zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Xã Hội

» Giáo dục học

Cách mạng công nghiệp 4.0 và sự tác động đến sinh viên trong các trường đại học ở nước ta

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

3
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong phạm vi bài viết này, tôi đề cập sự tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đến sinh viên trong các trường đại học ở nước ta, từ đó đề xuất một số giải pháp giúp sinh viên trong các trường đại học ở nước ta chủ động nắm bắt thời cơ, sẵn sàng thích ứng với những thay đổi của cuộc cách mạng 4,0.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cách mạng công nghiệp 4.0 và sự tác động đến sinh viên trong các trường đại học ở nước ta

Tạp chí Khoa học, Tập 1, Số 1/2022 CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 VÀ SỰ TÁC ĐỘNG ĐẾN SINH VIÊN TRONG CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC Ở NƯỚC TA Nguyễn Quốc Sơn1,* 1 Trường Đại học Kinh tế Nghệ An, *Email: nguyenquocson@naue.edu.vn Tóm tắt: Ngày nay, Cách mạng công nghiệp 4.0 ngày càng phát triển mạnh mẽ, tác động sâu sắc và làm thay đổi mọi mặt của đời sống xã hội. Bên cạnh những tác động tích cực, Cách mạng công nghiệp 4,0 cũng đặt ra nhiều thách thức đối với đội ngũ sinh viên. Để nắm bắt thời cơ, sẵn sàng thích ứng với những thay đổi của cuộc cách mạng 4,0 đội ngũ sinh viên phải tích cực, chủ động học tập và trau dồi kỹ năng mềm cơ bản làm hành trang cho cuộc sống. Từ khóa: Cách mạng công nghiệp 4.0, sinh viên. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ 2.1.1. Cách mạng công nghiệp lần thứ 4.0 là gì? Ngày nay, nhân loại đang bước vào cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 (Cách Khái niệm Công nghiệp 4.0 hay nhà mạng công nghiệp lần thứ 4). Đây là cuộc máy thông minh lần đầu tiên được đưa ra tại cách mạng khác hẳn về chất so với các cuộc Hội chợ công nghiệp Hannover tại Cộng hòa cách công nghiệp trong lịch sử bởi đó là kết Liên bang Đức vào năm 2011. Công nghiệp hợp của ứng dụng công nghệ, khoa học dữ 4.0 nhằm thông minh hóa quá trình sản xuất liệu và sử dụng trí tuệ nhân tạo phục vụ sản và quản lý trong ngành công nghiệp chế tạo. xuất vào cuộc sống con người. Cách mạng Sự ra đời của Công nghiệp 4.0 tại Đức đã công nghiệp lần thứ 4 đã và đang tác động thúc đẩy các nước tiên tiến khác như Mỹ, toàn diện và sâu sắc đến tất cả các lĩnh vực Nhật, Trung Quốc, Ấn Độ thúc đẩy phát triển của đời sống xã hội của các quốc gia. Trong các chương trình tương tự nhằm duy trì lợi sự tác động ấy, giáo dục nói chung, đặc biệt thế cạnh tranh của mình. giáo dục đại học là bậc giáo dục chịu sự tác Năm 2013, một từ khóa mới là “Công động mạnh mẽ nhất. Trong phạm vi bài viết nghiệp 4.0” (Industrie 4.0) bắt đầu nổi lên này, tôi đề cập sự tác động của cuộc Cách xuất phát từ một báo cáo của Chính phủ Đức mạng công nghiệp 4.0 đến sinh viên trong đề cập đến cụm từ này nhằm nói tới chiến các trường đại học ở nước ta, từ đó đề xuất lược công nghệ cao, điện toán hóa ngành sản một số giải pháp giúp sinh viên trong các xuất mà không cần sự tham gia của con người. trường đại học ở nước ta chủ động nắm bắt 2.1.2. Đặc trưng của cách mạng công thời cơ, sẵn sàng thích ứng với những thay nghiệp 4.0 đổi của cuộc cách mạng 4,0. Điều khác biệt giữa Cách mạng công 2. NỘI DUNG nghiệp 4.0 với 3 cuộc cách mạng trước đó 2.1. Vài nét về các cuộc cách mạng là CMCN 4.0 không gắn với sự ra đời của công nghiệp 4.0 một công nghệ nào cụ thể mà là kết quả hội 117
Trường Đại học Kinh tế Nghệ An tụ của nhiều công nghệ khác nhau. Theo các thực tế ảo, trao đổi và gửi kết quả học tập chuyên gia, Cách mạng công nghiệp 4.0 diễn với giảng viên qua mạng internet một cách ra trên 3 lĩnh vực chính, bao gồm: dễ dàng. Kỹ thuật số là cốt lõi của Cách mạng Trong thời đại Cách mạng công nghiệp công nghiệp 4.0: Trí tuệ nhân tạo (AI), vạn 4.0, nhu cầu nhân lực về công nghệ thông tin, vật kết nối (IoT) và dữ liệu lớn (Big data). an ninh mạng, công nghệ sinh học... sẽ tăng Công nghệ sinh học: Cách mạng công cao, nhiều ngành nghề mới xuất hiện. Đây nghiệp 4.0 tập trung vào nghiên cứu để tạo sẽ là cơ hội thuận lợi chào đón các sinh viên ra những bước nhảy vọt trong nông nghiệp, có trình độ chuyên môn tốt sau khi ra trường thuỷ sản, y dược, chế biến thực phẩm, bảo vào làm việc ở các lĩnh lực này. vệ môi trường, năng lượng tái tạo, hoá học 2.2.2. Những thách thức và vật liệu. Sinh viên có thể gặp khó khăn trong lựa Vật lý với robot thế hệ mới, máy in 3D, chọn và sử dụng nguồn tài liệu. xe tự lái, các vật liệu mới và công nghệ nano. Do nguồn tài liệu “mở”, đa chiều, phong 2.2. Tác động của Cách mạng công phú, một măt vừa có khả năng giúp sinh viên nghiệp 4.0 đối với sinh viên trong cách có thể sử dụng tốt các tài liệu nhưng cũng trường đại học ở nước ta đem lại sự khó khăn cho sinh viên trong việc 2.2.1. Những tác động tích cực lựa chọn tài liệu tham khảo; hơn nữa, có nhiều nguồn tài liệu trên mạng internet chưa Việt Nam là nước có tốc độ phát triển được kiểm duyệt nên sinh viên sẽ khó xác internet nhanh so với nhiều nước trên thế định đâu là tài liệu khoa học, đúng đắn. Bởi giới, đây là điều kiện thuận lợi giúp sinh viên vậy, họ cần được hướng dẫn và định hướng tiếp cận được nhiều cận nhiều nguồn tài liệu rõ ràng từ giảng viên. tham khảo, khai thác nhiều nguồn thông tin trên mạng internet nhờ đó quá trình học tập Yêu cầu sinh viên phải có trình độ ngoại của sinh viên gặp nhiều thuận lợi và đạt chất ngữ tốt lượng cao hơn; mặt khác, bên cạnh nguồn tài Thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0, liệu từ trong nước, sinh viên tiếp cận được với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và nguồn tài liệu bằng tiếng nước ngoài để có internet, con người không chỉ giao tiếp với những góc nhìn sâu sắc, đa chiều về vấn đề nhau mà còn giao tiếp với máy móc, máy tiếp cận. Điều này hình thành cho sinh viên móc giao tiếp với máy móc (“kết nối vạn kỹ năng tìm kiếm và chọn lọc các thông tin, vật”). Để sử dụng thành thạo máy móc, thiết kỹ năng phân tích, xây dựng kỹ năng tư duy bị, các phần phầm ứng dụng…đòi hỏi người phản biện. lao động phải có trình độ ngoại ngữ tốt, nếu Nhờ sự phát triển của khoa học, công không sẽ ảnh hưởng đến chất lượng của quá nghệ thông tin, bên cạnh sự thuận lợi về tìm trình lao động. kiếm, khai thác nguồn tài liệu, tri thức phong Mặt khác, để đào tạo được nguồn nhân phú trên mạng internet, ngày nay sinh viên có lực chất lượng cao, nhiều trường đại học đã thể học trực tuyến, thực hành qua các phòng đưa chương trình của nước ngoài, mời giảng 118
Tạp chí Khoa học, Tập 1, Số 1/2022 viên của các trường đại học quốc tế tham gia mới (chẳng hạn, ngành trí tuệ nhân tạo, phân giảng dạy, lấy ngoại ngữ làm ngôn ngữ chính tích dữ liệu, ngành hội tụ ICT thông minh), để giảng dạy hay liên kết với các trường đại hệ thống giáo trình cũng cần thay đổi, cập học quốc tế trong đào tạo. Để học tập trong nhật liên tục. môi trường đó, sinh viên phải có khả năng sử Chú trọng đào tạo các kỹ năng sống cho dụng thành thạo ngoại ngữ. Trong khi đa số sinh viên để thích ứng với sự thay đổi. Theo sinh viên ở nước ta hiện nay rất hạn chế về GS. Yuval Noal Harari cho rằng, trong thời ngoại ngữ. Như vây, đây cũng là thách thức kỳ Cách mạng công nghiệp 4.0, các đại học lớn đối với sinh viên trong thời đại Cách nên dạy “bốn chữ C” (Critical thinking: Tư mạng công nghiệp 4.0. duy phản biện; Communication: Giao tiếp; Sinh viên có trình độ thấp và hạn chế về Cooperation and Creativity: Hợp tác và sáng kỹ năng mềm sẽ gặp khó khăn trong vấn đề tạo). Điều đó nghĩa là các trường nên giảm tìm kiếm việc làm sau khi tốt nghiệp. Trong bớt kỹ năng kỹ thuật, chú trọng vào đào tạo thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0, dần dần kỹ năng sống cho sinh viên để thích ứng với máy móc, robot sẽ đảm nhiệm nhiều vị trí sự phát triển. việc làm thay thế con người. Cũng nhờ AI, Tăng cường gắn kết nhà trường với số lượng lao động được sử dụng trong các doanh nghiệp, điều chỉnh chuẩn đầu ra đáp cơ quan nhà nước, trong các doanh nghiệp, ứng yêu cầu của xã hội. Trước những đòi hỏi nhà máy sẽ giảm dần. Vì vậy, để tìm được của thị trường lao động ngày càng cao, để việc làm trong tương lai, đòi hỏi người lao phù hợp với môi trường sản xuất mới, các động phải có trình độ chuyên môn cao, kỹ hoạt động đào tạo của nhà trường càng phải năng mềm tốt, nếu sinh viên không đáp ứng được gắn kết với tổ chức, doanh nghiệp nhằm được các tiêu chí này thì nguy cơ thất nghiệp rút ngắn khoảng cách giữa đào tạo, nghiên sẽ rất cao. cứu và triển khai. Tăng cường việc gắn kết 2.3. Một số giải pháp giúp sinh viên giữa nhà trường và doanh nghiệp trên cơ sở các trường đại học ở nước ta vượt qua trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, hướng thách thức trước yêu cầu của cuộc Cách tới doanh nghiệp thực sự là “cánh tay nối mạng công nghiệp 4.0 dài” trong hoạt động đào tạo của nhà trường 2.3.1. Nhóm giải pháp từ phía các nhằm sử dụng có hiệu quả trang thiết bị và nhà trường công nghệ của doanh nghiệp phục vụ cho công tác đào tạo, thông qua đó hình thành Từng bước đổi mới nội dung, chương năng lực nghề nghiệp cho sinh viên; đồng trình, mục tiêu đào tạo theo hướng thúc đẩy thời qua gắn kết với doanh nghiệp nhằm góp sáng tạo, phát triển năng lực cá nhân. Hướng phần giải quyết việc làm cho sinh viên sau tới nghiên cứu phương án xây dựng nhiều khi ra trường. chương trình khác nhau giúp cá nhân hóa việc đào tạo; cần xác định rõ điểm mạnh, Đầu tư cơ sở vật chất nhằm tạo điều kiện điểm yếu của từng người học để đưa ra để sinh viên thuận lợi trong học tập và nghiên chương trình đào tạo riêng phù hợp. Đẩy cứu khoa học. Với sự phát triển mạnh mẽ của mạnh nghiên cứu, phát triển các ngành học công nghệ, mạng lưới internet, phương pháp 119
Trường Đại học Kinh tế Nghệ An giảng dạy thay đổi nhiều nhiều do đó phương chuyên môn, nghiệp vụ vẫn là yếu tố tiên pháp học tập của sinh viên cũng có sự thay quyết cho sự thành công. Trong thời đại Cách đổi nhiều so với phương pháp học tập truyền mạng công nghiệp 4.0, người lao động cần thống. Để đáp ứng yêu cầu học tập của sinh có trình độ chuyên môn cao. Vì vậy, để có viên trong thời kỳ cách mạng 4.0, đòi hỏi việc làm sau khi ra trường trong bối cảnh khó các trường đại học phải tăng cường đầu tư khăn tìm kiếm việc làm, trước hết sinh viên cơ sở vật chất, đặc biệt, đầu tư công nghệ, phải tự giác tích luỹ chuyên môn, nghiệp vụ xây dựng các phòng học thực tế ảo, phòng thí cho bản thân. nghiệm ảo, thiết bị ảo, thư viện số... để sinh Nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học. viên khai thác, sử dụng trong quá trình học Nghiên cứu khoa học là hoạt động có vai trò tập, nghiên cứu khoa học. rất quan trọng trong việc rèn luyện khả năng Tạo điều kiện và tăng thời gian để sinh tư duy sáng tạo, năng lực nghiên cứu và tạo viên thực tế, thực tập tại doanh nghiệp; mời phong cách làm việc khoa học cho người doanh về trường tham gia giảng dạy. Việc nghiên cứu. Sinh viên phải xác định được đưa sinh viên đến các doanh nghiệp để tham trách nhiệm của mình trong việc nghiên cứu quan, học tập, thực tập nghề nghiệp là hoạt khoa học, phải coi nghiên cứu khoa học là động hết sức cần thiết. Bởi thông qua hoạt hoạt động song hành với quá trình học tập động này, một mặt giúp sinh viên trải nghiệm của mình. Nghiên cứu khoa học trong thời kỳ thực tế, là cơ hội để họ đối chiếu thực tiễn Cách mạng công nghiệp 4.0 khác xa về chất với những kiến thức lý thuyết đã học được ở so với các giai đoạn trước. Do vậy, sinh viên nhà trường, đây cũng là cơ hội để sinh viên phải có cách tiếp cận mới để đáp ứng được rèn luyện kỹ năng, tích luỹ kinh nghiệm; yêu cầu của công việc, cùng với giảng viên, mặt khác, thông qua việc mời cán bộ từ các sinh viên phải là người chủ động, tích cực doanh nghiệp vào nhà trường giảng dạy sẽ đón nhận cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 giúp sinh viên tranh thủ được kiến thức, kinh như một cơ hội, đồng thời coi đây là thách nghiệm thực tiễn của họ. thức phải vượt qua trong học tập cũng như nghiên cứu khoa học. Tăng cường hợp tác quốc tế trong giáo dục. Mục đích của hợp tác quốc tế trong giáo Trau dồi các kỹ năng mềm cho bản thân. dục là nhằm trao đổi học thuật, liên kết đào Bên cạnh chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng tạo, công nhận chứng chỉ quốc tế, quốc tế hoá mềm là yếu tố hết sức quan trọng của con trong đánh giá chất lượng giáo dục. Khi các người trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp nhà trường thực hiện tốt việc hợp tác quốc 4.0. Các kỹ năng mềm cần thiết nhất mà sinh tế trong giáo dục sẽ tạo cơ hội để sinh viên viên cần phải có đó là kỹ năng giao tiếp, tham gia các chương trình trao đổi hoặc du kỹ năng ứng xử, kỹ năng lập kế hoạch, kỹ học tại chỗ và được tự do phát triển cá nhân. năng làm việc nhóm, kỹ năng giải quyết vấn đề… Thực tế cho thấy, để trở thành người 2.3.2. Nhóm giải pháp từ phía sinh viên lãnh đạo, quản lý giỏi, ngoài chuyên môn, Trang bị chuyên môn, nghiệp vụ vững nghiệp vụ giỏi, bản thân họ phải là những vàng. Người lao động dù làm việc ở bất người có các kỹ năng mềm liên quan. Các kỹ cứ ngành nghề nào, ở bất kỳ giai đoạn nào năng mềm của mỗi người không phải là cái 120
Tạp chí Khoa học, Tập 1, Số 1/2022 vốn có, hay nó không phải là cái không thể tham gia tuyển dụng, chính vì vậy nhiều sinh thay đổi mà muốn có kỹ năng mềm tốt, bản viên ra trường thường không đáp ứng được thân mỗi người phải tích cực học hỏi, trau yêu cầu. Thực tế, có một số sinh viên khá dồi, tích luỹ cả quá trình. năng động, ngay từ khi còn là sinh viên họ Trang bị kiến thức ngoại ngữ. Trong thời đã sắp xếp thời gian để làm thêm ở các doanh đại, công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, nghiệp, trở thành cộng tác viên ở các cơ vạn vật kết nối, dự liệu lớn (big data) mở ra quan, tổ chức vì thế các sinh viên này sau khi khả năng “giao tiếp” giữa con người với vạn ra trường dễ dàng tìm kiếm việc làm, thậm vật xung quanh, kết nối con người với con chí họ được các doanh nghiệp chào đón. người với nhau trên thế giới và làm cho họ 3. KẾT LUẬN ngày càng gần nhau hơn. Ngoại ngữ là yếu tố Tóm lại, ngày nay Cách mạng công vô cùng quan trọng. Nếu thiếu ngoại ngữ thì nghiệp 4.0 ngày càng phát triển mạnh mẽ, người lao động không thể sử dụng máy móc, tác động sâu sắc và làm thay đổi mọi mặt của công nghệ hiện hiện đại, sẽ gặp nhiều khó đời sống xã hội. Bên cạnh những tác động khăn trong quá trình lao động. Mặt khác, song tích cực, Cách mạng công nghiệp 4,0 cũng song với thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0 đặt ra nhiều thách thức đối với đội ngũ sinh là thời kỳ hội nhập kinh tế thế giới. Khi có viên. Để nắm bắt được cơ hội, vượt qua các ngoại ngữ tốt, sinh viên sẽ có nhiều cơ hội thách thức, đòi hỏi đội ngũ sinh viên phải tự việc làm, dễ tiếp cận với nhiều nguồn tri thức giác học tập, nghiên cứu khoa học để trau nhân loại, bổ sung thêm vốn kiến thức văn hóa dồi kiến thức chuyên môn, tiếp tục rèn luyện nhân loại, đóng góp quan trọng vào nhu cầu kỹ năng mềm, bồi dưỡng năng lực sử dụng hội nhập nước ta với thế giới. thành thạo công nghệ thông tin, ngoại ngữ Tích luỹ kinh nghiệm làm việc thực tế. để đáp ứng yêu cầu xã hội trong điều kiện Trong những năm gần đây, khi tuyển dụng mới để có thể tiếp cận những tri thức khoa lao động, các doanh nghiệp luôn quan tâm học do cuộc Cuộc cách mạng công nghiệp tiêu chí kinh nghiệm công tác của người 4.0 mang lại. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Yuval Noal Harari (2019). 21 bài học cho thế kỷ 21, NXB Công ty Văn hoá và truyền thông Nhã Nam, Nơi xuất bản: Hà Nội. 2. Trần Thị Thanh Nhàn (2020). Cách mạng công nghiệp 4.0 – cơ hội và thách thức của giai cấp công nhân hiện nay, ngày 15/6/2021. 3. Phan Chí Thành (2018). Cách mạng công nghiệp 4.0 – Xu thế của giáo dục trực tuyến, Tạp chí Giáo dục, Số 421 (Kì 1, tháng 1/2018), tr.43 -46. 4. Trịnh Quang Dũng, Phạm Thu Hằng (2018). Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và sự tác động đến phương pháp dạy học ở đại học hiện nay, Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt (Kì 2, tháng 5/2018), tr.94 -97. 121
Trường Đại học Kinh tế Nghệ An 5. Đào Ngọc Anh (2019). Cách mạng công nghiệp 4.0 và những vấn đề đặt ra đối với đào tạo nguồn nhân lực du lịch, Tạp chí Khoa học và công nghệ Trường Đại học Hùng Vương, Tập 16, số 3/2019, trang 69-76. SUMMARY INDUSTRIAL REVOLUTION 4.0 AND IMPACTS ON STUDENTS IN UNIVERSITIES IN OUR COUNTRY Nguyen Quoc Son1 1 Nghe An University of Economics Today, the Industrial Revolution 4.0 is growing strongly, profoundly impacting and changing all aspects of social life. In addition to the positive effects, Industrial Revolution 4.0 also poses many challenges for students. In order to seize the opportunity and be ready to adapt to the changes of the 4.0 revolution, the student team must actively and actively study and hone basic soft skills as a preparation for life. Keywords: Industrial Revolution 4.0, students. 122

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.