Cẩm năng về nội khoa: Phần 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:600

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Sổ tay nội khoa Harrison 18th: Phần 1" chăm sóc bệnh nhân nội trú; cấp cứu; các triệu chứng thường gặp; mắt và tai mũi họng; da liễu; huyết học và ung thư; truyền nhiễm; tim mạch.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cẩm năng về nội khoa: Phần 1

S TAY N IKHOA
18th Edition TM S TAY N I KHOA
L i Nói Đ u Nhóm D ch Cu n sách ‘’S Tay N i Khoa Harrison 18th ’’ đư c biên d ch t cu n Harrison Manual of Medicine 18th N i dung cu n sách g m 18 chương Chương 1 Chăm sóc b nh nhân n i trú Chương 2 C p c u Chương 3 Các tri u ch ng thư ng g p Chương 4 M t và Tai mũi h ng Chương 5 Da li u Chương 6 Huy t h c và Ung thư Chương 7 Truy n nhi m Chương 8 Tim m ch Chương 9 Hô h p Chương 10 Th n - Ti t Ni u Chương 11 Tiêu Hóa Chương 12 D ng - Mi n d ch Chương 13 N i ti t - Chuy n hóa Chương 14 Th n kinh Chương 15 Tâm th n Chương 16 Phòng b nh và Nâng cao s c kh e Chương 17 Tác d ng ph c a thu c Chương 18 Giá tr c a xét nghi m Cu n sách đư c ra đ i nh s c g ng r t l n c a nhóm d ch ‘’Chia s Ca Lâm Sàng’’ v i trư ng nhóm là Admin Fanpage : Chia S Ca Lâm Sàng. Cu i cùng, dù đ r t c g ng nhưng quá trình d ch và so n không th tránh kh i nh ng sai sót. M i ki n đóng góp xin g i v : Facebook: Email: chiasecalamsang@gmail.com Xin trân tr ng c m ơn! Ngày 10/11/2016
Nhóm D ch Trư ng nhóm:Admin Page Chia s Ca lâm sàng Facebook: https://www.facebook.com/calamsanghay Tham gia d ch chính: 1. Ph m Th H i Y n B nh Vi n Thanh Nhàn 2. Nguy n M nh Th BV Ph i TW- ĐHYHN 3. Nguy n Hưng Trư ng ĐH Y Dư c TPHCM 4. Vương Th Hư ng Đ i H c Y Hà N i 5. Nguy n Kim Thu ĐH Y Dư c TPHCM 6. Tr n Th Dung Đ i H c Y Hà N i 7. Võ Th Di m Hà ĐH Y Ph m Ng c Th ch 8. Đào Th Mai Ng c Đ i H c Y Hà N i 9. Nguy n Văn Th ch ĐH Y Ph m Ng c Th ch 10. Hu nh Anh Tu n Đ i H c Y Dư c Hu 11. Truy n Thi n T n Trí Tài Đ i H c Tân T o
M CL C PH N 1 Chăm Sóc B nh Nhân N i Trú 1 Đánh giá ban đ u b nh nhân . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2 Thăng b ng đi n gi i/ toan ki m . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..3 3 Ch n đoán hình nh trong n i khoa. ...... ... . .. . ... . ... .. ... . 26 4 Các th thu t thư ng g p trong n i khoa..... .. . ... . ... .. ... . . 30 5 Các nguyên t c h i s c c p c u. . . . ... .. ... ... . .. . . ... .. . . 35 6 Đau và đi u tr đau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... . . . . . . . . . . . 40 7 Đánh giá tình tr ng dinh dư ng . .. .. ... . .. . ... .. ... . .. . . 46 8 Dinh dư ng đư ng ru t và ngoài ru t . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . 49 9 Truy n máu . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 10 Đi u tr gi m nh và chăm sóc cu i đ i . .. .. . ... .. ... . .. . . . 54 PH N 2 C pC u 11 Tr y tim m ch và đ t t ... . . .. . ... .. . .. ... . .. . ... .. . .. . 65 12 Shock . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 13 Nhi m trùng và shock nhi m trùng . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 14 Phù ph i c p .. .. ... . .. . . .. . .. . ... .. ... . .. . ... .. ... . . 78 15 H i ch ng suy hô h p c p . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . 80 16 Suy hô h p . . ... ... .. ... . ... . .. . ... . ... .. ... . .. . ... . . 83 17 Lú l n, hôn mê . . . .. . .. . .. . ... . .. . ... .. .. .. ... . .. . ... 86 18 Đ t qu ... .. .. .. ... ... ... .. ... . ... . .. . ... .. ... . .. . . 93 19 Xu t huy t dư i nh n . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . 103 20 Tăng áp l c n i s và ch n thương s não . . . . . . . ......... . . . . . . 105 21 Chèn ép t y s ng . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 22 Thi u máu c c b não . .. ... . .. . .. . . .. . ... . ... .. ... . .. . 114 23 Tr ng thái đ ng kinh .. .. ... . .. .. ... . .. . ... .. .. .. ... . . 116 v
vi M CL C 24 Toan ceton do ĐTĐ và hôn mê do tăng ALTT. . . ... .. . .. . .. 118 25 H đư ng máu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . 122 26 C p c u b nh nhi m trùng . . . . . . . . . . . ........ . . . . . . . . . . . . . . . 125 27 C p c u b nh ung thư . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . 133 28 Ph n v . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . 138 29 V t c n, v t đ t và nhi m đ c sinh v t bi n.... .. ... ... . .. . ... 139 30 H thân nhi t và b ng l nh. .. ... .. ... . .. . ... . ... .. ... . . 151 31 Say đ cao. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...... . . . . . . . . . . . . . . . 155 32 Ng đ c và quá li u thu c . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . 159 33 Vũ khí sinh h c. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . 191 PH N 3 Các Tri u Ch ng Thư ng G p 34 S t và phát ban . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . 209 35 M t m i. . . . . . . . . . . . . .. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 36 Gi m cân. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . 218 37 Đau ng c . .. . ... .. ... . .. . .. . ... .. ... . .. . ... .. ... . ... 221 38 Tr ng Ng c .... ... . .. . . .. . ... .. .. .. ... . .. . .. . ... .. . . 225 39 Khó th . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226 40 Tím tái .. ... .. ... . .. . . .. .. ... . .. . ... ... .. .. .. ... . .. 229 41 Ho và ho máu . .. .. ... ... . .. . .. . ... .. ... . .. . . .. . ... .. 231 42 Phù. . . . . . . . . . . . . . . ,,. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 43 Đau b ng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...... . . . . . . . 239 44 Bu n nôn, nôn, ch ng ch m tiêu ... . ... ... . ... . .. . ... .. . 244 45 Khó nu t . ... .. .. .. ... . .. . ... . .. . . .. . ... .. ... . .. . .. 248 46 Tiêu ch y, táo bón, kém h p thu . . .. ... ... .. ... . .. . ... . .. 253 47 Xu t huy t tiêu hóa. . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261 48 Vàng da và đánh giá ch c năng gan . . .. .. . ... .. ... . .. . . .. 266 49 C trư ng .. .. ... . .. . . ... . .. . ... .. ... .. .. ... . .. . ... . 275 50 H ch to và lách to . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . .... . . . . ... . . . . . . . . 278 51 Thi u máu và đa h ng c u .. ... . .. . . .. . ... ... .. ... . ... . 283 52 Azotemia và b nh th n . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . 287 53 Sưng, đau kh p . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294 54 Đau lưng, đau c . . . ... .. ... . ... ... . .. . ... .. ... . .. . . .. 298 55 Đau đ u. ... .. ... . .. . . .. . ... ... .. ... . .. . ... . ... .. ... . 307
M CL C vii 56 Ng t. .. .. .. .. ... . . ... .. ... . .. . ... . ... .. ... . .. . ... .. 316 57 Chóng m t . ... ... .. ... . .. . ... .. ... . ... . .. . ... .. ... . . 320 58 M t th l c c p tính và nhìn đôi. .. .. ... ... ... .. .. .. ... . .. 324 59 Y u và li t .... . .. . . .. . ... .. .. . ... ... .. . .. . ... .. .. .. 328 60 Run và r i lo n v n đ ng. .. .. ... . ... . .. . ... .. .. .. ... . .. 332 61 Th t ngôn .. . ... . ... .. ... ... .. ... .. .. ... . .. . .. ... . .. 335 62 R i lo n gi c ng . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337 PH N 4 M t và Tai Mũi H ng 63 Các r i lo n th l c, thính l c thư ng g p . .. . . . . . . . . . . . . . . . 343 64 Viêm xoang, viêm h ng, viêm tai và nhi m trùng đư ng hô h p trên khác .. . ... .. ... . ... . .. ... .. .. .. ... ... .. .. .. ... . .. . ... . 353 PH N 5 Da Li u 65 Khám da . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363 66 Các b nh da thư ng g p. . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367 PH N 6 Huy t H c và Ung Thư 67 Tiêu b n máu ngo i vi và t y xương. . . . . . . . . . . . . ..... . . . . . . . 375 68 B nh lí dòng h ng c u . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377 69 Tăng b ch c u và gi m b ch c u .. . ... . .. . . .. . ... .. ... . . 384 70 Ch y máu và r i lo n đông máu .. . ... . .. . ... .. ... . .. . ... 387 71 Hóa tr ung thư . . . .. . ... . .. . ... .. ... . .. . ... .. .. .. ... . 395 72 Lơ xê mi dòng t y; h i ch ng r i lo n sinh t y, tăng sinh t y. . . . 403 73 Ung thư dòng lympho. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . 414 74 Ung thư da ... . .. . ... .. ... . .. ... ... .. ... . .. . . .. . ... . 428 75 Ung thư vùng đ u c . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 432 76 Ung thư ph i. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433 77 Ung thư vú . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . 441 78 Kh i u đư ng tiêu hóa . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . ... . . . . . . 447 79 Ung thư ti t ni u - sinh d c. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . 460 80 Ung thư ph khoa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . 464 81 Quá s n và ung thư tuy n ti n li t ... . . . . ... .. ... . .. . ... . 469
M CL C 82 Ung thư chưa rõ nguyên phát ... ... . .. . . .. . ... .. ... . .. . . 473 83 H i ch ng n i ti t c n ung thư .. ... .. ... . .. . .. . .. ... . 477 84 H i ch ng th n kinh c n ung thư . . .. . ... .. .. .. ... . .. . .. 480 PH N 7 Truy n Nhi m (Chưa d ch) 85 Ch n đoán b nh nhi m trùng ... .. ... . .. . ... .. ... . ... . .. 485 86 Li u pháp kháng khu n . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496 87 Nhi m trùng b nh vi n. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . 505 88 Nhi m trùng ngư i suy gi m mi n d ch .. .. ... . .. . ... .. .. 511 89 Viêm n i tâm m c nhi m trùng. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . 521 90 Nhi m trùng trong b ng . . .. . . .. . ... .. ... . .. . . .. . ... .. 532 91 Tiêu ch y nhi m trùng . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536 92 Nhi m trùng đư ng sinh d c. . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . 551 93 Nhi m trùng da, mô m m, xương, kh p . .. ... . ... . . . . .. . . 569 94 Nhi m ph c u. .. ... . .. . .. . ... .. ... . .. . . .. . ... .. ... . . 580 95 Nhi m t c u. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . 584 96 Nhi m liên c u, Enterococcus, b ch h u và các vi khu n h Corynebacteria khác . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . 592 97 Nhi m màng não c u và Listeria . .. ... .. ... . .. . . .. . ... 603 98 Nhi m Haemophilus, Bordetella, Moraxella, và nhóm HACEK. .. . . . ... . ... . .. . ... . .. .. ... . .. . . . . ... .. ... . . . . .. . ... .. .. 608 99 B nh do vi khu n Gram âm đư ng ru t, Pseudomonas, và Legionella . .. ... . .. . ... .. ... ... ... ... . .. . ... . ... .. ... . 615 100 Nhi m vi khu n gram âm khác . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .627 101 Nhi m khu n k khí . .. . ... .. .. . .. .. ... ... . .. . ... . .. . 635 102 Nhi m Nocardia và Actinomyces . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644 103 Nhi m lao và các Mycobacteria khác . .. . .... .. . .. . ... .. .. 649 104 B nh Lyme và nhi m xo n khu n không giang mai khác .. ... 663 105 Nhi m Rickettsia .... .. .. .. .. ... . .. . ... .. ... ... . . .. . . 670 106 Nhi m Mycoplasma .. . ... .. ... . .. . .. . ... . ... .. ... . .. 680 107 Nhi m Chlamydia . ... .. ... . .. . ... . ... ... .. ... . .. . ... 681 108 Nhi m Virus Herpes . . .. . ... . .. . ... .. .. ... .. ... . .. . .. 685 109 Nhi m Cytomegalovirus và Epstein-Barr Virus . .. . .. . . .. . .. 694 110 Cúm và b nh đư ng hô h p do virus khác . . .. . .. . .. ... . . 699
M CL C 111 Nhi m Rubeola, Rubella, quai b , và Parvovirus . . ... . ... .. . 708 112 Nhi m Enterovirus. .. . .. . . .. . ... ... .. ... . .. . ... . ... .. . 714 113 Nhi m virus do côn trùng, đ ng v t c n .. .. ... . ... . .. . ... . 718 114 Nhi m HIV và AIDS . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 728 115 Nhi m n m . .. . ... ... .. ... . .. . ... . ... .. ... . .. . ... . 744 116 Nhi m n m Pneumocystis. ... ... . ... . .. . ... .. ... . .. . ... 759 117 Nhi m đơn bào . ... .. ... . .. . ... . .. . ... .. ... . .. . ... .. 763 118 Nhi m giun và kí sinh trùng .. .. .. ... .. .. ... . .. . .. ... ... 778 PH N 8 Tim M ch 119 Khám lâm sàng tim. . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 795 120 Đi n tâm đ ... ... .. ... . ... . .. . ... . ... .. ... . .. . ... .. . 800 121 Thăm khám tim không xâm nh p .. . .. . . .. . ... .. ... . ... . 805 122 B nh tim b m sinh ngư i l n . . . . ... ... .. ... . .. . .. ... 811 123 B nh van tim . .. .. ... . . . . .. .. ... . ... .. . .. . .. ... . .. . . 815 124 B nh cơ tim và viêm cơ tim .. .. . . ... . .. . . .. . ... .. ... . . 822 125 B nh màng ngoài tim ... . .. . ... .. ... . .. . . .. . ... .. ... . . 828 126 Tăng huy t áp .. . ... .. ... . .. . ... .. ... . .. . . .. . ... .. .. 834 127 H i ch ng chuy n hóa.. .. .. ... ... . .. . . .. . ... .. ... . .. . . 842 128 Nh i máu cơ tim ST chênh (STEMI) . .. . ... .. . .. ... . ... . . 844 129 Đau th t ng c KOD và NMCT không ST chênh .. ... .. . . 855 130 Đau th t ng c n đ nh .. ... .. .. .. ... . .. . ... .. ... . .. . . . 858 131 R i lo n nh p tim ch m. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 864 132 R i lo n nh p tim nhanh. . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 867 133 Suy tim và tâm ph m n . . .. . . . . .. . ... .. ... . ... . .. . ... 879 134 B nh đ ng m ch ch ... ... . .. . ... .. .. .. ... . .. . ... .. .. 887 135 B nh m ch máu ngo i vi. . .. . ... .. ... . ... . .. . ... .. ... . . 890 136 Tăng áp ph i. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 895 PH N 9 Hô H p 137 Đo ch c năng hô h p và xét nghi m ch n đoán b nh ph i . ... . 899 138 Hen ph qu n . .. ... . .. . ... .. ... . .. . ... ... .. ... . . .. . .. 907 139 B nh hô h p do môi trư ng. .. .. ... . .. . ... . ... .. ... . .. . . 911 140 B nh ph i t c ngh n m n tính. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 915
M CL C 141 Viêm ph i, giãn ph qu n, apxe ph i .. . .. . . .. . . .. . ... . ... 920 142 Thuyên t c ph i và huy t kh i tĩnh m ch sâu . . . . . .. . . . . . . . 929 143 B nh ph i k . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 933 144 B nh màng ph i và trung th t . ... . .. . . ... . .. ... . .. . . .. . 939 145 R i lo n thông khí .. ... .. ... . .. . .. . . .. . ... .. ... . .. . . 945 146 Ng ng th khi ng .. . .. . ... . ... .. ... ... . .. . ... .. .. .. . 947 PH N 10 Th n - Ti t Ni u 147 Ti p c n b nh nhân có b nh th n .. .. .. . .. .. .. . ... .. ... . 949 148 Suy th n c p . .... .. .. ... . .. . ... .. .. .. ... ... . .. . ... .. 954 149 B nh th n m n và tăng ure máu . .. . ... .. .. .. ... . .. . ... . 960 150 L c máu . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 963 151 Ghép th n . ... .. ..... . .. . . ... ... . .. . ... .. ... . .. . . .. . 965 152 B nh c u th n . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 968 153 B nh ng th n . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 978 154 Nhi m trùng đư ng ni u và viêm bàng quang k .. ... . .. . .. . 986 155 B nh m ch máu th n .. . ... . ... .. ... ... . .. . ... .. .. .. .. 991 156 S i th n .. .. ... . .. . ... .. .. .. ... ... . .. . ... .. ... . .. 998 157 T c ngh n đư ng ni u . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1001 PH N 11 Tiêu Hóa 158 Viêm loét d dày và b nh liên quan. . .. ... . .. . ... . ... .. .. 1005 159 B nh viêm ru t ... .. ... . .. ... . .. .. ... . .. . ... .. .. .. . 1011 160 B nh đ i tr c tràng . . . . . . . . . . . ..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1016 161 S i m t, viêm túi m t, viêm đư ng m t .. . .. . ... ... .. . .. 1021 162 Viêm t y .. ... .. ... . ... . .. . ... .. ... . .. . ... . .. . ... . 1026 163 Viêm gan c p. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1032 164 Viêm gan m n . . .. . ... . ... .. ... ... . .. . ... .. .. .. ... . 1039 165 Xơ gan và b nh gan do rư u . ... . . . .. .. . ... ... .. .. .. ... 1051 166 Tăng áp tĩnh m ch c a .. ... .. ... . .. . . .. . ... .. ... . .. . . 1057 PH N 12 D ng, Mi n D ch Lâm Sàng, Th p Kh p 167 B nh quá m n t c thì . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1061 168 B nh suy gi m mi n d ch nguyên phát .. . . . ... .. ... . .. . . 1066
M CL C xi 169 Lupus, VKDT, và b nh mô liên k t khác .. ... .. ... . ... . 1070 170 Viêm m ch .. .. . ... . .. . ... . .. .. ... ... . .. . ... .. . .. 1078 171 Viêm c t s ng dính kh p .. .. .. . .. ... . .. . ... . ... .. ... 1082 172 Viêm kh p v y n n. . . ... . .. .. ... . .. . ... . .. . .. ... . .. . 1085 173 Viêm kh p ph n ng. . ... .. .. . .. . ... .. ... . .. . ... . ... . 1087 174 Thoái hóa kh p .. . .. .. ... . .. . .. . ... .. ... . ... . .. . ... 1089 175 Gout, Gi Gout, và b nh liên quan. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . 1091 176 B nh cơ xương kh p khác . .. .. .. ... ... . .. . ... .. . ... 1096 177 B nh Sarcoid .. .. . ... . ... .. ... . .. . ... .. ... . ... . .. . . 1100 178 B nh thoái hóa d ng b t. . .. .. .. ... . .. . ... .. ... . .. . ... 1102 PH N 13 N i Ti t và Chuy n Hóa 179 B nh c a tuy n yên trư c và vùng dư i đ i. . . . . . .. . . . . . . . . 1105 180 Đái tháo nh t và h i ch ng SIADH .. . .. . ... .. ... . .. 1113 181 B nh tuy n giáp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . 1116 182 B nh tuy n thư ng th n . . . ... . .. . ... . . . ... . .. . . 1126 183 Béo phì . .. ... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1134 184 Đái tháo đư ng. . . ... ... .. ... . .. . ... .. .. .. . . ... .. .. 1137 185 R i lo n sinh d c nam . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. 1144 186 R i lo n sinh d c n . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . .. . . . . . . . . . 1150 187 Tăng và gi m calci máu . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . .. . . . . . . . . . 1159 188 B nh loãng xương và nhuy n xương . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . 1167 189 Tăng lipid máu . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1172 190 B nh th a s t, B nh Porphyrin, and B nh Wilson . .. .. .. ... 1180 PH N 14 Th n Kinh 191 Khám th n kinh. . . ... .. . .. .. ... ... .. ... . .. . ... . ... .. 1187 192 Ch n đoán hình nh th n kinh. .. . .. . ... . .. . ... .. .. .. . .. 1197 193 Co gi t và đ ng kinh .. ... . .. . . .. . . .. . ... .. ... . .. . ... 1199 194 Suy gi m trí nh ... . . ... . .. . ... ... . ... .. ... . .. . .. ... 1212 195 B nh Parkinson ... .. ... . .. . ... .. ... .. .. ... . ... .. .. 1221 196 Th t đi u . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1227 197 ALS và b nh th n kinh v n đ ng khác . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . 1231 198 R i lo n th n kinh t ch . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . 1235
M CL C 199 Đau th n kinh sinh ba, Li t Bell và b nh th n kinh s khác. . . . 1243 200 B nh t y s ng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1251 201 Kh i u th n kinh . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1257 202 B nh đa xơ c ng . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1262 203 Viêm màng não, viêm não c p . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1270 204 Viêm màng não m n tính. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1283 205 B nh th n kinh ngo i biên: H i ch ng Guillain-Barre. . . . . . . .1292 206 B nh như c cơ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1302 207 B nh lí cơ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1306 PH N 15 Tâm Th n và Nghi n Ch t (Chưa d ch) 208 R i lo n tâm th n ... .. ... . .. . .. . . .. . ... .. ... . .. . ... . 1315 209 Các thu c tâm th n . ... .. ... . ... . .. . ... .. ... . .. . ... . 1324 210 R i lo n ăn. .. ... . .. . ... .. .. . . ... . .. . .. . ... .. ... . . 1333 211 Nghi n rư u .. . .. . ... .. ... ... . .. . ... .. ... . .. . . .. . .. 1336 212 L m d ng ch t gây nghi n. . . ... .. ... ... .. ... ... . .. . ... 1340 PH N 16 Phòng B nh và Nâng Cao S c Kh e 213 Sàng l c các b nh thông thư ng . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1345 214 Tiêm ch ng và khuy n cáo cho ngư i du l ch . .. .. .. ... . . 1350 215 Phòng b nh tim m ch . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . 1361 216 Phòng và phát hi n s m ung thư . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . 1365 217 Cai thu c lá . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1372 218 S c kh e ph n .. . ... . .. . ... ... .. . . . .. . . .. . ... .. .. 1375 Ph n 17 Tác D ng Ph C a Thu c 219 Tác d ng ph c a thu c . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1379 PH N 18 Giá Tr C a Xét Nghi m 220 Giá tr xét nghi m có ý nghĩa lâm sàng .. . .. . .. . ... .. ... . . 1393
PH N 1 Chăm sóc b nh nhân n i trú CH ƯƠ NG 1 Đánh giá ban đ u và Nh p vi n b nh nhân n i trú B nh nhân đư c nh p vi n khi (1) h đư c bác sĩ đưa ra m t ch n đoán mà không đ an toàn ho c ho c hi u qu khi b nh nhân ngo i trú; ho c (2) h có b nh lý c p tính và ph i làm nh ng xét nghi m, nh ng can thi p, và đi u tr n i trú. Quy t đ nh nh p vi n m t b nh nhân g m xác đ nh khoa b nh nhân c n vào (ví d , medicine, ti t ni u, th n kinh), m c đ chăm sóc (theo dõi, general floor, telemetry, ICU), và các tư v n c n thi t. Khi nh p vi n c n ghi rõ thông tin liên l c c a b nh nhân và gia đình, và đ thông báo nh ng s vi c trong b nh vi n. B nh nhân thư ng có nhi u bác sĩ, và d a trên b n ch t c a các v n đ lâm sàng, h thư ng liên l c đ khai thác ti n s cái b nh lí liên quan và đ chăm sóc b nh nhân lúc trong và sau khi ra vi n. Các h sơ y t đi n t h a h n s t o đi u ki n đ liên l c các thông tin y t gi a các bác sĩ, b nh vi n và các d ch v chăm sóc s c kh e khác. Ph m vi b nh t t c a n i khoa là r t l n. Trong m t ngày m t d ch v chăm sóc y t thông thư ng, th t không d dàng cho các bác sĩ, đ c bi t residents in training, đ nh n 10 b nh nhân v i 10 ch n đoán khác nhau nh hư ng trên 10 cơ quan khác nhau. V i s đa d ng c a b nh t t, đi u quan tr ng là ph i có tính h th ng và nh t quán trong ti p c n b nh nhân m i. Các bác sĩ thư ng lo l ng v vi c m c l i. Ví d như kê m t kháng sinh không đúng cho m t ngư i b viêm ph i ho c tính toán sai li u c a heparin cho m t b nh nhân b huy t kh i tĩnh m ch sâu (DVT). Tuy nhiên, các l i thi u sót cũng thư ng ph bi n và có th d n đ n k t qu là b nh nhân b b qua nh ng can thi p có th c u s ng h . Ví d đơn gi n như: không ki m tra biland lipid cho b nh nhân b b nh đ ng m ch vành, không kê thu c ƯCMC (ACE) cho m t b nh nhân ti u đư ng có albumin ni u, ho c là quên cho b nh nhân gãy xương ch u do loãng xương u ng calci, vitamin D, và m t bisphosphonate đư ng u ng. B nh nhân đi u tr n i trú thư ng ch chú tr ng vào ch n đoán và đi u tr nh ng v n đ n i khoa c p tính. Tuy nhiên, ph n l n b nh nhân có nhi u v n đ nh hư ng trên nhi u cơ quan, và th t ra cũng quan trong như nhau đ ngăn ng a các bi n ch ng t i b nh viên. Ngăn ng a các bi n ch ng b nh vi n ph bi n, như huy t kh i tĩnh m ch sâu, loét d dày, nhi m trùng chéo, té ngã, mê s ng, và loét do t đè, là m t khía c nh quan tr ng c a chăm sóc s c kh e b nh nhân n i khoa nói chung. M t các ti p c n th ng nh t trong ti p nh n b nh nhân giúp đ m b o toàn di n và nh ng ch đ nh rõ ràng có th đư c vi t và th c hi n m t cách k p th i. M t s thu t nh s r t h u ích khi vi t ch đ nh nh p vi n. M t danh sách ki m tra đ nh p viên đư c đ xu t bên dư i; 1
2 PH N 1 Chăm Sóc B nh Nhân N i Trú Nó g m m t s bi n pháp can thi p nh m ngăn ch n bi n ch ng thư ng g p trong b nh vi n. H th ng nh p l nh b ng máy tính c a h u ích khi thi t k đ nh c nh cơ c u c a m nh l nh nh p vi n. Tuy nhiên, nh ng đi u này không nên đư c s d ng đ lo i tr các m nh l nh phù h p cho các nhu c u c a m t b nh nhân riêng l . Danh sách ki m tra: D U HI U SINH T N VÀ KHÁM LÂM SÀNG • Ti p nh n: vào khoa (N i khoa, Ung thư, ICU); tình tr ng (c p tính ho c theo dõi thêm). • Ch n đoán: làm các công vi c đ ch n đoán s m. • Bác sĩ: tên c a chuyên gia, bác sĩ, n i trú, sinh viên chăm sóc b nh nhân. • Cách lí: cách li ti p xúc ho c qua hô h p, lí do. • Telemetry: Ch đ nh theo dõi và máy theo dõi. • DHST: t n s , đ c bi t là KMĐM và huy t áp tư th . • Đ t đư ng truy n TM, truy n d ch, dinh dư ng ngoài ru t (Chương 2). • Đi u tr : hô h p, v t lí tr li u, ho t đ ng tr li u. • D ng: lo i ph n ng di ng. • Xét nghi m: CTM, hóa sinh, đông máu, test đ c hi u. • CĐHA: CT, siêu âm, ch p m ch, n i soi. • Sinh ho t: hư ng d n đi l i, khuân vác, tránh ngã. • Ch đ ăn: g m ăn qua mi ng, sonde. • Phòng viêm loét d dày: dùng thu c PPI ho c misoprostol cho b nh nhân nguy cơ cao. • Heparin ho c thu c (warfarin, băng chân áp l c) d phòng huy t kh i tĩnh m ch sâu. • Rút sonde Foley và các đư ng truy n không c n thi t phòng nhi m khu n. • Chăm sóc da: phòng loét tì đè và chăm sóc v t thương. • Đo CNHH: phòng x p ph i, viêm ph i b nh vi n. • Calcium, vitamin D, và bisphosphonates n u dùng corticoid, gãy xương, loãng xương. • Thu c UCMC và aspirin: dùng cho t t c b nh nhân có b nh m ch vành, ĐTĐ • Lipid máu: đánh giá và đi u tr cho t t c b nh nhân có b nh tim m ch. • ECG: b nh nhân >50 tu i lúc nh p vi n. • Xquang: xquang ng c, b ng; đánh giá ng NKQ. • Thu c: theo đơn thu c c a bác sĩ
Thăng B ng Đi n Gi i/Toan Ki m C HƯƠNG 2 3 Có th ghi nh “Stat DRIP” đ d dàng trong cách s d ng thu c (stat, daily, round-the-clock, IV, and prn medications). Đ thu n l i cho bác sĩ, nên đưa ra các thu c hay dùng (prn medications) như acetaminophen, diphenhydramine, thu c nhu n tràng, thu c ng . CH ƯƠNG 2 Thăng B ng Đi n Gi i/Toan Ki m NATRI R i lo n n ng đ Natri [Na+] là nguyên nhân c a ph n l n các trư ng h p b t thư ng v cân b ng n i môi, nó làm thay đ i s liên quan t l c a Natri và nư c. S r i lo n cân b ng Na+, ngư c l i, tham gia vào s thay đ i lư ng d ch ngo i bào, ho c tăng hay gi m th tích máu. S duy trì “lư ng d ch lưu hành hi u qu ” đ t đư c b ng cách thay đ i lư ng Natri bài ti t qua đư ng ti u, trong khi đó cân b ng H2O đ t đư c b ng cách thay đ i c H2O nh p và H2O xu t qua đư ng ni u (B ng 2-1). R i lo n có th là k t qu c a s m t cân b ng c H2O và Na+. Ví d , m t b nh nhân có th có lư ng Na+ ni u th p là do tăng tái h p thu NaCl ng th n; s tăng c a arginine vasopressin (AVP) — ch t giúp cân b ng th tích máu lưu thông hi u qu (Table 2-1)— trong máu s làm cho th n tăng tái h p thu H2O và đưa đ n h Natri máu. 䡵 H NATRI MÁU Là khi [Na+] huy t thanh
4 PH N 1 Chăm Sóc B nh Nhân N i Trú B NG 2-1 ĐI U HÒA ASTT VÀ ĐI U HÒA TH TÍCH Đi u hòa ASTT Đi u hòa th tích C m nh n gì ASTT huy t tương Lư ng d ch lưu hành hi u qu V trí c m nh n Receptors th m Xoang đ ng m ch c nh th u vùng Đ ng m ch hư ng tâm dư i đ i Tâm nhĩ Cơ quan ph n AVP H th n kinh giao c m ng kích thích Khát H Renin-angiotensin-aldosterone ANP/BNP AVP nh hư ng Th m th u ni u Th i Natri qua đư ng ni u như th nào Nh p H2O Trương l c m ch máu Chú ý: See text for details. Chú thích: ANP, atrial natriuretic peptide; AVP, arginine vasopressin; BNP, brain natriuretic peptide, ASTT: áp su t th m th u Ngu n: Adapted from Rose BD, Black RM (eds): Manual of Clinical Problems in Nephrology. Boston, Little Brown, 1988; with permission. Xét nghi m c n lâm sàng c n làm cho b nh nhân h Natri máu g m đo áp l c th m th u huy t thanh đ lo i tr “gi h Natri máu” do tăng lipid máu ho c t ăng protein máu . Glucose huy t thanh cũng nên xét nghi m ; Na + huy t thanh gi m 1.4 mM c ho m i 100mg/dL glucose tăng, do glucose kéo H2O t t bào. Tăng Kali máu g i ý suy tuy n thư ng th n ho c h Aldosterone; tăng blood urea nitrogen (BUN) và creatinine g i ý nguyên nhân t th n. Đi n gi i và áp su t th m th u nư c ti u cũng là xét nghi m đư c ch đ nh trong đánh giá ban đ u c a h Natri máu . C th , Na + nư c ti u 20 meq/L trong nh ng trư ng h p nhưng có th
Đánh giá th tích máu Gi m th tích máu Bình thư ng (không phù) Tăng th tích máu • T ng nư c cơ th • T ng nư c cơ th • T ng nư c cơ th • T ng Natri cơ th • T ng Natri cơ th • T ng Natri cơ th UNa >20 UNa 20 UNa >20 UNa
6 PH N 1 Chăm Sóc B nh Nhân N i Trú tra sau lâu dài sau khi dùng thu c. Nguyên nhân ngoài th n bao g m m t qua đư ng d dày ru t (v.d., nôn, tiêu ch y, tube drainage) và m t qua đư ng da (m hôi, b ng); Na+ nư c ti u thư ng
Thăng B ng Đi n Gi i/Toan Ki m C HƯƠNG 2 7 H n ch H2O 48 h (“H Natri máu m n”) là nguy cơ gây ra h i ch ng h y myelin do th m th u, thư ng g p là h y myelin c u não, n u Na + huy t thanh đã đư c đi u tr >10–12 mM trong 24h đ u và/ho c >18 mM trong 48h đ u. Th ba, các can thi p, như mu i ưu trương ho c đ ng v n vasopressin, r t khó lư ng, b t bu c theo dõi Na+ huy t thanh (m i 2–4 h). Đi u tr c a ha Natri máu c p nên bao g m mu i ưu trương đ tăng nhanh Na+ huy t thanh v i 1–2 mM/h đ n m c đ t đ 4–6 mM; s gia tăng này thư ng đ đ làm gi m b t các tri u ch ng c p tính, sau đó s d ng guidelines cho h Natri máu m n là phù h p (xem bên dư i). M t s công th c đư c tìm ra đ ư c tính lư ng d ch ưu trương c n thi t; m t các ph bi n là tính lư ng “Na+ thi u h t”, Na+ thi u = 0,6 × cân n ng × ([Na+] m c tiêu – [Na+] b nh nhân).
8 PH N 1 Chăm Sóc B nh Nhân N i Trú B t k phương pháp nào đư c s d ng đ xác đ nh t l c a dung d ch mu i ưu trương, s gia tăng [Na+] huy t thanh có th r t khó lư ng, như sinh lý bên dư i thay đ i m t cách nhanh chóng; [Na+] huy t thanh nên đư c theo dõi m i 2-4h trong và sau đi u tr v i mu i ưu trương. Vi c b sung O2 và h tr thông khí có th quan tr ng trong h Natri máu c p, n u b nh nhân đã có bi n ch ng phù ph i c p ho c suy hô h p tăng CO2 máu. L i ti u quai tiêm tĩnh m ch s giúp đi u tr phù ph i c p và cũng làm tăng bài ti t H2O b ng cách can thi p vào h th ng l c c a th n. Đáng chú ý là đ ng v n vasopressin không có vai trò trong đi u tr h Natri máu c p. T l đi u ch nh nên tương đ i ch m trong h Natri máu m n (