BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ
MỘT SỐ BIỆN PHÁP CẢI THIỆN HOẠT ĐỘNG
PHÒNG CHỐNG GIAN LẬN TRONG NGHIỆP VỤ
TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN
HÀNG HẢI VIỆT NAM (MARITIME BANK)
Ngành: Tài chính - Ngân hàng - Bảo hiểm
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 8340201
ĐỖ THỊ PHƯỢNG
Người hướng dẫn: PGS, TS Hồ Thúy Ngọc
Hà Nội-Năm 2018
LỜI CAM ĐOAN
Em xin cam đoan luận văn này là do tự bản thân thực hiện và không sao chép
các công trình nghiên cứu của người khác để làm sản phẩm của riêng mình. Các
thông tin sử dụng trong luận văn là có nguồn gốc và được trích dẫn rõ ràng. Em
hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính xác thực và nguyên bản của luận văn.
Tác giả
Đỗ Thị Phượng
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG BIỂU
LỜI MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1
CHƢƠNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÒNG CHỐNG GIAN LẬN TRONG
NGHIỆP VỤ TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ................................ 8
1.1. Tổng quan về gian lận trong nghiệp vụ tín dụng của NHTM ............................. 8
1.1.1. Ngân hàng thương mại và nghiệp vụ tín dụng của NHTM ............. 8
1.1.2. Gian lận và nguyên nhân hình thành gian lận ............................... 12
1.1.3. Các hành vi và thủ đoạn gian lận chính trong nghiệp vụ tín dụng 16
1.2. Phòng chống gian lận trong hoạt động tín dụng tại NHTM .............................. 21
1.2.1. Khái niệm và nguyên tắc về phòng chống gian lận trong nghiệp vụ tín
dụng .............................................................................................................. 21
1.2.2. Các công cụ phòng chống gian lận trong nghiệp vụ tín dụng ....... 22
CHƢƠNG II. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG PHÒNG CHỐNG GIAN LẬN
TRONG NGHIỆP VỤ TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP HÀNG HẢI VIỆT
NAM ................................................................................................................................. 26
2.1. Tổng quan về Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam ........................................ 26
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ..................................................... 26
2.1.2. Các nghiệp vụ cơ bản ........................................................................ 29
2.2. Tình hình gian lận trong nghiệp vụ tín dụng tại Ngân hàng TMCP Hàng hải
Việt Nam ............................................................................................................................ 32
2.2.1. Hành vi và tổn thất do gian lận trong nghiệp vụ tín dụng tại
Maritime Bank ............................................................................................ 33
2.2.2. Đánh giá tình hình gian lận trong nghiệp vụ tín dụng tại Maritime
Bank ............................................................................................................. 37
2.3. Phòng chống gian lận trong nghiệp vụ tín dụng tại Ngân hàng TMCP Hàng
hải Việt Nam ...................................................................................................................... 44
2.3.1. Về cơ cấu quản trị và khung phòng chống gian lận ....................... 44
2.3.2. Về quy trình phòng chống gian lận ................................................. 50
2.3.3. Các công cụ phòng chống gian lận trong nghiệp vụ tín dụng ....... 52
2.4 Đánh giá công tác phòng chống gian lận trong nghiệp vụ tín dụng tại Ngân
hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam .................................................................................. 58
2.4.1. Những kết quả đã đạt được .............................................................. 59
2.4.2. Những điểm hạn chế ......................................................................... 60
CHƢƠNG III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP CẢI THIỆN HOẠT ĐỘNG PHÒNG
CHỐNG GIAN LẬN TRONG NGHIỆP VỤ TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG
TMCP HÀNG HẢI VIỆT NAM .................................................................................... 65
3.1. Biện pháp đối với Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam ................................ 65
3.1.1. Biện pháp về mô hình và chính sách phòng chống gian lận ......... 66
3.1.2. Biện pháp về quy trình và các công cụ phòng chống gian lận ....... 71
3.2. Đề xuất đối với NHNN và các cơ quan hữu quan ................................................ 75
3.2.1. Xây dựng hệ thống văn bản và hành lang pháp lý về phòng chống
gian lận ......................................................................................................... 76
3.2.2. Tăng cường các hoạt động hỗ trợ triển khai phòng chống gian lận
tại các NHTM .............................................................................................. 77
3.2.3. Củng cố, nâng cao vai trò của các hiệp hội ngân hàng .................. 79
3.2.4. Tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát ..................... 79
3.3. Đề xuất đối với các hiệp hội ngân hàng ............................................ 80
3.3.1. Hỗ trợ các cơ quan hữu quan trong việc ban hành những văn bản,
hính sách về quản lý rủi ro hoạt động ....................................................... 82
3.3.2. Nâng cao chất lượng hoạt động và tăng cường mối liên hệ với các
tổ chức liên quan trong nước và quốc tế ................................................... 82
3.3.3. Tăng cường hỗ trợ các ngân hàng thành viên ................................ 83
KẾT LUẬN ....................................................................................................................... 86
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................... 87
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
STT
Từ viết
tắt
Từ đầy đủ
1
CBNV
Cán bộ nhân viên
2
E&Y
Công ty kiểm toán Ernst & Young
3
FDI
Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
Foreign Direct Investment
4
Maritime
Bank
Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam
Vietnam Maritime Commercial Joint Stock Bank
5
NHNN
Ngân hàng Nhà nước
6
NHTM
Ngân hàng thương mại
7
QLRR
Quản lý rủi ro
8
RCSA
Tự đánh giá rủi ro và kiểm soát
Risk control self assessment
9
TCTD
Tổ chức tín dụng
10
TMCP
Thương mại cổ phần
11
VNBA
Hiệp hội Ngân hàng
Vietnam Banks Association