Ch đ 9: H P Đ NG LÀM VI C, TI N L NG, TH I GI LÀMủ ề Ợ Ồ Ệ Ề ƯƠ Ờ Ờ
VI CỆ
1. H P Đ NG LAO Đ NG.Ợ Ồ Ộ
1.1 Khái ni m:ệ
Tình hu ng 1:ố Ông A nạp đơn xin việc vào công ty B và đã được nhận vào làm. Để
bắt đầu làm việc thì ông A và công ty B phải thực hiện 1 giao kết trong đó có các thỏa
thuận giữa hai bên về tiền lương, điều kiện làm việc, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên.
Hỏi giao kết đó là giao kết về vấn đề gì?
A. Hợp đồng dân sự. B. Hợp đồng lao động.
C. Bảo hiểm xã hội. D. Bảo hiểm thất nghiệp.
Tr l i: ả ờ B là đáp án chính xác.
Đi u 15. H p đ ng lao đ ngề ợ ồ ộ
Hợp đồng lao động là sự thoả thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về
việc làm có trả lương, điều kiện làm việc, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ
lao động.
1.2 Hình th c.ứ
Tình hu ng 2:ố Duy được nhận vào làm việc ở công ty môi trường đô thị trong vòng 1
năm. Trước khi bắt đầu làm việc cả 2 bên đã thỏa thuận ký kết 1 văn bản hợp đồng lao
động và chỉ công ty giữ. Hỏi việc ký kết hợp đồng giữa Duy và công ty đúng hay sai? Vì
sao?
Tr l i: ả ờ Sai vì HĐLĐ ph i đ c làm thành 2 b n, NSDLĐ gi 1 b n, NLĐ gi 1 b n.ả ượ ả ữ ả ữ ả
Tình hu ng 3:ố Bạn A là sinh viên, vì được nghỉ tết sớm nên đã xin vào làm quét dọn,
vệ sinh nhà ở cho gia đình chị B từ ngày 10/01/2013 đến ngày 01/04/2013. Vậy trong
trường hợp trên A và B có bắt buộc phải ký kết hợp đồng lao động bằng văn bản hay
không? Vì sao? Nếu không ký kết bằng văn bản thì có thể bằng hình thức nào khác, với
điều kiện gì?
Tr l i:ả ờ A và B không c n ph i ký k t HĐ b ng văn b n. Vì công vi c có th i h nầ ả ế ằ ả ệ ờ ạ
d i 3 tháng. N u không ký b ng văn b n thì có th ký k t HĐ b ng mi ng v i đi u ki nướ ế ằ ả ể ế ằ ệ ớ ề ệ
là công vi c đó ph i có th i h n d i 3 tháng.ệ ả ờ ạ ướ
Đi u 16. Hình th c h p đ ng lao đ ngề ứ ợ ồ ộ
1. Hợp đồng lao động phải được giao kết bằng văn bản và được làm thành 02 bản, người
lao động giữ 01 bản, người sử dụng lao động giữ 01 bản, trừ trường hợp quy định tại
khoản 2 Điều này.
2. Đối với công việc tạm thời có thời hạn dưới 03 tháng, các bên có thể giaokết hợp đồng
lao động bằng lời nói.
1.3 Phân lo iạ
Tình hu ng 4:ố Trong các trường hợp sau, tương ứng với mỗi trường hợp có thể ký
loại hợp đồng gì? Dựa vào tiêu chí nào?
- Cô B bán hàng cho cửa hàng C trong vòng 367 ngày.
-Anh D làm việc lấy mủ cao su cho công ty nêm Kim Đan từ ngày 10/12/2013 đến
ngày 8/11/ 2014.
-Anh H làm nhân viên lập trình cho công ty tin học TH. Vì thấy công ty trả lương rất
cao nên có quyết định sẽ làm việc lâu dài ở công ty này và công ty cũng muốn thuê
anh lâu dài (trên 3 năm).
Tr l iả ờ : TH1 ký HĐLĐ xác đinh th i h n vì 367 ngày đã đ 12 tháng. TH2 kýờ ạ ủ
HĐLĐ mùa v vì th i h n làm vi c d i 12 tháng. TH3 ký HĐLĐ không xác đ nh th i h nụ ờ ạ ệ ướ ị ờ ạ
vì c 2 bên đ u không xác đ nh th i h n ch m d t hi u l c HĐ.ả ề ị ờ ạ ấ ứ ệ ự
Đi u 22. Lo i h p đ ng lao đ ngề ạ ợ ồ ộ
1. Hợp đồng lao động phải được giao kết theo một trong các loại sau đây:
a) Hợp đồng lao động không xác định thời hạn;
Hợp đồng lao động không xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên không xác
định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng.
b) Hợp đồng lao động xác định thời hạn;
Hợp đồng lao động xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên xác định thời hạn,
thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng trong khoảng thời gian từ đủ 12 tháng đến 36
tháng.
c) Hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới
12 tháng.
Tình hu ng 5:ố Chị K làm việc tại công ty Y từ ngày 1/5/2010 với hợp đồng lao
động xác định thời hạn ( từ 1/5/2010 đến 1/5/2012). Đến hết ngày 1/5/2012 công ty Y vẫn
đồng ý cho chị K tiếp tục làm việc trong những ngày tiếp theo và tăng lương cho chị. Đến
ngày 2/6/2013 công ty Y và chị B tiến hành ký kết hợp đồng lao động mới. Vậy trong
trường hợp này 2 bên phải ký kết loại hợp đồng gì?
Nếu công ty Y yêu cầu chị B ký kết hợp đồng sớm hơn 2 ngày thì 2 bên phải ký kết loại
hợp đồng nào?
Tr l iả ờ : trong tr ng h p này thì 2 bên ph i ký k t HĐLĐ không xác đ nh th i h nườ ợ ả ế ị ờ ạ
vì th i gian t ngày k t thúc HĐ cũ đ n ngày 2/6/2013 đã quá 30 ngày nên theo quy đ nhờ ừ ế ế ị
c a pháp lu t HĐLĐ xác đ nh th i h n tr c đó tr thành HĐLĐ không xác đ nh th iủ ậ ị ờ ạ ướ ở ị ờ
h n. ạ
N u ký k t s m h n 2 ngày thì 2 bên ph i ký HĐLĐ xác đ nh đ nh th i h n m i vì v n cònế ế ớ ơ ả ị ị ờ ạ ớ ẫ
trong th i h n 30 ngày.ờ ạ
Tình hu ng 6: ốÔng Đạt làm công nhân bóc vỏ hạt điều tại xí nghiệp H với hợp
đồng mùa vụ (từ 01/01/2012 đến 01/12/2012). Đến hết ngày 1/12/2012 xí nghiệp H yêu
cầu ông Đạt tiếp tục làm việc trong những ngày tiếp theo. Đến ngày 31/12/2012 hai bên
tiến hành ký kết HĐLĐ xác định thời hạn mới trong vòng 36 tháng. Hỏi 2 bên có thể tiến
hành ký loại hợp đồng này hay không? Dựa vào điều luật nào để xác định?
Tr l iả ờ : Hai bên không th ti n hành kí k t lo i HĐ này vì tuy r ng trong th i h n 30ể ế ế ạ ằ ờ ạ
ngày nh ng th i h n ph i là 24 tháng. D a vào kho n 2 đi u 22 B lu t lao đ ng nămư ờ ạ ả ự ả ề ộ ậ ộ
2012.
Tình hu ng 7:ố Chị Thanh làm việc ở công ty Môi trường đô thị đã hơn 3 năm, chị
ký hợp đồng lao động lần đầu vào 01/01/2012, ký lần 2 vào 1/1/2013, ký lần 3 vào
1/1/2014. Hỏi mỗi lần ký thì chị phải ký loại hợp đồng gì? Vì sao? (khoảng thời gian giữa
mỗi lần ký là 0 ngày)
Tr l i:ả ờ L n 1 ký HĐLĐ xác đ nh th i h n( vì kho ng th i gian gi a m i l n ký làầ ị ờ ạ ả ờ ữ ỗ ầ
0 ngày), l n 2 là HĐLĐ xác đ nh th i h n (t ng t ), l n 3 là HĐLĐ không xác đ nh th iầ ị ờ ạ ươ ự ầ ị ờ
h n. (vì ch đ c ký HĐLĐ xác đ nh th i h n 2 l n, đ n l n th 3 thì ph i ký k t HĐLĐạ ỉ ượ ị ờ ạ ầ ế ầ ứ ả ế
không xác đ nh th i h n)ị ờ ạ
Đi u 22. Lo i h p đ ng lao đ ngề ạ ợ ồ ộ
2. Khi hợp đồng lao động quy định tại điểm b và điểm c khoản 1 Điều này hết hạn mà
người lao động vẫn tiếp tục làm việc thì trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày hợp đồng lao
động hết hạn, hai bên phải ký kết hợp đồng lao động mới; nếu không ký kết hợp đồng
lao động mới thì hợp đồng đã giao kết theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều này trở
thành hợp đồng lao động không xác định thời hạn và hợp đồng đã giao kết theo quy định
tại điểm c khoản 1 Điều này trở thành hợp đồng lao động xác định thời hạn với thời hạn
là 24 tháng.
Trường hợp hai bên ký kết hợp đồng lao động mới là hợp đồng xác định thời hạn thì cũng
chỉ được ký thêm 01 lần, sau đó nếu người lao động vẫn tiếp tục làm việc thì phải ký kết
hợp đồng lao động không xác định thời hạn.
Tình hu ng 8:ố Chị Vân là nhân viên kế toán cho công ty sản xuất giấy bút Py Lê,
công việc mang tính chất thường xuyên với HĐLĐ xác định thời hạn trong vòng 2 năm.
Làm việc được 1 năm 1 tháng thì chị Vân xin nghỉ đẻ, công ty đã thuê chị Thoa để tạm
thời thay thế và tiến hành ký kết hợp đồng lao động. Trong trường hợp này công ty và chị
Thoa phải ký kết loại hợp đồng nào? Vì sao?
Tr l i:ả ờ Trong tr ng h p này công ty và ch Thoa ph i ký k t HĐLĐ mùa v ho cườ ợ ị ả ế ụ ặ
theo m t công vi c nh t đ nh. Vì (ộ ệ ấ ị Đi u 22. Lo i h p đ ng lao đ ng)ề ạ ợ ồ ộ
Đi u 22. Lo i h p đ ng lao đ ngề ạ ợ ồ ộ
3. Không được giao kết hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất
định có thời hạn dưới 12 tháng để làm những công việc có tính chất thường xuyên từ 12
tháng trở lên, trừ trường hợp phải tạm thời thay thế người lao động đi làm nghĩa vụ quân
sự, nghỉ theo chế độ thai sản, ốm đau, tai nạn lao động hoặc nghỉ việc có tính chất tạm
thời khác.
1.4 N i dung c b n c a h p đ ng lao đ ng.ộ ơ ả ủ ợ ồ ộ
Tình hu ng 9:ố Anh Tín và công ty xây dựng nhà ở Vĩnh Thọ tiến hành ký kết hợp
đồng lao động mùa vụ. Trong hợp đồng không nhắc đến mức lương và trang bị bảo hộ
lao động cho người lao động mặc dù nơi làm việc ở công trường đang xây dựng rất nguy
hiểm (các nội dung cơ bản khác đã được nhắc đến đầy đủ). Anh Tín thắc mắc thì công ty
trả lời rằng “sẽ tùy theo chất lượng công việc, còn trang bị bảo hộ thì ngày nào mưa mới
được mặc nên không cần phải thỏa thuận trong HĐLĐ”. Câu trả lời của công ty là đúng
hay sai? Vì sao?
Vậy nội dung cơ bản của HĐLĐ gồm những nội dung gì?.
Tr l iả ờ : câu tr l i c a công ty là sai vì m c l ng và trang b b o h lao đ ng là n iả ờ ủ ứ ươ ị ả ộ ộ ộ
dung b t bu c ph i có trong HĐLĐ. ắ ộ ả
Đi u 23. N i dung h p đ ng lao đ ngề ộ ợ ồ ộ
1. Hợp đồng lao động phải có những nội dung chủ yếu sau đây:
a) Tên và địa chỉ người sử dụng lao động hoặc của người đại diện hợp pháp;
b) Họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, địa chỉ nơi cư trú, số chứng minh
nhân dân hoặc giấy tờ hợp pháp khác của người lao động;
c) Công việc và địa điểm làm việc;
d) Thời hạn của hợp đồng lao động;
đ) Mức lương, hình thức trả lương, thời hạn trả lương, phụ cấp lương và các
khoản bổ sung khác;
e) Chế độ nâng bậc, nâng lương;
g) Thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi;
h) Trang bị bảo hộ lao động cho người lao động;
i) Bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế;
k) Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.
Tình hu ng 10ố: Ông V làm việc cho công ty chế biến thực phẩm đóng
hộp, vì liên quan trực tiếp đến bí mật công nghệ nên công ty yêu cầu ông
V phải giữ bí mật (nói bằng miệng). Trong một lần nói chuyện với bạn,
ông lỡ nói ra công nghệ đó. Hỏi công ty có thể yêu cầu ông V bồi thường
được không? Vì sao?
Tr l i:ả ờ Công ty không th yêu c u ông V b i th ng đ c vì ch nói b ng mi ng,ể ầ ồ ườ ượ ỉ ằ ệ
ph i th a thu n b ng văn b n thì m i có th b i th ng. ả ỏ ậ ằ ả ớ ể ồ ườ
Đi u 23. N i dung h p đ ng lao đ ngề ộ ợ ồ ộ
2. Khi người lao động làm việc có liên quan trực tiếp đến bí mật kinh
doanh, bí mật công nghệ theo quy định của pháp luật, thì người sử dụng
lao động có quyền thỏa thuận bằng văn bản với người lao động về nội
dung, thời hạn bảo vệ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, quyền lợi và
việc bồi thường trong trường hợp người lao động vi phạm.
Tình hu ng 11:ố Công ty thu mua hải sản Minh Thành thuê ngư dân D
để đánh bắt cá. Theo như hợp đồng mỗi ngày ông D phải giao cho công ty
100kg cá các loại, tiền lương sẽ trả theo ngày. Vì vậy trong hợp đồng
không quy định thời gian làm việc, thời gian nghỉ ngơi mà bổ sung thêm
quy định: “ Nếu trời có bão không thể đánh cá được thì ngày đó ông D sẽ
nhận được số tiền lương bằng 25% số tiền lương của một ngày bình
thường”. Hỏi HĐLĐ của 2 bên ký kết có đúng theo quy định của pháp luật
không? Vì sao?
Tr l i:ả ờ HĐLĐ c a 2 bên ký k t hoàn toàn đúng theo quy đ nh c a pháp lu t. Vìủ ế ị ủ ậ
theo kho n 3 đi u 23…..ả ề
Đi u 23. N i dung h p đ ng lao đ ngề ộ ợ ồ ộ
3. Đối với người lao động làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm
nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp thì tùy theo loại công việc mà hai bên có
thể giảm một số nội dung chủ yếu của hợp đồng lao động và thỏa thuận
bổ sung nội dung về phương thức giải quyết trong trường hợp thực hiện
hợp đồng chịu ảnh hưởng của thiên tai, hoả hoạn, thời tiết.
Tình hu ng 12:ố Ông Thuận được thuê làm giám đốc công ty điện lực
Việt Nam (100% vốn Nhà nước). Vậy HĐLĐ để thuê ông làm giám đốc sẽ
do ai (hay cơ quan, tổ chức nào) quy định?
Tr l iả ờ : do Chính ph quy đ nh.ủ ị
Đi u 23. N i dung h p đ ng lao đ ngề ộ ợ ồ ộ
4. Nội dung của hợp đồng lao động đối với người lao động được thuê làm
giám đốc trong doanh nghiệp có vốn của Nhà nước do Chính phủ quy
định.
1.5 Ch m d t h p đ ng lao đ ng.ấ ứ ợ ồ ộ
1.5.1 Đ n ph ng ch m d t h p đ ng lao đ ng.ơ ươ ấ ứ ợ ồ ộ
Ng i lao đ ng đ n ph ng ch m d t h p đ ng lao đ ng.ườ ộ ơ ươ ấ ứ ợ ồ ộ
Tình hu ng 13:ố Trong các trường hợp sau, trường hợp nào NLĐ có
quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ? Vì sao?
1. Cô Thanh kí kết HĐLĐ xác định thời hạn (2 năm) với công ty bảo
hiểm Vĩnh Phúc. Sau nửa năm bị công ty chuyển đến làm việc ở 1 cơ
sở khác không thỏa thuận trong HĐ, trong khi lương của tháng thứ 6
công ty vẫn còn nợ của cô. Sau khi chuyển đến nơi làm việc mới cô
còn còn bị quản lí ở đó quấy rối tình dục. (báo trước 5 ngày).
2. H làm việc cho công ty Q theo HĐLĐ không xác định thời hạn trong
vòng 2 năm. Nhưng mới làm được 1 năm thì mẹ H lâm bệnh nặng H
phải về quê chăm sóc mẹ. (báo trước 20 ngày).
3. Ông Thuận làm việc cho công ty J theo HĐLĐ theo một công việc
nhất định có thời hạn 10 tháng. Vẫn chưa hết hạn HĐ thì được bầu
làm phó chủ tích ủy ban nhân dân tỉnh. (báo trước 48 giờ).
4. Chị E đang làm việc cho công ty U theo HĐLĐ xác định thời hạn
trong vòng 2 năm thì thai nhi trong bụng chị rất yếu và cơ sở khám
chữa bệnh có thẩm quyền yêu cầu không được tiếp tục làm việc vì
sẽ ảnh hưởng xấu đến thai nhi và báo trước cho cơ công ty 1 ngày.
5. A đang làm việc cho doanh nghiệp X thì bị tai biến mạch máu não đã
điều trị trong vòng 30 ngày nhưng vẫn chưa hồi phục. A và doanh
nghiệp X ký kết HĐLĐ mùa vụ trong 4 tháng. (báo trước 5 ngày).
Tr l i:ả ờ TH1: Cô Thanh có quy n ch m d t HĐLĐ vì không đ c b trí theo đúng đ aề ấ ứ ượ ố ị
đi m làm vi c, tr l ng không đúng h n, b ng c đãi, qu y r ii tình d ng và cô Thanhể ệ ả ươ ạ ị ượ ấ ố ụ
đã báo tr c 5 ngày đúng theo quy đ nh c a PL t i kho n 2 đi u 37 c a b lu t LĐ nămướ ị ủ ạ ả ề ủ ộ ậ
2012.
TH2: Không vì ph i báo tr c 30 ngày đ i v i HĐLĐ xác đ nh th i h n.ả ướ ố ớ ị ờ ạ
TH3: Đ c vì đã báo tr c 3 ngày. ượ ướ
TH4: Đ c vì đã có ch đ nh c a c quan khám ch a b nh có th m quy n.ượ ỉ ị ủ ơ ữ ệ ẩ ề
TH5: Đ c vì th i gian đi u tr đã là ¼ th i h n h p đ ng mùa v và A đã báo tr c 5ượ ờ ề ị ờ ạ ợ ồ ụ ướ
ngày.
Đi u 37. Quy n đ n ph ng ch m d t h p đ ng lao đ ng c a ng i laoề ề ơ ươ ấ ứ ợ ồ ộ ủ ườ
đ ngộ
1. Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn,
hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có
thời hạn dưới 12 tháng có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao
động trước thời hạn trong những trường hợp sau đây:
a) Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc không
được bảo đảm điều kiện làm việc đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động;
b) Không được trả lương đầy đủ hoặc trả lương không đúng thời hạn đã
thỏa thuận trong hợp đồng lao động;
c) Bị ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động;
d) Bản thân hoặc gia đình có hoàn cảnh khó khăn không thể tiếp tục thực
hiện hợp đồng lao động;
đ) Được bầu làm nhiệm vụ chuyên trách ở cơ quan dân cử hoặc được bổ
nhiệm giữ chức vụ trong bộ máy nhà nước;
