SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT QUỲ CHÂU
=====*=====
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG ÔN THI TỐT NGHIỆP MÔN LỊCH SỬ TẠI
TRƯỜNG THPT QUỲ CHÂU, HUYỆN QUỲ CHÂU,
TỈNH NGHỆ AN
Họ và tên giáo viên: Nguyễn Thị Bình
Lê Quốc Khánh
Bộ môn : Lịch sử - Tổ: KHXH
Đơn vị công tác : Trường THPT Quỳ Châu,
Huyện Quỳ Châu , Tỉnh Nghệ An
Số điện thoại : 0941495247 - 0943105345
Năm học 2021 - 2022
MỤC LỤC
Trang
Phần 1: ĐẶT VẤN ĐỀ…………………………………………….....................1
1.1. Lí do chọn đề tài…………………………………………………………….1
1.2. Tính mới của đề tài……………………………………………………….…2
1.3. Đối tượng, phạm vi, phương pháp nghiên cứu và cấu trúc của đề tài……....2
1.3.1. Đối tượng, phạm vi………………………………………………………..2
1.3.2. Phương pháp nghiên cứu………………………………………………….2
1.3.3. Cấu trúc của đề tài………………………………………………………...2
Phần 2: NỘI DUNG………….………………………………………………….4
1. CƠ SỞ LÍ LUẬN……………………………………………………………...4
1.1. Vai trò của ôn thi tốt nghiệp môn lịch sử…………………………………...4
1.2. Tổng quan nghiên cứu về ôn thi tốt nghiệp môn lịch sử……………………5
1.3. Những yêu cầu trong công tác ôn thi tốt nghiệp môn lịch sử……………….5
2. CƠ SỞ THỰC TIỄN………………………………………………………….6
2.1. Thực trạng về công tác ôn thi tốt nghiệp môn lịch sử tại trường THPT hiện
nay……………………………………………………………………………….6
2.2. Nguyên nhân của thực trạng………………………………………………10
2.3. Định hướng………………………………………………………………...11
3. Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng ôn thi tốt nghiệp môn lịch sử tại
trường THPT Quỳ Châu………………………………………………………..11
3.1. Xây dựng khung ôn tập cho học sinh……………………………………...11
3.2. Phân chia đối tượng học sinh để ôn thi tốt nghiệp………………………...14
3.3. Phân tích đề thi các năm học trước………………………………………..15
3.4. Sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học tích cực…………………….19
3.5. Hướng dẫn phương pháp tự học cho học sinh…………………………….24
3.6. Rèn luyện kĩ năng làm bài cho học sinh…………………………………..27
4. Kết quả đạt được…………………………………………………………….32
Phần III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ……………………………………….35
1. Kết luận……………………………………………………………………...35
2. Kiến nghị…………………………………………………………………….35
Phần IV: PHỤ LỤC…………………………………………………………….37
TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………….…………..39
1
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1. Lí do chọn đề tài
Lịch sử là môn học thuộc nhóm khoa học xã hội có vai trò to lớn trong
việc phát triển năng lực lịch sử, thành phần của năng lực khoa học. Giữ vai trò
chủ đạo trong việc giáo dục lòng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc, giúp học
sinh nhận thức sâu sắc và vận dụng được các bài học lịch sử để giải quyết những
vấn đề thực tiễn của cuộc sống, phát triển tầm nhìn, củng cố các giá trị nhân văn,
tinh thần cộng đồng, lòng khoan dung nhân ái; Góp phần hình thành những
phẩm chất của công dân Việt Nam, công dân toàn cầu trong xu thế phát triển của
thời đại ngày nay.
Môn lịch sử có tầm quan trọng trong việc giáo dục thế hệ trẻ như vậy.
Nhưng trong nhiều năm qua do nhiều yếu tố khách quan hoặc chủ quan lầm cho
chất lượng học và thi môn lịch sử rất thấp. Mỗi kì thi tốt nghiệp kết thúc xã hội
lại dậy sóng với môn lịch sử, nhiều người đặt câu hỏi vì sao học sinh chán học
lịch sử, sợ môn lịch sử, tại sao điểm sử lại thấp như thế (đứng thứ 8 trong 9 môn
thi tốt nghiệp hàng năm).
Trước thực trạng kết quả thi tốt nghiệp của môn lịch sử thấp như thế, là
những giáo viên dạy học môn lịch sử, chúng tôi rất trăn trở và suy nghĩ về kết
quả đó.Công tác tại một huyện miền núi cao của tỉnh Nghệ An có điều kiện kinh
tế hết sức khó khăn, học sinh đa phần là con em dân tộc thiểu số (chiếm trên
80%) học sinh của nhà trường, lại chủ yếu trọ học xa nhà, việc phối hợp quản lí
con em học tập đối với phụ huynh gần như không có. Ý thức tự học của học sinh
rất thấp, cộng thêm tâm lí của người đồng bào miền núi nên việc dạy học nói
chung và dạy học môn lịch sử nói riêng lại càng bội phần khó khăn. Có rất nhiều
nguyên nhân làm cho chất lượng môn lịch sử thấp, trong đó phải kể tới các biện
pháp ôn thi cho học sinh chưa thật sự hiệu quả. Lớp 12 là năm cuối cấp, các em
cần hoàn thiện kiến thức, năng lực của bộ môn chuẩn bị cho kì thi THPT quốc
gia (kì thi hai trong một vừa lấy kết quả xét tốt nghiệp vừa xét tuyển đại học) hết
sức cần thiết.
Trước thực trạng đó, chúng tôi luôn trăn trở dạy làm sao cho phù hợp đối
tượng học sinh, những biện pháp nào giúp học sinh biết cách tự học tự ôn thi
hiệu quả nhất để góp phần giúp các em đậu tốt nghiệp. Từ đó cũng góp phần
nâng cao chất lượng môn lịch sử tại trường chúng tôi nói riêng và môn lịch sử
trong tỉnh nói chung. Chính vì những lí do đó mà chúng tôi đã mạnh dạn chọn
đề tài: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng ôn thi tốt nghiệp môn
Lịch sử tại trường THPT QuỳChâu, huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ an” để làm
đề tài sáng kiến kinh nghiệm.
Các biện pháp này chúng tôi đã đúc rút qua các năm ôn thi tốt nghiệp, gần
nhất là năm học 2019 – 2020 và năm học 2020 – 2021. Qua hai năm thực hiện
2
đề tài điểm thi tốt nghiệp cũng như vị trí môn lịch sử trường chúng tôi tăng lên
rõ rệt, được nhà trường và lãnh đạo Sở Giáo dục đánh giá cao. Qua đề tài này
chúng tôi mong muốn đưa ra một số biện pháp để nâng cao chất lượng ôn thi tốt
nghiệp môn lịch sử. Thông qua đó cũng rất mong muốn nhận được sự đóng góp
ý kiến của đồng nghiệp để cho kinh nghiệm ôn thi của mình ngày càng phong
phú hơn, góp phần nhỏ vào việc nâng cao chất lượng thi tốt nghiệp môn Lịch sử.
1.2. Tính mới của đề tài
Ôn thi tốt nghiệp môn lịch sử đã có nhiều đề tài sáng kiến kinh nghiệm
viết cũng như biên soạn thành sách. Tuy nhiên đa số là các dạng bài tập, các câu
hỏi nhưng chưa đưa ra được hệ thống các biện pháp ôn thi phù hợp với học sinh
nhất là học sinh miền núi, giúp cho các em ôn thi có hiệu quả.
Đề tài của chúng tôi đưa ra trên cơ sở xuất phát từ các năm ôn thi tốt
nghiệp tại trường với đối tượng học sinh là con em dân tộc thiểu số là chủ yếu.
Giúp cho giáo viên có hệ thống các biện pháp ôn tập tốt, tạo hứng thú cho học
sinh, từ đó góp phần nâng cao chất lượng môn lịch sử.
1.3. Đối tượng, phạm vi, phương pháp nghiên cứu và cấu trúc của đề tài
1.3.1. Đối tượng, phạm vi
Đối tượng nghiên cứu: Đề tài chúng tôi được tiến hành khảo sát học sinh
khối 12 ôn thi tốt nghiệp môn lịch sử tại trường THPT Quỳ Châu nơi chúng tôi
đang công tác và trường THPT Quế Phong, huyện Quế Phong tỉnh Nghệ An.
Phạm vi nghiên cứu: Các biện pháp ôn thi tốt nghiệp chủ yếu trong
chương trình lịch sử 12 và một số kiến thức thuộc chương trình 11.
1.3.2. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu lí luận: Chúng tôi tiếp cận các chủ trương chính
sách của Đảng và nhà nước về giáo dục nói chung và thi tốt nghiệp nói riêng.
Tiếp cận các nguồn tài liệu về ôn thi tốt nghiệp.
Phương pháp khảo nghiệm thực tế, điều tra giáo viên và học sinh,
phương pháp thống kê.
1.3.3. Cấu trúc của đề tài
Gồm có 4 phần như sau:
Phần I: Đặt vấn đề
Phần II: Nội dung
Phần III: Kết luận và kiến nghị
Phần IV: Phụ lục