Chấp nhận cuộc đời (TT)

Chia sẻ: Pham Phong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

87
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Có một truyện cổ tích Ấn Độ làm cho chúng ta phải suy nghĩ nhiều. Đại khái truyện đó như sau: Một người nọ một hôm gặp một con rắn lớn vô cùng muốn tấn công mình. Trước nguy cơ đó, do bản năng tự vệ, anh ta chiến đấu với con quái vật, nhưng không thắng nổi nó, đâm đầu chạy. Con rắn đuổi kịp, anh ta phải quay lại chiến đấu với nó. Rồi lại chạy. Cứ đánh rồi chạy, chạy rồi đánh, như vậy mấy lần, không được nghỉ một phút, phải dồn hết toàn lực...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chấp nhận cuộc đời (TT)

Chấp nhận cuộc đời Có một truyện cổ tích Ấn Độ làm cho chúng ta phải suy nghĩ nhiều. Đại khái truyện đó như sau: Một người nọ một hôm gặp một con rắn lớn vô cùng muốn tấn công mình. Trước nguy cơ đó, do bản năng tự vệ, anh ta chiến đấu với con quái vật, nhưng không thắng nổi nó, đâm đầu chạy. Con rắn đuổi kịp, anh ta phải quay lại chiến đấu với nó. Rồi lại chạy. Cứ đánh rồi chạy, chạy rồi đánh, như vậy mấy lần, không được nghỉ một phút, phải dồn hết toàn lực mà chẳng làm được điều gì khác nữa. Chúng ta hãy tìm hiểu ý nghĩa của phần đầu đó trước khi qua phần thứ nhì của câu chuyện. Con rắn đó tượng trưng cho số phận. Ai cũng có số phận. Tiếng này chỉ một tổng hợp các khả năng thiên phú, tài đức luyện được, các ảnh hưởng di truyền, đất đai, xã hội..., các bổn phận, thị dục, ưu tư, đau khổ, hoan lạc, bệnh tật, liên hệ gia đình, xã hội, hi vọng, thất vọng và các năng lực bí mật tốt hoặc xấu tác động đến con người. Ta phải nhận cái số phận đó, không sao tránh đ ược nó. Nhiều người thấy nó đè nặng trên vai quá, ghét nó, tởm nó, muốn trút bỏ nó đi bằng cách này hay cách khác. Một
cách thông thường nhất là trốn nó, chẳng hạn trốn vào bệnh tật, tin rằng như vậy là trút được trách nhiệm: "Tôi bệnh tật rề rề, suy yếu quá! Tôi xin rút ra khỏi cuộc chiến đấu, xin bà con thương tôi với, săn sóc cho tôi, tội nghiệp!". Chuyện cổ tích trên kia cho thấy rằng trốn như vậy vô ích: con rắn sẽ đuổi kịp ta, rồi ta lại lâm nguy, lại phải chiến đấu như lúc đầu mà vẫn không sao thắng nổi nó được. Hiển nhiên là thái độ chạy trốn đó hỏng. Vậy thì làm sao bây giờ? Chuyện cổ tích cho ta biết tiếp: Một hôm một nhà hiền triết thấy anh ta loay hoay mà không thoát được cảnh đó, bảo: "Đừng chạy trốn nữa mà cũng đừng chiến đấu nữa". Anh ta đáp: "Nó sẽ nuốt tôi mất, còn gì!". Nhà hiền triết nói: "Nghe lời tôi khuyên đây sẽ được yên ổn, lại gần con rắn đi, nằm dài bên cạnh nó, uốn mình theo những khúc cong của nó thì sẽ thoát, nó sẽ không tấn công anh nữa đâu". Anh ta nghe theo lời khuyên đó và quả nhiên được yên ổn. Như vậy nghĩa làm sao? Phải bỏ cái ý làm chủ số phận của mình ư? Cứ khoanh tay mà an phận chăng? Không phải vậy. "Nằm dài bên cạnh con rắn" có nghĩa là: hòa giải với nó, tin nó, coi nó như bạn đồng hành, chấp nhận nó như một sự tất yếu, nhưng là một sự tất yếu hợp ý ta, hoàn toàn do ta định. Tóm lại, "Nằm dài bênh cạnh con rắn" tức là chấp nhận số phận. Vì ta chỉ có hai thái độ đối với số phận: chấp nhận hay phủ nhận. Trái lại từ
chối nó đã không được mà còn làm cho nó đè nặng lên vai ta hơn nữa, cũng như con cừu bị cột cổ vào một cái cọc, càng kéo để ráng chạy thoát thì dây chuyền càng thắt chặt cổ lại. Người nào ngày ngày đều than thân trách phận thì sẽ thấy số phận không khác con rắn nó muốn nuốt mình. Nhưng người nào còn bình tĩnh chấp nhận số phận, không phải chấp nhận một lần là đủ, mà phải chấp nhận mỗi ngày, thì sẽ thấy rằng số phận có khổ sở tới mức nào (bị một chứng nan y hay lỡ vướng vào một cuộc hôn nhân tai hại) cũng sẽ lần lần bớt khắt khe đi. Ta tự thích ứng với số phận thì số phận sẽ tự thích ứng với ta, và cuối cùng ta sẽ nhận thấy rằng số phận không phải ở ngoài ta, rằng "nó với ta là một", nó chính là ta và chấp nhận nó chính là tự chấp nhận ta. Vì số phận không khác gì chiếc áo lót bó sát người ta, nó là ta. Người ta bảo: chính tính tình, thái độ của ta quyết định số phận cho ta. Tại bản ngã ta như vậy cho nên ngoại giới mới tác động tới ta như vậy. Bản ngã của ta tìm gọi cái số phận của ta, cái số phận hoàn toàn thích hợp với ta - điều đó có khi phải đợi đến lúc ta gần từ biệt cõi đời, ôn lại con đường đời đã qua rồi mới nhận định ra được. Một chuyện cổ tích nọ kể rằng một người xin đổi cái "thập tự giá" (tức cái cảnh khổ, cái số phận) người đó phải vác. Người ta dắt anh ta vô một phòng dựng đầy những thập tự giá lớn nhỏ, nặng nhẹ đủ cỡ. Anh ta lựa một lát rồi la lên: "Cho tôi cây này", thì chính là cây anh ta đã chê và đòi đổi.
Trong số bạn thân của tôi có một cặp vợ chồng nọ hoàn toàn sung sướng cho tới khi sanh đứa con thứ ba. Em gái này trí tuệ trì lộn, bị chứng giật gân, động kinh, nguyên do tại óc, nói không được mà đi cũng không được. Thực làm não lòng cho cha mẹ. Mới đầu hai ông bà còn cố bám lấy cái hi vọng trị được bệnh cho con, chẳng hết hẳn thì cũng đỡ được ít nhiều. Sau ba năm, hi vọng tiêu tan và họ như ngã quỵ xuống, chịu không nổi, sống cô độc, không giao thiệp với ai hết. Một năm sau nữa, tôi nhận được một bức thư: "Chúng tôi mới trải qua một kinh nghiệm kì thú làm sao: cái họa của chúng tôi đã thành cái phước chị ạ. Phải gặp cái cảnh bi thảm đó, vợ chồng tôi mới thực là đoàn kết chặt chẽ với nhau; đứa cháu tội nghiệp đã thành trung tâm của cuộc đời chúng tôi, bảo vật của chúng tôi, hạnh phúc của chúng tôi. Chính vợ chồng tôi cũng khó mà hiểu nổi rằng cái họa đó đồng thời là cái phước cho chúng tôi... chúng tôi nói vậy không phải là để an ủi hoặc lừa dối người khác về cảnh bi thảm của chúng tôi đâu, không, chúng tôi quả là sung sướng". Hạnh phúc của cặp vợ chồng đó ở đâu vậy? Chính ở chỗ họ đã có thể chấp nhận chiếc thập tự giá nặng nề của họ. Tôi có thể kể cho bạn nghe một bi kịch nữa mà chính tôi đã chứng kiến trong hai năm nay. Kép hát nổi danh Ernst Gingberg hồi sáu chục tuổi bị một chứng tê liệt kì dị, mới đầu bệnh tăng lên chầm chậm mỗi ngày mỗi
mau. Lần đầu tiên ông kể bệnh cho tôi nghe (lúc đó bệnh mới hơi hiện ra, ông còn hi vọng trị hết được), ông có vẻ đau khổ lắm. Vài tháng sau, khi ông biết rằng tuyệt vọng rồi, và từ nay bắt đầu những nỗi đau khổ về thể chất, thì lần lần niềm vui của ông tăng lên. Và sau cùng khi ông đau đớn ghê gớm, không nói chuyện được nữa, thì ông cảm được một niềm hân hoan bí mật. Tất cả những người lại gần ông hồi đó đều nhận thấy vậy. Người nào từ biệt ông ra về, lòng cũng hoang mang nhưng phấn khởi lạ lùng. Bí quyết hân hoan của ông ở đâu? Ở chỗ hoàn toàn chấp nhận số phận vốn ghê gớm đó. Bây giờ ông đã từ trần, nhưng đã để lại cho chúng ta bài học rằng không có chiếc thập tự giá nào mà ta không vác nổi với điều kiện (mà điều kiện này tất yếu) là phải nhận nó như một vật sở hữu của ta, tới nỗi nó với ta chỉ là một. Vậy không phải chỉ là một thái độ lợi dụng nó triệt để, hoặc thái độ "mỉm cười nhận nó", hoặc chán nản an phận. Cũng hơn cả thái độ hùng tâm nhận cái gì không tránh được. Vì mấy thái độ mới kể chỉ là tự nhận mình phải thua số phận. Mà nhà hiền triết Ấn Độ trong truyện con rắn đâu có ý khuyên ta như vậy, ông muốn dạy ta rằng: phải hiểu ý nghĩa của số phận của mình, mà muốn hiểu nó thì phải chấp nhận nó. Khi chấp nhận nó rồi, thì nó với mình là một, mà mình đã đồng hóa nó như vậy thì mình sẽ làm chủ nó chứ không bị nó chi phối nữa.