UBND TỈNH QUẢNG TRỊ<br />
SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ<br />
<br />
Đề tài độc lập cấp tỉnh<br />
<br />
BÁO CÁO TỔNG KẾT<br />
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br />
<br />
Tên đề tài: “Nghiên cứu diễn biến khí hậu, thủy văn tỉnh Quảng Trị<br />
giai đoạn 1993 – 2013 dưới tác động của biến đổi khí hậu phục vụ phát<br />
triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh“<br />
<br />
Chủ nhiệm đề tài: KS. Nguyễn Thanh Lợi – Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường<br />
Đơn vị chủ trì: Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Trị<br />
<br />
Quảng Trị, tháng 5 năm 2015<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
DANH MỤC HÌNH ẢNH, BIỂU ĐỒ .................................................................. 4<br />
DANH MỤC BẢNG ............................................................................................. 5<br />
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 15<br />
Chương 1: TỔNG QUAN VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI<br />
TỈNH QUẢNG TRỊ ............................................................................................ 17<br />
1.1. CÁC ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN ..................................................................... 17<br />
1.1.1. Vị trí địa lý ............................................................................................. 17<br />
1.1.2. Đặc điểm địa hình, địa mạo ................................................................... 18<br />
1.1.3. Địa chất, thổ nhưỡng .............................................................................. 19<br />
1.1.4. Thảm thực vật ........................................................................................ 20<br />
1.1.5. Đặc điểm khí hậu ................................................................................... 21<br />
1.1.6. Thuỷ văn ................................................................................................ 21<br />
1.2. ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA KHU VỰC NGHIÊN CỨU ......... 23<br />
1.2.1. Đặc điểm về dân số ................................................................................... 23<br />
1.2.2. Cơ cấu kinh tế - xã hội .............................................................................. 25<br />
Chương 2: PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ DIỄN BIẾN CÁC YẾU TỐ KHÍ<br />
HẬU, THỦY VĂN GIAI ĐOẠN 1973 - 2013 ................................................... 30<br />
2.1. DIỄN BIẾN KHÍ HẬU ................................................................................ 30<br />
2.1.1. Nhiệt độ .................................................................................................. 30<br />
2.1.2. Bốc hơi ................................................................................................... 33<br />
2.1.3. Mưa ........................................................................................................ 37<br />
2.1.4. Nắng ....................................................................................................... 39<br />
2.1.5. Gió .......................................................................................................... 40<br />
2.1.6. Những tác động cực đoan và thiên tai ................................................... 41<br />
2.2. DIỄN BIẾN THỦY VĂN ............................................................................ 57<br />
2.2.1 Mực nước ................................................................................................ 57<br />
2.2.2. Lưu lượng............................................................................................... 66<br />
Chương 3.DIỄN BIẾN CÁC YẾU TỐ KHÍ HẬU VÀ DÒNG CHẢY TRÊN<br />
ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG TRỊ TRONG GIAI ĐOẠN 2015 – 2035 VÀ ĐỀ<br />
XUẤT GIẢI PHÁP ỨNG PHÓ .......................................................................... 72<br />
2<br />
<br />
3.1. KỊCH BẢN DIỄN BIẾN CÁC YẾU TỐ KHÍ HẬU ................................... 72<br />
3.1.1. Giới thiệu mô hình Precis ...................................................................... 72<br />
3.1.2. Thiết lập hệ thống mô hình để xây dựng kịch bản biến đổi khí hậu cho<br />
Việt Nam .......................................................................................................... 72<br />
3.2. KỊCH BẢN DIỄN BIẾN DÒNG CHẢY GIAI ĐOẠN 2015 - 2035 .......... 77<br />
3.2.1. Phân phối dòng chảy năm theo mùa ...................................................... 80<br />
3.2.2. Phân phối dòng chảy năm theo tháng .................................................... 81<br />
3.3. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ỨNG PHÓ ............................................................. 84<br />
3.1. Tác động tiềm tàng của biến đổi khí hậu đối với các lĩnh vực và các khu<br />
vực .................................................................................................................... 84<br />
3.2. Giải pháp ứng phó ..................................................................................... 88<br />
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ............................................................................. 92<br />
1. KẾT LUẬN ..................................................................................................... 92<br />
2. KIẾN NGHỊ .................................................................................................... 93<br />
<br />
3<br />
<br />
DANH MỤC HÌNH ẢNH, BIỂU ĐỒ<br />
Hình 1. 1. Bản đồ hành chính tỉnh Quảng Trị .............................................................. 18<br />
Hình 1. 2. Bản đồ thảm thực vật ................................................................................... 20<br />
Hình 2. 1. Nhiệt độ trung bình các thời kỳ………………………………………...33<br />
Hình 2. 2. Diễn biến chuẩn sai nhiệt độ trung bình năm ở Quảng Trị ......................... 33<br />
Hình 2. 3. Trung bình tổng lượng bốc hơi năm của các thời kỳ ……………………...36<br />
Hình 2. 4. Diễn biến chuẩn sai tổng lượng bốc hơi trung bình năm tỉnh Quảng Trị ......... 37<br />
Hình 2. 5. Lượng mưa trung bình các thời kỳ .............................................................. 39<br />
Hình 2. 6. Diễn biến chuẩn sai tổng lượng mưa trung bình năm ở tỉnh Quảng Trị ..... 39<br />
Hình 2. 7. Tổng số giờ năng trung bình giữa các thời kỳ ............................................. 40<br />
Hình 2. 8. Tốc độ gió trung bình các thời kỳ ............................................................... 41<br />
Hình 2. 9. Diễn biến nhiệt độ tối cao và tối thấp trung bình năm tại trạm Đông Hà ......... 44<br />
Hình 2. 10. Nhiệt độ tối cao và tối thấp trung bình các thời kỳ ................................... 44<br />
Hình 2. 11. Diễn biến nhiệt độ tối cao và tối thấp trung bình năm tại trạm Khe Sanh ...... 44<br />
Hình 2. 12. Xu thế chuẩn sai nhiệt độ tối cao trung bình năm của trạm Đông Hà ..........45<br />
Hình 2. 13. Xu thế chuẩn sai nhiệt độ tối thấp trung bình năm của trạm Đông Hà.........45<br />
Hình 2. 14. Xu thế chuẩn sai nhiệt độ tối thấp trung bình năm của trạm Khe Sanh .......45<br />
Hình 2. 15. Xu thế chuẩn sai nhiệt độ tối thấp trung bình năm của trạm Khe Sanh .......46<br />
Hình 2. 16. Xu thế chuẩn sai số ngày có mưa lớn ........................................................ 49<br />
Hình 2. 17. Tổng số ngày mưa trung bình các thời kỳ ................................................. 56<br />
Hình 2. 18. Đường quá trình mực nước trung bình tháng tại các trạm thủy văn ......... 64<br />
Hình 2. 19. Trung bình mực nước giữa các thời kỳ ở các trạm thủy văn..................... 65<br />
Hình 2. 20. Diễn biến mực nước trung bình năm tại trạm Cửa Việt và Đông Hà........ 65<br />
Hình 2. 21. Diễn biến mực nước trung bình năm tại trạm Gia Vòng và Thạch Hãn......... 65<br />
Hình 2. 22. Lưu lượng dòng chảy qua các thời kỳ ....................................................... 71<br />
Hình 3.1. Các quá trình vật lý được xét đến trong mô hình PRECIS ...........................72<br />
Hình 3.2. Sơ đồ vị trí mô hình PRECIS trong xây dựng kịch bản BĐKH ở Việt Nam 73<br />
Hình 3. 4. Nhiệt độ trung bình các thời kỳ ....................................................................74<br />
Hình 3. 5. Biểu đồ phân bố mưa tại trạm Khe Sanh ......................................................76<br />
Hình 3. 6. Biểu đồ phân bố mưa tại trạm Đông Hà .......................................................76<br />
Hình 3. 7. Tổng lượng bốc hơi năm trung bình các thời kỳ ..........................................77<br />
Hình 3.8. Sơ đồ mô phỏng mô hình MIKE NAM .........................................................78<br />
Hình 3. 9. Biểu đồ phân phối dòng chảy tháng tại một số trạm thuộc lưu vực sông tỉnh<br />
Quảng Trị thời kì 2015-2035 .........................................................................................83<br />
4<br />
<br />
DANH MỤC BẢNG<br />
Bảng 1. 1. Danh sách các trạm đo đạc khí tượng thủy văn .......................................... 22<br />
Bảng 1. 2. Dân số trung bình phân theo giới tính và phân theo khu vực ..................... 23<br />
Bảng 1. 3. Lao động làm việc phân theo ngành kinh tế ............................................... 24<br />
Bảng 1. 4. Tỷ lệ lao động đang làm việc trong các ngành kinh tế đã qua đào tạo ....... 25<br />
Bảng 1. 5. Thu nhập bình quân đầu người giai đoạn 2004 - 2012 ............................... 26<br />
Bảng 1. 6. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân qua các thời kỳ ............................... 27<br />
Bảng 1. 7. Chỉ số sản xuất công nghiệp phân theo ngành công nghiệp ....................... 28<br />
Bảng 2. 1. Nhiệt độ trung bình ở các trạm khí tượng trong thời kỳ 1993-2013........... 30<br />
Bảng 2. 2. Đặc trưng nhiệt độ trung bình tháng, năm thời kỳ 1973-2013 ................... 31<br />
Bảng 2. 3. Lượng bốc hơi bình quân tháng ở các trạm khí tượng ................................ 34<br />
Bảng 2. 4. Đặc trưng tổng bốc hơi tháng, năm trên toàn tỉnh thời kỳ 1973-2013 ....... 34<br />
Bảng 2. 5. Mưa bình quân nhiều năm .......................................................................... 37<br />
Bảng 2. 6. Đặc trưng lượng mưa trung bình tháng, năm thời kỳ 1973-2013 ............... 38<br />
Bảng 2. 7. Số giờ nắng trung bình tháng, năm ở một số trạm ...................................... 40<br />
Bảng 2. 8. Tốc độ gió trung bình trong thời kỳ 1973-2013.......................................... 41<br />
Bảng 2. 9. Nhiệt độ tối thấp và tối cao trung bình năm (1973 – 2013) ........................ 42<br />
Bảng 2. 10. Số ngày có nhiệt độ Tm ≤ 200C, Tx≥350C giai đoạn 1981-2013 ............. 46<br />
Bảng 2. 11. Tổng số ngày gió khô nóng trạm Đông Hà ............................................... 47<br />
Bảng 2. 12. Số ngày mưa lớn trên 50 mm trung bình nhiều năm (1973 - 2013 ) ........ 48<br />
Bảng 2. 13. Số ngày mưa to và mưa rất to giai đoạn 1973-2013 trạm Đông Hà ......... 48<br />
Bảng 2. 14. Tổng số cơn bão và ATNĐ ảnh hưởng tới tỉnh Quảng Trị ....................... 49<br />
Bảng 2. 15. Thống kê các trận lũ lịch sử tại tỉnh Quảng Trị ........................................ 51<br />
Bảng 2. 16. Thống kê các trận lũ quét tại tỉnh Quảng Trị ............................................ 52<br />
Bảng 2. 17. Thống kê số ngày có Dông tại trạm Đông Hà (1973-2013) ..................... 52<br />
Bảng 2. 18. Thống kê số ngày có Dông tại trạm Khe Sanh (2007-2013) .................... 54<br />
Bảng 2. 19. Số năm xảy ra Tố lốc tại các huyện tại tỉnh Quảng Trị ............................ 54<br />
Bảng 2. 20. Thống kê số ngày có sương mù tại trạm Đông Hà (1973-2013) .............. 55<br />
Bảng 2. 21. Thống kê số ngày có Sương mù tại trạm Khe Sanh (2007-2013) ............ 57<br />
Bảng 2. 22. Mực nước trung bình tháng tại trạm Gia Vòng thời kỳ 1977-2013 .......... 59<br />
Bảng 2. 23. Mực nước trung bình tháng tại trạm Thạch Hãn thời kỳ 1977-2013 ........ 61<br />
Bảng 2. 24. Mực nước trung bình tháng, năm ở các trạm thủy văn ............................. 64<br />
Bảng 2. 25. Lưu lượng trung bình tháng, năm đo tại trạm thuỷ văn Gia Vòng thời kỳ<br />
1977-2013 .................................................................................................................... 67<br />
Bảng 2. 26. Lưu lượng trung bình tháng, năm ở trạm thủy văn Gia Vòng .................. 71<br />
5<br />
<br />