các triều đại trung hoa: phần 2

NGỦ ĐẠI<br /> (907 - 960)<br /> 1- Hậu Lương: 907 - 923<br /> Gồm có các triều vua:<br /> Thái TỔ:<br /> 907 - 913<br /> Mạt Đê;<br /> 913-923<br /> 2- Hậu Đường-. 923 - 936<br /> Có các triều vua:<br /> Trang Tông: 923 - 926<br /> Minh Tông-. 926 - 934<br /> Mẫn Đế:<br /> 934<br /> Mạt Đế:<br /> 934 - 936<br /> 2,-Hậu Tấn : 936 - 947<br /> có các triều viia:<br /> <br /> Cao TỔ\<br /> 936 - 942<br /> Xuất Đế:<br /> 942 - 947<br /> 4 -Hậu Há« .-947 - 950<br /> có các triều viia:<br /> <br /> Cao Tổ:<br /> Ẩii Đế:<br /> 232<br /> <br /> 947 - 948<br /> 948 - 950<br /> <br /> b-H ậu Chu-, 951 -960<br /> Có các triều viia<br /> Thái Tổ:<br /> <br /> 951 - 954<br /> <br /> Thế Tông;<br /> <br /> 954 - 959<br /> <br /> Cung Đế:<br /> <br /> 959 - 960<br /> <br /> Thời kỳ n ă m đời m ười nước (ngũ đ ạ i<br /> th â p quốc)<br /> Ciiộc khỏi nghĩa nông dân ciiôi tliời Điíòng<br /> tuy đã làm lung lay được cđ cấu thông trị ở nliiều<br /> khu vực của đế qiiôc Điíòng: cũng làm suv yếu<br /> nặng nề lực híỢng tliốiig trị của viíơng triều Điíòng<br /> và phiên trấn Nliiíng cuộc cliiến tranh pliản động<br /> trấn áp khỏi nghĩa nông dân lại làm nổi lên pliiên<br /> trân mới có tliế lực và mở rộng đất đai của mìnli,<br /> làm cho cuộc cliiến liỗn loạn chia cắt và kiêm tính<br /> ngày càng gay gắt, kết qủa tạo nên cục diện phân<br /> liệt ở Tning Quôc được gọi là "Năm đòi Mưòi mỉốc".<br /> Trưốc liết là Cliu Toàn Trung, một tên phiến loạn<br /> phản lại qiiân kliởi nghĩa nông dân đã bán rẻ nông<br /> dâ’i để đổi lâV chức Tiết Độ sứ của vương triều<br /> 233<br /> <br /> Điíòng, Trong qúa trình tàn sát nông dán, hăn đã<br /> trỏ nên phiên trân khét tiếng hung ác bạo tàn.<br /> Tiếp theo, hắn đã lợi dụng mâu thuẫn giữ bọn<br /> quan hoạn và quan liêii trong vương triềii Điíòng,<br /> lấy vũ lực Iiy liiếp Điíòng Chiêu Tông tiêu diệt bọn<br /> quan lioạn chỉ trừ tliế lực pliiên trân phương Bắc.<br /> Cuổl cùng năm 907, liắn pliế bỏ Đitòng Ai Tông,<br /> đoạt q\iyền tliốiig trị ở bắc Trung Quốíc, tự xiíng đế,<br /> <br /> lấy quôc hiệu là Lương "sử gọi là Hậu Lương"<br /> Lịcli sử của năm đòi 10 niíốc bắt đầii từ đây.<br /> Tiếp tlieo Hậii Lương (907 - 923) có<br /> Hậu Đường<br /> <br /> (923 - 936)<br /> <br /> Hậu Tấn<br /> <br /> (936 - 946)<br /> <br /> Hậu Hán<br /> <br /> (947 - 950)<br /> <br /> Hậu Chu<br /> <br /> (951 - 960)<br /> <br /> Năm vương triều này sử gọi là Ngũ đại.<br /> Trừ Hậu Đitòng lập kinh đô ở Lạc Diíơng ra<br /> còn tất cả đều lập đô ở Kliai Phong. Do đó có thể<br /> thây, kinh tế, chính trị và trung tâm văn lióa của<br /> Trung Quốc, dần dần từ Quan Trung cliuyển về<br /> pliía đông Trung Nguyên.<br /> Lý do là phía bắc tliiíờng xảy ra những cuộc<br /> 234<br /> <br /> xâm nliập biên cương của dân tộc thiểu sô.<br /> <br /> Mặt khác do Trụng Nguyên và Giang Naui là<br /> vùng kinh tế phát triển làm clio kinh tế cliíiih trị<br /> và văn hóa tự nhiên có XII hưống dời về phía đông.<br /> <br /> Ngoài Năm đời ra còn có Miíòi niíốc, đó là;<br /> Ngô, Ngô Việt, Tiền Thục, sở, Mâu, Nam Hán,<br /> Kinli Nam, Hậu Thục, Nam Điíờng và Bắc Hán.<br /> Về chế độ cliínli trị, các vương triều Ngũ Đại,<br /> có thể cấii tạo nên một triing tâm cliínli qiivền.<br /> đồng thòi địa phương mà họ cai trị vẫn còn các Tiết<br /> Độ Sứ và tướng soái chia cắt chiếm đóng. Các<br /> hoàng đế của năm đòi như Điíòng Minh Tông, Hậii<br /> Đưòng Phê đế, Hậii Cliu Tliái tể đều do tưống lĩnh<br /> bầu lên. Lúc bấy giò chính ra là bộ liạ có qiivền tliế<br /> hơn cả cliủ.<br /> Cho liên thời ấy ỏ bắc Trung Quốc cliiến tranh<br /> xảy ra liên tục. Năm 884 sail klii cuộc khỏi nghĩa<br /> của Hoàng Sào thất bại, Chu Toàn Trung cùng vói<br /> Tiết Độ Sứ Hà Đông là Lý Khắc Dụng vì tranh<br /> quyền đoạt lợi nên liên tục xung đột lẫn nliaii.<br /> Thòi Hậii Liiơng, Lý Kliắc Dụng cùng vối con<br /> trai dùng kế đánh chiếm Thái Nguyên, làm cho<br /> 235<br /> <br /> Hậu Litđng hỗn chiến liên miên.<br /> Năm 923. con trai Lý Khắc Dụng là Lý Tồn<br /> Trợ diệt Hậu Litơng xiíng đế, lập nhà Hậu Điíòiig.<br /> Đòi Ngũ Đại (Nám Đòi) là thời kỳ cliiến tranh<br /> liên miên, nên cliíiili quyền các viíđng triền đã bóc<br /> lột nlián dân đến tận xiíơng tủy. nhân dân sốiig<br /> cuộc đòi vô cùng khổ cực.<br /> ở miền Nam tìnli liìnli cũng chẳng khác gì<br /> miền Bắc. bọn tliôiig trị cũng bóc lột nhân dân tàn<br /> bạo kliông kém. Ngô Việt là khu vực giầu có nliâ't,<br /> tliì bọn tliông trị đặt ra nhiều tliíí tliiiê để bóc lột<br /> dân lành.<br /> Tiiy tliế, do tình liìnli bọn thông trị ở miền<br /> Nam muốii củng cô cliínli quyền thống trị. táng<br /> ciíờng sức lực của niíốc nlià, vối điền kiện xã hội<br /> tương đối ổn định, có nliiềii niíốc đã thi liànli các<br /> chính sách kliuyến khích sản xiiât.<br /> Việc chiếm đoạt riiộng đát ở Naiu Triềii cũng<br /> táng hơn thòi kỳ cuô'i của đời Điíờng. các địa chủ<br /> trang viên lợi dụng nhân lực. vật lực đã lập các đồn<br /> điền, bóc lột sííc lao động của nhân dáii để làm<br /> giần clio niìiili.<br /> 236<br /> <br />