dân. Trong r t Cu c s ng liên t c phát tri n, các quan nhi u trư ng h p, bên u tư thì cho r ng h xã h i ngày càng tr nên ph c t p, nhu b i thư ng như th là ã tho áng, theo giá c u c n n s phán quy t phân x ngày th trư ng nhưng bên ư c b i thư ng thì càng nhi u, òi h i ph m vi th m quy n c a cho r ng m c b i thư ng như v y là chưa các cơ quan xét x ph i ư c m r ng. Như tho áng, hai bên c tranh cãi mà không i trên ã trình bày, trong i s ng c m i khi n th ng nh t, gây ra s ch m tr cho ti n T¹p chÝ luËt häc sè 5/2003 17
nghiªn cøu - trao ®æi thi công công trình và thi t h i r t l n cho ho t ng tư pháp có l cũng nên chia ra ch u tư. Trong trư ng h p này theo chúng “vi c công” là nh ng vi c liên quan n i tôi cách gi i quy t nhanh, g n và có hi u qu s ng c ng ng (công quy n và quy n tham nh t là Nhà nư c - ngư i ã giao t cho các gia qu n lí nhà nư c, qu n lí xã h i) và t ch c và cá nhân s d ng thì cũng chính “vi c tư” là nh ng vi c ch liên quan n Nhà nư c ph i ng ra thu h i (bao g m c quy n l i tư nhân. N u là “vi c công” thì vi c b i thư ng cho ch th ang s d ng) Nhà nư c s chi phí toàn b ph c v r i giao l i cho ch u tư và thu ch u nhân dân, còn n u là “vi c tư” thì ương s tư ti n b i thư ng mà Nhà nư c ã ph i b ph i chi tr , khi này Nhà nư c th c hi n ra và ti n liên quan n vi c s d ng t c a d ch v cho ương s . ch u tư ho c là Nhà nư c ch ra quy t Xét v m t tâm lí thì ngư i Vi t Nam nh thu h i và c p t còn vi c tranh ch p không thích và chưa có thói quen gi i quy t gi a các bên v m c b i thư ng thì cho các tranh ch p b ng con ư ng toà án, i u cơ quan tài phán gi i quy t. Nghĩa là, khi có này có nguyên nhân là trư c ây trong ch tranh ch p v m c b i thư ng ( n bù), m t phong ki n và th c dân, toà án thư ng trong hai bên có quy n kh i ki n t i toà án, i l p v i ngư i dân lao ng, nó ch y u toà án s phán quy t v tranh ch p ó và khi b o v l i ích c a các giai c p bóc l t, vì th quy t nh c a toà án ã có hi u l c thì bu c toà án là nơi xa l i v i ngư i dân, thông các bên ph i thi hành. Trong trư ng h p m t thư ng ngư i dân ch n toà án khi có t i bên nào ó không t giác th c hi n quy t ph m x y ra liên quan n h . Trong Nhà nh c a toà án thì có th b cư ng ch thi nư c ta, m c dù b n ch t ho t ng xét x hành. ương nhiên tư pháp ph i luôn ho t c a toà án ã thay i nhưng thói quen c a ng trên cơ s pháp lu t, b o m s công ngư i Vi t Nam là “m t s nh n là chín s b ng và l ph i. lành”, ngư i dân thư ng ch ưa nhau ra toà Nhà nư c c a dân, do dân và vì dân thì khi không còn con ư ng nào khác ho c là tư pháp ph i ph c v nhân dân song thi t không còn tình nghĩa gì v i nhau trong gi i nghĩ trong giai o n hi n nay ngoài vi c quy t tranh ch p. Do v y, theo chúng tôi ph c v nhân dân thì có th cho phép tư trong c i cách tư pháp, ngoài vi c ph i thay pháp th c hi n d ch v cho nhân dân khi h i v t ch c và ho t ng c a các cơ quan c n n tư pháp. Do v y, vi c m r ng tư pháp nói chung c a toà án nói riêng, còn ph m vi các v n thu c quy n phán x c a òi h i ph i tăng cư ng công tác tuyên tư pháp theo chúng tôi là c n thi t. Tuy truy n ngư i dân thay i c tâm lí ng i nhiên, Nhà nư c cũng c n ph i có nh ng s d ng toà án gi i quy t các tranh ch p. bi n pháp nh t nh các v vi c mà ngư i Làm sao cho ngư i dân th t s th y c n toà dân c n t i s phán x c a tư pháp là th t s án, toà án ích th c là ngư i tr ng tài công x ng áng, c n thi t và có hi u qu nh t. minh, ngư i b o v quy n, l i ích h p pháp, th c hi n ư c vi c này theo chúng tôi trong chính áng c a nhân dân có hi u qu nh t. T¹p chÝ luËt häc sè 5/2003 18
nghiªn cøu - trao ®æi Như v y, trong c i cách tư pháp ph i xâm h i. Theo tinh th n c a nhà nư c pháp giao cho tư pháp ngày m t nhi u công vi c quy n thì toà án ph i d ti p c n nhưng i hơn. Khi công vi c ph i th c hi n tăng lên v i nư c ta thì i u ki n, th t c, trình t thì òi h i ph i ư c c ng c v m t t ch c kh i ki n và gi i quy t m t v ki n còn quá (s lư ng biên ch tăng lên, trình chuyên kéo dài. i u này cũng góp ph n làm cho s môn ph i cao hơn và th t c ph i ơn gi n, ti p c n c a ngư i dân i v i toà án khó k p th i hơn áp ng nhu c u ngày càng cao khăn ho c gây nên tâm lí ng i ki n t ng. hơn c a cu c s ng). Mu n v y, ph i c ng c m t s nư c th t c xét x rút g n ư c ti n i ngũ cán b tư pháp mà c bi t là “tăng hành r t nhanh chóng, có nh ng v ki n k cư ng i ngũ th m phán và h i th m nhân t khi kh i ki n n khi v ki n ư c gi i dân c v s lư ng và ch t lư ng”,(2) nâng quy t th i gian kéo dài không quá vài gi , cao năng l c chuyên môn, b n lĩnh, o c b in u lâu thì l i ích c a ương s có ngh nghi p và trách nhi m c a cán b tư th ã b vi ph m trong khi ch b ng ho t pháp; m r ng th m quy n xét x c a toà án ng phán x nhanh c a tư pháp có th ngăn nhân dân c p huy n và toà quân s khu v c, ch n ư c s xâm h i ó. V i tinh th n ó, ti n t i thành l p toà án theo c p xét x ; trong th i gian t i chúng ta nên ơn gi n tăng cư ng th m quy n xét x cho toà hành hoá các th t c t t ng, coi tr ng và áp d ng chính trong vi c gi i quy t các khi u ki n nhi u th t c xét x rút g n gi i quy t hành chính; tăng th i gian nhi m kì c a các v án ơn gi n ho c ã quá rõ ràng. th m phán, i m i quy trình b nhi m th m Vi c này không nh ng áp ng ư c nhu phán; c i cách ch ti n lương, tr c p cho c u c a các bên tham gia t t ng mà còn cán b tư pháp; tăng cư ng cơ s v t ch t gi m b t ư c s t n ng, ách t c công vi c cho các cơ quan tư pháp... các cơ quan tư pháp mà nh t là toà án ng Chúng ta ang s ng trong th i kì công th i còn ti t ki m ư c th i gian, ti n b c nghi p hoá và hi n i hoá, th i i c a cho Nhà nư c và nhân dân, nâng cao hi u công ngh thông tin nên vi c thông tin và x qu ho t ng tư pháp nói chung, ho t ng lí thông tin òi h i ph i nhanh chóng, chính xét x c a toà án nói riêng. xác có như v y m i có th áp ng ư c Tóm l i, quá trình xây d ng nhà nư c nhu c u c a cu c s ng ra. Vì v y, s pháp quy n nư c ta òi h i tư pháp ph i phán quy t phân x trong th i i hi n nay c l p, vô tư, dân ch , công b ng và hi u không ch òi h i ph i chính xác, úng pháp qu hơn, áp ng ngày m t t t hơn nh ng lu t mà còn ph i nhanh chóng, ti n l i. B i nhu c u, òi h i c a xã h i văn minh./. có nh ng tranh ch p c a cu c s ng mà vi c (1). ng c ng s n Vi t Nam, Văn ki n ih i i gi i quy t không th kéo dài lâu ư c, n u bi u toàn qu c l n th IX, Nxb Chính tr qu c gia, kéo dài thì có th s gây thi t h i l n v l i H. 2001, tr. 133. ích cho các bên ho c l i ích ó có th s b (2). S d, tr. 134. T¹p chÝ luËt häc sè 5/2003 19

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học

207 tài liệu

1467 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.