Bệnh động mạch ngoại biên không triệu chứng trên bệnh nhân tăng huyết áp nguyên phát

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> <br /> BỆNH ĐỘNG MẠCH NGOẠI BIÊN KHÔNG TRIỆU CHỨNG<br /> TRÊN BỆNH NHÂN TĂNG HUYẾT ÁP NGUYÊN PHÁT<br /> Lê Tự Phương Thuý*, Lê Thượng Vũ**, Phạm Nguyễn Vinh***<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Tăng huyết áp (THA) có bệnh suất và tử suất cao qua việc gây ra các tổn thương cơ<br /> quan đích (TTCQĐ). Phát hiện sớm TTCQĐ không triệu chứng là cần thiết. ABI (chỉ số cổ chân cánh<br /> tay) giúp tầm soát và phát hiện bệnh động mạch ngoại biên dưới lâm sàng.<br /> Mục tiêu: Khảo sát tần suất bệnh động mạch ngoại biên không triệu chứng trên bệnh nhân tăng<br /> huyết áp nguyên phát.<br /> Đối tượng –Phương pháp nghiên cứu: 165 bn THA nguyên phát không có các TTCQĐ lâm sàng<br /> được nghiên cứu cắt ngang ở ở phòng khám/khoa nội tim mạch BV Nguyễn Tri Phương và Viện Tim<br /> Tâm Đức. ABI được thực hiện bằng máy tự động đo huyết áp đồng thời tứ chi. Các mối tương quan<br /> đơn biến và đa biến bằng logistic regression được phân tích nhằm khẳng định sự tương quan độc lập.<br /> Kết quả: Tần suất TTCQĐ không triệu chứng ở động mạch ngoại biên trên bệnh nhân tăng huyết<br /> áp nguyên phát: 9,7%. Bệnh động mạch ngoại biên có xu hướng thường gặp bên phải hơn bên trái; hai<br /> bên hơn là một bên và ít gặp hơn ở nhóm tăng huyết áp mới phát hiện chưa điều trị. Bệnh động mạch<br /> ngoại biên tương quan với nồng độ acid uric và tuổi.<br /> Kết luận: Bệnh động mạch ngoại biên có tần suất không nhỏ trên bn THA. Đo ABI là xét nghiệm<br /> nhanh, rẻ tiền, không xâm lấn và khả thi giúp lượng giá tổn thương cơ quan đích không xâm lấn ở<br /> Việt Nam.<br /> Từ khóa: tăng huyết áp, ABI, bệnh động mạch ngoại biên, acid uric, tuổi<br /> ABSTRACT<br /> ASYMTOMATIC PERIPHERAL ARTERY DISEASE IN PRIMARY HYPERTENSIVE PATIENTS<br /> Le Tu Phuong Thuy, Le Thuong Vu, Pham Nguyen Vinh<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement Vol. 22 - No 1- 2018: 167 - 172<br /> <br /> Background: Hypertension has got high morbidity and mortality due to the induction of target<br /> organ damage (TOD). Early detection of subclinical TOD is necessary. ABI (ankle arm index) could<br /> help to screen and detect subclinical peripheral arterial disease.<br /> Objective: Prevalence of subclinical peripheral artery disease in primary hypertension is to be<br /> determined in Vietnam.<br /> Methods: 165 primary hypertensive patients without clinical TOD were assessed cross-<br /> sectionally at Outpatient clinics and cardiovascular department of Nguyen Tri Phuong Hospital and<br /> Tam Duc Heart Institute. ABI was performed by an automated four limb blood pressure measurement<br /> at the same time. Univariate and multivariate logistic regression were used to look for independent<br /> correlated factors.<br /> Results: Frequency of asymptomatic peripheral arterial disease in primary hypertensive patients:<br /> <br /> <br /> *Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch ****Đại học Y dược tp Hồ Chí Minh ***BV Tim Tâm Đức<br /> <br /> Tác giả liên hệ: BS. CKII. Lê Tự Phương Thuý ĐT:84 903368014 Email:thuyletu@gmail.com<br /> 166 Chuyên Đề Nội Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 9.7%. Peripheral artery disease tends to be more common on the right than on the left; bilateral were<br /> more common than unilateral and less common in newly diagnosed untreated hypertension. Peripheral<br /> artery disease was correlated with uric acid level and age.<br /> Conclusion: Peripheral artery disease had a noticeable prevalence in primary hypertension. ABI<br /> by automatic four limb blood pressure measurement was a fast, inexpensive, non-invasive and feasible<br /> test in evaluating subclinical TOD in Viet Nam.<br /> Keywords: hypertension, ABI, peripheral arterial disease, uric acid, age<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ ABI được khảo sát trên một số dân số nguy<br /> cơ cao như bệnh mạch vành(2), đái tháo<br /> Tử vong do tim mạch vẫn là nguyên đường(6,20,21), nhưng chưa được mô tả trên bn<br /> nhân gây chết hàng đầu thế giới(24). Tăng THA. Chúng tôi thực hiện đề tài này nhằm<br /> huyết áp là nguyên nhân gây ra ít nhất 45% (1) mô tả tần suất bệnh động mạch ngoại<br /> tử vong do bệnh tim thiếu máu cục bộ và biên không triệu chứng và (2) tìm hiểu mối<br /> 51% tử vong do đột quỵ(24). Người ta biết tương quan của bệnh này với các yếu tố<br /> rằng có mối liên hệ chặt chẽ giữa tăng huyết nguy cơ tim mạch khác trên bn Việt Nam có<br /> áp với tăng nguy cơ bệnh động mạch ngoại THA nguyên phát.<br /> biên cũng như bệnh động mạch ngoại biên<br /> và bệnh mạch vành hoặc bệnh mạch máu ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> não: 40% bệnh nhân bị bệnh mạch vành hay Đối tượng nghiên cứu<br /> mạch máu não bị bệnh ĐM ngoại biên Chọn toàn bộ bệnh nhân được chẩn đoán<br /> nhưng ngược lại 60% bệnh nhân bị bệnh tăng huyết áp theo tiêu chuẩn Hội Tim mạch<br /> bệnh động mạch ngoại biên bị bệnh mạch Việt Nam đến khám hay nhập viện tại BV<br /> vành hay mạch máu não(13). ABI thấp (