Cẩm nang nuôi chó part 8

Chia sẻ: Asfj Asfhjk | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

137
lượt xem 52
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sai : Chó nhà bạn thích gặm xương ,và thường cho chó gặm những cũng xương thừa khi ta ăn xong. Đúng xương chính là tai họa đối với loài chó. vì xương sẽ làm cho chúng không thể tiêu hóa và hấp thụ được,xương có thể gây nên chứng táo bón, tắc ruột … Đặc biệt nguy hiểm là các loại xương ống, nhất là những loại như xương gà, có thể vỡ ra thành những mảnh sắc nhọn chọc thủng ruột. Ngoài ra, gặm xương còn làm cho bộ răng chó chóng bị mòn, gẫy, vỡ...Tốt nhất hay mua...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cẩm nang nuôi chó part 8

- Dùng các thu c tr l c, tr s c, nuôi dư ng t t. N u có đi u ki n ta có th truy n máu cho chó. V. Phòng b nh Thư ng xuyên chăm sóc và nuôi dư ng chó m t cách chu đáo, cho ăn no, đ ch t, gi u chó s ch s , không cho chó lành ti p súc v i chó m và b s t xu t huy t. C n di t, tr ve, r n, b chó m t cách tích c c vì hi n nay chưa có vacxin và huy t thanh đ c tr đ phòng tr b nh này. B nh xo n khu n ( Leptospirosis ) I.Đ c đi m - B nh xo n khu n là b nh chung gi a ngư i, gia súc và các loài đ ng v t hoang dã. - th c p tính chó bi u hi n s t trong th i gian ng n, viêm d dày, ru t ch y máu, viêm loét mi ng, đôi khi vàng da và xu t hi n tri u ch ng th n kinh. Trong thiên nhiên truy n b nh Leptospirosis ch y u nh ng con v t mang trùng Leptospira và tr thành ngu n th i Leptospira trong th i gian dài - B nh xo n khu n c a các loài đ ng v t và ngư i có th chéo sang nhau. - Nh ng đ ng v t ng m nh m có th mang xoăn khu n (Leptospira) su t đ i, chúng liên t c bài xu t vi trùng ra môi trư ng theo đư ng nư c ti u làm ô nhi m ngu n nư c và th c ăn, và t đó Leptospira s truy n vào cơ th chó cũng như các loài gia súc khác, trong đi u ki n nh t đ nh phát sinh thành b nh xo n khu n (Leptospirosis). II. Tri u ch ng Th xu t huy t: thư ng x y ra chó trư ng thành. B nh x y ra đ t ng t. Chó s t cao (40,5 - 41,50C), b ăn, hai chân sau y u, có trư ng h p xung huy t k t m c m t. Sang ngày th hai nhi t đ gi m xu ng (37 - 380C). Chó rũ, khó th , b ăn, khát nư c, có trư ng h p nôn m a. Trong ngày th 2 và th 3 niêm m c mi ng có nh ng n t xung huy t, sau này tr thành ho i t , mi ng th ra mùi hôi. th i kỳ sau c a b nh, chó rũ hoàn toàn, run cơ b p, đau vùng b ng khi s n n con v t, nôn ra máu, ch y máu mũi, g y r t nhanh, da khô, m t lõm, viêm k t m c, thân nhi t h dư i m c bình thư ng, chó khó th r i ch t. chó con th y nh ng ch m xu t huy t ngoài da. Con v t b táo bón, nư c ti u ít, phù m t, sưng các h ch vùng c . B nh kéo dài 2 - 3 ngày, có khi 5 - 10 ngày. T l t vong 65 - 90%. Th vàng da: thư ng x y ra chó con. B nh thư ng phát tri n t t cho đ n khi vàng da. M c đ vàng da tăng và ph thu c vào m c đ n ng c a b nh. Thân nhi t lúc đ u cao, khi xu t hi n vàng da nhi t đ gi m xu ng th p. Chó rũ như th xu t huy t. Khi b nh phát tri n s rũ càng tăng lên. Trong m t s trư ng h p b nh x y ra đ t ng t. B nh nh thư ng th y chó trư ng thành. H u qu gây viêm k t m c. T l t vong 40 - 60%.
III.Ch n đoán C n ch n đoán phân bi t v i trư ng h p ng đ c th c ăn do n m m c ( trư ng h p này cũng có tri u ch ng như b nh xo n khu n (Leptospirosis). IV. Đi u tr + Kháng huy t thnh Leptospira bao g m nh ng serotyp Leptospira mà chó b nhi m. Tiêm dư i da 10 - 30ml tuỳ theo l a tu i và tr ng lư ng con v t. + Tiêm k t h p v i Streptomyxin 10mg/kg th tr ng, Penixilin 10.000UI/kg, tiêm liên t c trong 7 ngày. + Cho u ng Tetraxylin và Cloramphelicol. + R a d dày và ru t, khi nôn có th cho u ng thu c mu i t y. Khi đau d dày cho u ng c n thu c phi n, đư ng Glucoza và thu c tr tim. + R a xoang mi ng b ng thu c tím loãng. Trư ng h p léot mi ng ph i r a b ng Iot glixerin. Khi có d ch Leptospirosis x y ra thì vi c làm tích c c nh t là tiêm vacxin Leptospira c a chó cho toàn b chó kho trong vùng có b nh. B nh giun đũa (Ascariasis) I. Đ c đi m - B nh gây nhi u thi t h i cho chó con t 1 - 4 tháng tu i. - Chó con sau khi sinh đã mang s n m m b nh trong cơ th . Đ n 21 ngày tu i thì gây thành b nh n ng chó con. - B nh giun đũa ch y u phát ra và gây tác h i chó con t 20 ngày đ n 3 tháng tu i và có tr ng lư ng t 2 - 5 kg. II.Tri u ch ng Chó con m c b nh giun đũa có bi u hi n tri u ch ng lâm sàng như sau: + Thân g y còm, lông xù, b ng phình to như b ng cóc, th nh tho ng t ng đo n ru t n i lên nhu đ ng. S tay n n vào đ y có c m giác c ng. + Chó đi a phân s n s t màu xám tr ng, th i kh m. Xung quanh l h u môn, lông b dính b t phân. + Chó đau b ng, do v y thu ng kêu và có hi n tư ng đi lùi l i phía sau. Đa s chó b suy ki t d n r i ch t. IV. Bi n pháp phòng tr - Dùng thu c t y giun đũa cho chó: dùng piperazin ho c Levamison ho c Lopatol lư ng tr n l n v i th c ăn hay nư c đư ng cho chó u ng hay ăn vào bu i sáng. - Đ phòng tr b nh giun đũa m t cách có h th ng nên t y phòng theo qui trình sau: - Khi chó con 2 tu n tu i đ n 25 ngày tu i t y l n đ u. - Chó con 1 tháng tu i t y l n 2. - Chó 6 tu n tu i t y l n 3. Sau đó c 3 tháng t y 1 l n.
* Phác đ ch a b nh cho con b b nh th n ng - Dùng thu c t y giun - Dùng thu c tr s c, tr l c (thu c tr tim k t h p v i VTM B1 và VTM B12) - Truy n dung d ch sinh lý m n ng t ho c dung d ch Ringerlactat cho chó. - Trên th c ti n Vi t Nam, chó con thư ng m c b nh nhi u lo i giun tròn (giun đũa, giun móc, giun tóc). Lúc này c n dùng các thu c m nh hơn như Mebenvet, Mebendazole). B nh giun móc (Ancylost omatosis) I. Đ c đi m - B nh giun móc là m t trong nh ng b nh giun tròn gây thi t h i nhi u nh t cho chó. - Chó nhi m b nh giun móc th hi n các bi u hi n lâm sàng đ c trưng: thi u máu, viêm ru t c p và mãn tính có kèm theo ch y máu ru t. - Đ c bi t chó non t 2 - 4 tháng tu i. Khi m c b nh thì chó ch t v i t l cao (50 - 80%). B nh gây h i nghiêm tr ng chó c nh (chó Berger, Fok, chó nh t). - B nh giun móc x y ra quanh năm chó, nhưng thư ng g p b nh nhi u nh t cu i mùa xuân và mùa thu nư c ta, là th i gian có mưa nhi u, m ư t, th i ti t m áp. II. Tri u ch ng Chó b b nh giun móc hai th : C p tính và mãn tính + Th c p tính: Thư ng th y chó non khi c m nhi m n ng. Th này làm cho chó b nh ch t v i t l cao. Đ c bi t chó dư i 4 tháng tu icó th ch t 60 - 100%. Chó b nh th hi n: nôn m a liên t c, có khi nôn ra máu, b ăn ho c ăn r t ít, a ch y d d i, phân có l n máu màu cà phê (nâu s m ) ho c màu đen, có d ch nh y và có mùi tanh kh m. Chó thư ng ch t do m t máu, m t nư c nên r i lo n ch t đi n gi i trong máu, tru tim m ch và ki t s c. + Th m n tính: tri u ch ng th hi n b nh m n tính cũng gi ng như th c p tính, nhưng th hi n nh hơn và th i gian dài hơn. M t tháng sau khi nhi m u trùng, chó th hi n h i ch ng thi u máu, ch y máu ru t, nhưng sau 2 - 3 tháng nh ng tri u ch ng này m t d n. Trong đi u ki n v sinh, chăm sóc chó đư c t t, dinh dư ng đ ch t có th làm cho chó kh i b nh hoàn toàn. III. Đi u tr 1.Th b nh c p tính: Nguyên t c đi u tr : Ph i t y giun móc cho chó b nh k t h p v i bi n pháp tr s c, đi u tr viêm ru t. + T y giun móc: Dùng Mebenvet v i li u 0,6 - 1g/kg th tr ng c a chó, ho c Mebendazol d ng viên theo li u: 60mg/1kg th tr ng. + Đi u tr viêm ru t: Có th dùng 1 trong s nh ng kháng sinh: Tetraxylin, Neomycin, , Kanamycin, Norfloxaxin, Enrofloxaxin. + Ch ng ch y máu: Dùng vitamin K, Pamba, Rutin C.
+ Tr s c tr l c: Truy n nư c sinh lý m n ng t; Cho u ng dung d ch Oresol; tiêm spatein ho c Cafeinnatribenzoat đ ch ng r i lo n đi n gi i và tru tim m ch. 2. Th mãn tính ho c không có tri u ch ng lâm sàng: bi n pháp ch y u là t y giun móc cho chó. Có th dùng 1 trong các lo i thu c sau: - Mebenvet b t: Dùng 0,6 - 1g/1kg th tr ng. Chia li u thu c cho chó u ng vào 2 - 3 bu i sáng. - Mebendazol (Vermox ): Dùng li u 60mg/1kg th tr ng. Chia li u này cho chhó u ng vào 2 - 3 bu i sáng. - Thiabendazol: Dùng li u 80 - 100mg/1kg th tr ng. Chia li u thu c cho chó u ng vào 2 bu i sáng. Sau khi cho chó u ng thu c 30 - 40 phút m i cho chó ăn. IV.Phòng b nh Th c hi n nghiêm kh c các bi n pháp sau: - Đ nh kỳ 3 - 4 tháng ki m tra phân chó 1 l n. Khi phát hi n th y có tr ng giun móc thì ph i t y ngay cho chó. N u không có đi u ki n ki m tra phân thì c 4 tháng t y giun cho chó 1 l n. - Đ m b o v sinh và đ nh kỳ t y u chu ng nuôi, nơi chăn th chó (Đ i v i các cơ s nuôi chó t p chung ). - Nuôi dư ng và chăm sóc chó chu đáo đ năng cao s c đ kháng v i b nh d ch nói chung và b nh giun móc nói riêng. - Cho chó ăn u ng s ch s đ ngăn ng a nhi m m m b nh ( u trùng giun móc ). B nh gh do Sarcoptes scabiei var. canis. (Sarcoptes scabiei var. canis) I. Đ c đi m - Vi t Nam, b nh gh này đã th y chó Becgie, chó Nh t, chó Fok, - Trên chó thư ng th y có 2 lo i b nh gh : + B nh gh da do gh : Sarcoptes canis. + B nh gh bao lông do gh : Demodex canis. - B nh gh làm cho chó ng a ngáy khó ch u su t ngày đêm, ăn ng không yên, g y còm sút cân. N u không đư c ch a ch y k p th i thì kh p cơ th chó b r ng tr i lông, k phát do các vi trùng sinh m khi n cho da chó b b nh dày, c m sưng m ng m . B nh n ng làmcho chó b suy ki t và trúng đ c máu mà ch t. II. Tri u ch ng Chó luôn luôn b ng a ngáy, khó ch u cho nên ph i đưa chân lên gãi ho c l y răng c n, g m vào nh ng ch ng a ngáy, làm cho d ch r ch y ra, ít lâu sau khô l i đông k t thành v y, r ng lông, da s n sùi dày c m. N u b i nhi m do các vi trùng sinh m Staphylococcus gây nên thì m n tr thành m đ c, sau khi bi n thành màu s m, hay màu nâu xám, khi chó ng a gãi, các m n này v ra, sau k t l i thành v y. III. Ch n đoán
Nên ti n hành vi c ch n đoán t ng h p, m t m t căn c vào các tri u ch ng lâm sàng k t h p v i tình hình lưu hành b nh t i m i nơi cơ s , m t khác c n ti n hành xét nghi m phân tích m u v t b nh ph m trong phòng thí nghi m đ tìm ra b nh nguyên mà kh ng đ nh b nh gh . IV. Đi u tr Có th dùng m t s lo i thu c sau 1.D ng thu c bôi t m gh Dipterex pha thành dung d ch 0,5 - 1% bôi lên các vùng da b gh thân mình chó. Cách 2 - 3 ngày đ n 5 ngày bôi 1 l n. B nh n ng toàn thân thì t m cho chó b ng dung d ch 0,5 Dipterex. Trư c khi t m thu c, hãy t m cho chó b ng nư c b k t, l y bàn ch i kỳ c v y m m bong ra, r i l y khăn lau ráo b t nư c đi, cu i cùng m i t m cho chó b ng dung d ch Dipterex. Trong quá trình bôi ho c t m thu c, c n gi mõm chó l i, bu c xích, tránh không đ chó li m, u ng ph i thu c. 2. Bôi các lo i d u: d u nh n, d u ch y máy… d u này làm vít các l th làm cho gh thi u oxy mà ch t d n đi. 3. D ng thu c bôi: cho 2 ph n b ng nhau nư c vôi trong + b t lưu huỳnh, đun sôi đ ngu i, ch t l y l p nư c trên màu vàng rơm, đem bôi vào các vùng da b b nh. 4.D ng thu c bôi D.E.F: bôi trên vùng da có b nh tích gh tuỳ theo m c đ n ng nh , có th dùng 50% ho c nguyên ch t. Pha loãng 50% b ng c n. 5. Các cây c thu c nam: dùng các lá cây có ch t đ ng, chát như lá đào, lá b ch đàn, ng d i, răm d i…đun thành nư c đ c t m cho chó. L y bã lá kỳ c vào vùng b gh thì chó s kh i b nh nhanh hơn. Ho c dùng nư c thu c lào t m cho chó b nh. B nh gh bao lông (Demodex canis) I. Đ c đi m -B nh gh bao lông hay còn g i b nh gh do Demodex canis là lo i b nh gh thư ng xuyên g p chó. - Gh Demodex ký sinh màng b c xung quanh c a lông ho c trong tuy n m , ph n đáy c a t ng bì ti p giáp v i t ng t ch c dư i da c a chó. Do v y, con gh Demodex có nhi u trong các m l p t ch c dư i da v t ch . - Gh Demodex có s c s ng r t dai: r i kh i v t ch ra trong đi u ki n thu n l i, có đ đ m có th s ng đư c 5 - 7 ngày. - B nh thư ng phát sinh chó con và chó trư ng thành. Nh ng đi u ki n cho lo i b nh này phát ra rõ r t loài chó là ph i tu i non, loài chó lông ng n, th tr ng, dinh dư ng kém, s c đ kháng suy y u thì b nh t t, nh t là tr ng thái chó b lây nhi m b nh, ch đ chăm sóc, nuôi dư ng kém, t m r a cho chó b ng nư c xà phòng có nhi u ch t ki m làm gi m s c đ kháng b nh t t c a l p da ngoài. II. Tri u ch ng
Có th chia b nh gh bao lông ra làm 2 lo i hình. + B nh d ng khô: b nh th nh , khi m i phát ra thư ng th y có b nh tích rõ r t l p da trên trán, mi m t, 4 chân có bi u hi n r ng lông , da dày c m thành màu đ th m. Chó b nh thư ng hay đưa chân lên gãi nơi có b nh tích. + B nh d ng m : bi u hi n có nh ng m n m sưng m ng, đ c quánh màu vàng xám do các vi trùng làm m ngoài da k phát xâm nh p vào. T i các vùng b nh tích này có bi u hi n r ng lông, da nhăn nheo, lâu ngày các t ch c ch t cùng v i th d ch lâm ba ti t ra t o thành các v y khô c ng dày c m. B nh n ng có th làm toàn thân chó b tr i h t lông, có nhi u con mang b nh tích l n v i các m áp xe, thư ng th y rõ các vùng da m ng như vùng b ng, nách và háng. IV.Đi u tr Dùng đơn thu c sau: - Benzylbenzoate: 33ml - Xà phòng m m: 16g - C n 950 - Foocmon 5%: Bôi t m 5 phút. C n s lý 5 - 6 l n, m i l n cách nhau 3 - 5 ngày. - C n Iot 14%: S lý 6 - 8 l n, m i l n cách nhau 3 - 5 ngày. * Bi n pháp tiêm: Đ di t gh Demodex sâu trong l p t ch c dư i da, nh t là đ i v i con b b nh n ng, ta có th dùng bi n pháp tiêm m t s hoá ch t như: Trypan blue: Tiêm tĩnh m ch 0,1ml/kg th tr ng ho c tiêm dư i da 1% dung d ch này, tiêm 2 - 3 l n, m i l n tiêm cách nhu 6 ngày. Đ ng th i dùng kháng sinh đ tr b nh k t phát do vi trùng sinh m gây nên: Penixilin, Streptomycin, dùng thu c b tr , gi i đ c như: Vitamin B1, vitamin C. * Nh ng đi u c n chú ý khi đi u tr . + Trư c khi tr u b nh gh cho chó, các công tác chu n b c n ph i đư c làm chu đáo: - Các d ng c như dây xích c n đ y đ đ gi cho chó đư c an toàn khi bôi thu c, c n có gi mõm đ tránh cho chó li m ph i thu c bôi. Trư c khi bôi thu c c n ph i c t lông ch b b nh n ng. - Cho chó t m nư c b k t, l y bàn tr i kỳ c đ bong h t các v y khô đi r i l y khăn lau khô. - D ng c s d ng như ch u, khăn, bàn tr i ph i đư c sát trùng. - Quá trình đi u tr b nh ph i đư c ti n hành làm nhi u đ t, m i đ t cách nhau 3 - 5 ngày. - M i l n bôi thu c không nên bôi kh p thân mình chó 1 l n B nh viêm ru t c p do nhi m khu n ( Acute Enteritis) I.Đ c đi m - B nh viêm ru t c p thư ng x y ra ph bi n chó. B nh di n bi n nhanh, có th làm ch t 70 - 100% chó b nh.
- B nh x y ra t t c các chó hi n đư c nuôi nư c ta và t t c các l a tu i c a chó. Đ c bi t chó dư i 6 tháng tu i thì b nh thư ng n ng và t l ch t cao hơn, có th t i 90 - 100% . Chó trư ng thành và chó n i có s c đ kháng v i b nh cao hơn và t l ch t th p hơn (40 - 45%). - B nh lây lan ch y u qua đư ng tiêu hoá (chó m c b nh là do ăn u ng ph i th c ăn và nư c u ng có vi khu n gây b nh). - Chó nuôi trong đi u ki n môi trư ng b ô nhi m thì t l m c b nh cao hơn. Chó thư ng b b nh nhi u trong các tháng nóng có mưa m ư t. Tuy nhiên, b nh v n x y ra quanh năm gây nhi u thi t h i chgo chó c nh và chó nghi p v . - Cho đ n nay, các nhà khoa h c nhi u nư c đã xác nh n các vi khu n có th gây ra viêm ru t c p chó là: + Nhóm vi khu n thương hàn (các ch ng Salmonella enteritidis,S. paratiphi A, B, S. Murium). + Nhóm vi khu n E. Coli (thư ng do nh ng E. Coli có kháng nguyên O và K chi m ưu th ). + Nhóm vi khu n y m khí (Clostridium perfringens, Necrophorus). + Nh ng vi khu n khác (Ngoài 4 nhóm vi khu n k trên, m t s vi khu n khác cũng tham gia vào quá trình gây viêm ru t c a chó như Proteus Vulgaris, Klebsielle, Listeria Monocitogenes). II. Tri u ch ng Trong 1 - 2 ngày đ u chó ăn ít ho c b ăn, m t m i, u ng nư c nhi u, thân nhi t tăng (39,50 - 400C), đ c bi t khi nhi m khu n Salmonella và Staphylococus và Clostridium perfringens, chó s s t cao (40 - 410C) trong vài ngày. Sau đó chó nôn m a liên t c, u ng nư c cũng nôn đ ng th i đi a ch y r d i, phân đ u tiên táo bón sau l ng như nư c, có màu xám vàng ho c xanh xám, có l n d ch nh y, có mùi tanh kh m. Chó đi a nhi u l n trong ngày. Do nôn m a và a ch y liên t c, chó b m t nư c và ch t đi n gi i r t nhanh, và ch t nhanh. B nh di n bi n trong th i gian 2 - 4 ngày. Th i kì cu i c a b nh chó thư ng thư ng b ch y máu ru t nên phân có màu nâu th m. Trư c khi ch t chó thư ng b t t nhi t đ (ch còn 36 - 370C), h huy t áp, tim đ p nhanh 120 - 150 nh p/phút. Giai đo n này chó b ki t s c không đi l i đư c, ch n m m t ch , phân l ng r ra h u môn khoong kìm ch đư c và khi tiêm thu c chó m t c m giác đau đ n. Nêú không đư c ch a k p th i, chó ch t v i t l r t cao 70 - 100% ch trong th i gian 2 - 4 ngày. III. Ch n đoán. - Ch n đoán lâm sàng: b nh viêm ru t c p c a chó d nh n th y các tri u ch ng đ c trưng: nôn m a liên t c, a l ng và phân tanh có l n máu và d ch nhày - Ngoài ra c n ch n đoán phân bi t v i các trư ng h p sau: + Viêm ru t a ch y do ký sinh trùng đư ng tiêu hóa: trong trư ng h p này, chó không s t, không b ăn. Ngoài ra c n l y phân ki m tra theo phương pháp Fulleborn đ tìm các th ho t đ ng vào bào nang c a Giardia intestinalis và Entamoeba histolitica). + Viêm ru t a ch y do Pavovirus; b nh Care: trong các trư ng h p này, ngoài tri u ch ng a ch y, chó còn có tri u ch ng th n kinh và xu t hi n các m n m nh ng vùng da m ng. Ngoài ra c n nuôi c y b nh ph m - Phân, ph t ng, tu xương) đ phân l p virus.
IV. Đi u tr Nguyên t c: ph i đi u tr nguyên nhân k t h p v i ch a tri u ch ng và tr s c, tr l c cho cơ th . 1. Đi u tr nguyên nhân Tuỳ nguyên nhân mà s d ng thu c. Có th dùng m t trong các lo i kháng sinh sau đây đi u tr (Norfloxacin, Enrofloxacin, Nor.coli, Tetraxcllin, Steptomyxin, Kanamyxin, Neomyxin, Biseptol), 2. B sung nư c và ch t đi n gi i, tr s c, tr l c cho cơ th Truy n dung d ch sinh lý m n ng t, ho c m n đ ng trương, ho c dung d ch Ringerlactat k t h p v i thu c tr tim, vitamin C vào tĩnh m ch. 3. Dùng các lo i thu c ch ng nôn (Atropinsunfat 0,1%, ho c Stugerol, ho c Seduxen). Tiêm b p ho c cho u ng. 4. Dùng thu c ch ng ch y máu (Vitamin K, Pamba). Tiêm b p; Vitamin C k t h p v i canxiclorua 10%. Tiêm ch m vào tĩnh m ch. 5. Dùng thu c làm se niêm m c ru t, gi m s l n đi a ch y: Termina, Tanin, và các nư c ch t chát (nư c là i, qu h ng xiêm xanh, búp sim,...). V. Phòng b nh - Th c hi n v sinh ăn u ng nghiêm túc đ i v i chó b nh. + Ch cho ăn th c ăn chín, không cho ăn th t đ ng v t s ng ho c tái, tr ng s ng. Không cho th c ăn thiu ôi. + Cho chó u ng nư c s ch. - Th c hi n v sinh nơi , nơi t p luy n chó, tránh ô nhi m môi trư ng s ng c a chó. - Khi chó b b nh ph i cách ly v i chó kho đ đi u tr , tránh lây lan b nh. - Th c hi n t y giun sán cho chó. - Nuôi dư ng t t đ tăng s c đ kháng. - Đ nh kỳ tiêm vacxin ch ng b nh care và Pavovirus. B nh a ch y do virut (parvovirus) I.Đ c đi m - Parvovirus là nhóm virut có kích thư c nh , gây b nh chó, mèo. các đ ng v t khác nhau chúng có kháng nguyên tính khác nhau. - B nh a ch y do Parvovirus r t đa d ng, nhưng có th chia làm 3 d ng + D ng đư ng ru t: d ng này ph bi n hơn c , chó 6 tu n tu i đ n 1 năm tu i m c nhi u.
+ D ng tim: Thư ng th y chó t 4 - 8 tu i, bi u hi n ch y u là suy tim. + D ng k t h p tim – ru t: Thư ng th y chó t 6 - 16 tu n tu i. Trư ng h p này chó a ch y n ng và ch t r t nhanh. II. Tri u ch ng 1. D ng đư ng ru t: thư ng x y ra chó 6 tu n đ n 1 năm. D ng này ph bi n hơn c . Lúc đ u chó còn ăn, chơi đùa, nhưng sau đó chó bu n bã, ăn ít r i b ăn. Chó s t, thông thư ng cơn s t kéo dài t khi b t đ u chó m t đ n lúc a ch y n ng. Thân nhi t ch gi m khi chó ki t s c và l m d n. Chó a ch y n ng, lúc đ u chó a l ng, phân r t loãng và th i, sau đó chó a ra máu. Thông thư ng phân có màu Chã viªm ruét xuÊt huyÕt h ng, th m chí máu tươi. Chó g y sút r t nhanh, b ăn hoàn toàn sau đó suy ki t r i ch t. 2. D ng tim: Thư ng th y chó t 4 - 8 tu n tu i, bi u hi n ch y u là suy tim. Bi u hi n chính là chó thi u máu n ng, niêm m c nh t nh t hay thâm tím, gan sưng, túi m t sưng - các bi u hi n ru t không rõ dàng - chó ch t nhanh. 3. D ng k t h p tim - ru t: Thư ng th y chó t 6 - 16 tu n tu i. Chó a ch y n ng, m ch y u và l n, thi u máu, chó ch t r t nhanh (ch sau 24h chó s ch t). III. Ch n đoán R t khó phân bi t gi a b nh care và b nh parvovirus, b i vì c 2 b nh này đ u x y ra chó con và a ch y ra máu, nhưng 2 b nh này có m t s đ c đi m khác nhau : - Trong b nh care phân thư ng có màu cà phê, còn b nh parvovirus phân có màu h ng. - Qua theo dõi chúng tôi th y: nư c ta b nh care x y ra nhi u chó Becgiê hay lai Becgiê, còn b nh parvovirus x y ra nhi u chó c nh. - B nh care có d u hi u th n kinh và các m n m da. IV.Đi u tr Vi c đi u tr ch có k t qu khi chó m i m. 1.H lý: công tác h lý đóng vai trò quy t đ nh (gi m th c ăn có nhi u m và th c ăn tanh, thu d n nh ng ch t th i và phân đem sinh h c và t y u chu ng tr i. 2. Dùng thu c.
+ B sung nư c và ch t đi n gi i cho cơ th : tiêm vào m ch máu nư c sinh lý hay sinh lý m n ng t, ho c dung d ch Ringerlactat đ ch ng hi n tư ng suy s p do a ch y, tr s c b ng Vitamin B1 + Dùng thu c ch ng nôn b ng Atropinsunfat 0,1%. + Dùng thu c nâng cao s c đ kháng cho cơ th và b n v ng thành m ch đ ch ng ch y máu: tiêm Canxichlorua 10% và Vitamin C vào tĩnh m ch k t h p tiêm Vitamin K vào b p. + Th t r a ru t b ng thu c tím loãng (0,1%) đ th i ch t đ c ra ngoài. +Ch ng vi khu n b i nhi m b ng kháng sinh như Biseptol Kanamyxin, Streptomyxin, Norfloxaxin, Enrofloxaxin, Penicillin. V.Phòng b nh Dùng vacxin phòng b nh Pavovirus tiêm cho chó. C n lưu ý là khác v i nhi u lo i vacxin khác, vacxin parvovirus chó không có hi u l c cao. Vì v y đ nâng cao hi u l c c a vacxin, c n chăm sóc nuôi dư ng chó t t, đ c bi t là ch đ v sinh ăn u ng. B nh do entamoeba Histolytica (Amip) I. Đ c đi m. - B nh l do amip và x y ra t t c các l a tu i c a chó, nhưng thư ng g p th c p tính chó dư i 1 năm tu i và th mãn tính chó trư ng thành trên 1 năm tu i. - Ngư i m c b nh l amip có th lây sang chó, mèo và ngư c l i. - Chó b b nh mãn tính chính là ngu n tàng tr m m b nh và là ngu n b nh lây lan cho chó kh e m nh. III.Tri u ch ng Trong th i kì b nh, chó thư ng kém ăn, đi a táo bón nhưng không tăng nhi t đ . Sau đó, chó a phân l ng và có màu vàng xám, có mùi tanh. Đ c bi t chó đi a nhi u l n trong m t ngày, trư c khi a b đau đ n, rên r , còng lưng đ r n. Vài ngày sau chó đi a m i l n có r t ít phân. Phân ch là m t th d ch nh y như mũi l n có máu l l như máu cá ho c đ tươi do t n thương ch y máu đ i tràng. Đôi khi trong phân có m . B nh di n bi n trong th i gian 5 - 10 ngày. N u không đư c đi u tr k p th i, chó s ch t do ki t s c. M t s trư ng h p, sau khi th i kì k ch phát, b nh chó có chi u hư ng gi m d n và tr thành mãn tính. chó b l mãn tính, th nh tho ng l i phát b nh m t đ t kho ng 5 - 10 ngày, nh hư ng đ n s c kho , g y còm và gi m kh năng sinh đ .
IV. Ch n đoán. D a vào h i ch ng c a v t b nh mà ch n đoán như: chó b nh đi a ph i r n khó khăn, phân có ch t nh y và máu, m i l n đi a ra phân r t ít, nhưng a nhi u l n trong m t ngày. V. Đi u tr b nh. Nguyên t c đi u tr : + Thu c đi u tr ph i đ li u, vì n u không ch a tích c c thì amip s tr thành th bào nang, ch d p tái phát. + K t h p v i các lo i kháng sinh đi u tr các vi khu n gây b nh ph i h p. + Chú ý tăng cư ng th tr ng con v t b nh. + Cho ăn th c ăn nh , d tiêu, kiêng ăn m , ăn cá trong th i gian đi u tr . - Dùng m t s lo i hoá dư c đi u tr : * Êmêtin Có tác d ng r t t t ch a l amip chó. M i đ t 5 - 6 ngày. Li u dùng: m i ngày dùng 0,04g cho chó trư ng thành có tr ng lư ng 20 - 30kg; 0,03g cho chó có tr ng lư ng 10 - 20kg và 0,02g cho chó dư i 10kg. * Các d n xu t c a Iode: yatren, mixiod, Diodoquin, Enteroseptol. Dùng li u t 50 - 100mg/1kg th tr ng. Ph i dùng liên t c 5 - 6 ngày. Thu c có tác d ng cho c th mãn tính vì di t đư c bào nang. * Các d n xu t c a Asen: Stovarsol, carbasol. Li u dùng: 40 - 50mg/kg th tr ng. Ph i dùng liên t c 5 - 6 ngày. * Metronidazol: Có tác d ng m nh và ít đ c hơn các hoá dư c k trên, đư c dùng đi u tr trong th c p tính và mãn tính đ i v i chó. Li u dùng: 40 - 50mg/kg th tr ng/ngày. Dùng liên t c 5 ngày. * Berberin: Ho t ch t chi t xu t t cây Hoàng đ ng, có tác d ng đi u tr b nh l amip. Li u dùng 50mg/kg th tr ng. - Đi u tr nhi m khu n ph i h p: Dùng Tetraxylin ho c oxytetraxylin v i li u 30 - 50mg/kg th tr ng, dùng liên t c trong 5 - 6 ngày. - Tr s c cho con v t b nh. Tiêm truy n dung d ch sinh lý m n ng t, Vitamin B1, Vitamin C, Vitamin K. VI. Phòng b nh - Phân chó ph i đư c s lý, đ m b o ngu n nư c s ch s ch ng ô nhi m, tích c c di t ru i nh ng.
- Th c hi n ăn s ch, u ng s ch và s ch. - Đ nh kì ki m tra phân chó tìm bào nang nh m phát hi n chó mang m m b nh, b b nh mãn tính đ phòng tr . B nh l do Giardia Intestinalis (Giardia Intestinalis) I.Đ c đi m - B nh thư ng th y chó con dư i 4 tháng tu i, ít g p chó trư ng thành. - G. intestinalis là m t trùng roi ph bi n ký sinh gây t n thương niêm m c ru t, thành ru t, ng d n m t nơi mà chúng cư trú, di chuy n, nh ng t n thương này t o đi u ki n cho các vi khu n gây b nh xâm nh p vào t ch c ru t gây ra hi n tư ng c p và mãn tính và gây h i ch ng viêm ru t dai d ng chó. - B nh x y ra r i rác quanh năm, nhưng t p chung vào nh ng tháng nóng, mưa nhi u, làm cho môi trư ng b ô nhi m và m m b nh (bào nang) c a G. intestinalis d dàng phân tán đi xa. - G. intestinalis ký sinh v i s lư ng l n trong ru t còn gây ra đ c t kích thích th n kinh, gây co th t d dày, tá tràng làm cho v t b nh luôn nôn m a, đau đ n và a ch y v i h i ch ng r n a gi ng như h i ch ng do amip gây ra. II.Tri u ch ng Chó m c b nh có bi u hi n: Đ u tiên, chó ăn ít ho c b ăn, nôn m a liên t c. Chó nôn ra t t c th c ăn và nư c u ng vào, sau đó nôn ra nư c rãi đ c quánh và d ch m t màu vàng, đôi khi chó nôn ra c máu (do các cơn co th t d d i c a d dày, làm t n thương các mao m ch tá tràng, d dày). Chó b a ch y v i phân l ng, có nhi u niêm m c l y nh y và mùi tanh. M t s trư ng h p n ng th y có máu trong phân màu nâu đen như bã cà phê (do xu t huy t d dày và ru t non). H i ch ng viêm ru t này thư ng kéo dài. Ngoài ra, còn g p m t s chó b viêm túi m t do G. intestinalis di chuy n lên gan và m t. N u không đi u tr k p th i chó b nh s b ch t do m t nư c, r i lo n đi n gi i (vì nôn nhi u, không ăn u ng đư c). M t s chó qua kh i nh ng cơn k ch phát, b nh s chuy n thành mãn tính, kéo dài. III. Ch n đoán Kĩ thu t ch n đoán ch y u là soi phân tươi ho c nhu m phân đ tìm G. intestinalis th ho t đ ng và bào nang. IV. Đi u tr b nh
*Nguyên t c đi u tr : đ hi u qu đi u tr cao và b nh không tr thành mãn tính thì ph i đi u tr nguyên nhân, k t h p v i đi u tr tri u ch ng * Thu c đi u tr : + Alebrin: Chó trư ng thành 20 - 30kg m i l n u ng 0,1g, m i ngày u ng 3 l n, u ng li n trong 3 ngày. Cách 7 - 10 ngày l i u ng l n th 2. Chó nh (10 – 20 kg) u ng b ng 2/3 li u chó trư ng thành. Chó 10 kg tr l i u ng b ng 1/3 - 1/2 li u chó trư ng thành, đúng như cách dùng cho chó trư ng thành. + Metronidazol: dùng cho chó theo li u 30 – 50 mg/kg th tr ng trong ngày, chia li u thu c làm 2 l n u ng vào sáng và chi u. u ng liên t c 5 - 6 ngày li n. Ngh 5 - 6 ngày, sau đó l i cho chó u ng đ t 2 cũng như đ t đ u. V. Phòng b nh - Phân chó ph i đư c s lý, đ m b o ngu n nư c s ch s ch ng ô nhi m, tích c c di t ru i nh ng. - Th c hi n ăn s ch, u ng s ch và s ch. - Đ nh kì ki m tra phân chó tìm bào nang nh m phát hi n chó mang m m b nh, b b nh mãn tính đ phòng tr . B nh viêm t cung (Metritis) I.Đ c đi m - B nh viên t cung thư ng là h u qu c a m t b nh nhi m trùng khi đ ho c đ ng d c (màng nhau, thai ch t, máu và d ch xu t còn sót l i t o đi u ki n cho vi khu n t c t cung xâm nh p vào và phát tri n. Đôi khi còn do vi c s d ng d ng c s n khoa không c n th n). - Nh ng vi khu n gây ra b nh là các tr c khu n gram âm và các c u khu n như Staphylococcus và Steptococcus. - Con v t thư ng liên ti p không th thai ho c đ ra chó con ch t y u, ho c s y thai, ho c con v t thư ng xuyên có kinh hay kinh kéo dài (là d u hi u có bi n đ i n i m c t cung) thì ph i ngĩ đ n nó b b nh viêm t cung m n tính. II. Tri u ch ng *B nh th c p tính: con v t s t, u ng nư c nhi u, rũ m t m i, nôn, và đôi khi a l ng. Có khi d ch t cung ch y ra có l n m và máu. *B nh th m n tính: d ch t cung ch y ra liên t c ho c ng t quãng. Đôi khi con v t b b nh không có tri u ch ng, nhưng thư ng có hi n tư ng con v t sau khi ph i không th thai, ho c đ ra con b ch t hay co ch t .
III. Ch n đoán B nh th c p tính : khám thành b ng b ng s n n th y t cung dày lên và c ng, ki m tra s lư ng b ch c u thư ng th y b ch c u tăng. B nh th mãn tính : n u con v t thư ng xuyên có kinh hay kinh kéo dài, liên ti p không th thai ho c đ ra chó con ch t y u, ho c s y thai thì ph i nghĩ đ n b nh viêm t cung m n tính. IV. Đi u tr - Dùng dung d ch sát trùng đ r a t cung: dùng ng thông đ bơm vào t cung 5 - 15ml dung d ch Nitrofurazon 0,2%, ho c dung d ch thu c tím 0,1% thư ng có k t qu . - Dùng kháng sinh đ di t vi khu n: có th dùng m t trong các lo i kháng sinh sau: Penicillin procain, ho c Lincosin, ho c Gentamycin, ho c Pneumotic, ho c Kanamycin, ho c Ampicilin. Chú ý: Trong trư ng h p viêm t cung c p nhưng ch y máu không nhi u thì dùng kháng sinh ph i h p v i diethylstilbestrol tiêm b p cho chó (0,5–2mg/kg th tr ng/l n) ho c cho u ng (d ng viên) 1mg/ngày dùng liên t c trong 5 ngày. - Dùng thu c tr s c, tr l c và nâng cao s c đ kháng cho cơ th : dùng dung d ch đư ng Glucoza 10-20% k t h p v i Vitamin C 5% và thu c tr tim. Tiêm ch m vào tĩnh m ch ngày 1 l n. - Trong trư ng h p con v t ch m đ ng d c: tiêm oestrogen cho con v t đ n khi có tri u ch ng đ ng d c. B nh viêm n i m c t cung tăng sinh I. Đ c đi m - B nh thư ng g p chó cái trên 5 tu i (do s lo n ch c năng c a bu ng tr ng v i s tăng ti t progesteron gây ra). - Thư ng ch t ch a trong t cung có các vi khu n nhưng vài trư ng h p có nhi m các vi khu n sinh m , ít khi g p th y B. Coli, nhưng trong niêm m c tăng sinh có th phân l p ra chúng. - Ph n l n b nh viêm t cung là do nhi m trùng còn b nh t cung có m có ngu n g c n i ti t t . II.Tri u ch ng