Báo cáo "Toàn cầu hoá và một số luận điểm về toàn cầu hoá "
lượt xem 17
download
Toàn cầu hoá và một số luận điểm về toàn cầu hoá
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Báo cáo "Toàn cầu hoá và một số luận điểm về toàn cầu hoá "
- nghiªn cøu - trao ®æi ThS. KiÒu ThÞ Thanh * T oàn c u hoá kinh t - thư ng ư c g i tính t t y u khách quan c a ti n trình toàn t t là toàn c u hoá - th hi n sâu s c s c u hoá v i nh ng ưu i m n i tr i ng k t n i và ph thu c l n nhau v nhi u lĩnh th i ch ra và tìm cách h n ch nh ng tác v c như kinh t , văn hoá, chính tr , xã h i ng tiêu c c c a nó, c bi t khi nh ng tác ngày càng gia tăng gi a các qu c gia trên th ng này có th là r t x u i v i các nư c gi i. Tuy nhiên, khi mà các quan h kinh t - nghèo ho c các nư c ang phát tri n. Trư c h t c n ph i có khái ni m ho c thương m i gi a các nư c ngày nay, dù tr c ti p hay gián ti p, luôn là m i quan tâm cách hi u chung v toàn c u hoá nhưng trư c h t và hàng u h u h t các h i ngh , trong th c t , i u này không d dàng, th m di n àn song phương hay a phương thì chí còn khá ph c t p khi mà toàn c u hoá tâm i m c a toàn c u hoá luôn là các quan nói chung ư c hi n di n như là “m t trong h kinh t cũng như i m m u ch t c a toàn thu hút ư c s quan tâm s nh ng v n sâu s c và gây tranh lu n nhi u nh t”.(1) c u hoá kinh t luôn là t do hoá thương m i, v i m c tiêu xoá b các rào c n Các nhà kinh t h c, các nhà ho ch nh thương m i ho c các c n tr khác i v i t chính sách, các nhà chuyên môn khác... t do thương m i trên ph m vi toàn c u. môi trư ng làm vi c ho c h c thu t, khi Toàn c u hoá ư c h u h t các h c gi nghiên c u toàn c u hoá thư ng g n v i nơi kh p nơi trên th gi i công nh n là khuynh phát ngu n các sách lư c kinh t qu c t hư ng khách quan trong s phát tri n c a ho c qu c gia như các t ch c, các cơ quan kinh t th gi i, g n v i s phát tri n c a thu c Liên h p qu c, Ngân hàng th gi i kinh t th gi i ngày nay ch y u d a vào s ho c các thi t ch thương m i, tài chính, k th a, sáng t o và phát tri n ki n th c, ti n t khác, các trư ng i h c ho c các ch t xám và các s n ph m thu c tài s n trí vi n, các cơ quan nghiên c u, phát tri n tu ang ngày càng tr nên có giá tr thương kinh t qu c gia ho c khu v c. M i m t m i l n hơn bao gi h t trong l ch s phát khái ni m, m t nh nghĩa hay m t cách tri n c a nó. Bên c nh ó, cũng có quan hi u v toàn c u hoá xu t phát t các h c i m xem xét toàn c u hoá ch v i nh ng gi này không ch th hi n trình chuyên “m t trái” c a nó, t ó ph n i quy t li t sâu c a h mà còn g n v i vi c nghiên c u ti n trình toàn c u hoá và t do hoá thương t góc nào, ngư i ưa ra khái ni m ng m i ang di n ra ngày càng nhanh, m nh hơn gi a các qu c gia. Ngoài hai khuynh * Gi ng viên Khoa lu t dân s hư ng này, m t s h c gi khác th a nh n Trư ng i h c Lu t Hà N i 34 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi h hay ph n i ho c th hi n quan i m c u th c s ; m t s ngư i khác l i ho c là trung hoà i v i toàn c u hóa. V i m t nh nghĩa v toàn c u hoá cơ b n d a vào th c t như v y, th m chí ngư i ta còn k t sd oán ho c nhìn nh n v ti m năng lu n r ng: “b t k các cu c tranh lu n (v tương lai c a s phát tri n và h i nh p kinh t th gi i theo s phát tri n vư t b c c a toàn c u hoá) v n ang ti p t c di n ra v i ngành công ngh thông tin; ho c l i cơ b n t n s và quy mô l n, các khái ni m và hình ánh giá v toàn c u hoá theo s phán oán nh v toàn c u hoá nói chung s v n gi v kh năng và tri n v ng c a s phát tri n l i dáng v không th ng nh t và thi u toàn di n c a nó”.(2) văn hoá, xã h i mang tính toàn c u c a xã Minh ch ng cho lu n i m này, ngư i h i loài ngư i trong th k m i. ta trích d n vi c m t s ngư i xem xét toàn M c dù c i m cơ b n và quan tr ng c u hoá trong tính h th ng và trên ph m vi nh t c a toàn c u hoá là nó t o ra s k t n i “toàn c u” v i lu n i m r ng kinh t th và s ph thu c l n nhau ngày càng l n và gi i ngày nay h u như ch có m t con ư ng sâu s c gi a các qu c gia ng th i ã có phát tri n duy nh t g n v i nh ng thành t u s th ng nh t g n như tuy t i gi a các v chính tr , v kinh t và t do hoá thương nhà nghiên c u nhưng s nhìn nh n v toàn m i k t th i i m k t thúc chi n tranh l nh c u hoá nhi u bình di n khác nhau như cu i nh ng năm 1980 và u nh ng năm trên ch c ch n d n t i s a d ng trong 1990, g n v i s tan rã c a Liên Xô và các cách hi u v toàn c u hoá. Ch ng h n, nư c XHCN ông Âu. Bên c nh ó, có Friedman nh n nh: “Toàn c u hoá là s quan i m khác không ng tình vi c s h i nh p mang tính t t y u c a các th d ng thu t ng “toàn c u hoá”. ch ti n trư ng, các nhà nư c c p qu c gia và trình liên k t, h i nh p ngày càng sâu s c mà ngư i các lo i công ngh t i m t c p nhưng v n ph n ánh y nguyên t c ch ta chưa t ng ư c ch ng ki n trư c ó. S quy n qu c gia không th can thi p gi a h i nh p này tuân theo m t cách th c mà s các nư c trên th gi i ngày nay, nh ng t o kh năng cho các cá nhân, các doanh ngư i theo quan i m này cho r ng thu t nghi p và các nhà nư c vươn n m t th ng thích h p hơn s là “qu c t hoá”. gi i phát tri n hơn r t nhi u so v i trư c Nhi u h c gi khác nghiên c u toàn c u ó. Toàn c u hoá không ph i là m t khuynh hoá t nh ng góc khác. Trong khi m t hư ng ơn gi n ho c là m t th m t th i s ngư i ưa ra khái ni m v toàn c u hoá trang, nó là m t h th ng qu c t ”. Trong trên phương di n c a s thay i, s d ch khi ó Jones l i vi t: “Toàn c u hoá là chuy n ngày càng gia tăng các s n ph m qu c t hoá v tài chính và s n xu t, s gia hàng hoá, d ch v qua biên gi i gi a các tăng v yêu c u chuy n giao công ngh và qu c gia v i k t qu n i b t c a s thay i, k t n i ngày càng ch t ch hơn gi a m i d ch chuy n này ã và ang làm xu t hi n ngư i cùng t n t i trong th gi i ngày m t n n kinh t mang tính th ng nh t toàn nay”. M r ng hơn n a, Báo cáo phát tri n t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 35
- nghiªn cøu - trao ®æi con ngư i năm 1999 c a Chương trình phát Bên c nh s khác bi t trong vi c ưa ra tri n c a Liên h p qu c (UNDP) nh n nh nghĩa, quan i m, cách nhìn v toàn m nh: “Toàn c u hoá là s ph thu c l n c u hoá, s không ng tình gi a các h c gi v hi n tư ng này còn ư c bi u hi n nhau ngày càng tăng lên gi a m i ngư i nh ng góc khác. M t trong nh ng s trên th gi i. Nó là m t quá trình trong ó khác bi t khá sâu s c gi a h th hi n s s h i nh p gi a các qu c gia không ch v cpm c ( sâu) và ph m vi (chi u kinh t mà còn v văn hoá, công ngh và qu n lí, i u hành”. r ng) c a s h i nh p mà toàn c u hoá T ng h p, phân tích các quan i m a mang n cho kinh t th gi i. d ng v toàn c u hoá cùng các c i m c a Có th li t kê b n quan i m i di n cho s khác bi t này.(4) Quan i m th nh t nó cũng như nghiên c u nh m ưa ra các khuy n ngh t i các t ch c, h i ngh , nh d ng toàn c u hoá v i s thu n nh t chương trình qu c t có liên quan t i toàn ngày càng tăng lên gi a các qu c gia trong c u hoá, t i s tăng trư ng và phát tri n c a h th ng kinh t toàn c u, t ó h th m chí kinh t th gi i là m t trong nh ng công vi c cho r ng có th nhìn th y kh năng tương c a m t s cơ quan thu c Liên h p qu c. i ch c ch n c a “ s ng nh t hoá” hay Trên cơ s ó, h ã ưa ra b n c i m “s nh t th hoá” th gi i. Th gi i trong quan tr ng nh t c a toàn c u hoá,(3) ó là: tương lai có th hoà ng như m t ho c làm - Toàn c u hoá là s h i nh p và ph phù h p v i s nhìn nh n c a các tác gi thu c l n nhau gi a các qu c gia (mang tính theo quan i m này. Th c ti n l ch s phát ch t toàn c u) ngày càng tăng lên; tri n th gi i g n ây ít nhi u ch ng minh - Toàn c u hoá không ph i là hi n tư ng lu n i m c a các h c gi này. Ch ng h n, hoàn toàn m i. Trong th c ti n, vi c qu c l ch s phát tri n c a các nư c châu Âu t t hoá các quan h thương m i - g n li n nh ng qu c gia riêng bi t ti n t i vi c hình v i quan i m v t do hoá thương m i - ã thành C ng ng kinh t châu Âu (EEC) có s phát tri n tương i lâu dài trong l ch trong nhi u năm u thành l p t ch c này s thương m i qu c t ; và tr thành Liên minh châu Âu (EU) v i - Toàn c u hoá không ch v kinh t mà 25 qu c gia thành viên như hi n nay. Th c mang tính a phương di n. Nó bao trùm t , các h c gi theo quan i m này thư ng các lĩ nh v c kinh t , chính tr , văn hoá và có xu t phát i m t s ng h vai trò c a xã h i; s ít các “cư ng qu c” trong h th ng kinh - Toàn c u hoá ư c c tính hoá v i t , chính tr th gi i. nh ng dòng ch y qu c t m nh m chưa t ng Không ng tình v i quan i m th có trư c ó v hàng hoá và d ch v , v tài nh t, quan i m th hai cho r ng s ng chính tư, v s lan truy n c a các quan i m nh t hoá hay s nh t th hoá th gi i s và khuynh hư ng cũng như v s l di n c a không có m y kh năng x y ra, m c dù nh ng xu hư ng chính tr và xã h i m i. quan i m này cũng th a nh n kh năng 36 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi ch c ch n c a m t lo t nh ng thay i l n tri n quan tr ng trong các quan h kinh t , c v s lư ng và ch t lư ng trong m i thương m i qu c t th c s là nh ng c t quan h gi a các qu c gia, gi a các nhà m c ánh d u t m quan tr ng ngày càng gia nư c. Nh ng thay i này s ư c k t h p tăng c a các quan h này trong s phát tri n v i nhau xác l p m t i u ki n m i ho c chung c a các qu c gia trên th gi i nhưng m t cách th c m i trong vi c gi i quy t các i u ó thu c v các ngành khoa h c nghiên công vi c c a kinh t th gi i cũng như gi i c u v kinh t , chính tr , xã h i v i s m quy t nh ng b t n gi a các qu c gia. ây r ng hơn, ph c t p hơn v i tư ng và là quan i m b o v n cùng ch quy n ph m vi nghiên c u c a các ngành khoa h c qu c gia, nghiêng v các qu c gia y u th này; không bao hàm và d n n s thi t l p v kinh t và trình phát tri n nhưng c m t k nguyên m i v i cách th c gi i quy t l p và bình ng v i các qu c gia khác v m i các công vi c c a th gi i. Nói cách tư cách pháp lí khi àm phán, thương lư ng khác, các h c gi ưa ra quan i m này ã và b phi u v các v n liên k t qu c t . nhìn nh n và xem xét v n góc V i s lư ng khá l n các qu c gia này trên tương i h p. Toàn c u hoá, theo h , ch th gi i ngày nay, rõ ràng h có th tri t d n t i k t qu n i b t nh t là s m r ng khai thác th m nh g n v i s ông o c a i tư ng nghiên c u c a nhi u ngành khoa mình cân b ng hơn các l i ích kinh t , h c v i nh ng lí thuy t m i, nh ng gi nh chính tr , pháp lí v i các qu c gia giàu có m i, nh ng cu c tranh lu n ngày càng sâu và phát tri n khác. Th c ch t, các h c gi s c và toàn di n hơn v toàn c u hoá. xem xét toàn c u hoá dư i góc này v a Cu i cùng, có nh ng h c gi xem xét có s tách b ch nh t nh, v a có s giao toàn c u hoá hay s k t n i ngày càng ch t chi u không th tách r i các quan h kinh ch hơn gi a các qu c gia trên th c t là m t t , chính tr , pháp lí gi a các nư c t ó hi n tư ng bình thư ng như hàng ngàn, hàng kh ng nh m c sâu s c và ph m vi r ng tri u hi n tư ng, s v t khác nhau c a i kh p c a toàn c u hoá kinh t trên cơ s c a s ng v n liên t c n y sinh, t n t i, phát tri n nguyên t c c l p và tôn tr ng l n nhau, và l i tàn trong cu c s ng c a loài ngư i t cùng phát tri n và cùng có l i trong b i xưa t i nay. H cho r ng s ch ng có gì c nh ngày càng ph c t p c a các quan h “quan tr ng” ho c “ch có tính cách m t kinh t , chính tr th gi i. chi u” ã ho c ang di n ra v i th gi i. Ngư c l i v i s kh ng nh m nh m Cùng v i tính a s c thái c a các nghiên tính ch t sâu r ng c a toàn c u hoá trong c u v toàn c u hoá, thái c a các nhà hai quan i m trên, quan i m th ba nhìn nghiên c u i v i toàn c u hoá cũng r t nh n v tri n v ng c a toàn c u hoá m c khác bi t. Trong khi nhi u h c gi ng h và ph m vi không áng k . Các h c gi tri t ti n trình toàn c u hoá thì nhi u ng h quan i m này cho r ng m c dù ngư i khác kiên quy t ph n i ti n trình trong vài th p k g n ây, nhi u bư c phát này. Nhi u ý ki n khác l i th hi n l p t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 37
- nghiªn cøu - trao ®æi trư ng trung hoà i v i ti n trình nóng h th m chí ã s d ng thu t ng “ignorant b ng này c a th gi i. protectionists” (nh ng k b o v xu n ng c)(5) Nh ng ngư i l c quan v toàn c u hoá g i nh ng ngư i tham gia bi u thì cho r ng v i c i m cơ b n c a toàn tình b o v các quan h kinh t , s n xu t n i c u hoá là không ch làm tăng thêm m c a và ph n i toàn c u hoá, ph n i s r t l n s k t n i mà còn bao hàm s ph lan r ng c a các dòng ch y tài chính và ti n thu c l n nhau gi a các qu c gia, s h i t t các quan h u tư nư c ngoài vào th nh p c a các qu c gia vào n n kinh t toàn trư ng n i a. Nh ng ngư i tham gia các c u, toàn c u hoá rõ ràng ã và ang t o ra cu c bi u tình này thư ng nh n th c r ng nh ng cơ h i, nh ng ti m năng cho s phát các dòng ch y u tư tài chính và ti n t tri n kinh t c a m i qu c gia. Nhi u b ng nư c ngoài vào n i a thư ng i kèm theo ch ng và k t qu c a chính sách m c a nh ng yêu c u không m y vô tư d n t i s kinh t t nhi u nư c cho th y t do hoá thay i nhi u thi t ch kinh t , hành chính, thương m i ã d n n s thu hút và tăng t ch c c a m t qu c gia. S thay i này u tư tr c ti p nư c ngoài, gia tăng s thư ng d n t i nh ng h u qu tiêu c c cho chuy n giao công ngh tiên ti n, tăng t l s n xu t n i a, c bi t là cho s n xu t và hàng hoá xu t kh u, tăng thu nh p bình tiêu th s n ph m nông nghi p, nh hư ng quân u ngư i… i u này càng c bi t tr c ti p t i l i ích c a nhi u ngư i, c có ý nghĩa khi các con s này phát ngu n t bi t là c a nông dân, cùng v i nhi u t ng các nư c ang phát tri n ho c các nư c l p khác trong qu c gia ó. nghèo có thu nh p bình quân u n gư i Gi ng như quan i m ng h toàn c u th p ho c th m chí r t th p. hoá, nh ng ngư i ph n i toàn c u hoá Bên c nh ó, nh ng ngư i tri t ng cũng h t s c quy t li t. H xem toàn c u h toàn c u hoá cũng cho r ng v i vi c s hoá như m t ngu n c i c a b t công và d ng m ng lư i thông tin toàn c u ngày tham nhũng, c a ô nhi m môi trư ng và c a càng r ng rãi và ph bi n, toàn c u hoá ã m t th gi i trong ó s nghèo ói luôn t n và s làm tăng thêm nh n th c c a m i t i và s lư ng ngư i nghèo tăng lên r t nhanh.(6) Nh ng ngư i này không th y s ngư i trên kh p th gi i v s vi ph m các quy n con ngư i, v s l m d ng lao ng t t p c a toàn c u hoá khi nhìn vào nh ng tr em, v tình tr ng tham nhũng, v b o con s v m t th gi i mà ó có s cách l c… t ó nó không ch t o ra nh ng cơ bi t kh ng khi p v thu nh p, v s chi m h i t t cho s u tranh ngăn ch n, h n ch h u c a c i, v kho ng cách k giàu ngư i nh ng hi n tư ng này mà còn t o ra nh ng nghèo gi a các giai t ng khác nhau, không cơ h i l n cho vi c th c hi n ti n trình dân ch khép kín trong m t qu c gia mà còn b c ch , b o m các quy n cơ b n c a con l trong khung c nh chung c a th gi i. H ngư i trên ph m vi toàn th gi i. S ng h cho r ng toàn c u hoá không th t o ra m t toàn c u hoá còn n m c có ngư i trong s th gi i phát tri n khi mà ch 1/5 dân s 38 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi giàu có toàn c u ã s h u t i 1/3 lư ng càng làm cho nhi u ngư i ngày càng tr c a c i c a th gi i.(7) Cũng không th nhìn nên bi quan hơn v s phát tri n kinh t th th y th gi i phát tri n t t p song hành gi i g n v i b c tranh toàn c u hoá. v i toàn c u hoá khi mà trên th gi i m i Gi l p trư ng trung hoà gi a quan i m năm có t i vài trăm tri u tr em dư i 5 tu i ng h và quan i m ph n i toàn c u hoá b suy dinh dư ng vì thi u ói; g n 15 tri u là các ý ki n v a ghi nh n nh ng m t tích tr em ch t m i năm vì nh ng căn b nh liên c c không th ph nh n v a phân tích, m quan t i n n ói và kho ng 100 tri u tr em x và c g ng tìm ra cách th c ngăn ng a, v n ph i s ng và làm vi c lang thang, v t gi m b t nh ng h n ch khó ch i cãi c a vư ng trên ư ng ph không nhà c a, ti n trình này. Th c ch t quan i m này bao không nơi nương t a.(8) g m s dung hoà gi a quan i m ng h Thêm vào các s li u v tình tr ng và tri t và quan i m ph n i quy t li t hoàn c nh xã h i b c b i nêu trên là b c toàn c u hoá và t do hoá thương m i. tranh môi trư ng toàn c u v i s ô nhi m Ph i th a nh n m t th c t r ng toàn (không khí, ngu n nư c, ti ng n…) ngày c u hoá và t do hoá thương m i rõ ràng ã càng tr nên áng báo ng. V i m t lư ng mang l i nh ng thay i l n trong ho t khí th i carbon dioxide kh ng l ngày êm ng kinh doanh, thương m i th gi i cũng cu n vào kho ng không, b u khí quy n trái như làm thay i áng k di n m o kinh t t - “l p áo” b o v h u hi u cu c s ng th gi i. Chưa bao gi ngư i ta ư c ch ng c a con ngư i trên hành tinh “s ng” này ki n nh ng dòng ch y u tư m nh m n ang ngày ngày thay i áng k hình d ng như v y gi a các n n kinh t trên th gi i. c a nó. Lư ng khí th i ó - th c ch t là m t Dòng ch y này thư ng t các nư c công sau c a xã h i phát tri n, c a tăng trư ng và nghi p phát tri n t i các qu c gia ang phát phát tri n kinh t - ch y u phát ngu n t tri n. i u này ã góp m t ph n quy t nh ho t ng c a các ngành công nghi p m t trong s phát tri n cơ s h t ng, làm tăng s qu c gia công nghi p hoá giàu có, t áng k các cơ h i tìm ki m vi c làm cũng ho t ng c a các s n ph m công nghi p như thu nh p cho ngư i dân các nư c th hi n “bư c ti n t t b c” trong s n xu t nghèo, tăng thu nh p qu c dân cũng như và tiêu dùng c a xã h i loài ngư i. T t c GDP bình quân u ngư i, làm thay i ã góp ph n làm tăng thêm s lo ng i trư c áng k b c tranh kinh t qu c gia, tăng v nh ng d báo áng bu n v tình tr ng nóng th qu c gia trong quan h kinh t qu c t ... lên toàn c u, làm tăng thêm m c ng t minh ho cho lu n i m trên, ngư i ng t c a c m giác lo s v s thay i th i ta thư ng d n ch ng v s phát tri n vư t ti t và khí h u trái t c a nhi u ngư i trên b c trong nhi u lĩnh v c kinh t c a Trung kh p hành tinh. Bên c nh ó, các s ki n Qu c - qu c gia ông dân nh t th gi i và thiên tai b t thư ng v i s c tàn phá kh ng là m t trong sáu qu c gia có di n tích l n khi p c a nó x y ra nhi u nơi trên th gi i nh t th gi i - v i nh ng i u ki n và kh t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 39
- nghiªn cøu - trao ®æi thành viên WTO.(11) năng phát tri n kinh t thư ng khá ng t nghèo trong hoàn c nh ó như m t ví d h t Tuy nhiên, bên c nh m ng màu tươi s c i n hình. B t u c i cách, m c a n n sáng c a b c tranh toàn c u hoá, quan kinh t t năm 1978, cho t i u nh ng năm i m th ba này, ngư i ta cũng th y và ph i 2000, Trung Qu c ã vươn lên tr thành suy ng m nhi u v ph n u t i và m m m t trong nh ng n n kinh t có t c phát c a nó. áng k nh t trư c h t là s phân tri n kinh t nhanh nh t th gi i, v i t l hoá và cách bi t giàu nghèo gi a các t ng tăng trư ng bình quân hàng năm là 9,7% ã l p ngư i khác nhau trong xã h i ã ngày tr thành n n kinh t l n th b y và có quan càng tr nên kh c nghi t hơn g n v i ti n h thương m i, buôn bán qu c t ng th trình m c a, c i cách, chuy n d ch và phát tám trên th gi i. Ch sau hơn hai th p k tri n kinh t các nư c nghèo. Thêm vào i m i, giá tr thương m i qu c t c a ó là con s g n m t n a dân s th gi i Trung Qu c ã tăng lên hơn 12 l n, t 38 t (kho ng 3 t ngư i) ch y u s ng các USD năm 1980 lên t i 474 t USD năm nư c ang phát tri n ang ph i t n t i dư i 2000.(9) V i chính sách m c a, thu hút u m c nghèo kh v i m c s ng bình quân ít tư nư c ngoài khá m m d o, thông thoáng, hơn 2 USD m t ngày. B c tranh này càng Trung Qu c c a th i kì i m i có v trí tr nên m m, n ng n hơn khi ngư i ta khác xa so v i Trung Qu c c a th i kì trư c trích d n ư c tính c a Ti u ban nông nghi p 1978- khi nó v n ư c xác nh là m t nư c c a Liên h p qu c (United Nations for XHCN truy n th ng, c i n v i vai trò t i Agriculture), theo ó, t i năm 2008 th gi i cao c a nhà nư c trong qu n lí, i u ph i v n có t i 2/3 dân s c a ti u sa m c và ho t ng kinh t , trong vi c ban hành Saharan châu Phi và kho ng 40% dân s châu Á vào tình tr ng thi u ói.(12) Th c và th c hi n các chính sách kinh t v i h th ng các ơn v kinh t ho t ng d a trên t này di n ra kh c nghi t t i m c mà ngay cơ s k ho ch mang tính pháp l nh.(10) Cho m t s qu c gia giàu và phát tri n nh t t i cu i năm 2001, sau m t ch ng ư ng t h gi i ho c có i u k i n th c hi n lâu dài, khó khăn c a 15 năm i u ình, chính sách phúc l i xã h i t t nh t th gi i, àm phán, Trung Qu c ã chính th c tr ngư i ta v n c ó th ư c c h ng ki n m i thành thành viên c a T ch c thương m i quan h v kho ng cách giàu nghèo xa v i, th gi i WTO, ngư i ta càng không th ph dù tr c ti p hay gián ti p, gi a nh ng nh n v trí c a Trung Qu c như m t trong ngư i giàu có nh t hành tinh ho c qu c nh ng c t tr chính c a thương m i th gia, s h u các tài s n có th tr giá lên t i gi i, th m chí v i hi v ng qu c gia này s hàng ch c t ho c hàng ch c tri u ô la và có nh hư ng l n t i vi c nh v l i vai trò nh ng ngư i vô gia cư, vô ngh nghi p c a các nư c ang phát tri n nh m tái cân ph i s ng hoàn toàn b ng kho n ti n tr b ng l i ích mà hi n t i ang nghiêng v c p ít i t phía nhà nư c. Hơn th n a, phía các qu c gia phát tri n trong quan h toàn c u hoá c ũng thư ng mang l i t ương 40 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi tr ng nh t hành tinh này.(13) Nhi u i u lai không m y sáng s a cho h u h t ngư i lao ng ph thông - h thư ng chi m m t kho n trong các hi p nh ph l c c a WTO t l r t l n trong s ngư i ang tu i h u như là s ph n ánh quan i m l p pháp lao ng các nư c nghèo ho c ang phát c a các i u kho n tương ng trong lu t tri n, khi nó có th y ph n l n trong s h pháp Mĩ, c bi t là các i u kho n c a vào tình tr ng th t nghi p do h không có Hi p nh v các khía c nh liên quan ho c ch có kĩ năng lao ng trình thương m i c a quy n s h u trí tu th p, không th áp ng ư c yêu c u c a (TRIPs). Bên c nh ó, trong th c ti n ho t các công vi c trong các n n kinh t ngày ng c a WTO cũng như t ch c ti n thân càng phát tri n d a trên trình tri th c và c a nó là GATT (1947-1994), các v tranh lao ng sáng t o cao. ch p thương m i qu c t x y ra ch y u Tuy nhiên, sâu xa và áng quan tâm gi a Mĩ, Liên minh châu Âu, Canada, Nh t nh t, m u ch t c a m i v n g nv im t v i m t s nư c khác mà k t qu gi i quy t sau c a b c tranh toàn c u hoá là ti n trình thư ng nghiêng v bên có th m nh kinh t . này s ngày càng m r ng hơn s ph thu c Không ch Vi t Nam, Thailand, Brazil và c a các qu c gia nghèo, kém phát tri n vào m t s qu c gia khác trong vài năm tr l i các n n kinh t l n và phát tri n c a th ây m i là b ơn trong m t s v ki n liên gi i. Các nguyên t c bình ng, h p tác và quan n vi c bán phá giá lo i cá da trơn và cùng có l i trong ho t ng kinh t , thương tôm ông l nh v n ư c dân Mĩ r t ưa dùng m i qu c t nhi u khi ch mang tính hình mà trư c ó, cũng ã có nhi u v tranh th c. ây là cán cân b t l i nh t, là s th ch p quy t li t gi a Mĩ và Canada v xu t hi n m i quan h b t bình ng khó xoá b b n t p chí, gi a Mĩ và Trung Qu c v nh t gi a các nư c giàu v i các nư c quy n tác gi , gi a Mĩ và châu Âu v xu t nghèo, gi a các qu c gia y ti m l c kinh kh u và nh p kh u m t s s n ph m nông t v i các qu c gia khác. Có th ch ng nghi p và công nghi p (chu i và thép). minh i u này không m y khó khăn khi g n Không ch ho t ng c a WTO mà còn ho t nó v i l ch s hình thành, t n t i và ho t ng c a nhi u thi t ch thương m i, tài ng c a T ch c thương m i th gi i chính qu c t khác, bao g m Ngân hàng th (WTO). V i r t nhi u vòng àm phán khác gi i (WB), Qu ti n t qu c t (IMF) u nhau, k c trư c và sau khi t ch c này ư c lái theo khuynh hư ng có l i cho các ư c thành l p và chính th c ho t ng t nư c công nghi p phát tri n, c bi t là Mĩ. năm 1995, ngư i ta ch th y n i lên vai trò Ch ng h n, nhi u i u kho n tín d ng t c a Mĩ, k ti p là c a Liên minh châu Âu Ngân hàng th gi i, bên c nh các khía c nh (EU) và ti p theo là c a m t s qu c gia tích c c mang tính b n i là nh m th c hi n khác như Nh t, Canada trong yêu c u thi t chương trình “xoá ói gi m nghèo”, ch ng l p và tho thu n nhi u i u kho n quan tham nhũng, ch ng th t thoát t phía công tr ng c a t ch c kinh t l n nh t và quan quy n c a các nư c là “con n ” c a các t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 41
- nghiªn cøu - trao ®æi kho n vay này, th c ch t luôn bao hàm n i t m v i các chuyên gia t các nư c phát dung tái thi t, s p x p và thay i cơ b n tri n - g n v i ti n trình ho t ng hi n t i các quan h kinh t , thương m i, tài chính - và tương lai, v i các vòng àm phán ti p ngân hàng ang có tâm i m và s iu theo c a T ch c thương m i th gi i - khi hành t m i qu c gia hư ng t i m t s mà s thành l p, t n t i và ho t ng c a t th ng nh t mang tính khu v c ho c toàn ch c này chính là bi u hi n t p trung và sâu c u, ngày càng làm tăng lên s l thu c c a s c nh t c a ti n trình toàn c u hoá kinh t các qu c gia nghèo vào các nư c giàu.(14) th gi i t trư c n nay./. Gi i quy t m i quan h tích c c - tiêu (1), (2), (3), (4), (7): Xem: United Nations World c c c a ti n trình toàn c u hoá như th nào, Public Sector Report: Globalization and the State trong i u ki n vi c h i nh p vào ti n trình 2001, New York & Geneva. này h u như là s l a ch n duy nh t cho t t (5), (8), (12): Xem: International Forum on c các nư c trên th gi i ngày nay, là v n Globalization 2002: Alternatives to Economic Globalization - A Better World is Possible, Berrett - vô cùng nh y c m và h t s c ph c t p Koehler INC, San Francissco. không ch c a riêng m t qu c gia mà c a (6): Xem: Jay R. Mandle 2003, Globalization and the nhi u nư c trên th gi i. M t trong s các Poor, Cambridge University Press, Cambridge. vn cơ b n và quan tr ng hi n nay là cán (9): Xem: Xiaobing Tang 2001, ‘Accession of China cân l i ích kinh t th c t không cân b ng to the WTO: Advantages and Challenges’, United Nations, WTO Accession and Development Policies, gi a các nư c phát tri n và ang phát tri n New York & Geneva. trong nhi u i u kho n và ho t ng c a (10), (11): Xem: Mark Williams 2003, Adopting a WTO. Nh m tái cân b ng m i quan h này, Competition Law in China – China and the World các nư c ang phát tri n c n khuy n khích Trading System: Entering the New Millinennium, Cambridge University Press, Cambridge. xây d ng và phát tri n quan h oàn k t n i (13) .Xem: Christopher Arup 2000, The New World b gi a h t ó khai thác t i a l i th Agreements, Cambridge Trade Organization v s lư ng, trong vi c s d ng lá phi u c a University Press, Cambridge; Duncan Matthews h t i các vòng i u ình hi n t i và tương 2002, Globalising Intellectual Property Rights: the lai c a WTO.(15) Bên c nh ó là nh ng b t TRIPs Agreement, Routledge, New York; Jayashree Watal 2001, Intellectual Property Rights in the WTO c p l n không ch liên quan n rào c n and Developing Countries, Oxford University Press, ngôn ng nh m d ph n so n th o, gi i New Delhi. thích và v n d ng úng các i u kho n c a (14).Xem: Olli Tammilehto 2003, Globalization and các hi p nh ho c công ư c qu c t (16) mà Dimentions of Poverty, Hakapaino Oy, Helsinki. còn liên quan n nh ng b t c p và y u (15).Xem: Jayashree Watal 2001, S d. (16).Xem: Jayashree Watal 2001 & Olli Tammilehto i m v nhân t và ngu n l c tham gia àm 2003, S d. phán c a các nư c ang phát tri n.(17) i u (17).Xem: Murray Gibbs 2001, ‘UNCTAD’s role in này òi h i các nư c ang phát tri n nh t the WTO accession process’, United Nations, WTO thi t ph i có k ho ch ào t o các chuyên Accession and Development Policies, New York & gia àm phán có trình năng l c ngang Geneva. 42 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Đề án “Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) với vấn đề tạo việc làm cho người lao Việt Nam trong tiến trình toàn cầu hóa"
29 p | 1093 | 432
-
Bài tiểu luận "Kinh tế Việt Nam toàn cầu hóa"
13 p | 728 | 204
-
BÁO CÁO "TOÀN CẦU HOÁ VÀ KHẢ NĂNG CẠNH TRANH CỦA NỀN KINH TẾ VIỆT NAM"
27 p | 486 | 195
-
Đề tài: “Nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam trong quá trình toàn cầu hoá..."
35 p | 382 | 168
-
Đề tài " Sự phát triển của kế toán thế giới và kế toán Việt Nam. Các vấn đề đặt ra với kế toán Việt Nam trong xu thế toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế "
15 p | 362 | 145
-
Đề tài Báo cáo: Ảnh hưởng của văn hoá Tây Âu, Bắc Mỹ đối với thế giới và Việt Nam trong quá trình toàn cầu hoá
434 p | 428 | 81
-
Tiểu luận Sự phát triển của kế toán trên thế giới và Việt Nam. Các vấn đề đặt ra đối với kế toán Việt Nam trong xu thế toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế
15 p | 938 | 81
-
Đề Tài: Toàn cầu hoá kinh tế
36 p | 356 | 79
-
LUẬN VĂN: Nâng cao khả năng hội nhập của nền kinh tế Việt Nam trong xu thế toàn cầu hoá
15 p | 158 | 60
-
Đề tài: " TOÀN CẦU HOÁ VÀ SỰ TÁC ĐỘNG CỦA NÓ ĐỐI VỚI VIỆT NAM HIỆN NAY "
9 p | 241 | 56
-
Sự phát triển của kế toán thế giới và kế toán Việt Nam. Các vấn đề đặt ra với kế toán Việt Nam trong xu thế toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế
15 p | 270 | 51
-
Tiểu luận KTCT: Nâng cao khả năng hội nhập của nền kinh tế Việt Nam trong xu thế toàn cầu hoá
15 p | 153 | 45
-
Nghiên cứu triết học " TOÀN CẦU HÓA VÀ NGUY CƠ SUY THOÁI ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CỦA CON NGƯỜI VIỆT NAM HIỆN NAY "
8 p | 177 | 37
-
Báo cáo "Nghiên cứu giá trị nhân cách trong thời đổi mới (toàn cầu hoá) "
5 p | 83 | 13
-
Báo cáo " Toàn cầu hoá và xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế "
7 p | 69 | 11
-
Báo cáo " Sự lan toả, tiếp biến và toàn cầu hóa Một số nhận xét về các cuộc tranh luận hiện tại trong nhân học "
24 p | 86 | 10
-
Báo cáo "Toàn cầu hoá và các quan hệ lao động"
6 p | 73 | 8
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn