intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bạo lực trong thanh thiếu niên Việt Nam: một số kết quả từ hai vòng điều tra quốc gia

Chia sẻ: Thi Thi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

19
lượt xem
0
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu mô tả hành vi bạo lực ở vị thành niên đang ngày càng thu hút sự quan tâm của Chính phủ cũng như từ cộng đồng. Để hiểu rõ hơn, mời các bạn tham khảo chi tiết nội dung bài viết.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bạo lực trong thanh thiếu niên Việt Nam: một số kết quả từ hai vòng điều tra quốc gia

Nghien ciiu<br /> Gia d i n h va G i 6 i<br /> So 4 - 2 0 1 1<br /> <br /> Bao lufc trong thanh thieu nien Viet Nam:<br /> mot so l(et qua tir hai vong dieu tra quoc gia<br /> Le CirLinh<br /> Trudng Dai hpc Y te Cong cong<br /> <br /> Tom tat: Ganh nang benh tat ve chan thUdng bao lUc ci vi thanh<br /> nien dang ngay cang thu hut sU quan tam tii Chinh phii cung<br /> nhu tic cong dong. Nghien ciiu nay nhSm mo ta thUc trang hanh<br /> vi bao lUc d vi thanh nien va thanh nien Viet Nam dUa tren so'<br /> lieu ciia cuoc Dieu tra Quoc gia ve Vi thanh nien va Thanh nien<br /> Viet Nam nam 2009, co so sanh vdi tinh hinh 5 nam trUdc<br /> (SAVYl), va phan tich mot so'yeu to'lien quan. Ke't qua cho tha'y<br /> mo hinh chan thUdng co chu dinh d SAVY2 tUdng tU so vdi<br /> SAVYl nhUng cac hanh vi deu cd xu hudng gia tang. Cd 3%<br /> thanh thie'u nien cho bie't da tufng bi chan thUdng do ngUdi trong<br /> gia dinh gay ra. Ty le bi ngUdi khac cl ngoai gia dinh co' tinh gay<br /> thUdng tich d thanh thie'u nien Viet Nam la 8% va ty le nay cl<br /> nam cao hdn so vdi nQ. Nam gidi, sdng d thanh thi, da tufng say<br /> rUdu bia, tiing bi ngUdi khac co'y gay thUdng tich, da tiifng tham<br /> gia tu tap gay rd'i, tufng mang vu khi cd nguy cd gay thUdng tich<br /> cho ngUdi khac nhieu nha't. Nghien cUu cung neu ra mot so' gdi<br /> y cho cac nghien ciiu sau va dinh hUdng ve mat chinh sach.<br /> TU khoa: Dieu tra Qud'c gia Vi thanh nien va Thanh nien; Bao<br /> lUc; Vi thanh nien; Thanh nien.<br /> <br /> 1. IVicf d a u<br /> Ganh nang benh tat va cac van de sire khde cua vi thanh nien dang<br /> ngay cang thu hut su quan tam cua Chinh phu cQng nhu cdng ddng. Da cd<br /> <br /> 16 Nghien cUu Gia dinh va Gidi. Quyen 21, so 4, tr.15-25<br /> <br /> mot sd nghien ciiu ve chan thuong khdng cd chu dinh d vi thanh nidn va<br /> thanh nien Viet Nam dupe thuc hien, tuy nhien, cac nghien ciiu ve bao luc<br /> cdn chua phd bien. Nghien ciiu diu tien trong so nay la Dieu tra Chan<br /> thuong lien trudng (VMIS) - la nghien ciiu dua vao cdng ddng cd tinh dai<br /> dien cho ca qud'c gia dupe thuc hien nam 2001 - da chi ra rang d thanh<br /> thie'u nien dudi 20 tudi tai Viet Nam, cha'n thuong chiem tdi 70% ganh<br /> nang benh tat, do ludng dua tren tdng sd nam sdng tiem tang bi ma't (years<br /> of potential life lost), trong khi cac benh man tinh chi chiem 17% va cac<br /> benh truyen nhiem chi chie'm 13% tdng ganh nang benh tat d nhdm ddi<br /> tupng nay (Linnan va cac cdng su, 2003). Ddi vdi nhdm tudi dudi 20,<br /> VMIS chi ra rang 95% cha'n thuong khdng gay tir vong la khdng cd chu<br /> dinh trong khi chi cd 4% la cd chii dinh. Khdng gid'ng nhu cha'n thuong<br /> khdng cd chu dinh, cd ra't ft nghien ciiu cd tam cd qud'c gia ve cha'n thuong<br /> cd chii dinh va bao luc d thanh thie'u nien Viet Nam. Dieu tra Qud'c gia ve<br /> Vi thanh nien va Thanh nien Viet Nam Mn thii nha't (SAVYl) dupe xem<br /> la nghien ciiu qud'c gia dau tien cd de cap van de nay d thanh thieu nien.<br /> Sd lieu SAVYl cho thay ty le bao lire gia dinh la tuong ddi tha'p (Le Cu<br /> Linh, 2006). Chi cd 2,2% thanh thieu nien ndi rang da tiing bi ngudi trong<br /> gia dinh gay thuong tich. Tuy nhien, ty le nay d nam cao hon nii. SAVYl<br /> ciing chi ra rang thanh thieu nien d thanh thi cd nguy co bi thanh vien<br /> trong gia dinh gay thuong tich cao hon 50% so vdi thanh thie'u nien d ndng<br /> thdn. Ddi vdi thanh thie'u nien da lap gia dinh, ty le bi cha'n thuong do vp<br /> hoac chdng gay ra chie'm 5,2% va cao nha't d nhdm nii gidi cd tudi tii 2225 (8,2%). Tinh trang bao luc gia dinh nay d dan tdc Kinh pho bie'n hon<br /> so vdi cac dan tdc thieu sd khac (6,1% so vdi 2,7%) (Le Cu Linh, 2006).<br /> Theo sd lieu SAVYl, ty le thanh thie'u nien Viet Nam bi ngudi khac cd y<br /> gay thuong tich la 8%, con sd nay d nam gidi cao hon mot each dang ke<br /> so vdi nii gidi. Tuy nhien, chi cd 1,4% sd ddi tupng tham gia nghien ciiu<br /> cho bie't hp bi ngudi khac gay thuong tich nang de'n miic phai cdn de'n<br /> cham sdc y te'. Sau cupc dieu tra SAVYl nam 2004, da cd mot sd chinh<br /> sach, chien lupc dupe xay dung va thuc hien. Mdi day, Qud'c hdi ciing da<br /> phe chuan Luat Phdng, chdng bao luc gia dinh ngay 21 thang 11 nam 2007<br /> gdm 6 chuong 22 dieu. Tuy nhien, viec thuc thi luat nay tdi dau, hien chua<br /> cd sd lieu chinh thiic. Do dd, nghien ciiu SAVY vdng 2 nam 2009 dupe<br /> tien hanh vdi ki vpng se cung c^p cac ke't qua chii yeu ve thuc trang chan<br /> thuong, bao luc nham danh gia nhiing thay ddi dien ra trong vdng 5 nam<br /> <br /> Le Cii Linh<br /> <br /> 17<br /> <br /> qua. Nhiing ket qua va so sanh giiia SAVYl vdi SAVY2 trinh bay trong<br /> nghien ciiu nay se cung cSfp cac thdng tin cap nhat hon ve siic khde vj<br /> thanh nien, nhiing tien bd da dat dupe cung nhu nhiing thach thiic ma<br /> chiing ta phai ddi mat. Muc tieu cu the ciia nghien ciiu nay nham md ta<br /> tinh hinh hanh vi cha'n thuong cd chu dinh d vi thanh nien va thanh nien<br /> Viet Nam dua tren sd lieu SAVY2 nam 2009, cd so sanh vdi tinh hinh nam<br /> nam trudc (SAVYl) va phan tich mot sd ye'u td lien quan.<br /> 2. Doi tiTGfng va phirdng phap nghien ciifu<br /> Nghien ciiu nay sur dung sd lieu cua cupc Dieu tra Qud'c gia ve Vi thanh<br /> nien va Thanh nien Viet Nam nam 2009 (SAVY2). Ddi tupng nghien cim<br /> la cac vi thanh nien va thanh nien tii 14-25 tudi, dai dien cho toan bd vi<br /> thanh nien va thanh nien ciing dp tudi sdng trong cac hd gia dinh tren toan<br /> qud'c, theo tam viing kinh te', khu vuc thanh thi/ndng thdn. Miu dieu tra<br /> dupe xay dung dua tren khung mlu cua cupc Dieu tra ve Miic sdng gia<br /> dinh Viet Nam nam 2008, bao phu toan bd 63 tinh cua Viet Nam. MSu<br /> dupe chpn theo xac sua't ty le vdi qui md dan so (PPS) de dam bao tinh dai<br /> dien. Qua trinh thu thap sd lieu dupe tie'n hanh tir giiia thang 5 de'n cudi<br /> thang 6 nam 2009. Tuong tu nhu d SAVYl, thanh thie'u nien dupe mdi de'n<br /> mot dia diem trung tam de tham gia phdng va'n true tie'p cung nhu cung<br /> ca'p thdng tin qua mot bd phie'u phat va'n tu dien. Cd 86% trong tdng sd<br /> nhCing ngudi dupe mdi, tuong ling vdi 10.044 thanh thieu nien, da tham<br /> gia cupc dieu tra. Cac cau hdi dieu tra trong SAVY2 dupe thie't ke de' dam<br /> bao kha nang so sanh giOa SAVY2 vdi SAVYl, bao gdm nhieu chu de<br /> khac nhau: thdng tin nhan khau hpc, giao due, viec lam, day thi, hen hd<br /> va cac mdi quan he, siic khde sinh san, HIV/AIDS, chan thuong, benh tat<br /> va siic khde the' cha't, kie'n thiic/thai dd/niem tin ve mot loat cac van de<br /> khac nhau, bao luc, siic khde tam th&, truyen thdng dai chiing va nguyen<br /> vpng ciia thanh thieu nien. Bd cau hdi ciia SAVY2 tuong tu nhu SAVYl,<br /> bao gdm phan hdi true tiep va phan tu dien (gdm cac hanh vi nhay cam).<br /> Sd lieu dupe Tdng cue Thdng ke lam sach va quan ly, sau dd ket xua't<br /> dudi dang danh cho phan mem SPSS, xir ly titn phien ban SPSS 12.0.<br /> Trong qua trinh phan tich cd sii dung phuong phap thdng ke don bie'n va<br /> da bien de kiem soat cac ye'u td gay nhiiu.<br /> <br /> 18 Nghien ciiu Gia dinli va Gidi. Quyen 21, so 4, tr.15-25<br /> <br /> 3. Ke) qua va ban luan<br /> 3.1. Tinh hinh bao luc gia dinh<br /> Trong SAVY2, ty le cha'n thuong do bao luc gia dinh la 3% (ty le nay<br /> van cdn kha tha'p so vdi chau Au va khu vuc Bac My nhung da tang len so<br /> vdi ty le 2,2% d S A V Y I ) (Cheng va cdng su, 2003; Bd Y te va Tong cue<br /> Thdng ke, 2003).<br /> Trong sd nhiing ngudi cho biet da tutig bi danh, 29,5% ndi rang hp bj<br /> cha'n thuong trong vdng 12 thang trudc khi tie'n hanh cupc dieu tra. Ty le<br /> bi cha'n thuong do bao luc trong gia dinh cd xu hudng cao hon khi thanh<br /> thie'u nien d dp tudi tre hon. O nam gidi, ty le nay d cac nhdm tudi 14-17,<br /> 18-21 va 22-25 Ifo lupt la 4,4%, 3,2% va 1,7%. 6 nii gidi, cac ty le tuong<br /> ling vdi tiing nhdm tudi tren Ian lupt la 3,7%, 2,2% va 0,8%. Cac ty le nay<br /> cao hon so vdi ket qua ciia SAVYl, trong dd, ty le bi chan thuong do bao<br /> luc gia dinh ddi vdi nam gidi d nhdm tudi 14-17 la 3,7%, d nhdm tudi 1821 la 3% va d nhdm tudi 22-25 la 1,2%. Ddi vdi nii gidi, cac ty le tuong<br /> ling vdi timg nhdm tudi nay Ian lupt la 1,6%, 1% va 2%. Nhin chung, ty<br /> le bi hanh hung d nam gidi cd xu hudng giam theo tudi.<br /> Tuong tu nhu SAVYl, SAVY2 khdng cho phep tim hieu ddi tupng gay<br /> Bieu L Ty le tirng hi nguroi trong gia dinh gay thuomg tich<br /> theo tinh trang hon nhan, tudi va gidi<br /> <br /> 5.9<br /> 44<br /> <br /> 34<br /> <br /> 3.8<br /> |—1<br /> <br /> 37<br /> 2.9<br /> <br /> 2.3<br /> <br /> 1<br /> <br /> Nam doc than<br /> <br /> 1114-17<br /> <br /> 2.2<br /> <br /> 21<br /> <br /> 1.6<br /> <br /> 1.5<br /> o.9r<br /> <br /> 0.7<br /> <br /> Nii doc than<br /> D 18-21<br /> <br /> Nam da ket h6n<br /> • 22-25<br /> <br /> NO da kgt h6n<br /> <br /> D 14-25<br /> <br /> Le Cu Linh<br /> <br /> 19<br /> <br /> ra bao luc cho thanh thieu nien ma chi cd the phan biet giiia bao luc gia<br /> dinh va cac loai bao lire khac. Trong SAVYl, nii gidi cd tudi cang cao thi<br /> cang bi bao luc gia dinh thudng xuyen hon. Nhung dieu nay khdng cdn<br /> diing trong SAVY2. Nhin chung, nam thanh thieu nien cd nguy co bi bao<br /> luc cao hon. Bieu 1 cho tha'y ty le cha'n thuong do bao luc theo nhdm tudi,<br /> gidi va tinh trang hdn nhan. Ty le nay d nhdm da ket hdn thap hon cd y<br /> nghla thdng ke so vdi nhdm chua ke't hdn - dieu nay gpi y kha nang thanh<br /> thie'u nien chua ke't hdn bi cha me hay cac thanh vien khac trong gia dinh<br /> gay bao luc trong khi ddi vdi nhdm da ket hdn (mot ty le nha't dinh trong<br /> sd nay cd cupc sdng ddc lap) cd it nguy co bi cac thanh vien trong gia dinh<br /> ma khdng phai la vp/chdng gay cha'n thuong hon.<br /> Tuong tu nhu SAVYl, cd sir khac biet giiia thanh thi va ndng thdn<br /> trong viec thanh thie'u nien da tCrng bi cac thanh vien trong gia dinh danh.<br /> Ket qua phan tich don bien cho thay thanh thieu nien thanh thi cd nguy co<br /> bi cac thanh vien trong gia dinh gay thuong tich cao hon 50% so vdi thanh<br /> thie'u nien ndng thdn. Thuc te', ty le bi bao luc gia dinh ndi chung la tha'p<br /> nhung v&n cao hon cac ty le dupe bao cao trong SAVYl (4,1% d thanh thi<br /> so vdi 2,7% d ndng thdn, trong khi cac ty le nay trong SAVYl Ian lupt la<br /> 3% va 2%). Tuy nhien, tuong tu nhu SAVYl, ty le bi bao luc gia dinhgiCra<br /> <br /> Bieu 2. Ty le thanh nien da ket hdn tung bi vp/chong hanh hung<br /> 8.2<br /> 8<br /> 7<br /> <br /> 3,5<br /> <br /> 6<br /> 5<br /> <br /> 3.8<br /> <br /> 4 ,<br /> <br /> 36<br /> <br /> ,^, ,2.5'^«<br /> .<br /> <br /> 3<br /> <br /> iijll!:::;'<br /> <br /> 2<br /> 1<br /> 0<br /> <br /> 5.9 6.2 SR 5.8<br /> <br /> 0<br /> ><br /> <br /> •<br /> <br /> ;<br /> <br /> m'\<br /> <br /> Nam (SAVY1)<br /> • 14-17<br /> <br /> Nam (SAVY2)<br /> 018-21<br /> <br /> NQ (SAVY2)<br /> D 22-25<br /> <br /> NQ (SAVY2)<br /> 1314-25<br /> <br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2