Báo cáo Quản lý rủi ro thiên tai và các hiện tượng cực đoan nhằm thúc đẩy thích ứng với biến đổi khí hậu - GS. TS. Trần Thục

Chia sẻ: ảnh ảo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

160
lượt xem 20
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Báo cáo "Quản lý rủi ro thiên tai và các hiện tượng cực đoan nhằm thúc đẩy thích ứng với biến đổi khí hậu" đã phân tích và đánh giá các hiện tượng cực đoan, tác động của chúng đến môi trường tự nhiên, kinh tế - xã hội và phát triển bền vững của Việt Nam, đánh giá sự biến đổi của các hiện tượng khí hậu cực đoan trong tương lai,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo Quản lý rủi ro thiên tai và các hiện tượng cực đoan nhằm thúc đẩy thích ứng với biến đổi khí hậu - GS. TS. Trần Thục

Lễ ra mắt ắt Hội đồng đồ tưt vấn ấ của ủ ỦBQG vềề BĐKH và Báo cáo SREX Việt Nam Giới thiệu Báo cáo đặc biệt của Việt Nam về Quản lý rủi ro thiên tai và các hiện tượng cực đoan nhằm ằ thúc đẩy ẩ thích ứng với biến ổ khí hậu ế đổi GS. TS. Trần Thục Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu Hà Nội, 22/1/2015
Cơ sở xây dựng Báo cáo “Báo Báo cáo đặc biệt của Việt Nam về QLRRTT và các hiện tượng cực đoan nhằm thúc đẩy thích ứng với BĐKH” ((SREX Việtệ Nam)) được ợ xâyy dựng ự g dựa ự theo khungg của “Báo cáo đặc biệt của Ban Liên chính phủ về BĐKH về QLRRTT và các hiện tượng cực đoan nhằm thúc đẩy thích ứng với BĐKH” (SREX, IPCC, 2012a). Tươngg tự, ự, Báo cáo tóm tắt cũngg được ợ dựa ự trên khungg của báo cáo tóm tắt của SREX (IPCC, 2012b).
Mục đích của Báo cáo SREX Việt Nam phân tích tình hình ở VN: • Phân h tíchh và đánh đ h giá i các hiện hi tượng cực đoan, đ tác động đ của chúng đến môi trường tự nhiên, kinh tế - xã hội và phát triển bền vững của Việt Nam. Nam • Đánh giá sự biến đổi của các hiện tượng khí hậu cực đoan trong tương lai l i do d BĐKH. BĐKH • Sự tương tác giữa các yếu tố khí hậu, môi trường và con người nhằm mục tiêu thúc đẩy thích ứng với BĐKH và quản lý rủi ro thiên tai và các hiện tượng cực đoan ở Việt Nam.
Các tác giả đóng góp cho Báo cáo Chủ biên Trần Thục (IMHEN) Koos Neefjes (UNDP) Tạ Thị Thanh Hương, Nguyễn Văn Thắng, Mai Trọng Nhuận, Lê Anh Tuấn, Lê Đình Thành, Huỳnh Thị Lan Hương, Võ Thanh Sơn, Nguyễn Thị Hiền Thuận, Lê Nguyên Tường Nhận ậ xét ét p phản ả bbiện ệ Tô Văn Trường Lê Bắc Huỳnh Báo cáo được trích dẫn như sau: IMHEN và UNDP, 2015: Báo cáo đặc biệt của Việt Nam về Quản lý rủi ro thiên tai và hiện tượng cực đoan nhằm thúc đẩy thích ứng với biến đổi khí hậu [T.Thục, Koos N., T.T.T. Hương, N.V. Thắng, M.T. Nhuận, L.A. Tuấn, L.Đ. Thành, H.T. L. Hương, V.T. Sơn, N.T.H. Thuận, L.N. Tường], NXB Tài nguyên Môi trường và Bản đồ,ồ Hà Nội
Các tác giả đóng góp cho Báo cáo Chương 1. Koos Neefjes, Trần Thục, Tạ Thị Thanh Hương. Phản biện: Lê Nguyên Tường, Tô Văn Trường. Ch Chương 2 T 2. Tạ Thị Thanh Th h Hương, H K Koos N fj Bạch Neefjes, B h Tân Tâ Sinh. Si h Phản biện: Trần Thục, Lê Bắc Huỳnh. Chương 3. Nguyễn Văn Thắng, Mai Văn Khiêm, Nguyễn Văn Hiệp, Nguyễn Đăng Mậu, Trần ầ Đình Trọng, Vũ Văn Thăng, Hoàng Đức Cường, Nguyễn ễ Xuân Hiển, ể Trần Văn Trà, Trương Đức Trí. Phản biện: Nguyễn Đức Ngữ, Nguyễn Văn Tuyên. Chương 4. Mai Trọng Nhuận, Phan Văn Tân, Lê Quang Trí, Trương Việt Dũng, Đỗ Công Thung, Lê Văn Thăng, Trần Mạnh Liểu, Nguyễn Tiền Giang, Đỗ Minh Đức, Ngô Đức Thành, Nguyễn Thị Thu Hà, Lê Anh Tuấn, Nguyễn Hiếu Trung. Phả biện: Phản biệ Trương T Q Quang H Jenty Học, J t Kirsch-Wood, Ki h W d Pamela P l McElwee M El Chương 5. Lê Quang Trí, Lê Anh Tuấn, Nguyễn Hiếu Trung, Đặng Kiều Nhân, Nguyễn Thanh Bình, Đào Trọng Tứ, Lâm Thị Thu Sửu, Ngụy Thị Khanh, Đinh Diệp Anhh Tuấn. ấ Phản biện: Đào Xuân Học, Ian Wilderspin, Michael R. DiGregorio.
Các tác giả đóng góp cho Báo cáo Chương 6. Lê Đình Thành, Ngô Lê Long, Nguyễn Mai Đăng, Trần Thanh Tùng Phản biện: Đào Xuân Học, Jenty Kirsch-Wood, Ian Wilderspin Chương 7. Huỳnh Thị Lan Hương, Trần Thục, Đỗ Tiến Anh, Nguyễn Hoàng Thủy, Đào Minh Trang, Lê Nguyên Tường, Bảo Thạnh, Trương Đức Trí. Phản biện: Lê Hữu Tí Chương 8. Võ Thanh Sơn, Nguyễn Chu Hồi, Trần Hữu Nghị, Bùi Công Quang, Nguyễn Danh Sơn, Lê Văn Thăng, Hoàng Văn Thắng, Lê Anh Tuấn, Nghiêm Phươngg Tuyến y Phản biện: Trương Quang Học, Đào Xuân Học, Pamela McElwee Chương 9. Nguyễn Thị Hiền Thuận, Trần Thục, Ngô Thị Vân Anh, Nguyễn Xuân Hiển, Phan Mạnh Tuấn, Hà Thị Quỳnh Nga, Trần Thanh Thủy, Nguyễn Văn Đại, Nguyễn Lê Giang, Đặng Thu Phương, Đặng Quang Thịnh, Trần Văn Trà, Cao Hoàng Hải. Phản biện: Lê Hữu Tí, Vũ Minh Hải
Chuyên gia từ các tổ chức 1) UNDP 11) Trường Đại học Thủy lợi 2) Viện KTTV&BĐKH (IMHEN) 12) Viện TN&MT biển 3) Viện HLKH Xã hội Việt Nam 13) TT KHCN KTTV & MT 4) Viện CL&CS KHCN 14) TT Tư vấn ấ PTBV TNN và BĐKH 5) Đại học Quốc gia Hà Nội 15) TT Phát triển Sáng tạo xanh 6)) Cục ụ KTTV & BĐKH 16)) TT NC TN&MT 7) TT KTTVQG 17) TT NC Phát triển Xã hội 8) Trường Đại học Khoa học Tự nhiên 18) CT Tropenbos QT tại Việt Nam 9) Trường T ờ ĐạiĐ i học h Huế H ế 19) Tổ chức hứ Care C QT tạii Việt Việ Nam N 10) Trường Đại học Cần Thơ 20) Nhóm công tác BĐKH của NGOs
Cơ quan tài trợ xây dựng Báo cáo 11. UNDP 2. Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu (IMHEN) 3. UNDP Policy Advisory Team (PAT) 4 IMHEN-UNDP, 4. IMHEN UNDP “Tă“Tăng cường ườ năng ă lực lự quốc ố gia i ứng ứ phó hó với ới biến đổi khí hậu ở Việt Nam nhằm giảm nhẹ tác động và kiểm soát phát thải khí nhà kính” (CBCC) 5. DMHCC-UNDP “Tăng cường năng lực thực hiện Chiến lược quốc gia về Biến đổi khí hậu” (CBICS)
Cấu trúc của Báo cáo Báo cáo tóm tắt phục vụ các nhà hoạch định chính sách (SPM) Chương 1. BĐKH: Các chiều hướng mới về rủi ro thiên tai, mức độ phơi bày trước hiểm ể họa, tính dễễ bị tổn ổ thương và khả năng chống ố chịu Chương 2. Những yếu tố quyết định rủi ro khí hậu: Mức độ phơi bày trước hiểm họa ọ và tình trạng ạ g dễ bịị tổn thương g Chương 3. Những thay đổi của CĐKH và tác động đến môi trường vật lý tự nhiên Chương 4. Sự thay đổi tác động của CĐKH và thiên tai tới hệ sinh thái và nhân sinh Chương 5. Quản lý rủi ro CĐKH ở cấp địa phương Chương 6. Hệ thống quản lí rủi ro thiên tai và CĐKH ở Việt Nam Chương 7. Quản lý rủi ro ở cấp quốc tế và tích hợp ở các cấp khác nhau Chương 8. Hướng tới một tương lai có sức chống chịu và bền vững Chương 9. Nghiên cứu điển hình
Chương 1: Biến đổi khí hậu: Các chiều hướng mới về rủi ro thiên tai, mức độ phơi bày trước hiểm họa, tính dễ bị tổn thương và khả năng chống chịu 1. Khái niệm • Quan hệ giữa thích ứng với BĐKH và QLRRTT • Quy trình QLRRTT và thích ứng với BĐKH 2. Hiện tượng cực đoan, tác động cực đoan, thiên tai • Cực đoan được xác định bằng đặc trưng vật lý • Tác động cực đoan 3. Quản lý thiên tai, giảm thiểu RRTT, chia sẻ rủi ro • BĐKH làm QLRRTT phức tạp hơn • Thích ứng BĐKH góp phần QLRRTT • QLRRTT và thích ứng BĐKH 4 Đối phó 4. hó vàà thích thí h ứng ứ Thiên tai Tình trạng dễ KHÍ HẬU bị tổn PHÁT TRI N thương Biến đổi Quản lý tự nhiên rủi ro sự kiện khí thiên tai RỦI RO hậu / thời tiết THIÊN TAI cực đoan BĐKH do Thích ứng con người với BĐKH gây ra Mức độ phơi bày trước hiểm họa Phát thải khí nhà kính
Chương 2: Những yếu tố quyết định rủi ro: Mức độ phơi bày trước hiểm họa và tính dễ bị tổn thương Phân tích và đánh giá chi tiết những yếu tố quyết định rủi ro khí hậu, cụ thể là mức độ phơi bày trước hiểm họa và tính dễ bị tổn thương, các chiều hướng mới và sự tương tác giữa các yếu tố 1) Yếu tố quyết định rủi ro 2) Yếu ế tố ố tác á động độ tính í h dễ bị tổn ổ thương h Môi • Địa Đị lý, bối lý bối cảnh ả h địa đị điểm điể trường • Mô hình định cư, phát triển 3) Năng lực đối phó và thích ứng • Các biện pháp thích ứng 4)) Chiều hướngg mới của tính dễ bị tổn Liên thương và mức độ phơi bày: • Nhân khẩu học ngành • Giáo dục, sức khỏe, phúc và • Môi trường, Xã hội, Kinh tế,Các yếu tố Xã hội lợi tích liên ngành , tương tác và tích hợp của • Mối quan hệ xã hội hợp các yếu ế tốố • Thể chế và quản trị 5) Xác định, đánh giá và truyền thông • Quốc gia: phát triển KT‐XH rủi ro thiên tai Kinh • Cộng đồng: đồng: sinh kế sinh kế và công ế tế 6) Tích lũy rủi ro việc của cá nhân và gia đình
Chương 3: Biến đổi của cực đoan khí hậu và tác động đến môi trườngg vật lý ý tự nhiên 1) Các hiện tượng thời tiết và khí hậu liên quan đến thiên tai 2) Số liệu và phương pháp phân tích CĐKH 3) Biến đổi của một số cực đoan khí hậu (oC/10 năm) • Nhiệt độ, Mưa, Các cực đoan khác Tmax 4) Biến đổi của hoàn lưu quy mô lớn ảnh hưởng đến ế CĐKH • Gió mùa, Bão và ATNĐ, El Nino và dao động Nam 5. Tác động đến các điều kiện môi trường tự nhiên (oC/10 năm) • Nắng nóng, Hạn hán, Mưa lớn, Lũ lụt, Sương T i Tmin muối, Rét đậm, Mực nước biển cực trị
Chương 4: Sự thay đổi tác động của cực đoan khí hậu và thiên tai tới hệ sinh thái và hệ nhân sinh 1) Quan hệ giữa CĐKH, thiên tai với phơi bày Cơ sở lí trước hiểm ể hoạ và tính DBTT của HT TN - XH luận • Bản chất mối quan hệ giữa CĐKH, thiên tai với phơi bày trước hiểm hoạ vàà tính DBTT của hệ thống TN - XH ở Việt Nam • Mức độ phơi bày, tác động của CĐKH, thiên tai, tính DBTT của hệ thống TN - XH ở Việt Nam 2) Tác động của BĐKH, CĐKH tới HT TN - XH • Tài nguyên nước • Hệ sinh thái tự nhiên • Hệ thống lương thực, an ninh lương thực • Khu dân cư, cơ sở hạ tầng, du lịch • Sức khỏe, an toàn tính mạng, phúc lợi xã hội
Chương 5: Quản lý rủi ro cực đoan khí hậu ở cấp địa phương Trình bày: Tầm quan trọng của các cơ quan nhà nước, các tổ chức chính trị xã hội và cộng đồng địa phương trong QLRRTT. QLRRTT Mỗi địa phương bị phơi bày và dễ bị tổn thương đối với những thiên tai nhất ấ định. Những thiên tai này không giống ố nhau vềề bản chất, cường độ và tần suất ở mỗi địa phương. Do vậy việc QLRRTT cũngg khác nhau ở từngg địa Q phương. ị p g Trọng tâm gồm 3 chủ đề: 1) Cách Cá h quản ả lý những hữ rủi ủi ro thiên thiê tai t i hiện hiệ tại t i 2) Tác động của CĐKH đến an ninh, con người ở cấp địa phương 3) Khả năng ứng phó, thích nghi, giảm nhẹ tổn thương và QLRRTT và CĐKH ở cấp độ địa phương.
Chương 6: Hệ thống quản lý rủi ro thiên tai và cực đoan khí hậu ở Việt Nam 1) Hệ thống QLRRTT và CĐKH ở Việt Nam 2) Lồng ghép QLRRTT và thích ứng BĐKH trong các kế hoạch và chính sách 3) Các văn bản luật pháp, tổ chức và tài chính 4) Các phương pháp và công cụ dùng trong thực tiễn 5) Liên kết hệ thống QLRRTT VN với các thách thức liên quan đến BĐKH 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Luật Pháp lệnh Nghị định Chỉ thị Quyết Thông tư Thông tư định liên tịch
Chương 7: Quản lý rủi ro ở cấp quốc tế và tích hợp ở các cấp QUẢN LÝ THÍCH ỨNG RỦI RO THIÊN TAI Nguyên g y tắc QQLRRTT & thích ứng BĐKH Thể chế và các tổ chức QT tế về WMO QLRRTT & thích ứng BĐKH Hiệp định IPCC AADMER Rào cản & cơ hội trong QLRRTT & thích thí h ứng ứ BĐKH Ủy ban bão AWGCC ESCAP Đềề xuất ấ thểể chế, ế chính sách đểể tích GNDR hợp QLRRTT & thích ứng BĐKH
Chương 8: Hướng tới một tương lai có sức chống chịu và bền vững Xem xét Quan hệ của QLRRTT tới phát triển bền vững (8.2) và Tác động qua lại theo thời gian giữa hiện tại và tương lai (8.3) Đánh giá các khía cạnh liên quan tới tài nguyen môi trường, xã hội với ới phát há triển iể bền bề vững ữ (8.4); (8 4) phân hâ tích í h quan hệ giữa iữ QLRRTT, thích ứng với BĐKH và giảm phát thải (8.5) Xác định những giải pháp và phương án ứng phó với CĐKH trong tương lai (8.6) Nhấn mạnh sự phối hợp đồng bộ giữa QLRRTT và thích ứng BĐKH, hướng tới xây dựng một xã hội bền vững trong tương lai (8.7).
Chương 9: Nghiên cứu điển hình Mục Phòng tiêu bão hiệu quả tránh QuảnPhân lý rủitích các ro lũ lụttrường hợp cực đoan nhằm Các Cá nghiênê cứu ứ cung cấp thông tin, nâng cao hiểu biết và rút Lũ quét - khu bàivực họcmiền kinh núi điển hình ra các nghiệm. Ngập lụt đô thị: Thách thức quy hoạch đô thị Phạm vi Hạn hán: Hiểm ể họa thầm ầ lặng Các trường hợp điển hình được phân nhóm Tổng hợp Cựcbao trị nhiệt gồm:độ: RétLũ; Bão; hạiLũ vàquét; nắngNgập nónglụt đô thị; các bài học XâmHạn nhập hán; mặn Nắng ở ĐBSCnóng, rét hại; Xâm nhập mặn. Hệ thống cảnh báo sớm - Giảm nhẹ rủi ro thiên tai Nội dung Phương Cungchâm “Bốn tại cấp thông tin chỗ” cơ bản– Nguyên về hiện tắc cơ bản tượng, Chiamức độroảnh sẻ rủi hưởng, thiên các tai: Bảo thiệtrủi hiểm hạirovà các tai thiên biện trong pháp nông ứng phó, sau cùng đưa ra các bài nghiệp học kinh nghiệm. Nâng cao nhận thức cộng đồng
Địa chỉ truy cập Báo cáo tóm tắt (tiếng Việt, tiếng Anh) và các bài trinh bày được đăng tại các địa chỉ: 1) Trang web của UNDP: http://goo.gl/OHLITe 2) Trang web của ủ IMHEN: www.imh.ac.vn http://www.imh.ac.vn/mlfolder.2015-01-20.7690092958/SREX.2015-01-20.1953842841
XIN CÁM ƠN á GS. Trần Thục Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu