Bình Dương trong kháng chiến chống Pháp xâm lược 1945-1954: Những sự kiện lịch sử quan trọng

Journal of Thu Dau Mot university, No1(3) – 2012<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> BÌNH DÖÔNG TRONG KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG PHAÙP XAÂM LÖÔÏC<br /> 1945 – 1954: NHÖÕNG SÖÏ KIEÄN LÒCH SÖÛ QUAN TROÏNG<br /> Haø Minh Hoàng<br /> Tröôøng Ñaïi hoïc Khoa hoïc Xaõ hoäi vaø Nhaân vaên<br /> Ñaïi hoïc Quoác gia TP. Hoà Chí Minh<br /> <br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Trong cuoäc khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp taùi xaâm löôïc (1945 – 1954), tænh Bình<br /> Döông (Thuû Daàu Moät – Thuû Bieân) laø nôi dieãn ra nhieàu söï kieän quan troïng, toaùt leân<br /> nhöõng neùt rieâng cuûa maûnh ñaát cöûa ngoõ mieàn Ñoâng Nam Boä. Ñoù laø haønh trang quan<br /> troïng ñeå Thuû Daàu Moät – Thuû Bieân – Bình Döông ñem vaøo thôøi kì khaùng chieán choáng<br /> Myõ cöùu nöôùc, ñoù cuõng chính laø truyeàn thoáng quyù baùu ñeå caùc theá heä ôû Bình Döông hoâm<br /> nay giöõ gìn vaø phaùt huy trong söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa.<br /> Töø khoùa: khaùng chieán, vuõ trang<br /> *<br /> Cuoäc khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp Ngaøy 22 – 25-10-1945, hôn 1 thaùng<br /> taùi xaâm löôïc môû ñaàu baèng söï kieän Nam Boä sau khi gaây haán vaø bò vaây haõm trong<br /> khaùng chieán (23-9-1945) vaø keát thuùc baèng söï thaønh phoá Saøi Goøn, thöïc daân Phaùp baét<br /> kieän kí keát Hieäp ñònh Geneøve (20-7-1954). ñaàu phaù vaây vaø ñaùnh chieám môû roäng leân<br /> Quaù trình aáy, moãi ñòa phöông ôû Nam Boä ñaõ Bieân Hoøa, Thuû Daàu Moät. Ngay khi quaân<br /> trôû thaønh moät chieán tröôøng noùng boûng, nôi Phaùp taùi chieám ñöôïc tænh lò Bieân Hoøa<br /> maø quaân daân ta ñaõ vung ra nghò löïc phi (tröa ngaøy 22-10-1945), UÛy ban Haønh<br /> thöôøng chieán ñaáu vì ñoäc laäp töï do cuûa Toå chính tænh Thuû Daàu Moät ñaõ ra leänh trieät<br /> quoác. ñeå taûn cö khaùng chieán ñoàng thôøi toå chöùc<br /> Bình Döông trong chieán tranh caùch löïc löôïng caùc maët traän ôû Taân Khaùnh (Taân<br /> maïng dieãn ra nhieàu söï kieän quan troïng treân Uyeân), Goø Döa (Laùi Thieâu)… ñeå chaën ñaùnh<br /> nhieàu lónh vöïc khaùng chieán. Ñoù laø nhöõng söï ñòch. Quaân vaø daân Thuû Daàu Moät baét ñaàu<br /> kieän coù yù nghóa ñaùnh daáu böôùc phaùt trieån böôùc vaøo cuoäc khaùng chieán. Saùng sôùm 25-<br /> cuûa caùc löïc löôïng vaø phong traøo caùch maïng 10-1945, quaân Phaùp töø Bieân Hoøa keùo<br /> döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng boä tænh trong sang, töø Thuû Ñöùc vaø Goø Vaáp ñaùnh leân,<br /> chieán tranh, ñaëc bieät laø nhöõng söï kieän chính chuùng bò chaën ñaùnh ôû Laùi Thieâu, Goø Döa<br /> trò vaø quaân söï cuûa Ñaûng boä, quaân vaø daân ñòa vaø nhieàu nôi khaùc, nhöng ñeán 9 giôø chuùng<br /> phöông thöïc hieän caùc nhieäm vuï khaùng chieán. vaãn chieám ñöôïc tænh lò Thuû Daàu Moät töø<br /> Nhöõng söï kieän quan troïng sau ñaây ñöôïc höôùng Taân Khaùnh.<br /> thoáng keâ theo moác thôøi gian vaø ñöôïc chænh Sau Hoäi nghò cuûa Trung öông vôùi Xöù<br /> lí, xaùc minh cuûa caùc nhaân chöùng lòch söû: uûy Nam Boä taïi Caùi Beø (Myõ Tho) ngaøy 25-<br /> <br /> 70<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 1(3) - 2012<br /> <br /> <br /> 10-1945 veà vieäc taêng cöôøng söï laõnh ñaïo, Ngaøy 4-1-1946 giaëc Phaùp gaây ra vuï<br /> chæ ñaïo cuûa Ñaûng ñoái vôùi caùc löïc löôïng thaûm saùt 47 ngöôøi ôû aáp Chaùnh Thaønh<br /> caùch maïng ôû Nam Boä, nhaát laø löïc löôïng (nay thuoäc phöôøng Hieäp Thaønh, thò xaõ<br /> vuõ trang, ñaàu thaùng 11-1945 Chi ñoäi Thuû Daàu Moät); laøn soùng caêm thuø quaân<br /> giaûi phoùng quaân tænh Thuû Daàu Moät Phaùp xaâm löôïc ôû Thuû Daàu Moät daâng leân.<br /> thaønh laäp (Ban chæ huy Chi ñoäi goàm: Tröôùc ñoù, cuoái naêm 1945, giaëc Phaùp ñaõ<br /> Huyønh Kim Tröông Chi ñoäi tröôûng, gieát haïi oâng Leâ Vaên Löông (thaày giaùo<br /> Nguyeãn Vaên Thi vaø Trònh Khaùnh Vaøng Chöông) khi oâng oâm laáy laù côø Toå quoác<br /> Chi ñoäi phoù, Vöông Anh Tuaán Chính trò Vieät Nam chöù khoâng chòu choïn laù côø cuûa<br /> vieân). Ñeán Hoäi nghò quaân söï Nam Boä Phaùp.<br /> taïi An Phuù xaõ (Hoùc Moân) ngaøy 20-11- Thaùng 3-1946 Hoäi nghò baát thöôøng<br /> 1945 quyeát ñònh toå chöùc 25 Chi ñoäi vuõ nhöõng caùn boä chuû choát cuûa tænh Thuû Daàu<br /> trang (töông ñöông Trung ñoaøn), Chi ñoäi Moät taïi xaõ Phuù Hoøa ñaõ chæ ñònh Tænh uûy<br /> giaûi phoùng quaân tænh Thuû Daàu Moät ñöôïc môùi goàm 7 ñoàng chí, do ñoàng chí Nguyeãn<br /> mang phieân hieäu Chi ñoäi 1 vaø laø Chi Vaên Tieát laøm Bí thö vôùi bí danh cuûa caùc<br /> ñoäi vuõ trang taäp trung ñöôïc thaønh laäp ñoàng chí laø: Chaùnh, Phuû, Coäng, Hoøa,<br /> sôùm nhaát ôû Nam Boä. Daân, Chuû, Vieät (Nguyeãn Vaên Tieát –<br /> Ngaøy 23-12-1945 nhaân daân Thuû Daàu Chaùnh, Vaên Coâng Khai – Phuû, Hoà Vaên<br /> Moät tieán haønh cuoäc baàu cöû Quoác hoäi ñaàu Naâu – Coäng, Leâ Ñöùc Anh –Hoøa, Nguyeãn<br /> tieân treân toaøn ñòa baøn tænh theo ñuùng saéc Vaên Thi – Daân, Phan Daân Chuû – Chuû,<br /> leänh 51 kí ngaøy 17-10-1945 cuûa Trung Döông Danh Thaéng – Vieät).<br /> öông. Danh saùch ñôn vò baàu cöû Thuû Daàu Thaùng 6-1946 Hoäi nghò thaønh laäp Hoäi<br /> Moät coù 6 ñaïi bieåu laø Nguyeãn Vaên Tieát, lieân hieäp quoác daân Vieät Nam tænh Thuû<br /> Nguyeãn Vaên Loäng (töï laø Chuøa), Nguyeãn Daàu Moät ñöôïc toå chöùc goàm Vieät Minh vaø<br /> Ñöùc Nhaøn, Traàn Vaên Coäi, Phan Vaên Phoå, caùc thaønh phaàn ñòa chuû khaùng chieán,<br /> Nguyeãn Vaên Truyeàn. Phaät giaùo, Thieân Chuùa giaùo, Cao Ñaøi…<br /> Thaùng 11-1945 – 1-1946 quaân Phaùp Hoäi nghò baàu Ban chaáp haønh Hoäi do<br /> töø tænh lò Thuû Daàu Moät ñaùnh roäng ra caùc Nguyeãn Khaéc Hieáu laøm Hoäi tröôûng,<br /> quaän phía Nam vaø phía Baéc tænh, tieán Nguyeãn Vaên Tieát laøm Toång Thö kí , uûy<br /> ñeán ñaùnh chieám caùc vuøng ñoàn ñieàn cao vieân laø ñaïi dieän caùc toân giaùo vaø thaønh<br /> su. Ngaøy 25-12-1945 quaân Phaùp ñaùnh vieân cuûa Tænh boä Vieät Minh. Töø sau ñoù<br /> maïnh leân caùc vuøng ñoàn ñieàn. Chuùng bò ñeán giöõa naêm 1947, caùc ñoaøn theå cöùu<br /> caùc löïc löôïng vuõ trang coâng nhaân giaùng quoác cuûa tænh laàn löôït ñöôïc thaønh laäp.<br /> traû quyeát lieät, nhöng cuoái cuøng chuùng vaãn Cuoái naêm 1947, thi haønh Saéc leänh<br /> coù khaû naêng laøm cho löïc löôïng vuõ trang 91/SL ngaøy 1-10-1947 veà vieäc hôïp nhaát<br /> coâng nhaân thaát thuû vaø laàn löôït chieám UÛy ban khaùng chieán vôùi UÛy ban haønh<br /> ñoùng caùc ñoàn ñieàn. Ñeán thaùng 1-1946 chính töø tænh ñeán xaõ, thaønh UÛy ban<br /> quaân xaâm löôïc Phaùp ñaõ hoaøn thaønh cuoäc Khaùng chieán kieâm Haønh chính, Uyû ban<br /> taùi chieám tænh Thuû Daàu Moät. Haønh chính tænh Thuû Daàu Moät ñoåi teân<br /> <br /> 71<br /> Journal of Thu Dau Mot university, No1(3) – 2012<br /> <br /> <br /> thaønh UÛy ban Khaùng chieán kieâm Haønh Giöõa naêm 1948 xaûy ra “Vuï aùn Beán<br /> chính tænh Thuû Daàu Moät. UÛy ban goàm: Caùt” gaây thieät haïi lôùn cho Ñaûng boä ñòa<br /> Nguyeãn Minh Chöông (Chuû tòch), Voõ Vaên phöông. Sau khi ngaên chaën ñöôïc nhöõng<br /> Ñôïi (Phoù Chuû tòch), Traàn Khaéc Caàn (Toång sai laàm, thaùng 11-1948, Hoäi nghò ñaïi bieåu<br /> Thö kí ), Nguyeãn Vaên Tieát (UÛy vieân Daân tænh Ñaûng boä Thuû Daàu Moät hoïp taïi truï sôû<br /> quaân), Traàn Minh Phöông (UÛy vieân Kinh Ty Coâng an ôû Beán Saén. Hoäi nghò cuûng coá<br /> teá – Taøi chính), Huyønh Vaên Hoä (UÛy vieân toå chöùc, taêng cöôøng ñoaøn keát, ñaåy maïnh<br /> Xaõ hoäi)… Tieáp ñoù laø UÛy ban Khaùng chieán caùc hoaït ñoäng khaùng chieán. Ban chaáp<br /> kieâm Haønh chính caùc caáp Huyeän vaø Xaõ haønh môùi cuûa Ñaûng boä tænh ñöôïc baàu cöû<br /> cuõng ra ñôøi; caùc Ban, ngaønh cuûa tænh cuõng daân chuû goàm caùc ñoàng chí Vuõ Huy Hanh<br /> ñöôïc thaønh laäp… (Bí thö), Nguyeãn Oanh (Phoù Bí thö), Voõ<br /> Ngaøy 10-12-1947 Chi ñoäi 1 Thuû Daàu Vaên Ñôïi, Nguyeãn Vaên Thi, Leâ Ñöùc Anh,<br /> Moät duøng möu trí ñaùnh tieâu dieät “Chieán Döông Danh Thaéng, Leâ Vaên Chì, Löu<br /> khu Quoác gia” cuûa Chính phuû buø nhìn Hoàng Thoaïi (Tænh uûy vieân). Boä maùy chính<br /> Nam kì töï trò taïi khu voøng cung Bình quyeàn khaùng chieán caùc caáp trong tænh<br /> Quôùi Taây. Ñoàng thôøi ta böùc ruùt nhieàu ñoàn cuõng ñöôïc kieän toaøn töø tænh ñeán xaõ. Ngaøy<br /> boùt ñòch ôû Thuaän Giao, An Phuù, Bình 27-11-1948 ñôn vò haønh chính môùi laø Thò<br /> Hoøa. Cuõng töø cuoái naêm 1947 ñòch phaûi xaõ Thuû Daàu Moät ra ñôøi (goàm 2 xaõ Phuù<br /> laàn löôït ruùt boû nhieàu ñoàn boùt ñoùng saâu Cöôøng vaø Chaùnh Hieäp cuûa huyeän Chaâu<br /> trong vuøng noâng thoân cuûa ta ôû Laùi Thieâu, Thaønh). Boä maùy laõnh ñaïo cuûa Thò xaõ<br /> Beán Caùt. Töø ñoù moät soá chieán khu trong cuõng ñöôïc xaây döïng, cuûng coá vaø ñi vaøo<br /> tænh ñöôïc hình thaønh, cuûng coá, môû roäng. hoaït ñoäng.<br /> <br /> Chieán khu Thuaän An Hoøa trôû thaønh vuøng Thaùng 10-1949 Trung ñoaøn 301<br /> caên cöù lieân quaän cuûa tænh Thuû Daàu Moät. (chuyeån töø Chi ñoäi 1 Thuû daàu Moät) saùt<br /> <br /> Ngaøy 9-3-1948 boä ñoäi huyeän Taân nhaäp vôùi Trung ñoaøn 310 (chuyeån töø Chi<br /> ñoäi 10 Bieân Hoøa) thaønh Lieân Trung ñoaøn<br /> Uyeân duøng loái ñaùnh môùi ñeå tieâu dieät ñòch<br /> 301-310 do ñoàng chí Nguyeãn Vaên Thi laøm<br /> ôû thaùp canh Caàu baø Kieân treân ñöôøng 16.<br /> Lieân Trung ñoaøn tröôûng, ñoàng chí Nguyeãn<br /> Duøng thang leo leân thaùp canh neùm löïu<br /> Quang Vieät töø Xöù uûy veà laøm Bí thö tænh<br /> ñaïn vaøo trong tua dieät toaøn boä tieåu ñoäi<br /> Thuû Daàu Moät kieâm Chính trò vieân Lieân<br /> ñòch, ta thu vuõ khí roài ñoát thaùp canh.<br /> Trung ñoaøn. Lieân trung ñoaøn hoaït ñoäng<br /> Theo loái taán coâng ñaëc bieät aáy, nhieàu traän<br /> theo caùc ñaïi ñoäi ñoäc laäp laøm noøng coát cho<br /> ñaùnh cuûa boä ñoäi Thuû Daàu Moät, Bieân Hoøa<br /> vieäc xaây döïng löïc löôïng vuõ trang 3 thöù<br /> vaø caùc tænh khaùc tieáp tuïc dieãn ra coù hieäu<br /> quaân, ñaõ phaùt trieån löïc löôïng boä ñoäi ñòa<br /> quaû cao trong nhöõng naêm 1948-1949<br /> phöông vaø daân quaân du kích, ñaåy maïnh<br /> ñaùnh vaøo heä thoáng thaùp canh trong keá<br /> phong traøo nhaân daân du kích chieán tranh.<br /> hoaïch De Latour cuûa ñòch ôû Nam Boä. Sau<br /> ñoù, ngaøy ñaùnh traän Caàu Baø Kieân trôû Thaùng 12-1949 Tænh ñoäi boä toå chöùc<br /> thaønh ngaøy truyeàn thoáng cuûa binh chuûng Ñaïi hoäi daân quaân toaøn tænh Thuû Daàu Moät<br /> ñaëc coâng. taïi Sôû cao su Baùc Vaät (Taân Hieäp, Laùi<br /> <br /> 72<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 1(3) - 2012<br /> <br /> <br /> Thieâu). Ñaïi hoäi dieãn ra trong 3 ngaøy, ñoàng chí do ñoàng chí Nguyeãn Quang Vieät<br /> ngoaøi vieäc toång keát phong traøo daân quaân laøm Bí thö kieâm Chính trò vieân Tænh ñoäi<br /> du kích trong tænh coøn coù phaàn tröng baøy vaø ñoàng chí Huyønh Vaên Ngheä laøm Tænh<br /> thaønh tích hoaït ñoäng vaø thao dieãn quaân ñoäi tröôûng (Trung ñoaøn 303 giaûi theå vaø<br /> söï, ñaõ coå vuõ maïnh meõ phong traøo daân thaønh laäp Tieåu ñoaøn 303 Thuû Bieân). Boä<br /> quaân, ñaåy maïnh khaùng chieán cuûa quaân vaø maùy quaân - daân - chính - ñaûng tænh Thuû<br /> daân trong tænh. Bieân nhanh choùng saép xeáp oån ñònh vaø<br /> Trung tuaàn thaùng 1-1950 Hoäi nghò caên cöù cuûa tænh chuyeån qua chieán khu Ñ.<br /> ñaïi bieåu Ñaûng boä tænh ñöôïc tieán haønh taïi Ñoàng thôøi chieán khu Ñ cuõng ñöôïc chuù<br /> sôû Cao su Trao Traûo (Vónh Taân, Chaâu troïng xaây döïng thaønh caên cöù cuûa Khu vaø<br /> Thaønh). Qua 10 naøy Hoäi nghò, Ñaûng boä Nam Boä.<br /> tænh ñaõ baøn baïc nhöõng vaán ñeà cuï theå veà Haï tuaàn thaùng 9-1951, Hoäi nghò caùn<br /> ñaåy maïnh cuoäc khaùng chieán ôû ñòa phöông boä laàn thöù nhaát tænh Thuû Bieân ñöôïc trieäu<br /> treân caùc maët coâng taùc chính quyeàn, quaân taäp taïi Suoái Saâu. Ñoàng chí Leâ Duaån tröïc<br /> söï ñòa phöông, coâng taùc Ñaûng vaø vaän tieáp chæ ñaïo Hoäi nghò trong voøng 10 ngaøy<br /> ñoäng quaàn chuùng. Ban chaáp haønh môùi cuûa nhaèm taêng cöôøng hôn nöõa coâng taùc toå<br /> Ñaûng boä ñöôïc baàu ra goàm 11 uûy vieân chöùc vaø caùc coâng taùc khaùc cuûa Tænh Ñaûng<br /> chính thöùc do ñoàng chí Nguyeãn Quang boä ñeå ñaåy maïnh cuoäc khaùng chieán. Sau<br /> Vieät laøm Bí thö. Hoäi nghò, Tænh uûy hoïp Hoäi nghò baát<br /> Thaùng 7-1950, ñeå phoái hôïp vôùi chieán thöôøng ñeå soaùt xeùt laïi coâng taùc toå chöùc,<br /> tröôøng chính chuaån bò môû chieán dòch caùn boä vaø nhöõng hoaït ñoäng cuûa tænh<br /> Bieân giôùi, Boä Tö leänh Quaân khu 7 môû nhaèm ñoái phoù laïi coù hieäu quûa vôùi keá<br /> chieán dòch Beán Caùt nhaèm taán coâng vaøo hoaïch “Bình ñònh gaáp ruùt, phaûn coâng<br /> heä thoáng thaùp canh, ñoàn boùt ñòch trong quyeát lieät” cuûa ñòch.<br /> phaân chi khu Beán Caùt. Ñeâm 7 raïng 8-10- Nhöõng naêm 1951-1952 phong traøo<br /> 1950 chieán dòch Beán Caùt baét ñaàu noå suùng, ñaøo ñòa ñaïo ôû caùc chieán khu cuûa Thuû Bieân<br /> keùo daøi ñeán ngaøy 15-11-1950 thì keát thuùc ñöôïc caùc caáp Ñaûng boä chuû tröông vaø quaàn<br /> thaéng lôïi. Ngoaøi nhöõng keát quaû quan chuùng nhaân daân, daân quaân du kích tích<br /> troïng veà tieâu dieät ñòch, phoái hôïp vôùi cöïc höôûng öùng. Môû ñaàu laø ñaøo ñòa ñaïo ôû<br /> thaéng lôïi treân chieán tröôøng chính Baéc Boä, chieán khu Thuaän An Hoøa (ñaàu naêm 1951).<br /> chieán dòch Beán Caùt coøn goùp phaàn hoaøn Khi ñòch ñoå quaân chieám Thuaän An Hoøa,<br /> thieän moät böôùc chieán thuaät ñaùnh ñaëc ta laïi toå chöùc ñaøo ñòa ñaïo ôû Taây Nam Beán<br /> coâng cuûa quaân ñoäi nhaân daân Vieät Nam. Caùt (naêm 1952). Traän baõo luït thaùng 10-<br /> Ñaàu naêm 1951 chieán tröôøng Nam Boä 1952 laøm caûn trôû phong traøo ñaøo ñòa ñaïo,<br /> ñöôïc phaân chia laïi thaønh 2 Phaân lieân khu cuõng nhö gaây nhieàu khoù khaên cho caùc löïc<br /> mieàn Ñoâng vaø mieàn Taây. ÔÛ Phaân lieân löôïng khaùng chieán (Thuû Bieân bò thieät haïi<br /> khu mieàn Ñoâng, Thuû Daàu Moät saùt nhaäp naëng neà nhaát, tôùi 80%); trong khi ñoù ñòch<br /> vôùi Bieân Hoøa thaønh tænh Thuû Bieân. Ban ñaåy maïnh bình ñònh theo tinh thaàn “bình<br /> chaáp haønh Tænh Ñaûng boä môùi goàm 21 ñònh gaáp ruùt, phaûn coâng quyeát lieät”. Tình<br /> <br /> 73<br /> Journal of Thu Dau Mot university, No1(3) – 2012<br /> <br /> <br /> hình ôû caùc vuøng caên cöù khaùng chieán raát ñöôøng 13, dieät vaø baét toaøn boä 1 ñaïi ñoäi<br /> khoù khaên, Ñaûng boä tænh vaø caùc caáp ñöùng ñòch. Trong traän naøy, ñoàng chí Ngoâ Chí<br /> tröôùc moät thöû thaùch lôùn, moät boä phaän caùn Quoác ñaõ anh duõng hy sinh. Chieán thaéng<br /> boä, chieán só vaø ñoàng baøo ta ñaõ phaûi li Caàu Ñònh vaø caùc traän coâng ñoàn ôû Beán<br /> höông… Tranh (laàn thöù 2), choáng caøn ôû Truoâng<br /> Töø cuoái naêm 1952 ñeán ñaàu naêm 1953 Boàng Boâng, ñoù laø nhöõng traän tieán coâng<br /> phong traøo cöùu ñoùi, choáng ñoùi ñöôïc daáy quaân söï cuoái cuøng vôùi nhöõng taám göông<br /> leân. Ñòch lôïi duïng tình hình ñoù neân hy sinh cuoái cuøng cuûa caùn boä chieán só<br /> chuùng ra söùc caøn queùt gaây khoù khaên cho thuoäc quaân daân Thuû Bieân trong cuoäc<br /> ta. Cuoäc ñaáu tranh cuûa quaân daân Thuû khaùng chieán choáng Phaùp.<br /> Bieân cuõng nhö caùc tænh khaùc ôû mieàn Ngaøy 13-8-1954 nhaân daân Thuû Bieân mít<br /> Ñoâng Nam Boä trong giai ñoaïn cuoái cuûa tinh möøng thaéng lôïi kí keát hieäp hoøa bình;<br /> cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp coù thöïc trong khi aáy caùc caùn boä chieán só chuaån bò ñi<br /> chaát laø cuoäc ñaáu tranh choáng ñoùi, choáng taäp keát ñöôïc leänh chuyeån ra Haøm Taân –<br /> caøn, baùm ñòa baøn, baùm cô sôû caùch maïng. Xuyeân Moäc ñeå kòp chuyeån quaân taäp keát theo<br /> Töø giöõa naêm 1953 trôû ñi, vuøng caên cöù cuûa qui ñònh cuûa Hieäp ñònh Geneøve.<br /> caùc huyeän Laùi Thieâu, Chôn Thaønh, Beán Nhöõng söï kieän quan troïng treân ñaây<br /> Caùt, Taân Uyeân ñöôïc taùi hình thaønh vaø cuûa Bình Döông (Thuû Daàu Moät – Thuû<br /> taïo thaønh tuyeán lieân hoaøn laøm cô sôû cho Bieân) trong khaùng chieán choáng Phaùp<br /> phong traøo khaùng chieán cuûa quaàn chuùng (1945-1954) chöa phaûi laø taát caû, nhöng ñuû<br /> nhaân daân ñöôïc phaùt trieån. ñeå toaùt leân nhöõng neùt rieâng cuûa maûnh<br /> Thöïc hieän keá hoaïch Navarre, ñòch ruùt ñaát cöûa ngoõ mieàn Ñoâng naøy. Ñoù laø:<br /> quaân ôû Thuû Bieân vaø caùc nôi khaùc cuûa - Thuû Daàu Moät saùt naùch Saøi Goøn<br /> Nam Boä ñöa ra chieán tröôøng chính Baéc nhöng luoân luoân toàn taïi caùc caên cöù, chieán<br /> Boä. Tình hình ñoù taïo thuaän lôïi cho ta khu laøm baøn ñaïp cuûa caùc löïc löôïng khaùng<br /> phaùt trieån thöïc löïc ñaåy maïnh phong traøo chieán, vì vaäy luoân taïo ra theá aùp ñaûo ñoái<br /> khaùng chieán veà moïi maët, nhaát laø veà quaân vôùi saøo huyeät cuûa ñòch.<br /> söï. Töø thaùng 9-1953 ñeán thaùng 3-1954<br /> - Thuû Daàu Moät sôùm coù löïc löôïng vuõ<br /> Thuû Bieân xaây döïng theâm 52 ñoäi du kích<br /> trang vaø hoaït ñoäng quaân söï trong chieán<br /> xaõ, soá löôïng du kích taêng töø 140 leân 513<br /> tranh caùch maïng, laøm choã döïa vöõng chaéc<br /> ngöôøi, daân quaân töø 453 leân 1862 ngöôøi,<br /> cho caùc löïc löôïng khaùc cuûng coá, xaây döïng<br /> löïc löôïng vuõ trang tænh ñaõ ñaùnh 137 traän,<br /> vaø ñaåy maïnh phong traøo khaùng chieán.<br /> gaây thieät haïi lôùn cho ñòch. Ñaëc bieät laø<br /> thaùng 3-1954 Tænh uûy Thuû Bieân chuû - Thuû Daàu Moät töø traän ñaùnh caàu Baø<br /> tröông môû ñôït tieán coâng quaân söï doàn daäp Kieân vaø sau ñoù ñaõ goùp vaøo chieán thuaät<br /> vaøo caùc vuøng ñòch taïm chieám. cuûa chieán tranh caùch maïng moät loái ñaùnh<br /> môùi – loái ñaùnh ñaëc coâng.<br /> Ngaøy 1-6-1954 löïc löôïng vuõ trang Thuû<br /> Bieân phoái hôïp vôùi cô sôû binh vaän ñaõ taán - Thuû Daàu Moät trong khaùng chieán<br /> coâng tieâu dieät ñòch ôû boùt Caàu Ñònh ven choáng Phaùp xaûy ra nhöõng vuï vieäc ñau<br /> <br /> 74<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 1(3) - 2012<br /> <br /> <br /> loøng, nhöng kieân quyeát söûa chöõa vaø Ñoù laø haønh trang quan troïng ñeå Thuû<br /> nhanh choùng khaéc phuïc laøm giaûm thieåu Daàu Moät – Thuû Bieân – Bình Döông ñem<br /> söï suy yeáu cuûa phong traøo quaàn chuùng thi vaøo thôøi kì môùi khaùng chieán choáng Myõ<br /> ñua yeâu nöôùc. cöùu nöôùc.<br /> *<br /> BINH DUONG PROVINCE IN THE WAR AGAINST THE FRENCH<br /> 1945 - 1954: IMPORTANT HISTORICAL EVENTS<br /> Ha Minh Hong<br /> University of Social Sciences and Humanities<br /> Vietnam National University - Hochiminh City<br /> ABSTRACT<br /> In the war against the French invasion (1945 - 1954), Binh Duong province (Thu<br /> Dau Mot - Thu Bien) witnessed many important events, showing the characteristics of<br /> the Southeast gateway land. It was important knowledge for Thu Dau Mot - Thu Bien –<br /> Binh Duong in the war against America and is also the precious tradition for<br /> generations in Binh Duong today to preserve and promote industrialization and<br /> modernization.<br /> Keywords: resistance, armed<br /> TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br /> <br /> [1] Ban Chaáp haønh Ñaûng boä tænh Bình Döông, Lòch söû Ñaûng boä tænh Bình Döông; Taäp<br /> 1 (1930 – 1975), NXB Chính trò Quoác gia, 2003.<br /> [2] Ban Chaáp haønh Ñaûng boä tænh Soâng Beù, Soâng Beù - Lòch söû chieán tranh nhaân daân 30<br /> naêm (1945 – 1975), NXB Toång hôïp Soâng Beù, 1990.<br /> [3] Boä chæ huy Quaân söï tænh Bình Döông, Lòch söû löïc löôïng vuõ trang tænh Bình Döông<br /> 1930 – 2010, NXB Toång hôïp thaønh phoá Hoà Chí Minh, 2010.<br /> [4] Hoà Sôn Ñaøi, 50 naêm löïc löôïng vuõ trang Quaân khu 7, NXB Quaân ñoäi Nhaân daân,<br /> 1995.<br /> [5] Hoäi ñoàng chæ ñaïo bieân soaïn lòch söû Nam Boä khaùng chieán, Lòch söû Nam Boä khaùng<br /> chieán, Taäp 1 (1945 – 1954), NXB Chính trò quoác gia, 2010.<br /> [6] Hoäi ñoàng chæ ñaïo bieân soaïn lòch söû Ñaûng boä mieàn Ñoâng Nam Boä, Lòch söû Ñaûng boä<br /> mieàn Ñoâng Nam Boä laõnh ñaïo khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp vaø ñeá quoác Myõ<br /> (1945 – 1975), NXB Chính trò Quoác gia, 2003.<br /> [7] Nguyeãn Vieát Taù (chuû bieân), Mieàn Ñoâng Nam Boä khaùng chieán (1945 – 1975), NXB<br /> Quaân ñoäi Nhaân daân, 1993.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 75<br />