M C L C
M c l c ................................................................................................................1
Ph n th nh t: M ĐU ................................................................................2
I. Đt v n đ ........................................................................................................2
II. M c đích nghiên c u .......................................................................................4
Ph n th 2: GI I QUY T V N Đ ................................................................4
I. C s lí lu n c a v n đơ ..................................................................................4
II. Th c tr ng c a v n đ ....................................................................................5
III. Các gi i pháp đ ti n hành gi i quy t v n đ ế ế .............................................6
1. Gi i pháp 1........................................................................................................6
2. Gi i pháp 2........................................................................................................8
3. Gi i pháp 3......................................................................................................10
4. Gi i pháp 4......................................................................................................11
5. Gi i pháp 5......................................................................................................14
IV. Tính m i c a gi i pháp đ xu t ..................................................................15
V. Hi u qu sáng ki n kinh nghi m ế ..................................................................16
Ph n th 3: K T LU N, KI N NGH ..........................................................16
I. K t lu nế ...........................................................................................................16
II. Ki n nghế ........................................................................................................17
Tài li u tham kh o ..............................................................................................18
1
SÁNG KI N KINH NGHI M
M T S BI N PHÁP PHÁT TRI N NGÔN NG M CH L C CHO
TR 5-6 TU I L P LÁ 3 TR NG M M NON EA NA THÔNG QUA ƯỜ
B MÔN LÀM QUEN VĂN H C TH LO I TRUY N K
Ph n th nh t: M ĐU
I. Đt v n đ
-Lý do lý lu n
D y ti ng m đ cho tr tu i ế m m non có m t ý nghĩa đc bi t quan
tr ng. Ngôn ng c a tr phát tri n t t s giúp cho tr nh n th c và giao ti p ế
t t góp ph n quan tr ng vào vi c hình thành và phát tri n nhân cách cho tr .
Vi c phát tri n ngôn ng m ch l c cho tr trong giao ti p s giúp tr d ế
dàng ti p c n v i các môn khoa h c khác nh : Môn khám phá khoa h c, làmế ư
quen v i toán, âm nh c, t o hình mà đi u tôi mu n nói đây đc bi t là thông
qua b môn làm quen văn h c b môn văn h c tr đc k chuy n, đóng k ch ượ
t o cho tr đc ho t đng nhi u, giúp tr kh năng phát tri n trí nh , t duy ượ ư
và ngôn ng , kh năng c m th cái hay, cái đp, cái t t cái x u c a m i v t
xung quanh tr .
B i vì l a tu i này tr đc ví ượ nh ưt gi y tr ng, tr đn l p nh ế ư m
đu trang sách cô giáo in lên nh ng hình nh, nh ng v n t , nh ng nhân v t,
c ch khác nhau, thông qua nh ng bài th , câu chuy n giúp tr m mang ki n ơ ế
th c v xã h i thiên nhiên, thông qua môn làm quen văn h c giúp tr phát
tri n ngôn ng cho tr , là m t nhi m v quan tr ng trong n i dung giáo d c
phát tri n tr toàn di n cho tr . Và t o ti n đ cho tr tr c khi vào l p 1, ướ
hi n nay tr m m non vi c ti p c n v i tác ph m văn h c còn nghèo nàn v n ế
t , m t ph n tr không bi t di n đt sao chép m ch l c, đ giúp tr trong khi ế
đc, nghe, k có s chú ý và có hi u qu t i u nh t. ư
-Lý do th c ti n
Tr m u giáo 5 6 tu i là m t c t m c quan tr ng vì giai đo n này tr
có kh năng ngôn ng phát tri n m nh m ti n nhanh v t b c và c th là: ế ượ
Tr có th di n đt câu nói c a mình m t cách m ch l c, nghe và hi u
câu chuy n th hi n đc gi ng đi u c a nhân v t trong câu chuy n. Ngôn ượ
ng m ch l c, rõ ràng.
Vì lí do đó mà vi c phát tri n ngôn ng m ch l c cho tr 5- 6 tu i thông
qua b môn văn h c th lo i truy n k đóng vai trò tích c c c v phát tri n
nh n th c cũng nh ngôn ng . ư
2
Nh ng năm g n đây giáo d c không ng ng đi m i và phát tri n m nh
m , tr đc h c bài b n và đu t kĩ l ng ngay t khi l t lòng, tr đc ượ ư ưỡ ượ
h c hát, h c đc, h c k chuy n và làm quen v i nh ng kĩ năng ban đu
nh ng kĩ năng này s đc hình thành cho tr và là b c đm đu tiên theo ượ ướ
tr cho đn h t cu c đi. Nh chúng ta đã bi t tr 5- 6 tu i giai đo n này ế ế ư ế
v n t c a tr phát tri n g n nh hoàn thi n và nh ng ng i th y đu tiên ư ườ
c a tr là ông bà b m và cô giáo, nhu c u đc nói đc giao ti p và đc ượ ượ ế ượ
m r ng v n t c a tr là không ng ng ngh chính v y môi tr ng giáo d c ư
cho tr nhà tr ng k t h p cùng gia đình là môi tr ng giáo d c t t nh t ườ ế ườ
cho tr .
Giáo d c n c ta là n n giáo d c m t cách toàn di n nh m hình thành ướ
nhân cách c a m t con ng i cũng nh phát tri n toàn di n v năm m t, đc ườ ư
–trí th mĩ lao đng. Trong quá trình hình thành nhân cách toàn di n cho
tr thì các tác ph m văn h c cũng đóng vai trò đáng k trong vi c giáo d c
tr nh chúng ta đã bi t văn h c là m t lo i hình ngh thu t mà tr đc ti p ư ế ượ ế
xúc t r t s m ngay t tu i u th tr đã đc làm quen v i nh ng giai đi u ơ ượ
nh nhàng, êm ái, thi t tha c a nh ng câu hát ru c a bà c a m , l n h n m t ế ơ
chút các em l i đc bi t t i nh ng câu chuy n dân gian, câu chuy n c tích. ượ ế
Các tác ph m này đã t ng b c gieo vào lòng tr tình c m yêu m n th gi i ướ ế ế
xung quanh, lòng yêu th ng đng lo i, lòng tr c n v i các s vi c x y raươ
xung quanh và giúp tr có thêm ki n th c hi u bi t v truy n th ng dân t c. ế ế
Ngày nay cùng v i s phát tri n không ng ng c a công ngh hi n đi
khi n cho tr d dàng ti p c n nh ng hành vi không t t và kéo theo đó làế ế
nh ng hi n t ng hình t ng không hay c a m ng xã h i do đó vi c phân ượ ượ
bi t gi a cái t t và cái x u, gi a tr ng và đen b n thân tr ch a hi u h t ư ế
đc các v n đ cũng nh phân bi t đc vi c c n và nên làm .V y vi cượ ư ượ
giáo d c tr qua các tác ph m văn h c, nh ng câu truy n c tích đ tr bi t ế
yêu thêm quê h ng đt n c, yêu nh ng ng i g p hoàn c nh khó khănươ ướ ườ
trong cu c s ng là m t vi c làm c n thi t ngoài ra vi c giáo d c tr b ng ế
các tác ph m văn h c cũng mang l i nh ng hi u qu t t vì tr s th y các
nhân v t trong các câu chuy n luôn g n gũi v i mình t đó tr s yêu thích
thêm các tác ph m văn h c cũng nh các tác ph m văn h c đã đn g n h n ư ế ơ
v i tr .
Ngoài ra nh ng câu chuy n k còn giúp tr yêu thích hào h ng và có nhu
c u tham gia vào các ho t đng ngh thu t cũng nh góp ph n phát tri n ư
ngôn ng c a tr , d y tr phát âm chính xác các âm ti t c a ti ng m đ, ế ế
hi u đc s phong phú c a Ti ng Vi t thông qua các tác ph m mà tr đc ượ ế ượ
h c… Văn h c còn giúp tr rèn luy n và phát tri n kh năng s d ng ngôn
ng m ch l c khi tham gia vào quá trình giao ti p. ế
Phát tri n ngôn ng m ch l c cho tr 5- 6 tu i thông qua b môn làm
quen văn h c th lo i truy n k tu i là m r ng v n t cho tr , qua vi c
3
nghe k chuy n tr đc làm quen v i các t v ng m i qua đó phát tri n ượ
ngôn ng nhanh h n nhi u gia đình Vi t hi n nay cho con em mình ti p c n ơ ế
v i máy tính, đi n tho i t r t s m tr t m i m y tháng đã xem đi n ườ
tho i, coi tivi đó là m t c n tr cho vi c phát tri n ngôn ng tr ngoài ra
cho tr làm quen v i các tác ph m văn h c t khi còn h c m u giáo đó chính
là tr đc đn v i th gi i nhân văn, đo đc t đó h ng tr t i chân – ượ ế ế ướ
thi n – mĩ c a nh ng giá tr cao đp ngày nay.
Đi t ng nghiên c u: M t s bi n pháp s ph m giúp tr phát tri n ượ ư
ngôn ng m ch l c cho tr 5- 6 tu i l p lá 3 tr ng M m non Ea Na thông ườ
qua b môn làm quen văn h c th lo i truy n k .
Ph m vi nghiên c u: Tr 5- 6 tu i l p lá 3 tr ng M m non Ea Na ườ
Th i gian nghiên c u nghiên c u t tháng 9 năm 2018 đn h t tháng 4 ế ế
năm 2019.
Tóm l i, phát tri n ngôn ng m ch l c cho tr là phát tri n kh năng
nghe, hi u ngôn ng , kh năng trình bày có lô gíc, có trình t , chính xác và có
hình nh n i dung. Vi c cho tr ti p xúc và làm quen các tác ph m văn h c t ế
b c h c m m non là vô cùng quan tr ng và c n thi t đi v i s phát tri n c a ế
tr c v ngôn ng l n nh n th c xu t phát t th c ti n quan tr ng đó và
m t th i gian nghiên c u và kh o nghi m tôi nh n th y đc t m quan tr ng ượ
cũng nh nh ng l i ích mang l i cho tr cho nên tôi đã ch n đ tài đ nghiênư
c u.
II. M c đích nghiên c u
M c đích nghiên c u đ tài nói trên nh m gi i quy t nh ng th c tr ng ế
hi n nay trong giáo d c là ch a quan tâm chú tr ng nhi u vào vi c cho tr ư
làm quen các tác ph m văn h c h n th n a là vi c ng d ng và phát huy ơ ế
vi c d y h c hi u qu linh đng trong các ti t h c đ đem l i k t qu t t ế ế
h n cho môn h c này.ơ
Trong các tài li u nghiên c u khoa h c c a các nhà s ph m đu nghành ư
đu đã kh ng đnh văn h c là ho t đng h c r t quan tr ng và là ph ng ti n ươ
ch đo phát tri n ngôn ng cho tr m m non thông qua các ho t đng cho
tr làm quen v i các tác ph m văn h c giúp tr có đ v n t trong giao ti p ế
h ng ngày và nh đc ti p xúc v i các tác ph m văn h c tr nh n th c ượ ế
đc mô t đc các s v t hi n t ng xung quanh g n gũi v i tr qua đóượ ượ ượ
tr c m nh n và thêm yêu quý thiên nhiên, yêu quý quê h ng gia đình mình. ươ
Cho tr làm quen v i các tác ph m văn h c cũng ch ra đc nh ng giá ượ
tr ngh thu t, giá tr nhân cách và s rung đng h ng thú v i các tác ph m
văn h c cũng mang l i cho tr nh ng giá tr đo đc cao c mà th gi i xung ế
quanh tr th hi n và t đó nh ng giá tr thi t th c, ý nghĩa trong cu c s ng ế
hàng ngày đc tr ghi nh , ti p thu và tái hi n l i đó chính là s ph n ánhượ ế
4
l i cu c s ng hi n th c mà b môn h ng t i. ướ
Nh ng câu chuy n k cũng là m t lo i hình ngh thu t vi c cho tr làm
quen và ti p c n lo i hình ngh thu t này t r t s m cũng là ti n đ cho trế
yêu thích các lo i hình ngh thu t khác cũng nh vi c phát hi n năng khi u ư ế
t s m c a tr đ có nh ng đnh h ng cho t ng lai t t h n. ướ ươ ơ
Ph n th hai: GI I QUY T V N Đ
I. C s lí lu n c a v n đơ
[Non sông vi t Nam có đc tr lên v vang hay không, dân ượ t c Vi t
Nam có b c t i đài vinh quang đ sánh vai v i các c ng qu c năm châu hayướ ườ
không chính là nh ph n l n công lao h c t p c a các cháu].
Câu nói c a H Ch T ch đã đi vào lòng ng i t o ra đng l c to l n cho ườ
hàng tri u ng i d y và ng i h c, đó chính là l và văn mà chúng ta ph i ườ ườ
truy n l i cho l p k ếc n, cho nh ng ch nhân t ng lai c a đt n c. Đt ươ ư
n c ta đang trong th i đi bùng ướ n thông tin, bu c chúng ta ph i đt đc ượ
các m c tiêu và có quy t tâm cao, l t t nhiên chúng ta ch a th c hi n đc ế ư ượ
t t c các k ho ch đ ra. ế Vì v y nhi m v đó đang trông ch vào các th h ế
m m non ch nhân t ng lai c a đt n c, u th mà ta có đc hi n nay làươ ướ ư ế ượ
th h tr kho m nh có s đng nh t c ế v năng l c và trí tu , có ti m
năng sáng t o, vì th ta ph i tin vào th h tr t ng lai s đng v ng trên ế ế ươ
n n truy n th ng l ch s v vang đó. Đng và Nhà n c ta đánh giá r t caoướ
v vai trò c a giáo d c, đu t ư vào giáo d c là đu t đúng h ng và đc ư ướ ượ
coi là qu c sách hàng đu. M c tiêu c a công tác chăm sóc giáo d c m m non
phát tri n và hình thành nhân cách cho tr , vi c phát tri n ngôn ng m ch l c
cho tr trong giao ti p s giúp cho tr d dàng ti p c n v i các ế ế môn h c khác
nh : ưMôn Làm quen v i toán, môn T o hình, Ch cái, môn Âm nh c,..., đc
bi t cho tr làm quen v i văn h c là cho tr ho t đng nhi u đ tr phát tri n
v n t luy n phát âm và d y tr nói đúng ng pháp.
II. Th c tr ng v n đ :
Tôi là m t giáo viên l p lá 3 g m 25 cháu. Đc s quan tâm giúp đ ượ
c a ban giám hi u v chuyên môn, xây d ng ph ng pháp đi ươ m i hình th c
t ch c ho t đng giáo d c m m non, t o m i đi u ki n giúp tôi nh ng
nguyên v t li u đ làm đ dùng d y h c và đ ch i c a các ơ cháu.
H n 50% tr ch a phân bi t đc s khác nhau trong cách phát âm màơ ư ượ
ch ti p nh n ế m t cách chung chung. Ví d : phân bi t l-n, 45% kh năng chú ý
c a tr còn y u, không đng đu, không n đnh, vì v y nên tr ch a chú ý ế ư
đu đn các ph n trong ế câu, trong t , b t âm khi nói. 40 % kinh nghi m
s ng c a tr còn nghèo nàn, nh n th c h n chế d n đnế tình tr ng tr
dùng t không chính xác, câu l ng c ng. 70% tr nói, phát âm do nh h ng ư
ngôn ng c a ng i l n xung quanh tr nói ti ng đa ph ng. ư ế ươ
5