Cẩm nang nhà báo - Phần 6

Chia sẻ: Nguyen Hoang Phuong Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

260
lượt xem 134
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'cẩm nang nhà báo - phần 6', văn hoá - nghệ thuật, báo chí - truyền thông phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cẩm nang nhà báo - Phần 6

Phaàn V: Caùc tin thoâng thöôøng nhöng deã gaây raéc roái Phaàn V: CAÙC TIN THOÂNG THÖÔØNG NHÖNG DEÃ GAÂY RAÉC ROÁI CHÖÔNG 12: THOÂNG CAÙO BAÙO CHÍ Nhieàu baøi vieát döïa theo caùc thoâng caùo baùo chí do nhieàu cô quan khaùc nhau phoå bieán, goàm coù caùc chính phuû, doanh nghieäp, caùc toå chöùc phi chính phuû vaø caùc toå chöùc quoác teá nhö Lieân Hieäp Quoác. Nhöng trong haàu heát moïi tröôøng hôïp, baïn khoâng neân chæ vieát laïi moät thoâng caùo baùo chí. Baïn chæ neân coi ñoù laø khôûi ñieåm ñeå vieát baøi. Caùc cô quan phoå bieán thoâng caùo baùo chí ñeå ñeà cao chính hoï, coâng vieäc, söï nghieäp hay saûn phaåm cuûa hoï. Vì theá caùc tin hoï ñöa ra thöôøng khoâng ñaày ñuû hoaëc chæ coù moät chieàu. Hoaëc caùc tin naøy vieát khoâng ñöôïc chænh laém, thieáu caùc chi tieát caàn thieát cho moät baûn tin hay moät baøi vieát veà tin töùc. Caùc phoùng vieân gioûi duøng ñeán taøi saùng taïo vaø taøi töôøng thuaät kheùo leùo cuûa chính hoï ñeå ñöa ra caùc baøi vieát hay döïa treân caùc thoâng caùo baùo chí xoaøng. Hoï cho ñoäc giaû thaáy moät hình aûnh toaøn veïn hôn thay vì chæ vieát laïi moät chieàu. Moät baûn thoâng caùo baùo chí chæ laø Neáu caàn, baïn neân goïi ñieän cho nguoàn tin ñöa ra böôùc môû ñaàu 93
Chöông 12: Thoâng caùo baùo chí thoâng caùo baùo chí ñoù ñeå yeâu caàu cho bieát roõ theâm veà söï kieän hay theâm caùc chi tieát. Duøng kieán thöùc rieâng hay caùc nghieân cöùu cuûa baïn, theâm boái caûnh vaø toaøn caûnh vaøo chuû ñeà ñöôïc noùi ñeán trong thoâng caùo baùo chí. Thu thaäp nhöõng nhaän xeùt vaø bình phaåm cuûa nhöõng ngöôøi coù theå khoâng ñoàng yù vôùi tin töùc chöùa ñöïng trong thoâng caùo baùo chí ñoù, hoaëc coù theå cung caáp caùc quan ñieåm khaùc. Neáu ñoù laø nhöõng ngöôøi bò aûnh höôûng bôûi nhöõng gì noùi trong thoâng caùo baùo chí, haõy yeâu caàu hoï cho bieát yù kieán. Nhieàu thoâng caùo baùo chí vieát vôùi gioïng vaên röôøm raø quan lieâu hay coù tính caùch kyõ thuaät chuyeân moân. Ñöøng queân töï hoûi, vaø cho ñoäc giaû bieát: ñieàu naøy nghóa laø gì ñoái vôùi ngöôøi daân thöôøng? Sau ñaây laø baûng töï kieåm tra moãi khi chuû bieân ñaët leân baøn baïn moät thoâng caùo baùo chí: * Haõy töï hoûi: coù gì môùi hay ñaùng löu yù ôû ñaây? * Kieåm tra laïi xem tin ñoù coù ñuùng hay khoâng * Duøng 5 chöõ W vaø chöõ H ñeå thöû nghieäm. Coù gì thieáu soùt? * Tìm goùc caïnh gôïi söï chuù yù cuûa con ngöôøi. * Goïi ñieän cho ngöôøi lieân laïc ñöôïc ghi teân treân thoâng caùo baùo chí ñeå laáy theâm chi tieát. * Phoûng vaán caùc nguoàn tin khaùc. Tìm hieåu quan ñieåm cuûa ‘phía beân kia’ trong caâu chuyeän Haõy xem vaøi thoâng caùo baùo chí vaø nhaän ñònh xem chuùng ta phaûi xöû xöï nhö theá naøo. Treân trang keá tieáp laø thoâng caùo baùo chí cuûa moät cô quan Lieân hieäp quoác. Thoâng caùo naøy chöùa ñöïng moät soá caùc döõ kieän ñaùng löu yù, vaø neáu chòu khoù moät chuùt, baïn coù theå bieán thoâng caùo naøy thaønh moät baøi vieát hay. 94
Chöông 12: Thoâng caùo baùo chí Thoâng caùo baùo chí Moàng 7 thaùng 9 2001 Chöông Trình Löông Thöïc Theá giôùi göûi ñoà aên ñeán cho 40,000 naïn nhaân luõ luït taïi Campuchia. PHNOMPENH-Trong khi muøa luït ñang ñe doïa Campuchia, Chöông Trình Löông Thöïc Theá Giôùi göûi thöïc phaåm cöùu trôï khaån caáp ñeán cho khoûang 40,000 ngöôøi ñaõ bò nöùôc luït cuoán troâi maát nhaø cöûa vaø muøa maøng, gia suùc. Ñeå nhanh choùng ñaùp öùng böôùc ñaàu cho cuoäc khuûng hoûang, CTLTTG ñang chuyeån toång soá 500 taán gaïo-ñuû ñeå moãi naïn nhaân duøng trong moät thaùng-tôùi nhöõng ngöôøi Campuchia ñaõ ñöïôc caùc giôùi chöùc chính phuû quûan lyù thieân tai xaùc nhaän laø naïn nhaân bò aûnh höûông luït naëng nhaát. Cuøng luùc, Cô Quan naøy cuõng ñaûm nhaän vieäc ñieàu tra veà nhu caàu löông thöïc ôû vuøng bò luït ñeå coù theå phaùt ñoäng moät chieán dòch lôùn hôn khi caàn thieát. ‘Chuùng toâi caàn phaûi chuaån bò ñoái phoù vôùi tình traïng luõ luït thöøông xaåy ra vaøo thôøi gian naøy,’ Rebecca Hansen, Gíaùm Ñoác cuûa CTLTTG taïi Campuchia noùi. Baø noùi raèng soá 500 taán gaïo ñoù ñöïôc trích ra töø moät quõy döï tröõ giuùp cho CTLTTG coù theå phaûn öùng trong voøng 24 tieáng ñoàng hoà khi xaåy ra tai hoaï aûnh höûông ñeán ngöôøi daân. ‘Chuùng toâi raát lo laéng bôûi vì nhöõng ngöôøi ñang gaëp hoaïn naïn vöøa môùi hoaøn taát vieäc xaây döïng laïi coäng ñoàng cuûa hoï sau traän luït lôùn trong vuøng chaâu thoå soâng Mekong hoài naêm ngoùai’, baø Hansen cho bieát theâm. ‘Ñôøi soáng cuûa hoï quùa baáp beânh ñeå coù theå choáng ñôõ laïi vôùi cuù soác môùi naøy.’ Hôn 300,000 ngöôøi taïi vuøng ñoâng vaø nam Campuchia ñaõ ñöïôc di taûn vaø ñang bò thieáu huït löông thöïc. Caùc vieân chöùc chính phuû coù traùch nhieäm veà phoøng choáng thieân tai öùôc tính coù khoaûng 1.2 trieäu ngöôøi bò aûnh höôûng luït veà phöông dieän naøy hay phöông dieän khaùc. 95
Chöông 12: Thoâng caùo baùo chí Naêm ngoùai, moät traän luït lôùn trong vuøng Chaâu Thoå soâng Mekong ñaõ phaù haïi haøng ngaøn caên nhaø vaø hôn 200,000 hecta ruoäng luùa ôû Campuchia. Trong traän thieân tai teä haïi nhaát trong vuøng töø 70 naêm nay -347 ngöôøi ñaõ bò thieät maïng, 80 phaàn traêm laø treû em. Naêm nay, Campuchia laïi bò caû haïn haùn laãn luõ luït taïi nhieàu vuøng khaùc nhau. Chuùng ñaõ phaù hoaïi nghieâm troïng an ninh löông thöïc cuûa quoác gia naøy moät trong nhöõng quoác gia ngheøo nhaát chaâu aù. CTLTTG saép keát thuùc moät naêm hoaït ñoäng cöùu trôï khaån caáp vôùi trò giaù 9 trieäu ñoâ-la Myõ taïi Campuchia. Trong giai ñoaïn ñaàu cuûa chieán dòch, thöïc phaåm cöùu trôï ñaõ ñöïôc göûi ñeán cho 500,000 ngöôøi, trong giai ñoaïn thöù nhì, 250,000 ngöôøi ñöïôc caáp thöïc phaåm cöùu trôï ñeå khaéc phuïc thieät haïi luõ luït ôû caáp gia ñình. Trong giai ñoïan ba, döï tính seõ keát thuùc vaøo cuoái thaùng naøy, 115,000 ngöôøi tieáp nhaän thöïc phaåm vì ñaõ tham gia chöông trình söûa chöõa haï taàng cô sôû noâng thoân daøi haïn. Tröôùc tieân, baïn caàn goïi ñieän cho vaên phoøng Chöông Trình Löông Thöïc Theá Giôùi ñeå laøm roõ theâm caâu chuyeän tröôùc khi baïn vieát moät baøi trong saùng. Chaúng haïn, lieäu ñaõ coù ai trong toång soá 40,000 ngöôøi nhaän ñöôïc gaïo hay chöa? Neáu chöa, khi naøo hoï seõ nhaän ñöôïc? Hoï ôû caùc tænh naøo? Hoï coù phaûi phaàn ñoâng laø noâng daân troàng luaù hay khoâng? Thoâng caùo baùo chí noùi, hôn 300,000 ngöôøi ñaõ boû nhaø ñi vaø nay ñang bò thieáu aên. Nhö vaäy, con soá 40,000 ngöôøi bò aûnh höôûng naëng laø aûnh höôûng nhö theá naøo? Trong caâu cuoái cuøng, thoâng caùo muoán noùi gì qua caâu: ‘khaéc phuïc haäu quaû luõ luït ôû caáp gia ñình?’ vaø ‘ñaûm nhaän vieäc saép xeáp, phuïc hoài daøi haïn cho haï taàng cô sôû vuøng noâng thoân?’ Baïn caàn phaûi bieát ñeå coù theå giaûi thích cho ñoäc giaû. 96
Chöông 12: Thoâng caùo baùo chí Tìm theâm caùc chi tieát nöõa seõ laøm cho baøi vieát ñöôïc giaù trò hôn. Khi naøo thì traän luït môùi seõ xaåy ra? Trôøi ñaõ baét ñaàu möa hay chöa? Thoâng caùo baùo chí chöùa ñöïng nhöõng lôøi trích daãn ñaày söùc thuyeát phuïc cuûa baø Hansen maø baïn coù theå duøng trong baøi vieát cuûa baïn. Baïn coù theå yeâu caàu baø noùi roõ theâm nöõa vaø cho bieát caùc chi tieát haáp daãn ñoäc giaû. Chaúng haïn, baø ñaõ ñi thaêm nhöõng nôi ngöôøi daân vöøa xaây döïng xong nhaø môùi cuûa hoï hay chöa? Baø troâng thaáy nhöõng gì? Nhöõng ngöôøi ñoù seõ ra sao sau khi soá löôïng gaïo cöùu trôï ñuû duøng cho moät thaùng cuûa hoï caïn heát? Coù theå laøm ñöôïc gì ñeå gíuùp nhöõng ngöôøi naøy phoøng luït trong töông lai? Hay laø Lieân hieäp Quoác chæ laøm ñöôïc moãi moät vieäc laø cung caáp thöïc phaåm cöùu trôï? Baïn cuõng coù theå goïi ñieän cho caùc toå chöùc phi chính phuû (NGO) hay caùc vieân chöùc chính phuû ( ñöôïc noùi ñeán trong baûn thoâng caùo) ñaõ töøng cöùu trôï caùc naïn Lieäu coù ñuû gaïo cho nhaân bò aûnh höôûng naëng nhaát. Hoûi hoï xem hoï ñaõ laøng naøy hay khoâng? troâng thaáy nhöõng gì khi ñi thaêm naïn nhaân? Hoï nghó gì veà giaûi phaùp cuûa CTLTTG ñoái vôùi cuoäc khuûng hoaûng? Soá vieän trôï ñoù coù ñuû hay khoâng? Coù phaûi vieän trôï ñoù laø phuø hôïp khoâng? Ñaùng leõ coù neân vieän trôï sôùm hôn khoâng? Neân nhôù raèng baûn thoâng caùo laø moät lôøi tuyeân boá cuûa Chöông Trình Löông Thöïc Theá Giôùi, moät cô quan cuõng gioáng nhö moïi cô quan khaùc, coù quan ñieåm rieâng vaø chæ noùi ñeán nhöõng ñieàu hay veà mình. Trong tö caùch phoùng vieân, coâng vieäc cuûa baïn laø phaûi cung caáp cho ñoäc giaû caùc quan ñieåm khaùc nöõa. 97
Chöông 12: Thoâng caùo baùo chí Taát nhieân, baøi vieát cuûa baïn seõ coøn hay hôn nöõa neáu baïn ñeán noùi chuyeän vôùi vaøi ngöôøi trong soá 40,000 ngöôøi ñoù vaø moâ taû taâm traïng cuõng nhö caùc ñieàu kieän soáng cuûa hoï. Hoï sinh soáng nhö theá naøo? Hoï nghó gì veà khaû naêng xaåy ra luït nöõa? Sau ñoù, baïn coù theå baét ñaàu baøi baèng caùch moâ taû veà moät naïn nhaân luõ luït thöïc söï, moät ngöôøi maø caùc ñoäc giaû cuûa baïn coù theå hieåu ñöôïc vaø thoâng caûm. Vieát nhö vaäy maïnh meõ hôn laø môû ñeà vôùi lôøi tuyeân boá veà moät chieán dòch phaân phoái gaïo cöùu trôï. Coù theå baïn chöa ñuû thì giôø ñeå ñi thaêm nhöõng vuøng bò aûnh höôûng. Hoaëc baïn caûm thaáy neân vieát nhanh veà chieán dòch cöùu trôï cuûa Chöông Trình Löông Thöïc Theá Giôùi vì caùc baùo khaùc cuõng seõ vieát. Trong tröôøng hôïp ñoù, neân noùi chuyeän vôùi nguoàn tin baèng ñieän thoaïi vaø vieát veà nhöõng gì baïn ñaõ coù saün tröôùc. Sau ñoù, chuaån bò ñi thaêm caùc vuøng bò aûnh höôûng ñeå vieát phoùng söï vôùi nhöõng lôøi moâ taû maïnh meõ vaø nhöõng lôøi trích daãn ngay taïi choã. Sau ñaây laø moät thoâng caùo baùo chí nöõa cuûa Toång cuïc Du Lòch Thaùi Lan. THOÂNG CAÙO BAÙO CHÍ DU KHAÙCH ÑEÁN THAÊM LEÂN TÔÙI 5 TRIEÄU TRONG SAÙU THAÙNG ÑAÀU NAÊM Bangkok, Thaùi Lan, 11 thaùng chín, 2001 - Con soá khaùch nöôùc ngoaøi ñeán Thaùi Lan leân tôùi 5,003,691 ngöôøi trong khoaûng töø thaùng gieâng ñeán thaùng saùu naêm 2001, taêng 7.86% so vôùi cuøng thôøi gian naøy naêm 2000. Khaùch ñeán töø nhöõng thò tröøông quan troïng nhaát goàm coù Ñoâng AÙ (2,986,703), Chaâu AÂu (1,175,436), chaâu Myõ (326,787), Chaâu Ñaïi döông (200,407), Nam AÙ (172,247), Trung Ñoâng (99,581) 98
Chöông 12: Thoâng caùo baùo chí vaø Chaâu Phi (42,530). Khaùch ñeán töø taát caû caùc vuøng keå treân ñeàu cho thaáy con soá gia taêng maïnh. Soá khaùch Ñoâng AÙ taêng 6.09%, Chaâu AÂu 8.58%, Chaâu Myõ 12.96%, Chaâu Ñaïi Döông 16.58%, Nam AÙ 6.38%, Trung Ñoâng 22.52% vaø Chaâu Phi 15.02%. Giaùm ñoác Toång cuïc Du lòch Thaùi Lan Pradech Phayakvichien nhaän xeùt, ‘chuùng toâi raát möøng khi thaáy khuynh höôùng ñang gia taêng naøy taïi caùc thò tröôøng lôùn cuûa chuùng toâi, ñoù laø nhôø söï hoã trôï cuûa chính phuû vaø hôïp taùc cuûa caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc cuõng nhö caùc doanh nghieäp tö nhaân coù lieân quan.’ Khaùch Nhaät Baûn laø nguoàn du khaùch lôùn nhaát chieám 12.23% (hay 611,902ngöôøi) toång soá khaùch ñeán Thaùi lan trong khoaûng thôøi gian naøy. Tieáp ñeán laø Malaysia (10.27% toång soá, hay 514,122 ngöôøi), Ñaøi Loan (7.44% hay 372,070 ngöôøi), Trung Quoác (6.77% hay 338,578 ngöôøi) vaø Singapore (6.53% hay 326,757 ngöôøi) Cuõng trong khoaûng thôøi gian töø thaùng gieâng ñeán thaùng saùu 2001, khaùch nöõ taêng 8.6% (leân ñeán 2,005,957 ngöôøi) taêng cao hôn laø khaùch nam, ôûø möùc 7.3% (2,997,734). Soá khaùch trôû laïi thaêm Thaùí Lan chieám 52.94% (hoaëc 2,648,967 ngöôøi) vaø cho thaáy moät söï taêng tröôûng khaû quan laø 20.84% trong khi khaùch ñeán thaêm laàn ñaàu tieân giaûm bôùt ñoâi chuùt, ôû möùc 3.77% (2,354,724). Caùc khaùch ñi leû chieám phaàn lôùn trong toång soá khaùch, 58.72% (hoaëc 2,937,971), vaø taêng 13.30% so vôùi naêm 2000, cao hôn nhieàu so vôùi söï gia taêng 0.96% cuûa du khaùch ñi theo ñoaøn du lòch (2,065,720). 99
Chöông 12: Thoâng caùo baùo chí Khaùch ñi coâng vuï vaø tham gia caùc hoäi nghò taêng ñoâi chuùt, theo thöù töï laø 3.69% töùc laø 441,339 ngöôøi vaø 0.99% töùc laø 45,328 ngöôøi. Veà tuoåi taùc cuûa du khaùch, soá ñoâng laø vaøo khoaûng töø 25-34 tuoåi (chieám 26.73% hay 1,337,458 ngöôøi trong toång soá du khaùch) vaø 35-44 tuoåi (24.06% hay 1,203,957 ngöôøi). Treû em döôùi 15 tuoåi vaø caùc vò cao nieân töø 65 tuoåi trôû leân cuõng taêng theâm, laàn löôït, 6.73% vaø 6.55%, cho thaáy ñieåm maïnh cuûa Thaùi Lan laø moät ñòa ñieåm thu huùt gia ñình vaø ngöôøi ñaõ veà höu. Con soá sinh vieân du lòch cuõng gia taêng 11.08%, cho thaáy hình aûnh cuûa quoác gia ñang thay ñoåi moät caùch tích cöïc. Thôøi gian löu laïi Thaùi Lan trung bình taêng töø 8 ngaøy trong thôøi gian töø thaùng gieâng ñeán thaùng 6/2000 leân 8,11 ngaøy trong thôøi gian töø thaùng gieâng-thaùng saùu 2001. Söï gia taêng naøy phuø hôïp vôùi noã löïc to lôùn cuûa Toång cuïc Du Lòch Thaùi Lan laø nhaèm khuyeán khích du khaùch ôû laïi laâu hôn. Veà maët xuaát ngoaïi, soá ngöôøi Thaùi ñi ra nöôùc ngoaøi leân ñeán 1,072,479 trong khoaûng töø thaùng gieâng-thaùng saùu 2001, taêng leân 9.03% so vôùi cuøng kyø naêm 2001. Toång cuïc Du Lòch Thaùi Lan döï ñoaùn laø con soá du khaùch ñeán Thaùi lan trong toaøn naêm 2001 seõ leân ñeán khoaûng 10.3 ngöôøi, taêng khoaûng 8.32% vaø ñem laïi lôïi nhuaän khoaûng 320,124 tyû Baht cho neàn kinh teá quoác gia. Lieân laïc: Phoøng thoâng tin ñoái ngoaïii Vuï Quan heä Coâng Coäng Tel: 662 694-1222 ext.1540-3 Fax: 662 694-1325 E-mail: prdiv3@tat.or.th 100
Chöông 12: Thoâng caùo baùo chí Thoâng caùo baùo chí naøy chæ laø moät danh saùch caùc con soá thoáng keâ khoâng hôn khoâng keùm. Nhöng nhìn kyõ vaø sau khi goïi vaøi cuù ñieän thoaïi, baïn seõ thaáy coù theå vieát ñöôïc moät baøi hay. Tröôùc tieân, baûn thoâng caùo ñaõ khoâng traû lôøi caâu hoûi cô baûn neâu leân ôû ngay caâu ñaàu: taïi sao con soá du khaùch nöôùc ngoaøi gia taêng? Vaø taïi sao ñaëc bieät töø Trung Ñoâng?, ‘Chaâu ñaïi döông’ vaø Chaâu Phi? Moät vieân chöùc taïi Toång Cuïc Du Lòch coù theå traû lôøi baïn caùc caâu hoûi naøy. Baïn cuõng muoán hoûi veà söï so saùnh giöõa con soá töø thaùng gieâng ñeán thaùng saùu naêm 2001 vôùi cuøng thôøi gian cuûa caùc naêm khaùc, khoâng nhaát thieát chæ rieâng naêm 2000. Ñoù coù phaûi laø con soá cao nhaát töø tröôùc tôùi nay hay khoâng? Hoaëc thaáp nhaát so vôùi naêm 1996?, naêm tröôùc khi xaåy ra cuoäc khuûng hoaûng taøi chính Chaâu AÙ? Trong toång soá Haõy nhìn saâu hôn khaùch ñeán thaêm Thaùi Lan, bao nhieâu phaàn traêm laø laø con soá du khaùch khaùch ñi du lòch? So vôùi khaùch ñeán veà coâng vieäc hay caùc muïc ñích khaùc? Caùc töø ‘Chaâu Myõ’ vaø ‘Chaâu Ñaïi Döông’ nghóa laø gì? Ñaây khoâng phaûi laø nhöõng töø ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát ñeán. Caâu trích lôøi Giaùm ñoác Toång cuïc Du lòch khoâng coù gì laø thuù vò. Ñoù chæ laø lôøi chính phuû töï khen mình. Vì vaäy baïn caàn tìm moät lôøi trích khaùc, hay hôn, töø moät trong caùc nguoàn tin baïn goïi ñieän ñeå boå sung cho tin naøy. 101
Chöông 12: Thoâng caùo baùo chí Taïi cuoái thoâng caùo, coù moät ñieàu ñaùng löu yù. Theâm treû em, ngöôøi cao tuoåi vaø sinh vieân ñeán thaêm Thaùi Lan. Ñieàu naøy cho thaáy ‘hình aûnh quoác gia ñang thay ñoåi moät caùch tích cöïc’. Baïn coù theå ñaõ bieát Thaùi Lan vaãn bò tai tieáng laø moät nöôùc coù naïn maõi daâm vaø ma tuùy, haáp daãn du khaùch nam ñoäc thaân. Baïn seõ muoán hoûi caùc vieân chöùc cuûa Toång cuïc Du Lòch coù phaûi hoï muoán ñeà caäp ñeán ñieàu naøy hay khoâng. Neáu phaûi, taïi sao vaø baèng caùch naøo hình aûnh ñoù thay ñoåi? Vaø baïn cuõng muoán hoûi caùc nhaø phaân tích beân ngoaøi chính phuû xem coù ñuùng laø hình aûnh naøy ñang thay ñoåi hay khoâng. Lieäu coù caùch giaûi thích naøo khaùc veà lyù do coù theâm treû em, ngöôøi giaø vaø sinh vieân ñeán thaêm Thaùi Lan khoâng? Baïn coù theå hoûi nhöõng ngöôøi laøm vieäc trong caùc coâng ty du lòch tö nhaân, caùc nhaø phaân tích veà du lòch, caùc cô sôû taøi chính vaø nhöõng nôi khaùc. Coù leõ hoï seõ noùi raèng chieàu höôùng thò tröôøng coù theå khoâng tích cöïc nhö trong baûn thoâng caùo. Hoaëc baûn thoâng caùo ñaõ khoâng noùi ñeán caùc döõ kieän quan troïng naøo ñoù. Hoaëc hoï ñoàng yù vôùi baûn thoâng caùo vaø cho bieát theâm moät vaøi lôøi nhaän xeùt coù yù nghóa naøo ñoù. Nhöõng yeáu toá naøy laøm cho baøi vieát cuûa baïn hay hôn vaø hoaøn haûo hôn. Neáu baïn coù theå tìm ñöôïc moät soá caùc treû em, ngöôøi giaø vaø sinh vieân naøy ñeå hoûi hoï veà hình aûnh cuûa Thaùi Lan vaø taïi sao hoï ñeán thaêm Thaùi Lan, baïn coù theå baét ñaàu baøi vieát baèng nhöõng nhaân vaät coù thöïc thay vì caùc con soá thoáng keâ vaø phaân tích. 102
Chöông 13: Caùc cuoäc hoäi hoïp, caùc baøi dieãn vaên, hoïp baùo CHÖÔNG 13: CAÙC CUOÄC HOÄI HOÏP, CAÙC BAØI DIEÃN VAÊN, HOÏP BAÙO Caùc cô quan truyeàn thoâng thu thaäp nhieàu tin töùc töø caùc cuoäc hoäi hoïp, caùc baøi dieãn vaên vaø hoïp baùo. Trong moïi tröôøng hôïp, ngöôøi phoùng vieân phaûi töï chuaån bò baèng caùch tìm hieåu veà caùc dieãn giaû vaø ñeà taøi. Chæ baèng caùch ñoù, phoùng vieân môùi coù theå hoûi nhöõng caâu hoûi hay vaø cho ñoäc giaû ñöôïc cô hoäi ñoïc moät baøi vieát trong saùng vaø ñaày ñuû. Caùc cuoäc hoäi hoïp Neáu moät cô quan chính phuû hoaëc cô quan luaät phaùp toå chöùc moät cuoäc hoïp, haõy chuù troïng vaøo bieän phaùp hoï ñoàng yù thi haønh vaø aûnh höôûng cuûa bieän phaùp ñoù ñoái vôùi ñoäc giaû. Lieäu hoï coù bieåu quyeát hay khoâng? Lieäu uûy ban ñoù coù quyeát ñònh ñeà nghò taêng löông cho giaùo vieân hay khoâng? Gia taêng thueá ñaùnh vaøo cöûa haøng? Thoâng qua baûn ngaân saùch môùi? Neáu khoâng coù bieän phaùp naøo, haõy chuù troïng vaøo ñieåm ‘taïi sao’, hoaëc vaøo cuoäc thaûo luaän. Caùc baøi veà caùc cuoäc hoïp caàn bao goàm: * Ai hoïp * Muïc ñích cuoäc hoïp * Ñaõ coù bieän phaùp naøo ñöôïc thoâng qua * Taïi sao coù bieän phaùp ñoù * Caùc nhaän xeùt cuûa nhöõng ngöôøi döï hoïp/quan saùt vieân * Ai seõ chòu aûnh höôûng cuûa nhöõng bieän phaùp vaø nhöõng yù kieán cuûa hoï * Neáu khoâng coù bieän phaùp, lieäu ñaõ coù söï ñoàng yù chung laø neân coù haønh ñoäng hay khoâng? * Neáu khoâng coù bieän phaùp, lieäu coù ngöôøi naøo noùi ñieàu gì hay ñaùng löu yù khoâng? 103
Chöông 13: Caùc cuoäc hoäi hoïp, caùc baøi dieãn vaên, hoïp baùo * Boái caûnh cuûa ñeà taøi thaûo luaän. Ñoaïn môû ñeà sau ñaây cuûa moät nhaät baùo tieáng Laøo cho bieát ai ñaõ döï cuoäc hoïp vaø ñeà taøi chung hoï thaûo luaän. Tuy nhieân, ñoaïn naøy ñaõ khoâng cho chuùng ta bieát hoï noùi gì veà ñeà taøi. Ñaây laø loãi chung cuûa nhieàu phoùng vieân taïi Ñoâng Nam AÙ. Ñaïi taù Bouasieng Champaphanh, Chuû tòch Tieåu ban Laøo, vaø Thö Kyù cuûa Tieåu Ban Thaùi Lan, Thieáu Töôùng Serirath Thinrath, cuøng noùi chuyeän veà tình hình taïi Vang Tao, hoâm muøng 3 thaùng 7, vôùi baùo chí Laøo vaø Thaùi Lan trong hoäi nghò veà giöõ gìn an ninh taïi bieân giôùi Thaùi-Laøo. Sau ñoù trong baøi, chuùng ta bieát ñöôïc theâm veà tình hình. ‘Keû cöôùp coù vuõ trang’ ñaõ taán coâng vaøo moät ñoàn bieân phoøngvaø baét caùc vieân chöùc haûi quan laøm con tin. Ñaïi taù Laøo noùi hai quaân ñoäi Thaùi vaø Laøo ñang hôïp taùc vôùi nhau ñeå duy trì hoøa bình doïc theo bieân giôùi. Tin naøy ñaùng leõ phaûi ñöôïc ñaët leân Haõy quan saùt thaät kyõ ñoaïn môû ñaàu. nhöõng nhaân vaät cuï Sau ñaây laø nguyeân vaên moät baøi vieát veà moät cuoäc theå, dieãn ñaït caûm hoïp ñaêng treân moät tôø baùo tieáng Anh taïi Laøo: nghó nhö theá naøo Caùc thieáu nöõ baây giôø huùt thuoác nhieàu hôn Con soá caùc treû vò thaønh nieân, nhaát laø caùc em gaùi, huùt thuoác ñaõ taêng leân, Baùc Só Somchai Pholsena, Giaùm ñoác Trung Taâm Giaùo Duïc Thoâng tin veà Söùc khoeû, tuyeân boá trong moät cuoäc hoïp keùo daøi moät ngaøy taïi khaùch saïn Lao Plaza ñeå soaïn thaûo chính saùch quoác gia veà kieåm soaùt thuoác laù taïi Laøo, toå chöùc vaøo ngaøy 24 thaùng 7. Cuoäc hoïp ñöôïc Toå chöùc Cöùu trôï Phaùt trieån ñôõ ñaàu vaø goàm coù 40 thaønh vieân thuoäc Boä Y Teá vaø caùc cô quan lieân quan tham döï. Moät soá caùc ñaïi dieän cuûa 104
Chöông 13: Caùc cuoäc hoäi hoïp, caùc baøi dieãn vaên, hoïp baùo caùc toå chöùc quoác teá cuõng coù maët, vaø cuoäc hoïp do Thöù Tröôûng Y Teá chuû toïa. Chöông trình goàm coù thaûo luaän vaø baùo caùo veà tình hình thuoác laù chung treân theá giôùi vaø caùc bieän phaùp kieåm soaùt tình hình naøy, cuõng nhö tình hình thuoác laù taïi Laøo vaø caùc bieän phaùp kieåm soaùt taùc haïi cuûa thuoác laù ñoái vôùi söùc khoeû, tin töùc veà nhaäp khaåu vaø thueá ñaùnh vaøo thuoác laù cuøng caùc chieán löôïc vaø chính saùch kieåm soaùt thuoác laù trong töông lai. Trong toång soá dieän tích ñaát ñai cuûa Laøo, 7,500 km vuoâng ñöôïc duøng ñeå troàng thuoác laù. Taïi caùc vuøng ñoâ thò, 25 phaàn traêm ñaøn oâng Laøo vaø 1,5 phaàn traêm phuï nöõ Laøo huùt thuoác. Taïi caùc vuøng noâng thoân, 60 phaàn traêm ñaøn oâng vaø 30 phaàn traêm phuï nöõ Laøo huùt thuoác. 70-90 phaàn traêm ngöôøi huùt thuoác taïi Laøo thuoäc veà caùc nhoùm daân toäc ít ngöôøi. Laøo coù hai xöôûng saûn xuaát thuoác laù mang nhaõn hieäu Adeng vaø Dokmaydeng. Hai coâng ty nhaäp caûng thuoác laù 555 vaø Marlboro. Ñoaïn môû ñeà noùi muïc ñích cuûa cuoäc hoïp laø ñeå baøn soaïn chính saùch kieåm soaùt thuoác laù ñieáu. Nhöng trong baøi khoâng coù gì ñeå cho ñoäc giaû bieát laø cuoäc hoïp ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng gì. Neáu ñaõ coù chính saùch thì ñoù laø gì? Baát cöù moät chính saùch môùi naøo ñeàu aûnh höôûng ñeán nhieàu ngöôøi. Neáu cuoäc hoïp khoâng ñaït ñöôïc moät chính saùch, taïi sao khoâng? Ñoaïn môû ñeà ñuùng ñöôïc moät chuùt; ñoù laø ñeà caäp ñeán moät lôøi tuyeân boá ñaùng löu yù trong cuoäc hoïp. Nhöng döõ kieän naøy khoâng ñöôïc giaûi thích trong phaàn sau cuûa baøi. Taïi sao laïi coù theâm treû em gaùi huùt thuoác? Con soá gia taêng naøy laø bao nhieâu? Cuoäc hoïp coù baøn ñeán bieän phaùp kieåm soaùt söï gia taêng hay khoâng? Baøi vieát cho ñoäc giaû bieát veà lòch trình cuoäc hoïp, nhöng khoâng noùi gì ñeán caùc quan ñieåm chính ñöôïc neâu leân trong cuoäc hoïp. Lieäu caùc nhaân vaät döï hoïp ñaõ ñoàng yù hay khoâng veà vaán ñeà ñöôïc neâu ra vaø veà caùc 105
Chöông 13: Caùc cuoäc hoäi hoïp, caùc baøi dieãn vaên, hoïp baùo bieän phaùp kieåm soaùt vaán ñeà naøy? Baøi vieát cho chuùng ta vaøi döõ kieän veà tyû leä ngöôøi huùt thuoác vaø teân caùc loaïi thuoác huùt. Nhöng boái caûnh chính ñaõ khoâng ñöôïc noùi ñeán: chính saùch kieåm soaùt thuoác laù hieän nay laø gì? Toaøn caûnh vaán ñeà ra sao: taïi sao chính phuû laïi ñoái phoù vôùi vaán ñeà trong luùc naøy? Baây giôø haõy nhìn vaøo baøi sau ñaây veà moät cuoäc hoïp ngoaïi giao lôùn, khoù ñöa tin hôn vaø phöùc taïp hôn ñeå vieát thaønh tin. Ghi nhaän caùch ngöôøi vieát söû duïng söï hieåu bieát veà boái caûnh, caùc lôøi nhaän ñònh trong cuoäc hoïp, vaø caùc cuoäc phoûng vaán vôùi caùc nhaân vaät döï hoïp sau buoåi hoïp ñeå cho thaáy moät hình aûnh coù yù nghóa vaø toaøn dieän veà nhöõng gì ñaõ xaåy ra. Phoùng vieân naøy trích lôøi baåy nguoàn tin, vöøa neâu ñích danh vöøa khoâng. Theâm vaøo ñoù, anh phoûng vaán nhieàu nguoàn tin khaùc trong ngaøy ñeå tìm hieåu veà nhöõng gì ñaõ xaåy ra vaø yù nghóa nhö theá naøo. Baøi vieát troâi chaåy vaø hôïp lyù töø ñeà taøi naøy sang ñeà taøi khaùc, töø chuû ñeà quan troïng nhaát ñeán ít quan troïng nhaát. Phoùng vieân saép xeáp cho taát caû caùc chi tieát coù lieân quan ñeán nhau vaøo moät choã. Anh traû lôøi moät caùch maïch laïc cho moïi caâu hoûi ngöôøi ñoïc coù theå neâu leân. Taát nhieân, ñeå coù theå saép xeáp moät baøi vieát hay, ngöôøi phoùng vieân phaûi ñoïc roäng vaø naém chaéc vaán ñeà. Hoa Kyø traán an caùc ñoàng minh raèng hoï cam keát theo ñuoåi an ninh taïi Chaâu AÙ vaø caûi thieän quan heä vôùi Trung Quoác HANOI, Vietnam (AP)-Hoa Kyø vaø Ñoaïn môû ñaàu goàm hai caâu ñeå Trung Quoác traán an caùc quoác gia Chaâu töôøng thuaät hai ñieåm ñaùng löu AÙ vaø Chaâu AÂu taïi cuoäc hoïp veà an ninh yù veà maët tin töùc: cuoäc hoïp ñaït hoâm thöù tö raèng hoï seõ coá gaéng chaám döùt nhöõng caêng thaúng gaàn ñaây. Nhöng ñöôïc gì vaø khoâng ñaït ñöôïc gì. dieãn ñaøn naøy ñaõ khoâng thuyeát phuïc Haõy ñeå yù: caùc ñieåm naøy ñöïôc ñöôïc Baéc Trieàu Tieân môû laïi caùc cuoäc trình baày roõ raøng vaø giaûn dò. ñaøm phaùn. 106
Chöông 13: Caùc cuoäc hoäi hoïp, caùc baøi dieãn vaên, hoïp baùo Ngoaïi Tröôûng Trung Quoác, oâng Caùc ñoaïn naøy, trong ñoù coù Tang Jiaxuan, noùi, nöôùc oâng ñaùnh giaù moät lôøi trích daãn chính yeáu, cao moái quan heä vôùi Hoa Kyø vaø seõ noã boå sung cho phaàn ñaàu cuûa löïc cuøng vôùi Washington ñeå baûo ñaûm ñoaïn môû ñaàu. hoaø bình vaø oån ñònh trong vuøng. Moät ñoäc giaû caån thaän seõ laäp ‘Sau moät thôøi gian khoù khaên gaây töùc hoûi: Dieãn ñaøn vuøng chuù yù cho toaøn theá giôùi, moái quan heä ASEAN laø gì? Cho ñeán ñoaïn Trung Quoác- Hoa Kyø nay ñang treân ñaø naøy, ñoäc giaû chæ bieát ñoù laø phaùt trieån’, oâng Tang noùi trong moät baøi moät cuoäc hoïp veà an ninh. dieãn vaên tröùôc Dieãn Ñaøn Khu vöïc (ASEAN). Phoùng vieân naøy laäp töùc traû lôøi Dieãn ñaøn naøy do Hieäp Hoäi Caùc caâu hoûi ñoù. Ñieàu naøy cuõng Nöôùc Ñoâng Nam AÙ ASEAN goàm 10 giuùp boå sung theâm cho ñoaïn thaønh vieân baûo trôï, vôùi söï tham gia cuûa môû ñaàu. (caùc nöôùc Chaâu AÙ vaø Hoa Kyø, Trung Quoác, Nga, Haøn Quoác, lieân hieäp Chaâu AÂu). Lieân Hieäp Chaâu AÂu vaø caùc nöôùc khaùc, Baéc Trieàu Tieân tham döï vôùi tö caùch Phoùng vieân naøy ñaõ boå sung quan saùt vieân. cho ñoaïn môû ñaàu baèng lôøi nhaän xeùt cuûa Trung Quoác, Ngoaïi tröôûng Hoa Kyø, oâng Colin baây giôø anh boå sung theâm Powell, baûo ñaûm vôùi caùc nöôùc döï hoïp baèng nhöõng lôøi tuyeân boá cuûa raèng Hoa Kyø ñaët öu tieân cho moái quan phía beân kia, Hoa Kyø. Anh heä vôùi Trung Quoác vaø vôùi vuøng Chaâu AÙ khoâng phoûng vaán ñöôïc oâng Ù- Thaùi Bình Döông noùi chung, moät nhaø Powell cho baøi vieát, nhöng ñaõ ngoaïi giao ASEAN cho bieát. hoûi caùc nhaân vaät döï hoïp khaùc Trong moät cuoäc gaäp gôõ vôùi Ngoaïi veà nhöõng gì oâng noùi. tröôûng Thaùi Surakiart Sathirathai, oâng Powell nhaán maïnh raèng ‘Hoa Kyø tieáp Boái caûnh naøy toái quan troïng tuïc gaén boù vôùi vuøng naøy vaø chính ñeå cho ngöôøi ñoïc hieåu caâu quyeàn Myõ raát chuù yù ñeán Chaâu AÙ’ Phaùt chuyeän. Noù cho ñoäc giaû thaáy ngoân vieân Thaùi lan Norachit taàm quan troïng cuûa nhöõng gì Singhaseni noùi. ñaõ ñöôïc ghi nhaän ôû ñoaïn môû ñeà: ñoù laø Trung Quoác vaø Hoa Moái quan heä Trung Quoác-Hoa Kyø Kyø ñang tìm caùch caûi thieän ñaõ bò xaáu ñi trong nhöõng thaùng gaàn ñaây quan heä. Boái caûnh vaén taét vaø vì vuï caùc hoïc giaû Trung quoác cö truù taïi giaûn dò, ñuû ñeå hieåu caâu Hoa Kyø bò keát toäi giaùn ñieäp, tranh chaáp chuyeän. veà moät chieác maùy bay do thaùm, ñeà nghò 107
Chöông 13: Caùc cuoäc hoäi hoïp, caùc baøi dieãn vaên, hoïp baùo laäp moät heä thoáng phoøng thuû teân löûa cuûa Hoa Kyø vaø caùc vaán ñeà nhaân quyeàn. Hai ñoaïn naøy giaûi thích veà toaøn caûnh vaø caâu hoûi :’’thì ‘Chuùng toâi muoán thaáy Hoa Kyø vaø sao’’-caûi thieän quan heä giöõa Trung Quoác tieáp tuïc caùc cuoäc thaûo Trung Quoác vaø Hoa Kyø coù yù luaän ngoaïi giao bình thöôøng, vaø ñoù coù nghóa gì ñoái vôùi Ñoâng Nam AÙ. veû laø xu höôùng hieän nay, chuùng toâi nhaát möïc hoan ngheânh tieán trieån naøy’ Norachit noùi khi ñöïôc hoûi veà laäp tröôøng cuûa caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ. Caû hai nöôùc Hoa Kyø vaø Trung Quoác ñeàu giöõ caùc vai troø kinh teá vaø an ninh then choát taïi Chaâu AÙ, nôi treân moät nöûa tyû ngöôøi sinh soáng vaø coù moät soá ñöôøng bieån quan troïng nhaát theá giôùi. Baéc Trieàu Tieân tham gia cuoäc hoïp Baây giôø phoùng vieân naøy veà an ninh do ASEAN baûo trôï laàn naøy giôùi thieäu phaàn thöù nhì laø laàn thöù nhì, tuy nhieân, laàn naøy, ngoaïi cuûa ñoaïn môû ñeà. tröôûng Paek Nam Sun ñaõ töø choái ñeán döï vaø chæ cöû moät vieân chöùc caáp thaáp, Hur Jong, thay maët oâng. Vì theá. ñaõ khoâng coù cuoäc gaäp gôõ naøo giöõa Hoa Kyø vaø Baéc Trieàu Tieân trong hoäi nghò naêm nay. Ong Hur ñaõ laøm tieâu tan moïi hy voïng veà vieäc nhanh choùng môû laïi caùc cuoäc thaûo luaän giöõa Baéc Trieàu Tieân vôùi Hoa Kyø vaø Haøn Quoác. ‘Hoï nhaát quyeát cho raèng Hoa Kyø ñaõ Hai caâu naøy tröïc tieáp ñaët moät soá ñieàu kieän naøo ñoù vaøo vieäc boå sung cho ñoaïn môû ñeà. môû laïi caùc cuoäc ñaøm phaùn’, Toång thö kyù cuûa ASEAN, Rodolfo Severino, noùi khi nhaéc laïi nhöõng lôøi tuyeân boá cuûa oâng Hur taïi cuoäc hoïp veà an ninh. ‘Hoa Kyø noùi khoâng phaûi nhö vaäy, hoï 108
Chöông 13: Caùc cuoäc hoäi hoïp, caùc baøi dieãn vaên, hoïp baùo khoâng ñaët ra baát kyø moät ñieàu kieän naøo. Moät phoùng vieân gioûi bao giôø Hoï chæ chôø xem Baéc Trieàu Tieân traû lôøi cuõng tìm caùch cho thaáy caû hai ra sao veà ñeà nghò ñaøm phaùn’, oâng maët cuûa vaán ñeà. Anh tìm ñöïôc Severino noùi. caâu traû lôøi naøy baèng caâu hoûi: Hoa Kyø phaûn öùng ra sao vôùi ‘Baéc Trieàu Tieân tieáp tuïc giöõ im laëng quan ñieåm cuûa Baéc Trieàu Tieân? sau khi caùc nöôùc khaùc trong hoäi nghò baày toû hy voïng môû laïi cuoäc ñaøm phaùn giöõa Haøn Quoác vaø Baéc Trieàu Tieân’, oâng Severino noùi. Thaät vaäy, ‘hoï coù quan ñieåm tieâu cöïc veà vaán ñeà ñaøm phaùn’, moät vieân chöùc Haøn Boå sung theâm cho ñoaïn môû ñeà. Quoác noùi nhöng yeâu caàu ñöôïc daáu teân. Ngay caû ngoaïi tröôûng Trung Quoác oâng Tang cuõng noùi, oâng seõ ‘raát vui möøng khi thaáy moái quan heä giöõa Baéc Trieàu Tieân vôùi caùc nöôùc khaùc ñöôïc caûi thieän.’ Theâm boái caûnh ñeå giuùp ñoäc giaû hieåu caâu chuyeän. Cuoäc Söï coù maët cuûa Baéc Trìeàu Tieân trong hoïp thaønh coâng tröùôc ñaây cuoäc hoïp veà an ninh caùch ñaây moät naêm veà vaán ñeà Trieàu Tieân, ñaõ giuùp khai thoâng quan heä vôùi Hoa Kyø nhöng laàn naøy thì vaø Haøn Quoác. Ñoù cuõng laø khi Baéc khoâng. Caâu chuyeän Trieàu Tieân toû ra côûi môû moät caùch hieám chính nay ñaõ ñaày ñuû. thaáy vôùi theá giôùi beân ngoaøi töø sau cuoäc chieán tranh giöõa nöôùc coäng saûn naøy vôùi mieàn Nam trong thaäp nieân 1950. Cuoäc hoïp veà an ninh cuõng khoâng Ngöôøi vieát baây giôø chuyeån ñaït ñöïôc maáy tieán boä trong moät vaán ñeà sang caùc dieãn bieán khaùc keùm an ninh khaùc taïi Chaâu AÙ-cuoäc tranh quan troïng hôn cuûa cuoäc hoïp. chaáp veà caùc ñaûo trong Bieån Ñoâng. Caâu ‘’cuõng khoâng ñaït ñöïôc Nhöõng tuyeân boá veà chuû quyeàn traùi maáy tieán boä veà moät vaán ñeà ngöôïc nhau cuûa Trung Quoác vaø nhieàu khaùc..’’ taïo ra moät söï chuyeån nöôùc trong hieäp hoäi ASEAN ñaõ gaây ra moät höôùng kheùo leùo sang moät chuû vaøi cuoäc ñuïng ñoä trong nhöõng naêm qua. ñeà khaùc. Boái caûnh vaø taàm quan troïng ñöôïc vieát roõ raøng Caùc nöôùc naøy ñang thöông löôïng vaø giaûn dò. moät thoûa thuaän veà ‘quy taéc öùng xöû’ 109
Chöông 13: Caùc cuoäc hoäi hoïp, caùc baøi dieãn vaên, hoïp baùo Caùc dieãn bieán trong ngaøy veà Bieån Ñoâng ñeå traùnh ñuïng ñoä theâm nöõa ñeà taøi naøy ñöïôc töôøng thuaät nhöng vaãn coøn baát ñoàng yù kieán veà moät laïi: taïi sao tieán boä bò khöïng soá caùc vaán ñeà, trong ñoù coù dieän tích laïi vaø nhöõng giaûi phaùp coù khu vöïc aùp duïng caùc quy taéc ñoù, ngoaïi theå?. tröôûng Vieät Nam, oâng Nguyeãn Dy Nieân, chuû toïa cuoäc hoïp, noùi nhö vaäy. OÂng noùi caùc nöôùc naøy ñang xem xeùt ñeà nghò cuûa Phi Líp Pin ñeå phaù vôõ beá taéc hieän nay. Trong cuoäc hoïp, caùc nöôùc, keå caû Lieân minh Chaâu AÂu ñaõ noùi raèng hoï phaûn ñoái caùc keá hoaïch laäp moät heä Phoùng vieân vieát tieáp ñeán moät thoáng phoøng thuû teân löûa, ngoaïi tröôûng chuû ñeà phuï: ñeà taøi naøy keùm Bæ Louis Michel, ñaïi dieän cho Lieân quan troïng hôn cuoäc tranh minh Chaâu AÂu noùi. chaáp treân bieån Ñoâng vì nhöõng lôøi phaûn ñoái veà ‘Chuùng toâi phaûi noùi chuyeän vôùi Hoa heä thoáng phoøng thuû Kyø veà heä thoáng phoøng thuû teân löûa naøy teân löûa cuûa Hoa Kyø vì laøm nhö vaäy coù theå taïo aûnh höôûng ñaõ ñöôïc caùc phöông xaáu ñeán tieán trình giaûi giaùp vuõ khí’, tieän truyeàn thoâng oâng Michel noùi vôùi caùc phoùng vieân. noùi ñeán tröôùc ñaây. Trong baøi dieãn vaên cuûa oâng, Ngoaïi tröôûng Tang Jiaxuan caûnh caùo laø heä thoáng phoøng thuû teân löûa seõ laøm haïi ñeán hoaø bình vaø oån ñònh trong khu vöïc. Noù seõ chaúng coù lôïi gì ñeán loøng tin vaø hôïp taùc giöõa caùc quoác gia’, oâng noùi. Hoäi Nghò Hoäi nghò thöøông khoù töôøng thuaät. Thoâng thöøông caùc hoäi nghò do caùc hoïc giaû, caùc cô quan phi chính phuû (NGO), caùc nhoùm chuyeân moân vaø caùc chính phuû toå chöùc. Phaàn lôùn laø ñeå hoï trao ñoåi quan ñieåm vaø khoâng coù maáy bieän phaùp hoaëc thaäm chí khoâng coù bieän phaùp naøo ñöôïc thoâng qua. Neáu hoäi nghò coù moät dieãn giaû chính, nhöõng lôøi 110
Chöông 13: Caùc cuoäc hoäi hoïp, caùc baøi dieãn vaên, hoïp baùo nhaän ñònh cuûa oâng hay baø ta seõ laø troïng taâm cho baøi vieát cuûa baïn. Neáu nhieàu ngöôøi tham döï ñöa ra caùc giaûi phaùp cho moät vaán ñeà, ñoù coù theå laø troïng taâm cho baøi vieát. Haõy noùi chuyeän vôùi caùc nhaân vaät döï hoïp khi hoäi nghò giaûi lao. Yeâu caàu hoï noùi roõ theâm veà caùc yù kieán cuûa hoï. Hoûi hoï xem phaûi laøm gì veà moät vaán ñeà naøo ñoù. Caùc hoäi nghò khoâng phaûi luùc naøo cuõng ñem laïi caùc baøi vieát hay, nhöng laø nôi toát ñeå gaäp caùc chuyeân gia vaø noùi chuyeän veà caùc yù vieát baøi. Cuõng gioáng nhö khi ñöa tin veà caùc cuoäc hoïp, baïn neân traùnh caùc ñoïan môû ñeà lieät keâ teân tuoåi, nôi choán vaø thôøi ñieåm. Nhö trong baøi sau ñaây trích töø moät tôø baùo tieáng Vieät: Hoäi nghò ñieåm laïi chieán dòch hai naêm (1999- 2000) choáng ma tuùy vaø caùc teä naïn xaõ hoäi trong phong traøo lao ñoäng do Lieân Ñoaøn Lao Ñoäng Vieät Nam (LÑLÑVN) toå chöùc, vöøa keát thuùc taïi Quaûng Trò, vaøo ngaøy 20 thaùng 3. Sau ñoù, baøi vieát naøy trích lôøi moät vieân chöùc haøng ñaàu noùi teä naïn ma tuùy vaø caùc ‘teä naïn xaõ hoäi’ ñaõ khoâng giaûm vì moät soá thaønh vieân nghieäp ñoaøn khoâng caûm thaáy phaûi haønh ñoäng caáp baùch. OÂng ñeà nghò caùc bieän phaùp söûa ñoåi. Caùc ñeà nghò naøy neân ñöôïc ñaët vaøo ñoaïn môû ñeà. Caùc baøi dieãn vaên vaø hoïp baùo Tìm caùch caân ñoái Haõy luoân luoân nhôù raèng dieãn giaû thöôøng coù moät muïc ñích roõ reät naøo ñoù cho baøi dieãn vaên hoaëc cho cuoäc hoïp baùo. Dieãn giaû coù moät ñieàu gì ñoù caàn phoå bieán cho coâng chuùng qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng. Hoï coù theå ñeà cao moät chính ñaûng hay moät saûn phaåm naøo ñoù. Cuõng khoâng sao. Caùc phoùng vieân gioûi bieát raèng hoï môùi chæ ñöïôc bieát coù moät chieàu trong caâu chuyeän. Baïn neân saün saøng hoûi dieãn giaû 111
Chöông 13: Caùc cuoäc hoäi hoïp, caùc baøi dieãn vaên, hoïp baùo nhöõng caâu hoûi hay ñeå tìm hieåu theâm vaø ñeå hoûi vaën laïi nhöõng ñieàu dieãn giaû noùi. Thoâng thöøông, dieãn giaû traû lôøi baïn, ngoaøi nhöõng gì hoï soaïn saün, vaø ñoù seõ laø troïng taâm cho baøi vieát cuûa baïn. Neáu dieãn giaû bình luaän veà moät vaán ñeà gaây tranh caõi naøo ñoù, baïn cuõng phaûi vieát caû lôøi bình luaän cuûa caùc ñoái thuû cuûa hoï hoaëc cuûa caùc chuyeân gia hay cuûa nhöõng ngöôøi trong hoäi tröôøng khoâng ñoàng yù vôùi hoï vaøo baøi vieát cuûa baïn. Ñaáy laø ñeå caân ñoái baøi vieát. Chuù troïng vaøo ñieåm: ai noùi gì Caùc baøi vieát veà caùc baøi dieãn vaên hoaëc Ñöøng ngaïi hoûi vaën caùc cuoäc hoïp baùo neân bao goàm: laïi dieãn giaû * Ai noùi (teân, chöùc vuï vaø cô quan) * Dieãn giaû noùi gì (ñieåm chính), keøm theo moät vaøi lôøi trích hay * Baøi dieãn vaên hoaëc cuoäc hoïp baùo dieãn ra ôû ñaâu, khi naøo * Ai nghe (khaùn giaû), hoï phaûn öùng ra sao * Nhöõng lôøi bình luaän, phaûn öùng cuûa nhöõng ngöôøi khaùc ñoái vôùi vaán ñeà naøy. Ñoaïn môû ñeà neân chuù troïng vaøo hai ñieåm ñaàu tieân: ai noùi gì? Nhieàu khi ñoaïn môû ñaàu trong caùc baøi vieát veà caùc baøi dieãn vaên vaø hoïp baùo keå teân dieãn giaû, khi naøo, ôû ñaâu vaø vôùi ai. Nhöng laïi queân noùi ñeán ñieåm ngöôøi naøy noùi gì laø chính yeáu. Haõy töï hoûi: Ñieàu quan troïng nhaát hay ñaùng löu yù nhaát dieãn giaû naøy noùi ñeán laø gì? Chaúng haïn: lieäu dieãn giaû coù ñöa ra giaûi phaùp môùi cho moät vaán ñeà naøo ñoù hay khoâng? Lieäu oâng hay baø ta coù bình luaän gì veà moät chuyeän gaây tranh caõi khoâng? Ñaët nhöõng ñieàu naøy leân ñaàu. 112