Chăm sóc trước sinh tại trạm y tế phường theo chuẩn quốc gia của một quận nội thành Hà Nội (2006-2008)

TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2013<br /> <br /> CHĂM SÓC TRƯỚC SINH TẠI TRẠM Y TẾ PHƯỜNG THEO<br /> CHUẨN QUỐC GIA CỦA MỘT QUẬN NỘI THÀNH<br /> HÀ NỘI (2006 - 2008)<br /> Trần Thị Điệp*; Hồ Thị Hiền*; Nguyễn Thị Bích Thủy**<br /> TÓM TẮT<br /> Nghiên cứu nhằm mô tả thực trạng và một số rào cản tới sử dụng dịch vụ chăm sóc trước sinh<br /> (CSTS) tại 4 trạm y tế (TYT) phường của 1 quận nội thành Hà Nội. Kết quả: thực trạng sử dụng dịch<br /> vụ CSTS qua phỏng vấn và qua số liệu thứ cấp có sự khác biệt. Đặc biệt, số liệu sổ sách về tỷ lệ bà<br /> mẹ sử dụng dịch vụ khám thai định kỳ và tiêm phòng uốn ván tại các TYT đều đạt mức cao (> 90%),<br /> song phỏng vấn sâu cho thấy tỷ lệ thực tế thấp hơn. Công tác khám thai và tư vấn cho bà mẹ trước<br /> sinh chưa được thực hiện đầy đủ như Hướng dẫn Quốc gia về CSTS. Các yếu tố rào cản đến sử<br /> dụng dịch vụ CSTS bao gồm: khách hàng chưa tin tưởng vào chất lượng CSTS tại tuyến y tế cơ sở;<br /> sử dụng máy móc, đặc biệt là máy siêu âm và thử nước tiểu còn hạn chế, khách hàng có nhiều lựa<br /> chọn sử dụng dịch vụ CSTS tại các bệnh viện lớn lân cận trong thành phố. Qua nghiên cứu cho thấy<br /> thực trạng sử dụng dịch vụ CSTS tại các TYT của quận nội thành thấp và có sự khác biệt giữa các<br /> nguồn số liệu.<br /> * Từ khóa: Chăm sóc trước sinh; Chăm sóc sức khỏe sinh sản; Trạm y tế; Hà Nội.<br /> <br /> ANTENATAL CARE IN WARD HEALTH STATIONS IN<br /> COMPARISON WITH NATIONAL STANDARDS IN<br /> ONE DISTRICT OF HANOI (2006 - 2008)<br /> SUMMARY<br /> The aims of this study were to describe the utilization of and barriers to the utilization of the<br /> antenatal care in 4 ward health stations of a Hanoi urban district. Results: there were differences in<br /> antenatal care utilization between primary and secondary data. Particularly, the secondary data<br /> showed that the utilization of pregnancy check-up and tetanus vaccination were more than 90%,<br /> yet this did not show as much in the in-depth interviews. Pregnancy check-up and counselling for<br /> mothers had not meet national standards of prenatal care. Barriers to the utilization of antenatal care<br /> included: lack of trust in the quality of services provided by the ward health stations, lack of<br /> ultrasound and urine test; pregnant women had several choices to access prenatal care in nearby health<br /> facilities. In addition, antenatal examination and counseling did not meet the national standards.<br /> Conclusions: underutilization of antenatal care services in ward health stations existed and there<br /> were differences between primary and secondary data.<br /> * Key words: Antenatal care; Reproductive heatlh care; Commune health station; Hanoi.<br /> <br /> * Trường Đại học Y tế Công cộng<br /> ** Viện Y học Lao động và Vệ sinh môi trường<br /> Người phản hồi (Corresponding): Trần Thị Điệp<br /> ttd@hsph.edu.vn<br /> <br /> 21<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2013<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Ở Việt Nam, tỷ số tử vong mẹ đã giảm<br /> đáng kể, từ 165/100.000 trẻ đẻ sống năm<br /> 2000 xuống còn 69/100.000 vào năm 2009<br /> [1]. Phần lớn tử vong mẹ xảy ra trước có<br /> thể phòng tránh được nếu CSTS được thực<br /> hiện tốt. Đặc biệt, tại TYT, CSTS tốt sẽ làm<br /> <br /> tâm y tế quận, 8 bà mẹ đã sinh con < 12<br /> tháng tuổi. Áp dụng chọn mẫu có chủ đích.<br /> Các nội dung phỏng vấn chính bao gồm:<br /> quan điểm và thực trạng về dịch vụ CSTS<br /> tại TYT (khám thai theo Chuẩn Quốc gia y<br /> tế xã về CSSKSS), tiêm phòng uốn ván, tư<br /> vấn và quản lý thai nghén), những rào cản<br /> trong sử dụng dịch vụ CSTS tại TYT. Số<br /> <br /> giảm đáng kể tỷ lệ tử vong mẹ liên quan<br /> <br /> liệu thứ cấp về CSTS được thu thập qua sổ<br /> <br /> đến thai nghén, cũng như giảm hiện tượng<br /> <br /> sách báo cáo của 4 TYT từ 2006 - 2008,<br /> <br /> quá tải cho các bệnh viện tuyến trên. Theo<br /> <br /> bao gồm số liệu về tỷ lệ bà mẹ đến khám<br /> <br /> thống kê năm 2006 - 2008 của Trung tâm<br /> <br /> thai, tiêm phòng uốn ván, tư vấn và được<br /> <br /> Y tế quận Cầu Giấy, công tác CSTS tại các<br /> <br /> quản lý thai nghén tại TYT, cơ sở vật chất,<br /> <br /> TYT đều đạt kết quả rất cao [2]. Tuy nhiên,<br /> <br /> nhân lực, trang thiết bị thiết yếu sản khoa.<br /> <br /> qua phỏng vấn nhanh các bà mẹ có con<br /> <br /> Phân tích số liệu định tính theo chủ đề.<br /> <br /> < 12 tháng tuæi tại 2 phường của quận cho<br /> <br /> Nghiên cứu này mô tả thực trạng sử<br /> <br /> thấy, hầu hết các bà mẹ không sử dụng<br /> <br /> dụng dịch vụ CSTS và một số rào cản với<br /> <br /> dịch vụ CSTS tại TYT. Bài viết này nhằm<br /> <br /> dịch vụ này tại TYT theo hướng dẫn và<br /> <br /> mục tiêu: Mô tả thực trạng và một số rào<br /> <br /> chuẩn quốc gia. Chuẩn Quốc gia về y tế xã<br /> <br /> cản với sử dụng dịch vụ CSTS tại 4 TYT<br /> <br /> áp dụng cho y tế xã/phường giai đoạn 2001 -<br /> <br /> phường của quận Cầu Giấy, Hà Nội.<br /> <br /> 2010 nêu rõ chuẩn về CSSKSS (chuẩn VI)<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> <br /> gồm 7 nội dung chính, trong đó có 2 nội<br /> dung liên quan đến CSTS: 1/ Tất cả phụ nữ<br /> mang thai được khám thai ít nhất 1 lần,<br /> <br /> Nghiên cứu định tính.<br /> <br /> trong đó tỷ lệ phụ nữ vùng đồng bằng và<br /> <br /> Địa bàn nghiên cứu: 4 phường được chọn<br /> <br /> trung du được khám thai ≥ 3 lần đúng lịch<br /> <br /> ngẫu nhiên trong tổng số 8 phường của quận<br /> <br /> đạt ≥ 75%; 2/ Tỷ lệ phụ nữ có thai được<br /> <br /> Cầu Giấy, bao gồm: Yên Hòa, Quan Hoa,<br /> <br /> được tiêm phòng uốn ván đủ liều trước khi<br /> <br /> Dịch Vọng và Nghĩa Tân.<br /> <br /> sinh tại vùng đồng bằng và trung du đạt<br /> <br /> Thời gian: từ tháng 2 đến 8 - 2009.<br /> Số liệu định tính thu thập từ 17 cuộc<br /> phỏng vấn sâu với 8 cán bộ y tế (CBYT) tại<br /> TYT 4 phường (mỗi phường chọn 1 lãnh<br /> đạo và 1 cán bộ phụ trách chăm sóc sức<br /> khỏe sinh sản (CSSKSS); 1 cán bộ trung<br /> <br /> ≥ 95% [3]. Theo Hướng dẫn Quốc gia về<br /> dịch vụ CSSKSS, khám thai gồm 9 bước,<br /> bao gồm: hỏi, khám toàn thân, khám sản<br /> khoa, xét nghiệm, tiêm phòng uốn ván,<br /> cung cấp viên sắt, hướng dẫn bà mẹ vệ<br /> sinh thai nghén, ghi chép, thông báo kết<br /> quả [4].<br /> <br /> 21<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2013<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ<br /> BÀN LUẬN<br /> <br /> gia: 75%)<br /> Yên Hòa<br /> <br /> 91,7<br /> <br /> 97,0<br /> <br /> 97,1<br /> <br /> 1. Thực trạng sử dụng dịch vụ CSTS<br /> tại TYT phường.<br /> <br /> Quan Hoa<br /> <br /> 94,2<br /> <br /> 93,7<br /> <br /> 97,9<br /> <br /> Dịch Vọng<br /> <br /> 99,4<br /> <br /> 100<br /> <br /> 100<br /> <br /> Bảng 1: Các dịch vụ CSTS thực tế tại 4<br /> TYT phường.<br /> <br /> Nghĩa Tân<br /> <br /> 88,3<br /> <br /> 92,6<br /> <br /> 90,2<br /> <br /> DỊCH VỤ CSTS THEO<br /> CHUẨN QUỐC GIA<br /> <br /> 4 TYT<br /> PHƯỜNG<br /> <br /> Có<br /> Khám thai định kỳ<br /> <br /> x<br /> <br /> Tiêm phòng uốn ván cho<br /> phụ nữ mang thai<br /> <br /> x<br /> <br /> Tư vấn về dịch vụ CSSKSS<br /> <br /> x<br /> <br /> Giáo dục sức khỏe và tư<br /> vấn cho người có thai<br /> <br /> x<br /> <br /> Quản lý thai nghén<br /> <br /> x<br /> <br /> Không<br /> <br /> Cung cấp viên sắt<br /> <br /> x<br /> <br /> Xét nghiện protein niệu<br /> <br /> x<br /> <br /> Xét nghiệm huyết sắc tố<br /> <br /> x<br /> <br /> Các dịch vụ cung cấp viên sắt, xét nghiệm<br /> protein niệu, xét nghiệm huyết sắc tố không<br /> được cung cấp tại 4 TYT. Vì vậy, trong bài<br /> viết này, sử dụng dịch vụ CSTS được mô tả<br /> bao gồm khám thai, tiêm phòng uốn ván, tư<br /> vấn trước sinh và quản lý thai nghén.<br /> * Khám thai và quản lý thai nghén tại TYT:<br /> Bảng 2: Tỷ lệ quản lý thai và phụ nữ<br /> được khám thai ít nhất 3 lần theo đúng lịch<br /> của 4 TYT phường (%).<br /> ¬<br /> <br /> TYT PHƯỜNG<br /> <br /> 2006<br /> <br /> 2007<br /> <br /> 2008<br /> <br /> Yên Hòa<br /> <br /> 99,2<br /> <br /> 99,6<br /> <br /> 99,6<br /> <br /> Quan Hoa<br /> <br /> 99,8<br /> <br /> 99,2<br /> <br /> 99,4<br /> <br /> Dịch Vọng<br /> <br /> 99,1<br /> <br /> 99,0<br /> <br /> 99,3<br /> <br /> Nghĩa Tân<br /> <br /> 99,0<br /> <br /> 99,6<br /> <br /> 99,5<br /> <br /> (2)<br /> <br /> (3)<br /> <br /> (4)<br /> <br /> Tỷ lệ quản lý thai<br /> <br /> (1)<br /> Tỷ lệ khám thai ít nhất 3<br /> lần theo lịch (chuẩn Quốc<br /> <br /> Tỷ lệ quản lý thai của 4 TYT phường<br /> đều đạt rất cao (> 99%). Tỷ lệ khám thai đủ<br /> 3 lần và đúng lịch của 4 TYT đều vượt trội<br /> (> 90%) so với mốc 75% của chuẩn Quốc<br /> gia [3]. Qua 3 năm (2006 - 2008), tỷ lệ này<br /> của 4 trạm đều được giữ vững.<br /> Tuy nhiên, qua phỏng vấn sâu, các<br /> CBYT nói rằng thông tin từ báo cáo của các<br /> trạm chưa phản ánh đúng thực tế do những<br /> số liệu này hầu hết có được từ nguồn cộng<br /> tác viên. Thực tế này được CBYT giải thích<br /> là do khách hàng không tiếp cận và sử<br /> dụng dịch vụ. Tất cả CBYT tham gia phỏng<br /> vấn cũng khẳng định thực tế trên, cho rằng<br /> bà mẹ mang thai rất ít sử dụng dịch vụ<br /> khám thai tại TYT, “vài tháng mới có một<br /> vài trường hợp khám thai”.<br /> “Quản lý thai bọn chị không làm được vì<br /> họ có đến khám thai đâu mà quản lý thai,<br /> chị nhờ cộng tác viên đến nhà bà mẹ hỏi<br /> xem họ khám ở đâu, hái bà mẹ có sổ khám<br /> thai, phiếu khám thai, phiếu hẹn không.<br /> Cộng tác viên đem thông tin về cho chị rồi<br /> chị ghi vào sổ” (Nữ, 37 tuổi, cán bộ CSSKSS<br /> TYT 3).<br /> Quản lý thai thông qua cộng tác viên còn<br /> nhiều bất cập, dễ dẫn đến nhiều sai sót<br /> trong quá trình theo dõi.<br /> “Hiện tại chỉ quản lý bằng cách thông<br /> qua đội ngũ cộng tác viên thôi. Họ đến từng<br /> nhà bà mẹ có thai hỏi thăm, nhưng chắc<br /> chắn là chưa chính xác vì trình độ của đội<br /> ngũ cộng tác viên có hạn và còn sót rất<br /> <br /> 22<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2013<br /> nhiều” (Nữ, 43 tuổi, cán bộ CSSKSS TYT<br /> 2).<br /> Khi được hỏi về công tác quản lý thai<br /> nghén, tất cả CBYT đều nói rằng tại các<br /> trạm chỉ ghi sổ khám thai mà không có<br /> phiếu khám thai, không có bảng quản lý thai<br /> sản và không có phiếu hẹn, “chúng tôi hẹn<br /> bằng lời với nhau”. Rõ ràng, công tác quản<br /> lý thai nghén còn lơ là, chưa theo Hướng<br /> dẫn Quốc gia, bao gồm số khám thai, bảng<br /> quản lý thai sản, phiếu khám thai, hộp luân<br /> chuyển phiếu hẹn.<br /> Mặc dù số lượng bà mẹ đến khám thai<br /> ít, việc tuân thủ 9 bước khám thai vẫn còn<br /> nhiều hạn chế, CBYT chỉ thực hiện một số<br /> bước. Thực tế này là do các bà mẹ đồng<br /> ý khám thai một cách miễn cưỡng, do đó<br /> CBYT phải khám “mau chóng” để không<br /> gây “phiền toái” cho các bà mẹ. Hiện tượng<br /> khám thai “thụ động” - bà mẹ không chủ<br /> định đến khám thai tại trạm, do được mời<br /> vào khám thì họ miễn cưỡng cho khám - đã<br /> được báo cáo. Thực tế cho thấy nhiều khi<br /> CBYT phải chủ động đề xuất để khám thai<br /> cho các bà mẹ.<br /> “Hôm em khám ở đấy (TYT) là khi em đi<br /> tiêm phòng rồi các chị gọi vào khám đấy chứ,<br /> em có định khám thai ở đấy đâu” (Bà mẹ,<br /> 31 tuổi, phường Yên Hòa).<br /> Với một số trường hợp đến khám thai tại<br /> TYT, việc khám thai và quản lý thai nghén<br /> chỉ dừng lại ở ghi sổ khám thai.<br /> “Khi khám chúng tôi cũng không thể tuân<br /> thủ các bước được, vì các bà mẹ có vẻ<br /> không ủng hộ, cho nên chúng tôi khám<br /> nhanh và chỉ làm những bước chính thôi<br /> như đo cân nặng, đo huyết áp, đo vòng bụng,<br /> nghe tim thai, khám phù, dự kiến sinh, ghi<br /> sổ” (Nữ, 36 tuổi, cán bộ CSSKSS, TYT 1).<br /> * Tiêm phòng uốn ván tại TYT:<br /> <br /> Khi đến khám thai, CBYT sẽ kiểm tra lịch<br /> và tiêm phòng uốn ván cho thai phụ. Trong<br /> nghiên cứu này, ghi chép từ sổ sách của<br /> TYT cho thấy, tỷ lệ phụ nữ được tiêm<br /> phòng uốn ván đủ liều trước khi sinh ở cả 4<br /> TYT phường đều 100%, đạt chuẩn Quốc<br /> gia về y tế xã/phường (> 95%). Đa số các<br /> bà mẹ nhận thức được tầm quan trọng và<br /> có tiêm phòng uốn ván. Tuy nhiên, việc sử<br /> dụng dịch vụ tiêm phòng uốn ván tại TYT<br /> vẫn còn hạn chế do nhiều bà mẹ không<br /> tiêm phòng tại TYT mà tiêm phòng ở những<br /> nơi khác. Thông tin về việc bà mẹ có tiêm<br /> phòng uốn ván ở TYT hay không cũng không<br /> được ghi rõ trong sổ khám thai.<br /> “Em thấy rất cần phải tiêm phòng uốn ván,<br /> em đã tiêm một mũi phòng uốn ván tại TYT<br /> khi thai được khoảng 5 tháng, còn mũi nữa<br /> em tiêm ở chỗ khác vào lúc gần 8 tháng”<br /> (Bà mẹ, 31 tuổi, phường Yên Hòa).<br /> * Tư vấn trước sinh còn “qua loa”:<br /> Các bà mẹ đều có ý kiến thống nhất,<br /> CBYT tư vấn qua loa, chưa thực sự nhiệt<br /> tình. Đa số cho biết CBYT cung cấp thông<br /> tin chủ yếu về dinh dưỡng và chế độ lao<br /> động mà không nói về những vấn đề khác,<br /> như biến chứng thai nghén. Hơn nữa, khi<br /> được hỏi về công tác cung cấp thông tin và<br /> giáo dục sức khỏe cho bà mẹ trước sinh,<br /> tất cả cán bộ làm công tác CSSKSS đều nói<br /> họ không tuân thủ các bước tư vấn cho<br /> bà mẹ.<br /> Qua quan sát và phỏng vấn cho thấy, tại<br /> 4 trạm đều có phòng tư vấn riêng đáp ứng<br /> đủ 10 tiêu chí theo chuẩn quốc gia. Cụ thể,<br /> các phòng ở vị trí thuận lợi, kín đáo, có đủ<br /> bàn ghế để có thể làm tư vấn nhóm, sạch<br /> sẽ ngăn nắp, có hiện vật, mô hình, có áp<br /> phích, có sách lật, tờ gấp, có sách báo và<br /> tài liệu tham khảo, có sổ ghi các hoạt động<br /> tư vấn. Tuy nhiên, đa số CBYT nói rằng,<br /> <br /> 23<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2013<br /> mặc dù TYT có phòng khám thai, có phòng<br /> tư vấn riêng nhưng họ thường tư vấn luôn<br /> tại phòng khám thai sau khi khám thai xong.<br /> Chính điều này không đảm bảo được tính<br /> kín đáo, riêng tư và bí mật của công tác tư<br /> vấn, do đó ảnh hưởng tới chất lượng tư vấn.<br /> 2. Rào cản với sử dụng dịch vụ CSTS.<br /> * Sự thiếu tin tưởng vào chất lượng dịch<br /> vụ CSTS của các bà mẹ:<br /> Như trên đã đề cập, CBYT khám nhanh<br /> cho các bà mẹ đã khiến nhiều bà mẹ nhận<br /> định: việc khám thai “rất đơn giản” qua phỏng<br /> vấn sâu. Đây có thể là một trong những lý<br /> do khiến thai phụ không muốn đến khám thai<br /> tại trạm.<br /> “Khám đơn giản lắm chị ạ. Chị ấy bảo<br /> em cân, đo huyết áp cho em, đo vòng bụng,<br /> nghe tim thai, chị ấy còn tính để dự kiến<br /> ngày sinh nhưng không thấy bảo thử nước<br /> tiểu, siêu âm xem thai thế nào” (Bà mẹ, 28<br /> tuổi, phường Nghĩa Tân).<br /> Thực tế, các bà mẹ sau khi được hỏi cũng<br /> có cùng ý kiến với CBYT, cho rằng chất<br /> lượng dịch vụ chưa tốt, trình độ chuyên<br /> môn và kỹ năng tư vấn còn hạn chế, xét<br /> nghiệm như siêu âm, thử máu, thử nước<br /> tiểu không được cung cấp để phục vụ cho<br /> công tác CSTS.<br /> “Em chỉ khám thai có một lần tại trạm<br /> thôi, không phải chi phí gì cả, nhưng em<br /> không muốn khám thai tại trạm vì em thấy<br /> chưa tin tưởng vào chất lượng khám ở đấy.<br /> Em thấy phòng khám ở đó không có đủ máy<br /> móc hỗ trợ cho công tác khám thai không<br /> kín đáo, có nhiều người đi lại trong phòng.<br /> Em vẫn thường đi khám tại bệnh viện C<br /> rồi…” (Bà mẹ, 32 tuổi, phường Nghĩa Tân).<br /> Khi được hỏi về chất lượng dịch vụ<br /> CSTS, đa số CBYT (gồm trưởng TYT, cán<br /> bộ phụ trách công tác CSSKSS) đều có ý<br /> kiến thống nhất cho rằng các dịch vụ tại<br /> trạm còn hoạt động kém hiệu quả. Thực<br /> trạng này là do CBYT ít được đào tạo, tập<br /> <br /> huấn nâng cao kiến thức thường xuyên như<br /> sử dụng máy móc hỗ trợ công tác CSTS.<br /> “Nếu mà nói đến chất lượng dịch vụ thì<br /> tôi thấy chưa tốt. Bản thân những người<br /> làm công tác CSSKSS chưa được đào tạo<br /> chuyên sâu, có đợt tập huấn thì không có<br /> kiến thức mới mà thời gian rất ngắn, cơ hội<br /> được cập nhật kiến thức thì ít. Tại trạm chỉ<br /> có khám thai đơn thuần, tiêm phòng uốn<br /> ván cho bà mẹ, còn dùng máy móc hiện đại<br /> để hỗ trợ công tác chăm sóc sức khỏe bà<br /> mẹ trước sinh thì chưa có” (Nữ, 36 tuổi, cán<br /> bộ CSSKSS TYT).<br /> * Sự sẵn có của các dịch vụ CSTS khác:<br /> Trên địa bàn quận có rất nhiều bệnh viện<br /> chuyên khoa lớn như Bệnh viện Phụ sản Hà<br /> Nội, Bệnh viện Phụ sản TW, Bệnh viện 19/8,<br /> cũng như nhiều cơ sở dịch vụ y tế khác<br /> cung cấp dịch vụ chăm sóc sản khoa. Đây<br /> có thể là những nguyên nhân sâu xa dẫn<br /> đến việc quản lý, theo dõi và chăm sóc bà<br /> mẹ trước sinh tại TYT còn nhiều hạn chế.<br /> * Nhân lực thiếu và kiêm nhiệm nhiều<br /> chương trình:<br /> Mặc dù nhân lực của TYT còn ít, song<br /> CBYT cùng một lúc phải phụ trách từ 5 đến<br /> 6 chương trình y tế. Vì vậy, họ có rất ít thời<br /> gian để đầu tư cho công tác chuyên môn về<br /> CSTS. Số lượng cán bộ CSSKSS tại trạm<br /> chưa đáp ứng đủ nhu cầu chăm sóc sức khỏe<br /> bà mẹ. Hiện nay, mỗi trạm chỉ có 1 người<br /> đảm nhiệm chính về công tác CSSKSS.<br /> “Còn rất nhiều khó khăn vì nhân lực còn<br /> hạn chế về cả kiến thức chuyên môn lẫn tay<br /> nghề; kinh phí hoạt động còn hạn chế; cán<br /> bộ kiêm nhiệm nhiều nên hoạt động chăm<br /> sóc sức khoẻ bà mẹ chưa đạt hiệu quả”<br /> (Nữ, 47 tuổi, cán bộ Trung tâm Y tế quận).<br /> * Trang thiết bị thiếu hoặc không được<br /> sử dụng:<br /> Qua quan sát cho thấy cả 4 TYT đều có<br /> đủ phòng chức năng phục vụ công tác<br /> CSTS. Tuy nhiên, các phòng khám thai của<br /> <br /> 24<br /> <br />