Biến chứng niệu khoa trong ghép thận với kỹ thuật cắm niệu quản vào bàng quang theo phương pháp lich - gregoir

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Số 1 * 2008<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> BIẾN CHỨNG NIỆU KHOA TRONG GHÉP THẬN<br /> VỚI KỸ THUẬT CẮM NIỆU QUẢN VÀO BÀNG QUANG<br /> THEO PHƢƠNG PHÁP LICH-GREGOIR<br /> Võ Phước Khương*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Nghiên cứu này nhằm mục đích đánh giá bước đầu các biến chứng niệu khoa trong những trường<br /> hợp ghép thận tại Bệnh viện 115.<br /> Phương pháp: Từ 2/2004 đến 12/2007 chúng tôi tiến hành ghép thận cho 20 bệnh nhân suy thận mãn giai đoạn<br /> cuối trên người cho thận sống. Tất cả các trường hợp đều được thực hiện kỹ thuật cắm niệu quản vào bàng quang<br /> theo phương pháp Lich – Gregoir.<br /> Kết quả:Tỉ lệ biến chưng niệu khoa là 0,5%, bao gồm 1 trường hợp dò niệu quản.<br /> Kết luận: ghép thận với kỹ thuật cắm niệu quản vào bàng quang theo phương pháp Lich-Gregoir cho tỉ lệ biến<br /> chứng niệu khoa thấp và dễ thực hiện.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> THE UROLOGICAL COMPLICATIONS IN RENAL TRANSPLANTATION WITH A LICH-GREGOIR<br /> URETEROVESICAL REIMPLANTATION TECHNIQUE<br /> Vo Phuoc Khuong * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 12 - No 1 – 2008: 40- 42<br /> Aims: this study was to initially evaluate of urological complications in renal transplantations in the 115<br /> hospital.<br /> * Khoa tiết niệu và ghép thận Bệnh viện 115<br /> <br /> Methods: From February 2004 to December 2007, we performed 20 kidney transplant recipients from living<br /> donors with a Lich-Gregoir ureterovesical reimplantation technique.<br /> Results: The incidence of urological complications was 0.5%, included one case of urinary leak.<br /> Conclusions: the renal transplantation with a Lich-Gregoir technique has low urological complication rate and<br /> technical easy to perform.<br /> <br /> 1<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Số 1 * 2008<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Biến chứng niệu khoa sau ghép thận nếu<br /> không được phát hiện sớm và xử trí kịp thời có<br /> thể dẫn đến mất thận ghép và gây tử vong.<br /> Thông thường các biến chứng niệu khoa xuất<br /> hiện sau ghép phần lớn có liên quan đến kỹ thuật<br /> cắm niệu quản vào bàng quang. Trong ghép thận<br /> có nhiều phương pháp cắm lại niệu quản vào<br /> bàng quang và có nhiều quan điểm khác nhau<br /> trong việc sử dụng phương pháp cắm ngoài bàng<br /> quang hoặc trong bàng quang cũng như có hoặc<br /> không chống trào ngược(1). Tuy nhiên, hiện nay<br /> phương pháp cắm ngoài bàng quang được các<br /> nhà phẫu thuật ghép ưa thích sử dụng hơn do tỉ<br /> lệ biến chứng thấp và kỹ thuật dễ thực hiện<br /> hơn(1,2).<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Bao gồm các trường hợp được ghép thận tại<br /> bệnh viện 115 từ tháng 2/2004 đến tháng 12/2007.<br /> Tất cả các trường hợp đều được thực hiện kỹ<br /> thuật cắm niệu quản vào bàng quang theo<br /> phương pháp Lich – Gregoir.<br /> <br /> Phƣơng pháp tiến hành<br /> Thận ghép sau khi được lấy ra từ người cho<br /> sống được rửa với dung dịch Eurocholin. sau đó<br /> được đặt vào vị trí ghép ở người nhận (hố chậu<br /> phải hoặc trái).<br /> Trong hầu hết các trường hợp, tĩnh mạch thận<br /> nối tận bên với tĩnh mạch chậu ngoài, động mạch<br /> thận nối tận bên với động mạch chậu ngoài.<br /> Niệu quản thận ghép cắm vào mặt trước bên<br /> bàng quang người nhận theo phương pháp Lich –<br /> Gregoir, tiến hành như sau:<br /> Bàng quang được làm căng với 150ml dung<br /> dịch nước muối sinh lý có pha ít dung dịch<br /> Betadin. Cắt 3cm cơ bàng quang ở mặt trước bên,<br /> bóc tách cơ cho đến lớp niêm mạc bàng quang.<br /> Niệu quản được cắt một đoạn dài thích hợp và<br /> đảm bảo tưới máu tốt. Cắt vát miệng niệu quản.<br /> Cắt mở một lỗ nhỏ ở niêm mạc bàng quang. Khâu<br /> nối miệng niệu quản với niêm mạc bàng quang<br /> bằng chỉ PDS 5.0. Khâu đóng lớp cơ bàng quang<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> bằng chỉ Vicryl 3.0 tạo thành một đường hầm với<br /> một đoạn niệu quản nằm bên trong.<br /> Có hoặc không đặt thông JJ niệu quản.<br /> Thông Foley niệu đạo.<br /> Dẫn lưu vết mổ.<br /> Phát đồ thuốc ức chế miễn dịch bao gồm:<br /> Corticoid + Cellcept + Tarcolimus hoặc<br /> Cyclosporin.<br /> Theo dõi hậu phẫu bao gồm các dấu hiệu lâm<br /> sàng và làm các xét nghiệm sinh hóa. Siêu âm để<br /> phát hiện các biến chứng. Siêu âm Doppler thận<br /> ghép để theo dõi tưới máu thận.<br /> Cấy nước tiểu sau ghép.<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Từ tháng 2/2004 đến tháng 12/2007 chúng tôi<br /> đã tiến hành ghép thận cho 20 bệnh nhân bị suy<br /> thận mãn giai đoạn cuối từ người cho thận sống.<br /> Trong đó, nam giới có 11 trường hợp (55%) và nữ<br /> giới có 9 trường hợp (45%). Độ tuổi trung bình là<br /> 41,8 tuổi, nhỏ nhất là 20 tuổi và lớn nhất là 67<br /> tuổi.<br /> Mức độ tương hợp hệ HLA là 1/6 yếu tố trong 2<br /> trường hợp, 2/6 yếu tố trong 2 trường hợp, 3/6 yếu tố<br /> trong 7 trường hợp, 4/6 yếu tố trong 5 trường hợp,<br /> 5/6 yếu tố trong 3 trường hợp và có 1 trường hợp<br /> tương hợp hoàn toàn 100%.<br /> Đặt thông JJ niệu quản có 11 trường hợp<br /> (55%), không đặt thông JJ niệu quản có 9 trường<br /> hợp (45%).<br /> Biến chứng niệu khoa chỉ có 1 trường hợp (tỉ<br /> lệ: 0,5%). Đây là trường hợp dò nước tiểu xảy ra<br /> trên trường hợp có đặt thông JJ niệu quản. Vị trí<br /> do là ở khúc nối bể thận niệu quản.<br /> Tất cả các trường hợp cấy nước tiểu sau ghép<br /> đều âm tính.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Nghiên cứu của chúng tôi được thực hiện trên<br /> những trường hợp được ghép thận tại cùng một<br /> trung tâm với cùng một kỹ thuật cắm niệu quản<br /> vào bàng quang, cho tỉ lệ biến chứng niệu khoa<br /> thấp (0,5%). Trong các báo cáo gần đây, tỉ lệ biến<br /> chứng niệu khoa thay đổi từ 1% đến 15%(3,4,6,7,9).<br /> 2<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Số 1 * 2008<br /> <br /> Sự khác nhau này có thể là do một số tác giả bao<br /> gồm cả tụ dịch bạch huyết vào biến chứng niệu<br /> khoa, một số tác giả khác thì bao gồm cả nhiễm<br /> trùng niệu(1). Nghiên cứu của chúng tôi không có<br /> trường hợp nào tụ dịch bạch huyết và tất cả các<br /> trường hợp đều có kết quả cấy nước tiểu âm tính<br /> sau ghép.<br /> Trong các biến chứng niệu khoa, dò nước tiểu<br /> là biến chứng thường gặp nhất(8). Vị trí dò có thể<br /> là ở bàng quang, niệu quản hoặc bể thận. Nguyên<br /> nhân gây dò có thể do nguyên nhân kỹ thuật khi<br /> cắm niệu quản vào bàng quang nhưng đa số tác<br /> giả cho rằng nguyên nhân là do thiếu máu nuôi<br /> niệu quản làm niệu quản bị hoại tử và gây dò(1,5).<br /> Một số tác giả khác cho rằng nguyên nhân gây dò<br /> ở những niệu quản có đặt thông bên trong là do<br /> thông đè ép vào thành niệu quản gây hoại tử và<br /> dẫn đến thủng niệu quản(8). Trong nghiên cứu<br /> của chúng tôi có 1 trường hợp dò niệu quản, xảy<br /> ra ở trường hợp niệu quản có đặt thông JJ, vị trí<br /> dò ở chỗ nối bể thận – niệu quản. Chúng tôi tiến<br /> hành mổ mở khâu lại lỗ dò, bệnh nhân ổn định<br /> và được xuất viện.<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> 8.<br /> <br /> 9.<br /> <br /> Khauli R (2002), Modified extravesical ureteral reimplantation<br /> and routine stenting in kidney transplantation, Transpl Int.<br /> Sep; 15(8):411-4.<br /> Mehmet H, Handi K, Sinasi S, Gokhan M, Guinaz A (2006),<br /> Urologic complication rates in Kidney transplantation after a<br /> novel ureteral reimplantatic technique, Exp Clin Transpl. Dec;<br /> 4(2):503-5.<br /> Mazzucchi E, Souza G.L, Hisano M, Antonopoulos I.M,<br /> Afonso C, William C (2006), Primary reconstruction is a good<br /> option in the treatment of urinary fistula after kidney<br /> transplantation, Int Braz J Urol. Jul-Aug;32(4):398-403<br /> discussion 403-4.<br /> Pleass HC, Clark KR, Rigg KM, et al. (1995), Urologic<br /> complications after renal transplantation: a prospective<br /> randomized trial comparing different techniques of ureteric<br /> anastomosis and the use of prophylactic ureteric stents,<br /> Transplant Proc. 27:1091-2<br /> Tan EC, Lim SM, Rauff A (1991), Techniques of ureteric<br /> reimplantation in kidney transplantation and its related<br /> urological complications, Ann Acad Med Singapore. Jul;<br /> 20(4):524-8.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Qua nghiên cứu chúng tôi nhân thấy kỹ thuật<br /> cắm niệu quản vào bàng quang theo phương<br /> pháp Lich-Gregoir trong ghép thận cho tỉ lệ biến<br /> chứng niệu khoa thấp và là kỹ thuật dễ thực hiện.<br /> Bảo tồn mạch máu cung cấp máu cho niệu<br /> quản trong phẫu thuật là rất quan trọng trong<br /> việc phòng ngừa các biến chứng niệu khoa đặc<br /> biệt là dò nước tiểu.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Al-Shaer MB, Al-Midani A (2005), The management of<br /> urological complications in renal transplant patients, Saudl J.<br /> Kidney Dis Transpl 16(2):176-180.<br /> Butterworth PC, Horsburgh T, Veitch PS, Bell PR, Nicholson<br /> ML (1997). Urological complications in renal transplantation:<br /> impact of a change of technique, Br J Urol. 79:499-502.<br /> Fjeldborg O, Kim CH (1972), Ureteral complications in human<br /> renal transplantation. An analysis of 180 cases, Urol Int. 27:417431.<br /> Gibbons WS, Barry JM, Hefty TR (1992). Complications<br /> following<br /> unstented<br /> parallel<br /> incision<br /> extravesical<br /> ureteroneocystostomy in 1.000 kidney transplants, J Urol.<br /> 148:38-40.<br /> <br /> 3<br /> <br />