Cây chó đẻ (trân châu thảo)

Chia sẻ: Kha Tu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

371
lượt xem 85
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cây chó đẻ (trân châu thảo) Tên khoa học là Phyllanthus urinaria L., được biết qua nhiều tên khác do thổ ngữ địa phương như vùng cao nguyên Tây Bắc gọi là trân châu thảo (cỏ hạt châu), vùng hạ ĐBSCL (Cà Mau, Kiên Giang) gọi là me đất đắng, miệt thứ Hậu Giang, Sóc Trăng gọi là chó đẻ răng cưa. Còn dân ở miền Đông Nam bộ và các nhà chế biến Nam dược gọi là diệp hạ châu vì dưới kẽ lá có trái tròn, bóng láng xâu thành chuỗi cho trẻ chơi bán hàng. Tuy nhiên, theo...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cây chó đẻ (trân châu thảo)

Cây chó đẻ (trân châu thảo) Tên khoa học là Phyllanthus urinaria L., được biết qua nhiều tên khác do thổ ngữ địa phương như vùng cao nguyên Tây Bắc gọi là trân châu thảo (cỏ hạt châu), vùng hạ ĐBSCL (Cà Mau, Kiên Giang) gọi là me đất đắng, miệt thứ Hậu Giang, Sóc Trăng gọi là chó đẻ răng cưa. Còn dân ở miền Đông Nam bộ và các nhà chế biến Nam dược gọi là diệp hạ châu vì dưới kẽ lá có trái tròn, bóng láng xâu thành chuỗi cho trẻ chơi bán hàng. Tuy nhiên, theo y sư Tuệ Tĩnh trong “Đông dược thần thảo tòng thư” có tên là “chó đẻ” vì ở các vùng nông thôn, chó cái sau khi đẻ con xong thường ra vườn tìm cây diệp hạ
châu nhai nuốt liên tục 2, 3 ngày, vừa để cầm máu, vừa để bảo vệ sinh mạng, một bản năng tự vệ do tạo hóa ban cho loài vật. Hẳn nhiên, cây chó đẻ phải là thảo dược hữu ích. Cây chó đẻ vị đắng, hàn tính, bổ âm. Ngoài giá trị chữa sốt rét ác tính còn là loại thảo dược hiệu quả trị các chứng bệnh: viêm gan siêu vi B, giải độc rượu, dạ dày, máu bị nhiễm độc… Cây chó đẻ phơi khô, sao khử thổ còn giúp người bị sỏi thận, tiểu rát, tiểu són, niệu đạo không thông khỏi bệnh sau 2-4 tuần sử dụng. Sau đây là một số phương thuốc từ cây chó đẻ kết hợp với một số thảo dược Đông y khác: - Sốt rét mạn biến chứng suy gan: 50gr cây chó đẻ, 50gr cam thảo đất, sao khử thổ, sắc trong 3 chén nước còn 8 phân, chia làm 2 phần, uống sau bữa ăn trưa và chiều. Liên tục 4-8 tuần sẽ dứt. - Cao tuổi thận suy, tiểu mỗi đêm 5-7 lần, tiểu gắt, đau niệu đạo: Mỗi ngày 100gr cây chó đẻ tươi (nếu khô và đã sao khử thổ thì dùng 20-50gr), sắc trong 2 lít nước (1 lít nếu cây khô). Uống khi khát. Sau khi xét nghiệm bilirubin và urobilin, kết quả đã giảm. - Viêm gan siêu vi B cấp: Đối với người bệnh nhẹ dùng 150gr, bệnh nặng 250- 300gr cây tươi cộng thêm 12gr nhân trần, 20gr huỳnh bá (mua ở hiệu bào chế Đông y dược), sắc chung trong 2 lít nước còn 800ml. Uống 3 lần/ngày, liên tục 30 ngày vừa giải độc gan (xơ gan), vừa giúp lọc máu, bổ can, tỳ.
- Phụ nữ sau khi sinh con 3 ngày: dùng 20gr cây chó đẻ khô (đã sao khử thổ), 15gr cam thảo đất, 5 lát gừng già (5gr) và 15gr thịt trái gấc, sắc chung trong 2 lít nước còn 800ml. Uống liên tục 10 ngày, da sẽ hồng thắm, tiêu hóa dễ, ăn ngủ ngon. Cây chó đẻ rất dễ tìm, dễ trồng ở vùng đất hơi ẩm, không sợ mưa, trũng thấp nên mọc tươi tốt quanh năm. Có 2 loại cây: cây chó đẻ răng cưa và cây chó đẻ lá trơn nhẵn, lớn hơn cây chó đẻ thường (Phyllanthus matsamureae). Cả 2 đều là cây thuốc quý. Do vị đắng nên khi cho trẻ uống có thể thêm đường phèn hoặc đường cát để trị các chứng bệnh về gan và sốt xuất huyết, sốt ác tính (tùy theo độ tuổi mà đo lường số lượng - trong khoảng từ 5-10gr).
Côn trùng làm thuốc trị 'yếu sinh lý' Một số côn trùng như: ngài tằm đực, ấu trùng của bọ hung, cà cuống... có thể được chế biến thành những vị thuốc hỗ trợ điều trị chứng "trên bảo dưới không nghe" ở cánh mày râu. Sau đây là một vài gợi ý cho phái mày râu: Ngài tằm đực Ngài tằm đực có vị mặn, bùi, béo, mùi thơm, tính ấm, tác dụng bổ thận, tráng dương, cường tinh rất tốt. Lấy cả con, vặt cánh, bỏ đầu và chân, sau đó phơi hoặc sấy khô. Dược liệu ngài tằm đực có thể được dùng theo những cách sau:
Cho 5-7 con ngài tầm đực, để tươi đã chế biến, nấu với gạo nếp thành cháo, ăn làm một lần trong ngày. Hoặc ngài tằm đực (liều lượng như trên) sao vàng giòn, tán nhỏ, say bột mịn cùng với tôm he bóc vỏ 20 gam, giã nhuyễn, trộn đều với hai quả trứng gà. Sau đó đem tán hoặc hấp chín, ăn trong ngày. Loại côn trùng này còn có thể dùng làm rượu ngâm. Ngài tằm đực 100 gam, dâm dương hoắc 60 gam, kim anh 50 gam, ba kích 50 gam, thục địa 40 gam, sơn thù 30 gam, ngưu tất 30 gam, kỷ tử 20 gam, lá hẹ 20 gam, đường kính 40 gam. Tất cả thái nhỏ, phơi khô, ngâm với 2 lít rượu 35 - 40 độ, càng lâu càng tốt. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 30ml, trước hai bữa ăn chính và khi đi ngủ. Ngoài ra, có thể lấy 3-5 con ngài tằm đực, sấy khô, tán bột mịn, luyện với mật ong làm viên bằng hạt đỗ xanh, uống làm hai lần trong ngày, dùng 10 - 30 ngày. Cà cuống Bộ phận dùng làm thuốc của cà cuống là thịt, trứng và tinh dầu. Cà cuống sau khi vặt bỏ cánh có thể dùng tươi sống. Thịt và trứng cà cuống chứa protein với hàm lượng khá cao, lipid và các vitamin. Dược liệu có vị ngọt, cay, tính bình, không độc, có tác dụng bổ thận, tráng dương, lợi tiêu hóa. Trong dân gian, người ta dùng thịt và trứng cà cuống để ăn dưới dạng luộc hoặc rán sau khi đã lấy túi tinh dầu. Có thể để nguyên con, chỉ vặt bỏ cánh, hấp chín, rồi băm nhỏ dùng làm gia vị đặc biệt cho món nước chấm bánh cuốn và nước dùng bún thang.
Còn tinh dầu là một chất lỏng trong, mùi thơm mạnh có trong hai túi nhỏ và dài ở dưới ngực cà cuống đực. Bạn có thể lấy bằng cách sau: dùng đầu nhọn của que tre hay mũi dao rạch một đường ngang ở vị trí giữa đôi chân thứ ba. Gấp bụng cà cuống xuống để bộ lộ hai túi tinh dầu, sau đó dùng kẹp khẽ gắp túi và rút ra một cách nhẹ nhàng (tránh làm rách túi), rồi chích túi cho tinh dầu chảy vào lọ khô, sạch, đậy kín. Nếu đựng trong lọ có nút mài thì có thể bảo quản được rất lâu. Tinh dầu cà cuống được sử dụng như thịt và trứng. Sâu chít Sâu chít dài khoảng 35 mm, màu vàng ngà, sống trong thân cây chít hay cây đót, cây le vào mùa đông. Rửa sạch sâu bằng nước muối, rang hoặc sấy khô. Khi dùng, tẩm sâu với mật ong, rồi lại sấy khô. Dược liệu có vị ngọt, tính ôn, được dùng thay thế vị đông trùng hạ thảo của thuốc bắc với tác dụng bổ tinh tủy, ích phế thận, tráng dương khí, chữa suy nhược thần kinh, đau lưng do thận hư, liệt dương, mỏi gối. Liều dùng hằng ngày là 6-12 gam dưới dạng rượu ngâm. Rượu này ngâm lâu sẽ thấy lớp chất béo nổi lên trên nên khi dùng phải lắc đều. Có thể dùng dạng xào nấu với trứng hoặc hầm với thịt ăn hằng ngày. Sùng đất Sùng đất là ấu trùng của con bọ hung. Rửa sạch sâu, ngâm vào nước sôi khoảng 15-20 phút, rồi vớt ra đem phơi hoặc sấy khô. Dược liệu có vị mặn, tính hơi ấm, có tác
dụng bổ thận, tráng dương, ích khí chữa chứng yếu sinh lý, đau lưng, chân tay nhức mỏi. Liều dùng hằng ngày 8-16 g, dưới dạng hoàn tán hoặc rượu ngâm.