Báo cáo triển vọng ngành thép

BÁO CÁO TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP<br /> <br /> Ngày 15 tháng 12 năm 2016<br /> <br /> ẢNH HƯỞNG TỪ BIẾN ĐỘNG GIÁ NGUYÊN LIỆU<br /> Nội dung<br /> <br /> <br /> <br /> Ngành thép Việt Nam có mức độ cạnh tranh về giá lớn, dẫn tới chi phí sản xuất trở thành yếu tố<br /> lựa chọn doanh nghiệp tiềm năng. Trong đó, doanh nghiệp thép lò cao tiếp tục là điểm sáng<br /> <br /> <br /> <br /> Giá nguyên liệu sản xuất thép tăng mạnh trong thời gian gần đây. Quặng sắt và than cốc là 2<br /> hàng hóa tăng mạnh nhất, dẫn tới các mặt hàng nguyên liệu khác như thép phế và mặt hàng bán<br /> thành phẩm là HRC, phôi thép tăng giá theo, khiến chi phí sản xuất toàn thị trường tăng mạnh.<br /> <br /> <br /> <br /> QĐ2968 của Bộ Công thương về áp thuế tự vệ bổ sung tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp thép<br /> nội địa tăng doanh số và giá bán. Nhờ vậy, trong 6T2016, phần lớn các doanh nghiệp thép báo lãi<br /> đột biến. Song, không phải doanh nghiệp nào cũng có sự tăng trưởng bền vững thực sự.<br /> <br /> TỔNG QUAN NGÀNH THÉP VIỆT<br /> NAM............................................................1<br /> 1. Diễn biến giá nguyên liệu ...................1<br /> a) Quặng sắt.......................................1<br /> b) Than: .............................................2<br /> c) Các mặt hàng sắt thép nguyên liệu<br /> (bán thành phẩm):..............................3<br /> 2. Diễn biến thị trường thép ....................3<br /> 3. KQKD doanh nghiệp trong ngành: .....5<br /> 4. Phản ứng của các doanh nghiệp thép<br /> trước biến động giá nguyên liệu .............8<br /> <br /> TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP 2017<br /> <br /> TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP 2017 .....12<br /> 1. Triển vọng giá nguyên liệu: ..............12<br /> <br /> <br /> <br /> Kỳ vọng giá nguyên liệu giảm trở lại. Dựa trên đánh giá về cung và cầu trong năm tới, chúng tôi<br /> cho rằng giá nguyên liệu sản xuất thép bao gồm quặng sắt, than cốc sẽ giảm trở lại bởi nguồn<br /> cung tăng thêm đến từ Úc và Brazil. Tuy nhiên, mặt bằng giá nguyên liệu vẫn sẽ cao hơn đáng kể<br /> so với năm 2016. Ngược lại, giá thép phế sẽ có biến động ngược chiều do nhu cầu tăng đột biến<br /> từ Trung Quốc và ảnh hưởng từ độ trễ so với giá quặng sắt<br /> <br /> <br /> <br /> Thị trường thép dân dụng được kỳ vọng tiếp tục sôi động, chu kỳ đầu tư công trở lại đẩy mạnh<br /> nhu cầu sắt thép. Việt Nam là nước có tốc độ tăng trưởng tỷ lệ đô thị hóa cao cao hàng đầu Đông<br /> Nam Á, dẫn tới nhu cầu xây dựng dân dụng tăng cao. Đồng thời chu kỳ đầu tư công trở lại khi nội<br /> các đã ổn định trong năm tới sẽ tạo ra nhu cầu lớn đối với thép xây dựng.<br /> <br /> <br /> <br /> Giá thép được dự báo tăng. Chúng tôi kỳ vọng giá thép sẽ tăng tới 10,8 triệu đồng/tấn trong năm<br /> 2017 bởi chi phí sản xuất của toàn thị trường tăng lên do giá nguyên liệu ở mức cao và các doanh<br /> nghiệp nội địa không còn nguyên liệu giá rẻ dự trữ trong kho. Đặc biệt, chúng tôi cho rằng, các<br /> doanh nghiệp thép lò điện sẽ tăng cường nhập phôi từ Trung Quốc do chi phí sản xuất bằng thép<br /> phế quá cao.<br /> <br /> <br /> <br /> Doanh nghiệp tôn mạ chịu ảnh hưởng của thuế tự vệ trên các thị trường xuất khẩu. Các thị<br /> trường xuất khẩu đang tăng cường siết chặt hàng rào thuế quan, gần đây nhất là thị trường Mỹ và<br /> Thái Lan. Mặc dù sản lượng xuất khẩu của các doanh nghiệp tôn mạ niêm yết sang 2 thị trường<br /> này là không nhiều, song điều này có thể làm tăng khả năng cạnh tranh tại các thị trường sẵn có.<br /> Chúng tôi cho rằng, các doanh nghiệp tôn mạ sẽ phải mở rộng hệ thống đại lý trong nước để<br /> chuyển hướng hoạt động trên thị trường nội địa.<br /> <br /> <br /> <br /> Formosa chưa phải mang tới rủi ro cạnh tranh trực tiếp bởi khu liên hợp chưa sản xuất thép<br /> xây dựng trong năm 2017. Song, sản phẩm phôi thép từ giai đoạn 1 của khu liên hợp sẽ trở thành<br /> nguồn nguyên liệu giá rẻ không phải chịu thuế của DN lò điện và giảm bớt lợi thế chi phí sản xuất<br /> của các DN lò cao.<br /> <br /> 2. Dự báo giá thép xây dựng 2017 ........14<br /> 3. Triển vọng ngành ..............................18<br /> a) Mảng thép xây dựng:...................18<br /> b) Tôn mạ - Ống thép ......................21<br /> DOANH NGHIỆP TRIỂN VỌNG .........22<br /> 1. CTCP TẬP ĐOÀN HÒA PHÁT ......22<br /> 2. CTCP TẬP ĐOÀN HOA SEN .........25<br /> <br /> CHUYÊN VIÊN PHÂN TÍCH<br /> Lê Đức Quang<br /> ldquang@vcbs.com.vn<br /> +84-3 936 6420 (Ext: 104)<br /> <br /> Hệ thống báo cáo phân tích của<br /> VCBS<br /> www.vcbs.com.vn/vn/Services/AnalysisResearch<br /> <br /> VCBS Bloomberg Page:<br /> <br /> <br /> Với diễn biến khả quan của KQKD trong 9 tháng đầu năm và tiềm năng tăng trưởng tốt trong năm 2017,<br /> chúng tôi khuyến nghị HPG và HSG là những cổ phiếu hấp dẫn để đầu tư.<br /> <br /> Phòng Nghiên cứu và Phân tích VCBS<br /> <br /> Trang | 0<br /> <br /> BÁO CÁO TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP<br /> <br /> TỔNG QUAN NGÀNH THÉP VIỆT NAM<br /> Giá quặng sắt và than cốc<br /> đồng loạt tăng mạnh do nguồn<br /> cung bị siết chặt, và Trung<br /> Quốc công bố cắt giảm sản<br /> lượng ngành thép.<br /> <br /> 1. Diễn biến giá nguyên liệu<br /> a) Quặng sắt<br /> Trong 11T2016, giá quặng sắt hồi phục mạnh mẽ từ vùng đáy 40 USD/tấn lên tới gần 80 USD/tấn.<br /> Trong đó sự biến động diễn ra được chia làm 3 giai đoạn, bật tăng trong nửa đầu năm, ổn định trở lại<br /> và tăng mạnh vào cuối quý 3.<br /> Biến động giá quặng sắt<br /> USD/tấn<br /> <br /> 90<br /> 80<br /> <br /> Giao dịch đầu cơ<br /> Tích trữ tồn kho<br /> <br /> Ổn định, Tồn kho tại TQ<br /> <br /> 70<br /> 60<br /> 50<br /> 40<br /> 30<br /> Vale hạ dự<br /> báo sản lượng<br /> <br /> 20<br /> 10<br /> 0<br /> <br /> Nguồn: Bloomberg, VCBS tổng hợp<br /> Hồi phục mạnh mẽ trong 6T2016 nhờ hoạt động đầu cơ tích trữ. Cập nhật diễn biến tại sàn giao<br /> dịch hàng hóa Dalian (Trung Quốc), các hợp đồng giao dịch quặng sắt tăng đột biến với khối lượng<br /> giao dịch lên tới 500 triệu tấn/ngày kéo dài suốt từ tháng 2 đến tháng 4, đẩy mức giá của quặng sắt từ<br /> 44 USD/tấn lên tới hơn 66USD/tấn. Chúng tôi cho rằng, khối lượng giao dịch tăng đột biến đến từ 2<br /> nguyên nhân (1) nhà đầu tư liên tục mở vị thế mua vào ráo riết với khối lượng lớn trong tình trạng dư<br /> cung được cho là động thái chốt lời, đóng trạng thái bán khống đối với các hợp đồng quặng sắt đã<br /> kéo dài trong suốt năm qua, (2) chu kỳ nhập kho của các doanh nghiệp thép Trung Quốc quay trở lại,<br /> thể hiện qua chỉ số tồn kho tại các cảng của Trung Quốc bật tăng trở lại sau khi giảm sâu từ năm 2015.<br /> Sau khi hoạt động đầu cơ và trữ kho kết thúc, giá quặng sắt giảm khá mạnh trở lại về vùng 50-55<br /> USD/tấn trong quý 3/2016, phản ánh đúng thực trạng dư cung của thị trường.<br /> Tiếp tục tăng mạnh trong quý 4/2016. Sau khi đi ngang trong vài tuần ở vùng giá 50-55 USD/tấn, giá<br /> quặng sắt tiếp tục bật tăng trở lại trước thông tin Vale (nhà sản xuất quặng sắt lớn nhất thế giới –<br /> Brazil) hạ dự báo đối với tổng sản lượng khai thác năm 2017 của họ so với con số công bố gần nhất,<br /> từ 380 triệu – 400 triệu tấn còn 360 triệu – 380 triệu tấn (tương đương mức giảm 5% ytd). Theo đó, giá<br /> quặng sắt bật tăng mạnh đạt tới 80 USD/tấn. Đồng thời, bước vào thời kì cuối năm, các doanh nghiệp<br /> Trung Quốc bắt đầu bước vào thời gian tích trữ nguyên liệu cho quý đầu năm 2017, dẫn tới sản lượng<br /> tồn kho tại các cảng tăng mạnh, hiện tại đã gần tới mức đỉnh cũ thời kì 2014-2015, đạt 110 triệu tấn.<br /> <br /> Phòng Nghiên cứu và Phân tích VCBS<br /> <br /> Trang | 1<br /> <br /> 70<br /> <br /> Dự trữ tồn kho tại các cảng Trung Quốc<br /> 12<br /> 10<br /> <br /> 60<br /> <br /> Triệu tấn<br /> <br /> 80<br /> <br /> Giao dịch kỳ hạn quặng sắt,<br /> sàn Dalian Trung Quốc<br /> <br /> Triệu tấn<br /> <br /> USD/tấn<br /> <br /> BÁO CÁO TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP<br /> <br /> 120<br /> 110<br /> <br /> 8<br /> <br /> 50<br /> <br /> 100<br /> <br /> 40<br /> <br /> 6<br /> <br /> 30<br /> <br /> 4<br /> <br /> 90<br /> <br /> 2<br /> <br /> 80<br /> <br /> 20<br /> 10<br /> 0<br /> <br /> 0<br /> 70<br /> <br /> khối lượng hợp đồng<br /> <br /> giá thực hiện<br /> <br /> 60<br /> 02/01/12<br /> <br /> Nguồn: Bloomberg, sàn giao dịch hàng hóa Dalian<br /> <br /> 02/01/13<br /> <br /> 02/01/14<br /> <br /> 02/01/15<br /> <br /> 02/01/16<br /> <br /> Nguồn: Bloomberg, Hải quan Trung Quốc<br /> <br /> b) Than:<br /> Nguồn cung than thế giới siết chặt khiến giá than tăng mạnh. Cụ thể từ tháng 8 tới tháng 11/2016,<br /> giá than cốc (luyện kim) tăng gần 3 lần, đạt tới hơn 300 USD/tấn, giá than nhiệt tăng từ hơn 50 USD<br /> lên tới gần 110 USD/tấn. Nguyên nhân chính được cho là đến từ (1) Trung Quốc chủ động cắt giảm<br /> công suất sản xuất than, giảm số ngày khai thác từ 330 ngày/năm về còn 270 ngày/năm, mục tiêu hạ<br /> công suất sản xuất than xuống 1 tỷ tấn/năm cho tới 2020, (2) Tình hình thời tiết không ổn định, hiệu<br /> ứng Lanina xảy ra, khiến môi trường ẩm ướt và nhiều mưa lũ khiến sản xuất đình trệ tại các khu mỏ<br /> than cám của Indonesia và than cốc của Úc, (3) Sản lượng tại Bắc Mỹ (nhà sản xuất thứ 4 thế giới)<br /> sụt giảm gần 50% trong 6 tháng/2016.<br /> Biến động giá than xuất khẩu tại Úc<br /> 350<br /> <br /> 307,2<br /> <br /> USD/tấn<br /> <br /> 300<br /> Trung Quốc công<br /> bố cắt giảm sản<br /> <br /> 250<br /> 200<br /> 150<br /> <br /> 109,6<br /> <br /> 100<br /> 50<br /> 0<br /> <br /> than cám<br /> <br /> than coke<br /> <br /> Nguồn: Bloomberg<br /> Giá than trong nước chưa điều chỉnh nhiều. Trước biến động giá của thế giới, tập đoàn Than –<br /> Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã công bố điều chỉnh tăng giá than nội địa 6% đối với than cám loại 1,<br /> <br /> Phòng Nghiên cứu và Phân tích VCBS<br /> <br /> Trang | 2<br /> <br /> BÁO CÁO TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP<br /> <br /> 2, 3, 6 và 7a/b/c (than nhiệt). Giá than trong nước chỉ điều chỉnh nhẹ do trước đây giá nội địa vốn vẫn<br /> cao hơn so với giá thế giới khá nhiều.<br /> c) Các mặt hàng sắt thép nguyên liệu (bán thành phẩm):<br /> Biến động giá quặng sắt và thép bán thành phẩm<br /> 450<br /> <br /> 70<br /> <br /> 400<br /> 350<br /> <br /> 60<br /> <br /> 300<br /> <br /> 50<br /> <br /> 250<br /> 40<br /> <br /> 200<br /> <br /> 30<br /> <br /> 150<br /> <br /> 20<br /> <br /> 100<br /> <br /> 10<br /> <br /> 50<br /> <br /> 0<br /> <br /> Thép phế, USD/tấn<br /> <br /> 500<br /> <br /> 80<br /> Quặng sắt, USD/tấn<br /> <br /> 90<br /> <br /> 0<br /> <br /> Quặng sắt<br /> <br /> Thép phế<br /> <br /> HRC<br /> <br /> Phôi thép<br /> <br /> Nguồn: VCBS tổng hợp<br /> Các mặt hàng nguyên liệu khác có sự biến động trễ hơn khoảng 1-2 tháng so với quặng sắt. Điển hình<br /> như thép phế, và HRC. Chúng tôi cho rằng, xuất hiện độ trễ này là bởi những mặt hàng nguyên liệu<br /> này đều là bán thành phẩm chế biến từ quặng sắt và than cốc, do đó, biến động giá của những sản<br /> phẩm này sẽ phụ thuộc vào giá vốn tồn kho của các doanh nghiệp thép thay vì phụ thuộc trực tiếp<br /> vào giá biến động nguyên liệu trên thị trường. Tuy nhiên, theo quan sát, độ trễ của các loại sản phẩm<br /> có sự khác nhau. Cụ thể, có thể thấy phôi thép gần như biến động rất sát với giá quặng sắt, trong khi đó<br /> HRC và thép phế có độ trễ lớn hơn.<br /> Thị trường thép sôi động<br /> trong nửa đầu năm, và dần hạ<br /> nhiệt trong nửa cuối năm.<br /> <br /> 2. Diễn biến thị trường thép<br /> Ngành thép tăng trưởng mạnh mẽ về cả sản lượng sản xuất và tiêu thụ so với năm 2015, đặc biệt trong<br /> tháng 3 khi quyết định áp thuế tự vệ bổ sung tạm thời đối với mặt hàng thép thanh và phôi thép của Bộ<br /> Công thương được ban hành, (xem thêm trong báo cáo cập nhật QD2968). Sản lượng tiêu thụ thép xây<br /> dựng tăng trưởng 21,5% trong 10T2016, đạt 6,44 triệu tấn. Tuy nhiên, hiệu ứng của thuế tự vệ bổ sung<br /> không kéo dài được bao lâu khi tỉ lệ tăng trưởng so với cùng kỳ của ngành thép chậm dần qua các<br /> tháng, cho tới tháng 10, sản lượng sản xuất chỉ tăng 12,2% và sản lượng tiêu thụ chỉ tăng 10% so với<br /> cùng kỳ, đồng thời biên lợi nhuận các doanh nghiệp thép đồng loạt giảm trong quý 3 năm nay. Chúng<br /> tôi cho rằng, mức tiêu thụ thép tăng đột biến đến từ yếu tố đầu cơ của các đại lý thép trước khi quyết<br /> định áp thuế tự vệ tạm thời đi vào hiệu lực, không phải đến từ nhu cầu thực sự của thị trường.<br /> Bằng chứng rõ ràng nhất là bước sang tháng 4, sản lượng bán hàng các doanh nghiệp nội địa giảm dần,<br /> và chạm đáy trong tháng 6.<br /> <br /> Phòng Nghiên cứu và Phân tích VCBS<br /> <br /> Trang | 3<br /> <br /> Ngàn tấn<br /> <br /> BÁO CÁO TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP<br /> <br /> 1200<br /> <br /> Thị phần thép xây dựng 10T2016<br /> <br /> Tình hình sản xuất và bán hàng thép xây dựng<br /> 10T2016<br /> <br /> 1000<br /> <br /> PoscoSS<br /> 9%<br /> <br /> 800<br /> <br /> VNSteel<br /> 27%<br /> <br /> Pomina<br /> 14%<br /> <br /> 600<br /> 400<br /> 200<br /> <br /> Khối liên<br /> doanh<br /> VNSteel<br /> 23%<br /> <br /> Hòa Phát<br /> 27%<br /> <br /> 0<br /> <br /> Sản xuất<br /> <br /> Bán hàng<br /> <br /> 0%<br /> <br /> Nguồn: VSA, VCBS tổng hợp<br /> <br /> Giá bán thép xây dựng hồi phục mạnh mẽ trong 6T2016 bởi (1) thuế tự vệ bổ sung lên tới 15% đối<br /> với thép thanh và 24% đối với phôi thép nhập khẩu, làm giảm lợi thế cạnh tranh của thép Trung Quốc,<br /> hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước có thể tăng giá, (2) giá nguyên liệu đầu vào bao gồm thép phế,<br /> quặng sắt và than cốc tăng trong thời gian gần đây do Trung Quốc lên kế hoạch cắt giảm sản lượng,<br /> khiến chi phí sản xuất tăng lên. Giá bán tăng đáng kể, song khả năng tiêu thụ đang có dấu hiệu chững<br /> lại so với các tháng trước. Thị phần dần chuyển dịch về các doanh nghiệp trong nước, và tiếp tục tập<br /> trung dần về tay các doanh nghiệp lớn như VNSteel và Hòa Phát (HOSE: HPG).<br /> Biến động giá nguyên liệu đầu vào<br /> <br /> Thuế tự vệ<br /> <br /> Phôi thép hợp kim<br /> <br /> Phôi thép không hợp kim<br /> <br /> 23,3%<br /> <br /> 28,3% - 33,3%<br /> <br /> Thép dài hợp kim<br /> <br /> 25,4%<br /> <br /> Than cốc, thép phế, HRC<br /> USD/tấn<br /> <br /> 500<br /> <br /> 100<br /> <br /> 400<br /> <br /> 80<br /> <br /> 300<br /> <br /> 60<br /> <br /> 200<br /> <br /> 40<br /> <br /> 100<br /> <br /> 20<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 01/01/16<br /> <br /> Thép dài không hợp kim<br /> <br /> 30,4% - 35,4%<br /> <br /> Nguồn: Bộ Công thương, VCBS tổng hợp<br /> <br /> Phòng Nghiên cứu và Phân tích VCBS<br /> <br /> quặng sắt<br /> USD/tấn<br /> <br /> Tên sản phẩm<br /> <br /> 01/03/16<br /> <br /> Than cốc<br /> <br /> 01/05/16<br /> <br /> 01/07/16<br /> <br /> Thép phế<br /> <br /> 01/09/16<br /> <br /> HRC<br /> <br /> 01/11/16<br /> <br /> Quặng sắt<br /> <br /> Nguồn: Bloomberg<br /> <br /> Trang | 4<br /> <br />