intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Cập nhật thông tin về dự phòng và kiểm soát ung thư cổ tử cung giai đoạn 2016-2025 tại Việt Nam

Chia sẻ: ViDili2711 ViDili2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

50
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Qua các trường hợp lâm sàng đã trình bày, ta nhận thấy những phác đồ do Vụ Sức khỏe Bà mẹ Trẻ em soạn thảo rất phù hợp với thực tế lâm sàng. Tùy điều kiện về cơ sở vật chất và nhân lực từng nơi mà áp dụng cho phù hợp. Cũng qua các trường hợp kể trên, ta thấy sự hạn chế của phết tế bào trong tầm soát UTCTC nên rất cần làm thêm xét nghiệm HPV.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Cập nhật thông tin về dự phòng và kiểm soát ung thư cổ tử cung giai đoạn 2016-2025 tại Việt Nam

  1. THỜI SỰ Y HỌC, Chuyên đề SỨC KHỎE SINH SẢN, Tập 17, Số 2, Tháng 5 – 2017 Cập nhật thông tin về dự phòng và kiểm soát Ung thư cổ tử cung giai đoạn 2016-2025 tại Việt Nam Vũ Thị Nhung* Trong thập niên 70, Human papilloma Các phương pháp dự phòng và kiểm soát virus (HPV) được mô tả như là một trong UTCTC đã được WHO khuyến cáo bao những tác nhân gây biến đổi tế bào cổ tử gồm dự phòng cấp 1, cấp 2, cấp 3: cung, tiền đề của ung thư cổ tử cung  Dự phòng cấp 1 : tuyên truyền giáo (UTCTC). Tuy nhiên, HPV chỉ mới là điều dục về quan hệ tình dục an toàn, tiêm kiện cần nhưng chưa đủ để dẫn đến bệnh ngừa HPV. lý này vì còn nhiều yếu tố khác tạo điều  Dự phòng cấp 2: tầm soát các tổn kiện thuận lợi trong tiến trình gây bệnh thương tiền ung thư bằng các xét ung thư. Sự hiểu biết rõ về cấu tạo và cơ nghiệm tế bào, xét nghiệm HPV-DNA chế sinh bệnh của HPV đã mở hướng cho để điều trị các tổn thương này trước ý tưởng có thể phòng ngừa ung thư CTC khi tiến triển đến ung thư. gây ra bởi HPV  Dự phòng cấp 3: Phát hiện và điều trị Nghiên cứu phối hợp của Nguyễn Trọng các tổn thương ung thư giai đoạn sớm Hiếu và cs với WHO năm 2002 bằng Test tại các cơ sở có đủ điều kiện. HPV-DNA cho thấy tỷ lệ nhiễm HPV ở Tại Việt Nam tuy đã có hệ thống sàng một quận nội thành tại TP HCM là 10,9% 1,2 lọc UTCTC nhưng hoạt động còn hạn chế. và ở Hà Nội là 2%. Theo nghiên cứu Chương trình sàng lọc đã bắt đầu thực hiện của Vũ Thị Nhung năm 2005-20063 trên từ 1993 do dự án phòng chống UTCTC 1.500 phụ nữ tại TP.HCM thì tỷ lệ nhiễm Việt – Mỹ triển khai dựa vào xét nghiệm tế HPV là 12%; lần lượtsau đó là những bào cổ tử cung nhưng thật sự vẫn chưa có nghiên cứu về HPVở tại những địa phương kế hoạch triển khai chặt chẽ. Hệ thống các khác trong cả nước. Các kết quả đều cho phòng xét nghiệm tế bào cổ TC chỉ có ở thấy tỷ lệ mắc ung thư cổ tử cung có liên tuyến Tỉnh, thành phố, Trung Ương và quan chặt chẽ với tỷ lệ hiện mắc HPV. một số Quận Huyện , chưa thực hiện ở Trong một nghiên cứu đa trung tâm ở 5 tuyến Xã. Do đó, sàng lọc UTCTC chưa Quốc Gia Châu Á năm 2007-2009 cho được triển khai trên diện rộng. thấy tỷ lệ nhiễm HPV trong nhóm bệnh Vừa qua, Vụ Sức khỏe Bà mẹ Trẻ em đã nhân Việt Nam mắc ung thư xâm lấn là soạn thảo “Kế hoạch hành động quốc gia 97% và trong nhóm CIN 2/3 là 93,7%.4 về Dự phòng và kiểm soát ung thư cổ tử Người ta đã biết phòng ngừa UTCTC cung giai đoạn 2016 – 2025” 5 và được bằng cách phát hiện các tổn thương tiền Thứ Trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến ung thư, điều trị sớm những tổn thương phê duyệt theo quyết định số 5240/QĐ- này thì sẽ không tiến triển sang ung thư. BYT ngày 23 tháng 9 năm 2016. Theo tài Vì thế, đã có nhiều phương pháp được liệu này, đã có những phác đồ sàng lọc tùy thực hiện để tầm soát những tổn thương theo điều kiện cơ sở, năng lực và kinh này. nghiệm chuyên môn. Đối với các cơ sở có ___________________________________________________ ** Hội Phụ sản TP HCM. điều kiện xét nghiệm HPV và tế bào học: Email:bsvtnhung@yahoo.com.vn. DĐ:0903383005 sử dụng 1 trong 3 phác đồ dưới đây 2
  2. TỔNG QUAN Y VĂN Phác đồ 1: Sàng lọc dựa vào xét nghiệm tế bào cổ tử cung XN tế bào cổ tử cung (cổ điển hoặc nhúng dịch) Bình thường ASC-US ≥ ASC-H Sàng lọc lại sau XN tế bào Soi CTC chẩn XN HPV 2 năm sau 1 năm đoán và điều trị Phác đồ 2A: Sàng lọc dựa vào xét nghiệm HPV đơn thuần (định tính) Xét nghiệm HPV (định tính nguy cơ cao) Âm tính HPV có nguy cơ Sàng lọc lại sau Soi CTC chẩn 3 năm đoán và điều trị Phác đồ 2B: Sàng lọc dựa vào xét nghiệm HPV đơn thuần (định týp từng phần) Xét nghiệm HPV (định týp từng phần) HPV hr (+) Âm tính HPV 16, 18 (+) HPV 16,18 (-) Sàng lọc lại sau Soi CTC chẩn XN tế bào 3 năm đoán và điều trị 3
  3. THỜI SỰ Y HỌC, Chuyên đề SỨC KHỎE SINH SẢN, Tập 17, Số 2, Tháng 5 – 2017 Phác đồ 3: Sàng lọc dựa vào bộ đôi xét nghiệm HPV và tế bào học (Co-testing) Tế bào học + XN HPV TB (-) hoặc TB (-) TB (-) ≥ ASC-H hoặc ASCUS; HPV 12hr (+) HPV 16/18 (+) HPV (+) HPV (-) Sàng lọc lại sau Lặp lại co-testing 5 năm sau 1 năm TB (-) TB (-) HPV 16/18 (+) HPV (-) HPV (-) 12hr Sàng lọc lại sau Lặp lại co-testing Soi CTC chẩn đoán 3 năm sau 1 năm và điều trị Đối với các cơ sở chưa đủ điều kiện xét nơi có thể xét nghiệm hoặc sàng lọc dựa nghiệm HPV và tế bào học : có thể lấy vào test quan sát cổ tử cung với acetic bệnh phẩm tế bào học /HPV và gửi đến acid (VIA). Phác đồ 4: Sàng lọc dựa vào nghiệm pháp VIA VIA (2 lần) Dương tính Âm tính HPV 16, 18 (+) Áp lạnh Sàng lọc lại Soi CTC chẩn Chuyển hoặc sau 2 năm đoán và điều trị tuyến nếu LEEP không đủ (từ tuyến điều kiện huyện trở lên) Tái khám sau 6 tháng đến 1 năm 4
  4. TỔNG QUAN Y VĂN Rút kinh nghiệm từ một số tình Trường hợp 3: huống lâm sàng BN Nguyễn Thị T. 53 tuổi, mãn kinh 3 Trường hợp 1: năm, có xuất huyết tử cung bất thường vào tháng 11/2015, được chỉ định nạo sinh Bệnh nhân (BN) Huỳnh T. H. N.40 tuổi, thiết tầng. Kết quả GPB : Kênh lành, nội địa chỉ tại An Phú Q2. Ngày 16/9/2015 BN mạc TC teo . Xét nghiệm Thinprep có tế khám sức khỏe định kỳ. XN Pap kết quả bào biến đổi lành tính TB biến đổi lành tính, HPD-DNA: HPV 16 (+). Phòng khám mời BN trở lại để soi Tháng 7/2016 : Thinprep: ASCUS - cổ TC nhưng BN không trở lại. HPV HC2 (+). Được chỉ định Soi Cổ TC . Kết quả soi cổ tử cung không đầy đủ vì lỗ Một năm sau (16/8/2016) BN trở lại và cổ tử cung hẹp (TZ = 3). Cổ TC ngoài bình được cho xét nghiệm Thinprep với kết quả thường. (hỉnh 3) HSIL.Soi CTC : 8/9/2016 = CIN 3 – Khả năng carcinoma cổ TC (hình 1). Hình 3. Ca 3 với soi CTC Sinh thiết ở vị trí 4g-6g-9g. Kết quả: Carcinome vi xâm nhập cổ TC. Hình 1. Ca 1 với tế bào lát tái tạo ở mép sau cổ tử cung bất thường với những mảng trắng dầy, rải rác nhiều cửa tuyến mở to có viền trắng dầy tiết dịch nhiều, chấm đáy thô. Vì HPV (+) nên đến tháng 12/2016 được làm lại Thinprep, kết quả: HSIL Nạo kênh CTC lấy được ít mô vụn. Kết quả GPB: Carcinoma tế bào gai chưa rõ mức độ xâm lấn được chỉ định khoét chóp . Kết Trường hợp 2: quả GPB: CIN 3 BN Lê Thị K .T. 31 tuổi, tháng 12/2016 Trường hợp 4: khám sức khỏe định kỳ. XN Liquiprep: Tế BN Huỳnh V. A. 43 tuổi, khám sức khỏe bào biến đổi lành tính. Xét nghiệm HPV- định kỳ tháng 2/2016, được làm xét HC2 (+). Soi CTC 09/01/2017 kết quả là nghiệm HPV –DNA. Kết quả: HPV 16 (+) CIN 2 – nhiễm HPV (hình 2). Sinh thiết ở – Thinprep: Tế bào biến đổi lành tính. vị trí 5 -6 – 7g Kết quả= CIN 2. Phòng khám mời BN đến soi CTC nhưng Hình 2. Ca 2 với Soi cổ tử cung ở vị trí 6g có hình BN không đến. ảnh lát đá và chấm đáy thô Một năm sau (ngày 28/2/2017) nhân kỳ khám sức khỏe, cơ quan cho làm xét nghiệm Thinprep. Kết quả : HSIL. Soi CTC : Ở ranh giới lát trụ từ 12g-6g có hình ảnh chấm đáy mịn. Sâu vào lỗ trong cổ tử cung ở vị trí 4 -5g có chấm đáy thô. Chẩn đoán CIN 3 (hình 4). Sinh thiết ngày 02/4/2017. Kết quả GPB: CIN 3. 5
  5. THỜI SỰ Y HỌC, Chuyên đề SỨC KHỎE SINH SẢN, Tập 17, Số 2, Tháng 5 – 2017 Hình 4. Ca 4 hình ảnh trên soi cổ TC. Kết luận Qua các trường hợp lâm sàng đã trình bày, ta nhận thấy những phác đồ do Vụ Sức khỏe Bà mẹ Trẻ em soạn thảo rất phù hợp với thực tế lâm sàng. Tùy điều kiện về cơ sở vật chất và nhân lực từng nơi mà áp dụng cho phù hợp. Cũng qua các trường hợp kể trên, ta thấy sự hạn chế của phết tế Bàn luận bào trong tầm soát UTCTC nên rất cần Trong các trường hợp 1,2 và 4: các xét làm thêm xét nghiệm HPV. Xét nghiệm nghiệm tế bào loại nhúng dịch (LBC) đều HPV đóng góp hữu ích trong vấn đề cảnh là tế bào biến đổi lành tính nhưng HPV báo cho bệnh nhân và thầy thuốc phải theo 16(+) là loại HPV nguy cơ cao có liên hệ dõi thường xuyên (ít nhất 6 tháng) với chặt với ung thư cổ tử cung và HPV HC2 những trường hợp HPV (+). (+) bao hàm ý nồng độ virus HPV cao. Vì Tài liệu tham khảo vậy, theo phác đồ 3 của tài liệu Vụ Sức 1. Nguyễn Trọng Hiếu, Tần suất nhiễm HPV ở khỏe Bà mẹ Trẻ em đã soạn thảo nêu trên phụ nữ TP HCM, Thời sự Y Dược học, Bộ IX thì nên soi cổ tử cung. Tuy nhiên, bệnh số 4 8/2004, 195-198. nhân đã không đến để được soi cổ tử cung 2. Nguyễn Trọng Hiếu, Tần suất nhiễm HPV ở phụ nữ TP HCM và Hà Nội, Tạp Chí Phụ sản, theo đề nghị. Chỉ một năm sau phết tế bào số 1-2, tập 46-2004, 64-72. đã là HSIL và soi cổ tử cung đều phát hiện 3. Vũ Thị Nhung, Khảo sát tình hình nhiễm các bất thường thậm chí như trường hợp 1 týp HPV ở phụ nữ TPHCM bắng kỹ thuật sinh học phân tử, Y học TP Hồ Chí Minh, tập 10, Số bệnh đã diến tiến sang ung thư vi xâm lấn. 4,12/2006, 402-407. 4. Swee Chong Quek, Boon Kiong Lim, Efren Trong trường hợp 3: khi làm co-testing Domingo, Ruey Soon, Jong-Sup Park, Nhung thì phết tế bào cổ tử cung là ASCUS và Vu, Eng Hseon Tay, Quang Thanh Le, Young- HPV –HC2 (+). Do người bệnh mãn kinh Tak Kim, Ba Quyet Vu, Ngoc Thanh Cao, Genara Limson, Viet Thanh Pham, Anco nhiều năm, lỗ cổ tử cung hẹp nên soi cổ tử Molijn, Gunasekaran Ramakrishnan, Jing cung chưa phát hiện bất thường. Vì HPV Chen, Human Papillomavirus Type Distribution dương tính nên 6 tháng sau bệnh nhân in Invasive, 2013. 5. Cervical Cancer and High-Grade Cervical được làm lại Thinprep. Lần này kết quả đã Intraepithelial Neoplasia Across 5 Countries in là HSIL mặc dù nạo kênh 1 năm trước Asia” International Journal of Gynecological lành tính. Soi cổ tử cung thì cổ ngoài bình Cancer & Vol. 23, N. 1, Jan. 2013, pp 148-156. 6. Vụ Sức khỏe Bà mẹ Trẻ em,Tài liệu “Kế hoạch thường. Vì thế, phải nạo kênh cổ tử cung hành động quốc gia về Dự phòng và kiểm soát để tìm nơi xuất phát tế bào bất thường mức ung thư cổ tử cung giai đoạn 2016 – 2025, độ cao. Sau đó bệnh nhân được khoét chóp 2016. và kết quả cuối cùng là CIN3. 6
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
11=>2