Cách phân biệt giữa sai sót và gian lận trong BCTC

CÁCH PHÂN BIỆT GIỮA SAI SÓT VÀ GIAN LẬN TRONG <br /> BCTC<br /> <br /> Sai sót và gian lận trong BCTC khác nhau  ở  điểm nào và doanh nghiệp phải xử  lý ra sao là  <br /> câu hỏi của nhiều doanh nghiệp hiện nay. Dưới đây là một số gợi ý giúp doanh nghiệp phân <br /> biệt giữa gian lận và sai sót trong hoạt động tài chính của các công ty để  từ  đó có phương <br /> pháp hạn chế tình trạng này.<br /> <br /> 1. Phân biệt giữa gian lận và sai sót trong BCTC.<br /> <br /> <br /> Khi bạn phát hiện ra một lỗi sai trên báo cáo tài chính trong một cuộc kiểm toán, bạn chắc  <br /> chắn phải chịu trách nhiệm cho việc đánh giá lỗi sai đó để điều chỉnh báo cáo tài chính. Việc  <br /> quan trọng luôn bao gồm xem xét lỗi sai này có bản chất là gian lận hay sai sót để  đánh giá  <br /> trọng yếu. Vậy gian lận và sai sót trong BCTC khác nhau như thế nào?<br /> <br />  Gian lận là khi kiểm toán viên tìm thấy bằng chứng chứng minh tính “cố  ý” của hành  <br /> <br /> động trong lỗi sai.<br /> <br />  Sai sót là khi kiểm toán viên tìm thấy bằng chứng mang tính “vô ý” của tác nhân.<br /> 2. Những ví dụ điển hình của sai sót trong BCTC.<br /> <br /> + Phân loại nhầm chi phí: Chi phí quảng cáo lại được ghi nhận vào chi phí khấu hao vì 02 tài  <br /> khoản này có số liệu gần giống nhau nên kế toán đã ghi nhận nhầm.<br /> <br /> + Ước tính kế toán và ghi nhận chưa hợp lý cho chi phí nợ xấu: Người chịu trách nhiệm ước  <br /> tính đơn giản là chưa theo sát với thực tế. Theo nguyên tắc thận trọng, mỗi kỳ kế toán đều  <br /> cần lập dự phòng cho những khoản doanh thu có khả  năng không đòi được. Nếu người lập <br /> báo cáo tài chính không hiểu hết được tình hình, chuyện sai sót là điều dễ hiểu.<br /> <br /> + Áp dụng sai các nguyên tắc kế toán: Ghi nhận giá trị của tài sản theo giá gốc thay vì giá trị <br /> thị  trường. Chưa cập nhật các chuẩn mực và thông tư  kế  toán mới dẫn đến áp dụng sai  <br /> phương pháp tính giá của hàng tồn kho từ nhập trước xuất trước sang nhập sau xuất trước.<br /> <br /> + Gian lận xảy ra khi ai đó cố tình đưa ra các dữ liệu nhằm lừa người sử dụng thông tin.<br /> <br /> Gian lận trong doanh nghiệp thường bao gồm 02 loại chính: <br />   Làm giả báo cáo tài chính<br /> <br /> <br /> Người làm quản lý thường lạm quyền để sửa các thông tin về tài sản, nguồn vốn, doanh thu,  <br /> lợi nhuận cho mục đích cá nhân. Các thủ thuật chính cho loại hình gian lận này thường bao <br /> gồm:<br /> <br /> + Che dấu công nợ  và chi phí: bằng cách không ghi nhận công nợ  và chi phí lên báo cáo tài <br /> chính, vốn hóa chi phí không đủ điều kiện vốn hóa.<br /> <br /> + Ghi nhận doanh thu không có thật hay khai khống doanh thu: bằng cách ghi nhận thêm các  <br /> nghiệp vụ  bán hàng không có thật hoặc tự  tạo ra các khách hàng và chứng từ  giả  mạo.<br /> + Định giá sai tài sản: bằng cách không ghi giảm, lập dự phòng giá trị hàng tồn kho bị hỏng,  <br /> mất mát. Che giấu và không lập dự phòng các khoản nợ phải thu khó đòi.<br /> <br /> + Ghi nhận sai niên độ: doanh thu hay chi phí được ghi nhận không đúng với thời kỳ mà nó <br /> phát sinh. Doanh thu hoặc chi phí của kỳ này có thể chuyển sang kỳ kế tiếp hay ngược lại để <br /> làm tăng hoặc giảm thu nhập theo mong muốn.<br /> <br /> + Không khai báo đầy đủ  thông tin: nhằm hạn chế khả  năng phân tích của người dùng báo <br /> cáo tài chính.<br /> <br />  Sử dụng sai mục đích tài sản của doanh nghiệp<br /> <br /> <br /> Thường do hệ  thống kiểm soát nội bộ  trong doanh nghiệp yếu kém. Các nhân viên trong  <br /> doanh nghiệp lợi dụng sơ hở  để  biển thủ  tài sản như  tiền, hàng tồn kho hoặc sử  dụng tài  <br /> sản công vào việc cá nhân.<br /> <br /> Như vậy, có rất nhiều cách để gian lận trong một doanh nghiệp nếu hệ thống kiểm soát nội  <br /> bộ  của doanh nghiệp không hiệu quả. Kiểm toán viên cần nâng cao nhận thức và hiểu biết  <br /> để  trang bị  cho mình đủ  kỹ  năng phân biệt và phát hiện ra những gian lận thường núp bóng <br /> dưới cái tên “sai sót”.<br />