C¸C CÊP §é Vµ XU H¦íNG BIÕN §æI X· HéI ë VIÖT NAM HIÖN NAY:<br />
nh×n tõ gãc ®é x· héi häc<br />
<br />
<br />
Lª Ngäc Hïng(*)<br />
<br />
<br />
ViÖt Nam, nhiÒu nghiªn cøu vÒ vÊn thµnh phÇn cña x· héi nh− nhãm x·<br />
ë ®Ò biÕn ®æi x· héi trong c¸c lÜnh vùc héi, vÞ thÕ x· héi, vai trß x· héi, thiÕt<br />
vµ chiÒu c¹nh cña ®êi sèng x· héi ®· chÕ x· héi, v¨n ho¸, m¹ng l−íi x· héi vµ<br />
®−îc thùc hiÖn. Trong ®ã, c¸c cuéc ®iÒu toµn bé hÖ thèng x· héi mµ c¸c yÕu tè<br />
tra x· héi häc ®· chØ ra ®−îc c¸c ®Æc nµy t¹o nªn. Cïng víi chiÒu c¹nh cÊu<br />
®iÓm vµ tÝnh chÊt cña sù biÕn ®æi x· héi tróc-hÖ thèng x· héi cßn cã chiÒu c¹nh<br />
trong thêi gian qua, vÝ dô ë n«ng th«n thêi gian: bÊt kú mét sù biÕn ®æi x· héi<br />
miÒn B¾c, cÊu tróc x· héi ®¬n ®iÖu vÒ nµo còng diÔn ra trong khung thêi gian<br />
giai tÇng x· héi biÕn ®æi sang cÊu tróc nhÊt ®Þnh vµ cã thÓ lµm t¹m thêi, ng¾n<br />
x· héi phøc t¹p víi rÊt nhiÒu giai tÇng gän hoÆc bÒn v÷ng, l©u dµi.(*)<br />
vµ nhãm x· héi rÊt ®a d¹ng. Tuy nhiªn, Thùc chÊt, biÕn ®æi víi tÝnh c¸ch lµ<br />
c¸c kÕt qu¶ ®iÒu tra kh¶o s¸t vÒ chñ ®Ò mét d¹ng cña sù vËn ®éng lµ ph−¬ng thøc<br />
nµy ch−a ®−îc kh¸i qu¸t ho¸ ®Ó ph¸t tån t¹i cña v¹n vËt, trong ®ã cã x· héi víi<br />
hiÖn ra nh÷ng xu h−íng cña sù biÕn ®æi tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn vµ cÊu tróc rÊt<br />
x· héi trªn c¸c cÊp ®é x· héi tõ vi m« phøc t¹p cña nã. Nãi c¸ch kh¸c, c¸c thùc<br />
®Õn vÜ m«. §©y chÝnh lµ môc ®Ých vµ néi thÓ x· héi, c¸c hiÖn t−îng x· héi lu«n ë<br />
dung chñ yÕu cña bµi viÕt nµy. trong tr¹ng th¸i vËn ®éng vµ biÕn ®æi<br />
1. BiÕn ®æi x· héi: kh¸i niÖm vµ c¸c cÊp ®é kh«ng ngõng. VÝ dô, trong lÜnh vùc d©n<br />
sè: mçi n¨m ViÖt Nam cã thªm h¬n 1<br />
Kh¸i niÖm<br />
triÖu trÎ em ra ®êi; trong lÜnh vùc kinh tÕ:<br />
BiÕn ®æi x· héi lµ qu¸ tr×nh x· héi kÓ tõ n¨m 1986 ®Õn nay møc sèng cña<br />
trong ®ã c¸c yÕu tè cÊu thµnh cña x· héi ng−êi d©n ViÖt Nam liªn tôc ®−îc c¶i<br />
vµ c¶ hÖ thèng x· héi thay ®æi tõ tr¹ng thiÖn; trong lÜnh vùc quan hÖ quèc tÕ:<br />
th¸i nµy sang tr¹ng th¸i kh¸c. ViÖt Nam ®· trë thµnh thµnh viªn chÝnh<br />
Kh¸i niÖm biÕn ®æi x· héi võa nªu thøc cña WTO.<br />
cho thÊy bÊt kú mét sù thay ®æi nµo ë Sù biÕn ®æi x· héi cã thÓ diÔn ra mét<br />
thµnh phÇn vµ cÊu tróc cña x· héi ®Òu<br />
®−îc gäi lµ “sù biÕn ®æi x· héi”. BiÕn ®æi (*)<br />
PGS., TS. Häc viÖn ChÝnh trÞ – Hµnh chÝnh<br />
x· héi diÔn ra ë quy m«, cÊu tróc vµ quèc gia Hå ChÝ Minh.<br />
C¸c cÊp ®é vµ xu h−íng biÕn ®æi x· héi... 7<br />
<br />
c¸ch tuÇn tù, tõ tõ theo quy luËt tiÕn ®×nh sang dùa vµo cÊu tróc chøc n¨ng<br />
ho¸ hoÆc diÔn ra mét c¸ch m¹nh mÏ vµ kiÓu tæ chøc nhiÖm së (tæ chøc quan liªu<br />
®ét ngét d−íi t¸c ®éng cña c¸c cuéc c¸ch – bureaucratic organization).<br />
m¹ng. Sù biÕn ®æi x· héi tõ chÕ ®é Trªn cÊp ®é vÜ m«, sù biÕn ®æi x· héi<br />
phong kiÕn lªn TBCN lµ sù biÕn ®æi cã thÓ hiÖn râ nhÊt ë sù biÕn ®æi cña c¸c hÖ<br />
tÝnh chÊt c¸ch m¹ng. Sù biÕn ®æi tõ x· thèng cÊu tróc x· héi, vÝ dô biÕn ®æi tõ<br />
héi TBCN lªn x· héi XHCN lµ sù biÕn x· héi truyÒn thèng sang x· héi hiÖn ®¹i,<br />
®æi cã tÝnh chÊt c¸ch m¹ng. Sù biÕn ®æi tõ x· héi n«ng nghiÖp sang x· héi c«ng<br />
x· héi cã thÓ theo chiÒu h−íng suy tho¸i nghiÖp, biÕn ®æi cÊu tróc ph©n c«ng lao<br />
víi biÓu hiÖn lµ mçi tr¹ng th¸i tiÕp theo ®éng dùa vµo quan hÖ gia ®×nh, dßng hä<br />
l¹i trë nªn thÊp kÐm h¬n tr¹ng th¸i sang dùa vµo chøc n¨ng, nhiÖm vô.<br />
tr−íc ®ã. Sù biÕn ®æi x· héi cã thÓ theo<br />
C¸c nghiªn cøu x· héi häc vÒ sù<br />
chiÒu h−íng ph¸t triÓn, tiÕn bé víi ®Æc<br />
biÕn ®æi x· héi th−êng m¾c ph¶i hai lo¹i<br />
tr−ng lµ tr¹ng th¸i tiÕp theo ®¹t tíi møc<br />
sai sãt. §ã lµ: mét, nghiªn cøu tËp trung<br />
hoµn thiÖn cao h¬n tr¹ng th¸i tr−íc ®ã.<br />
vµo sù biÕn ®æi x· héi trªn cÊp ®é nµy<br />
C¸c cÊp ®é biÕn ®æi x· héi mµ xem nhÑ hoÆc bá qua sù biÕn ®æi x·<br />
C¸c quan niÖm tr−íc ®©y vÒ sù biÕn héi ë c¸c cÊp ®é kh¸c. C¸ch tiÕp cËn nµy<br />
®æi th−êng tËp trung vµo cÊp ®é vÜ m« dÔ t¹o ra kh¶ n¨ng “thÊy c©y mµ kh«ng<br />
tøc lµ sù biÕn ®æi cña nh÷ng x· héi loµi thÊy rõng”, tøc lµ chØ nh×n thÊy sù biÕn<br />
ng−êi hoÆc chØ chó ý ®Õn mét cÊp ®é ®æi ë tõng bé phËn mµ thiÕu c¸i nh×n vÒ<br />
nhÊt ®Þnh cña sù biÕn ®æi x· héi, vÝ dô tæng thÓ cña sù biÕn ®æi x· héi; hai, c¸c<br />
mét vïng n«ng th«n hoÆc thµnh thÞ. nghiªn cøu tËp trung nhiÒu vµo sù biÕn<br />
CÇn thÊy r»ng kh¸i niÖm biÕn ®æi x· héi ®æi cña tõng thµnh phÇn cña hÖ thèng<br />
nh− võa nªu ë trªn hµm ý r»ng sù biÕn x· héi mµ Ýt ph©n tÝch sù biÕn ®æi ë mèi<br />
®æi x· héi cã thÓ diÔn ra trªn tõng cÊp quan hÖ gi÷a c¸c thµnh phÇn. Ngay c¶<br />
®é tõ bé phËn – vi m« ®Õn toµn thÓ - vÜ nh÷ng nghiªn cøu vÒ sù biÕn ®æi cÊu<br />
m« vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn vµ tróc x· héi còng chñ yÕu tËp trung vµo<br />
gi÷a c¸c bé phËn víi tæng thÓ, tøc lµ sù sù biÕn ®æi vÒ c¸c thµnh tè cña cÊu tróc<br />
biÕn ®æi liªn cÊp. Cô thÓ nh− sau: mµ Ýt chó ý ®Õn c¸c mèi quan hÖ gi÷a<br />
c¸c thµnh tè cña cÊu tróc. Nghiªn cøu<br />
Trªn cÊp ®é vi m«, sù biÕn ®æi x· héi<br />
vÒ sù biÕn ®æi lu«n rÊt phøc t¹p do ®èi<br />
thÓ hiÖn râ nhÊt ë sù biÕn ®æi nhËn<br />
t−îng lµ sù biÕn ®æi x· héi vµ sÏ phøc<br />
thøc, th¸i ®é vµ hµnh vi cña c¸c c¸ nh©n<br />
t¹p h¬n n÷a khi xem xÐt sù biÕn ®æi cña<br />
vµ c¸c nhãm nhá. Trªn cÊp ®é nµy cßn<br />
mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸ nh©n, nhãm,<br />
diÔn ra sù biÕn ®æi cña gia ®×nh vÒ c¶<br />
giai tÇng vµ c¶ hÖ thèng x· héi trong<br />
quy m«, thµnh phÇn vµ c¸c mèi quan hÖ<br />
nh÷ng khung c¶nh lÞch sö cô thÓ theo<br />
gi÷a c¸c thÕ hÖ.<br />
chiÒu thêi gian.<br />
Trªn cÊp ®é trung m«, sù biÕn ®æi<br />
x· héi thÓ hiÖn râ nhÊt ë sù biÕn ®æi m« 2. Mét sè xu h−íng biÕn ®æi x· héi ë ViÖt Nam<br />
h×nh tæ chøc, cÊu tróc cña tæ chøc. VÝ dô hiÖn nay<br />
râ nhÊt lµ sù biÕn ®æi cña tæ chøc tõ dùa BiÕn ®æi x· héi ë cÊp ®é vi m«: th¸i<br />
vµo cÊu tróc t×nh c¶m kiÓu tæ chøc gia ®é ®èi víi c«ng viÖc vµ thu nhËp<br />
8 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 4.2010<br />
<br />
Sù hµi lßng lµ mét tr¹ng th¸i tr¶i liªn tôc, vÝ dô tØ lÖ nhËp häc häc sinh<br />
nghiÖm cña c¸ nh©n, ph¶n ¸nh mèi bËc trung häc phæ th«ng t¨ng tõ 32%<br />
quan hÖ cña con ng−êi víi nh÷ng sù n¨m häc 2000-2001 lªn h¬n 54% n¨m<br />
kiÖn nhÊt ®Þnh cña x· héi. Sù hµi lßng häc 2005-2006 vµ vÉn tiÕp tôc t¨ng lªn<br />
còng biÕn ®æi theo thêi gian: vÝ dô, sù (xem: 3). §ã cßn lµ sè l−îng thÝ sinh<br />
hµi lßng cña ng−êi d©n ®èi víi c«ng viÖc ®¨ng ký dù thi ®¹i häc n¨m nay lu«n<br />
cña m×nh ®· t¨ng tõ 57,5% lªn 72,1% cao h¬n n¨m tr−íc, bÊt chÊp c¸c chÝnh<br />
trong nh÷ng n¨m 1992-1997. Trong c¸c s¸ch ph©n ban, ph©n luång gi¸o dôc phæ<br />
nhãm d©n c−, nhãm cã møc sèng trung th«ng ®· ®−îc thùc hiÖn nhiÒu n¨m.<br />
b×nh cã thay ®æi lín nhÊt vÒ tØ lÖ hµi Cho dï tØ lÖ d©n sè 15 tuæi trë lªn ®−îc<br />
lßng: tõ 49,1% lªn 80%. ®µo t¹o chuyªn m«n kü thuËt cña ViÖt<br />
Nam cßn rÊt thÊp vµ chØ ®¹t 13,4% n¨m<br />
Sù biÕn ®æi vÒ tØ lÖ hµi lßng ®èi víi<br />
2009, nh−ng tØ lÖ nµy ®· t¨ng liªn tôc<br />
møc thu nhËp cña ng−êi d©n diÔn ra<br />
trong 10 n¨m qua ë c¶ thµnh thÞ vµ<br />
nhanh gÇn gÊp ®«i: tõ 24% n¨m 1992<br />
n«ng th«n. ë thµnh thÞ, tØ lÖ d©n sè tõ<br />
lªn 42,9% n¨m 1997. Trong n¨m nhãm<br />
15 tuæi trë lªn ®−îc ®µo t¹o chuyªn m«n<br />
d©n c−, nhãm cã møc sèng trung b×nh cã<br />
kü thuËt ®· t¨ng tõ 17,5% n¨m 1999 lªn<br />
tèc ®é thay ®æi nhanh nhÊt: h¬n gÊp hai<br />
25,5% n¨m; ë n«ng th«n tØ lÖ nµy t¨ng<br />
lÇn, tõ 18,9% lªn 49,2% trong cïng thêi<br />
tõ 4% lªn 8% trong cïng thêi kú. Nhê<br />
kú nµy (2, tr.43).<br />
tr×nh ®é häc vÊn vµ chuyªn m«n nghÒ<br />
BiÕn ®æi hÖ gi¸ trÞ c¸ nh©n - ®éng nghiÖp cña ng−êi lao ®éng ViÖt Nam<br />
lùc bªn trong cña sù biÕn ®æi x· héi t¨ng dÇn, mÆc dï cßn chËm vµ cßn thÊp,<br />
Gi¸ trÞ c¸ nh©n lµ nh÷ng g× mµ mçi nªn n¨ng suÊt lao ®éng cña ViÖt Nam<br />
c¸ nh©n cho lµ quan träng, cÇn thiÕt vµ còng t¨ng lªn, vÝ dô: n¨ng suÊt lao ®éng<br />
theo ®uæi ®Ó ®¹t ®−îc. Gi¸ trÞ c¸ nh©n cã b×nh qu©n ®Çu ng−êi t¨ng tõ 11,7 triÖu<br />
thÓ lµ sù thµnh ®¹t, sù giµu cã, tri thøc, ®ång/ng−êi n¨m 2000 lªn 32,9 triÖu<br />
häc vÊn, tù do, s¸ng t¹o, gia ®×nh, v.v... ®ång/ng−êi n¨m 2008 (xem: 3).<br />
<br />
Sù biÕn ®æi hÖ gi¸ trÞ c¸ nh©n diÔn BiÕn ®æi sù ph©n c«ng lao ®éng<br />
ra trªn cÊp ®é vi m«, thÓ hiÖn ë chç c¸c trong x· héi<br />
c¸ nh©n coi träng nh÷ng gi¸ trÞ g×, xÕp<br />
Tõ cuèi nh÷ng n¨m 1980 ®Õn nay,<br />
h¹ng c¸c gi¸ trÞ c¸ nh©n ra sao. XÐt trªn<br />
khÝa c¹nh nµy cã thÓ thÊy mét bøc c¸c cuéc ®iÒu tra vÒ cÊu tróc x· héi lao<br />
tranh rÊt m©u thuÉn sau ®©y: mét mÆt, ®éng-nghÒ nghiÖp ë n«ng th«n ®Òu gãp<br />
c¸c c¸ nh©n nhÊt lµ thanh niªn ®ang phÇn ph¸t hiÖn vµ lµm râ xu h−íng biÕn<br />
ngµy cµng coi träng sù thµnh ®¹t c¸ ®æi m« h×nh ph©n c«ng lao ®éng theo<br />
nh©n, sù ®éc lËp vµ s½n sµng lµm bÊt cø kinh tÕ thÞ tr−êng. CÊu tróc x· héi-nghÒ<br />
viÖc g× mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm ®Ó cã nghiÖp gåm hai thµnh phÇn c¬ b¶n lµ<br />
thu nhËp. Tøc lµ cã sù thay ®æi rÊt lín n«ng d©n tËp thÓ cña nhµ n−íc vµ n«ng<br />
so víi thÕ hÖ cha «ng chØ muèn lµm viÖc d©n hîp t¸c x· ®Æc tr−ng cho thêi kú<br />
trong khu vùc nhµ n−íc. Nh−ng mÆt qu¶n lý tËp trung-hµnh chÝnh-mÖnh<br />
kh¸c, mét gi¸ trÞ c¸ nh©n lµ “häc vÊn” lÖnh-quan liªu-bao cÊp ®ang chuyÓn<br />
vÉn tiÕp tôc ®−îc duy tr× vµ thÓ hiÖn râ m¹nh sang cÊu tróc x· héi-nghÒ nghiÖp<br />
qua tØ lÖ ®Õn tr−êng cña trÎ em t¨ng ®a d¹ng ®Æc tr−ng cho thêi kú §æi míi<br />
C¸c cÊp ®é vµ xu h−íng biÕn ®æi x· héi... 9<br />
<br />
víi c¸c hé n«ng d©n tù chñ s¶n xuÊt kinh thÞ vµ n«ng th«n dÇn dÇn bÞ thu hÑp, vÝ<br />
doanh, trong ®ã næi bËt ba nhãm nghÒ dô kho¶ng c¸ch nµy ®· gi¶m tõ møc 2,3<br />
nghiÖp chÝnh lµ thuÇn n«ng, phi n«ng vµ lÇn n¨m 1999 xuèng cßn 2,1 lÇn n¨m<br />
hçn hîp nghÒ n«ng víi nghÒ phi n«ng. 2006. Xu h−íng biÕn ®æi vÒ møc sèng<br />
cña c¸c vïng diÔn ra phøc t¹p h¬n<br />
Trªn ph¹m vi toµn x· héi gåm c¶ nh−ng ®Òu theo xu h−íng c¶i thiÖn vÒ<br />
thµnh thÞ vµ n«ng th«n, mét h×nh thøc møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi qua<br />
biÕn ®æi x· héi to lín nhÊt trong thêi c¸c n¨m trong giai ®o¹n 1991-2006.<br />
gian qua ë ViÖt Nam lµ sù biÕn ®æi<br />
trong ph©n c«ng lao ®éng theo ngµnh CÊu tróc ph©n tÇng x· héi biÕn ®æi<br />
kinh tÕ vµ khu vùc kinh tÕ. TØ lÖ lao nhanh chãng vµ thÓ hiÖn râ qua tØ lÖ<br />
®éng ®· t¨ng nhanh trong thµnh phÇn nghÌo chung trªn ph¹m vi c¶ n−íc ®·<br />
gi¶m m¹nh tõ 37,4% n¨m 1998 xuèng<br />
cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi, t¨ng tõ 0,99%<br />
n¨m 2000 lªn 3,73% n¨m 2008; trong 13,5% n¨m 2008. Trong 8 vïng ®Þa lý<br />
khi tØ lÖ lao ®éng trong thµnh phÇn kinh kinh tÕ c¶ n−íc, nh÷ng vïng nghÌo cã<br />
tèc ®é gi¶m nghÌo nhanh nhÊt, vÝ dô:<br />
tÕ nhµ n−íc gi¶m tõ 9,31% xuèng cßn<br />
9,07% vµ ngoµi nhµ n−íc gi¶m tõ vïng T©y Nguyªn, tØ lÖ nghÌo gi¶m tõ<br />
89,70% xuèng 87,20% trong cïng thêi 52,4% n¨m 1998 xuèng cßn 11,1% n¨m<br />
kú (xem: 3). C¬ cÊu lao ®éng theo ngµnh 2008; vµ vïng T©y B¾c gi¶m h¬n 3,5 lÇn<br />
nghÒ biÕn ®æi m¹nh trong vßng 10 n¨m tØ lÖ nghÌo tõ møc 73,4% xuèng cßn<br />
qua: cô thÓ lµ tØ lÖ lao ®éng trong n«ng 19,8% trong cïng thêi kú nµy. §iÒu nµy<br />
nghiÖp gi¶m m¹nh tõ 69,4% n¨m 1999 cã nghÜa lµ tÇng ®¸y gåm nh÷ng ng−êi<br />
xuèng cßn 51,8% n¨m 2009, tØ lÖ lao nghÌo khæ cña m« h×nh cÊu tróc x· héi<br />
®éng c«ng nghiÖp vµ x©y dùng t¨ng tõ ViÖt Nam nãi chung vµ cña tõng vïng<br />
miÒn nãi riªng ®Òu ®· gi¶m rÊt m¹nh<br />
14,9% lªn 15,4% vµ tØ lÖ lao ®éng dÞch<br />
vô t¨ng m¹nh tõ 15,7% lªn 32,8% trong trong h¬n m−êi n¨m qua. ChØ riªng ®iÒu<br />
cïng thêi kú nµy (xem: 3). BiÕn ®æi nµy còng ®· lµm cho m« h×nh cÊu tróc<br />
h×nh th¸p víi tÇng ®¸y rÊt réng, gåm<br />
trong ph©n c«ng lao ®éng tÊt yÕu sÏ dÉn<br />
®Õn biÕn ®æi x· héi ë cÊp ®é vÜ m«: x· nh÷ng ng−êi nghÌo khæ cã møc thu<br />
héi n«ng nghiÖp chuyÓn dÇn sang x· héi nhËp d−íi ng−ìng nghÌo chung ®· bÞ<br />
c«ng nghiÖp - dÞch vô vµ cÊu tróc x· héi thu hÑp l¹i, vµ do vËy c¶ h×nh th¸p biÕn<br />
thµnh thÞ-n«ng th«n còng biÕn ®æi theo ®æi thµnh h×nh thoi víi ®Æc tr−ng lµ tØ lÖ<br />
h−íng ®« thÞ ho¸. §iÒu nµy thÓ hiÖn râ ë nghÌo tøc lµ tÇng ®¸y cña m« h×nh ®· bÞ<br />
tØ lÖ d©n sè thµnh thÞ ®· t¨ng tõ 23,5% co nhá l¹i (xem: 5).<br />
n¨m 1999 lªn 29,6% n¨m 2009 vµ tØ lÖ ViÖc Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vµ<br />
d©n sè n«ng th«n gi¶m tõ 74,5% xuèng X· héi ®Ò xuÊt chuÈn nghÌo míi(*), theo<br />
cßn 70,4% trong nh÷ng n¨m 1999-2009 ®ã chuÈn nghÌo n«ng th«n tr−íc ®©y lµ<br />
(xem: 4). møc thu nhËp b×nh qu©n 200.000<br />
®ång/ng−êi/th¸ng t¨ng lªn 350.000<br />
BiÕn ®æi møc sèng vµ cÊu tróc ph©n<br />
®ång/ng−êi/th¸ng vµ chuÈn nghÌo<br />
tÇng x· héi<br />
XÐt theo tiªu chÝ møc sèng ®o b»ng<br />
(*)<br />
Tû lÖ hé nghÌo ®−îc tÝnh theo thu nhËp b×nh<br />
qu©n 1 ng−êi 1 th¸ng víi chuÈn míi cña ChÝnh<br />
thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi, cã thÓ phñ giai ®o¹n 2006-2010, trong ®ã thµnh thÞ<br />
thÊy kho¶ng c¸ch thu nhËp gi÷a thµnh 260.000 ®ång; n«ng th«n 200.000 ®ång.<br />
10 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 4.2010<br />
<br />
thµnh thÞ t¨ng tõ møc thu nhËp trung m×nh. Häc vÊn nãi chung vµ nhÊt lµ<br />
b×nh 260.000 ®ång/ng−êi/th¸ng lªn tr×nh ®é häc vÊn vµ chuyªn m«n cao trë<br />
450.000 ®ång/ng−êi/th¸ng lµm cho tØ lÖ thµnh gi¸ trÞ quan träng vµ cÇn thiÕt ®èi<br />
nghÌo sÏ t¨ng lªn tíi 20%. Nh−ng ®iÒu víi mçi c¸ nh©n vµ mçi céng ®ång x·<br />
nµy sÏ gióp cho nhiÒu ng−êi sèng “cËn héi, tõ lµng x· ®Õn toµn x· héi, vµ ®ãng<br />
nghÌo”, gÇn ng−ìng nghÌo tr−íc ®©y sÏ vai trß lµ ®éng lùc vµ nguån vèn ng−êi<br />
®−îc h−ëng sù hç trî tõ chÝnh s¸ch cho sù ph¸t triÓn c¸ nh©n, gia ®×nh vµ<br />
gi¶m nghÌo. §iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ c¶ céng ®ång x· héi. CÊu tróc lao ®éng x·<br />
cÊu tróc x· héi h×nh thoi ®Òu ®−îc c¶i héi biÕn ®æi theo xu h−íng gi¶m lao<br />
thiÖn theo xu h−íng møc sèng cña c¸c ®éng n«ng nghiÖp vµ t¨ng lao ®éng c«ng<br />
giai tÇng x· héi tõ nhãm nghÌo nhÊt nghiÖp, dÞch vô. CÊu tróc ph©n tÇng x·<br />
®Õn nhãm giµu nhÊt ®Òu t¨ng, mÆc dï héi vÒ møc sèng biÕn ®æi tõ m« h×nh<br />
møc t¨ng kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c giai th¸p víi tØ lÖ nghÌo rÊt cao ®Æc tr−ng<br />
tÇng, c¸c nhãm x· héi. Mèi quan hÖ gi÷a cho thêi kú qu¶n lý kinh tÕ kiÓu cò ®·<br />
c¸c giai tÇng x· héi, c¸c nhãm x· héi chuyÓn m¹nh sang m« h×nh thoi víi tØ lÖ<br />
biÕn ®æi theo xu h−íng cëi më, th«ng nghÌo thÊp. Kho¶ng c¸ch giµu nghÌo<br />
c¶m, hîp t¸c cïng h−íng vµo ph¸t triÓn, trong cÊu tróc x· héi còng biÕn ®æi theo<br />
d©n giµu, n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, xu h−íng t¨ng nhanh dÇn vµo nh÷ng<br />
tù do, d©n chñ, v¨n minh vµ h¹nh phóc. n¨m ®Çu cña thêi kú ®æi míi, nh−ng sau<br />
®ã t¨ng chËm dÇn trong nh÷ng n¨m gÇn<br />
3. KÕt luËn<br />
®©y, vµ sÏ ®−îc kiÒm chÕ tèc ®é gia t¨ng,<br />
X· héi ViÖt Nam ®ang biÕn ®æi m¹nh tiÕn tíi gi¶m dÇn trong t−¬ng lai.<br />
mÏ vµ s©u réng theo ®−êng lèi ®æi míi<br />
toµn diÖn ®êi sèng kinh tÕ-x· héi do §¶ng<br />
Tuy nhiªn, c¸ch tiÕp cËn liªn cÊp<br />
vµ Nhµ n−íc ta khëi x−íng tõ n¨m 1986<br />
cßn ®ßi hái ph¶i xem xÐt chiÒu t¸c ®éng<br />
®Õn nay. Mét trong nh÷ng biÓu hiÖn râ<br />
cña sù biÕn ®æi chÝnh s¸ch, thiÕt chÕ,<br />
nhÊt cña sù biÕn ®æi nµy lµ ®æi míi kinh<br />
tøc lµ chiÒu t¸c ®éng vÜ m« ®Õn c¸ nh©n<br />
tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr−êng XHCN. BiÕn ®æi<br />
con ng−êi. Sù biÕn ®æi x· héi cã thÓ t¹o ra<br />
c¬ cÊu kinh tÕ g¾n liÒn víi biÕn ®æi cÊu<br />
c¶ nh÷ng hÖ luþ kh«ng mong muèn,<br />
tróc x· héi diÔn ra trªn tÊt c¶ c¸c cÊp ®é<br />
nh−ng ph¶i chÊp nhËn ®Ó cã thÓ kiÓm<br />
tõ vi m« lµ c¸ nh©n, gia ®×nh ®Õn vÜ m« lµ<br />
so¸t mét c¸ch phï hîp, vÝ dô nh− sù biÕn<br />
toµn thÓ x· héi.<br />
®æi x· héi dÉn ®Õn sù ph©n ho¸ giµu<br />
ViÖc ph©n tÝch sù biÕn ®æi x· héi nghÌo, bÊt b×nh ®¼ng giíi vµ bÊt b×nh<br />
trªn c¸c cÊp ®é gióp ta hiÓu râ h¬n, ®Çy ®¼ng x· héi gi÷a c¸c c¸ nh©n, hé gia ®×nh,<br />
®ñ h¬n tÝnh chÊt phøc t¹p vµ c¸c chiÒu vïng miÒn. Còng nh− cã c¶ nh÷ng biÕn<br />
h−íng cña sù biÕn ®æi x· héi ViÖt Nam ®æi vÒ hÖ gi¸ trÞ kh«ng mong muèn vµ do<br />
trong thêi gian qua, tõ ®ã cã thÓ dù b¸o vËy cÇn ph¶i kiªn tr× ®Êu tranh ng¨n<br />
xu h−íng biÕn ®æi trong t−¬ng lai. chÆn nh− thãi tham lam, Ých kû, ®è kþ,<br />
l−êi biÕng.<br />
Cã thÓ thÊy sù biÕn ®æi x· héi trªn<br />
cÊp ®é vi m« lµ ng−êi d©n thÊy tho¶i (xem tiÕp trang 24)<br />
m¸i h¬n víi c«ng viÖc vµ thu nhËp cña<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
