Chính sách tài chính (monetary policy)

12/12/2010

Chương 6 6 Chương

MÔ HÌNH IS--LM. LM. MÔ HÌNH IS CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH, CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH, TiỀN TỆ TRONG MÔ HÌNH IS--LM.LM. TiỀN TỆ TRONG MÔ HÌNH IS

6.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ m« h×nh

• Mô hình số nhân cơ bản – phản ánh thị trường hàng

hóa: Y=ƒ(R)

• Mô hình thị trường tiền – phản ánh thị trường tiền:

R=ƒ(Y)

Bài toán ở cuối chương 5: Y ↔ R

• Tổng hợp hai mô hình trên (cid:1) Mô hình IS-LM – phản

ánh quan hệ Y và R

• Điều kiện xây dựng mô hình: Y

1

12/12/2010

6.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ m« h×nh

Mục tiêu:

Xây dựng mô hình IS-LM

- Đường IS: Tổng hợp từ mô hình số nhân

- Đường LM: Tổng hợp từ mô hình cung-cầu về tiền

Sử dụng mô hình IS-LM để phân tích tác động của các chính sách tài chính và tiền tệ

Nội dung: 6.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ m« h×nh 6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS 6.3. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng tiÒn tÖ: ®−êng LM 6.4. Ph©n tÝch IS-LM 6.5. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ trong m« h×nh IS-LM

6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS

6.2.1. Hàm đầu tư R

R1 Lãi suất giảm (cid:1) đầu tư tăng I = I0 - nR; I=ƒƒƒƒ(R) §−êng ®Çu t−

R2

6.2.2. Đường IS và dựng đường IS I I1 I2

H×nh 6.1: L·i suÊt vµ chi tiªu ®Çu t− cã kÕ ho¹ch

Cho C=100+0,8Y I= 500- 20R G=400

2

Cho R thay đổi (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) Quan sát xem sản lượng thay đổi như thế nào?

12/12/2010

6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS

6.2.2. Đường IS và dựng đường IS (tiếp theo)

Cho R=5 (cid:1) I=400 R C=100+0,8Y G=400 §−êng IS

5 4

Yad=900+0,8Y Yad =Y (cid:1) Y=4500

4500 4600 Y Cho R=4 (cid:1) I=420

C=100+0,8Y G=400 Hình 6.0: Quan hệ Y=ƒ(R) và đường IS

Yad=920+0,8Y Yad =Y (cid:1) Y=4600 ……

6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS

6.2.2. Đường IS và dựng đường IS (tiếp theo)

R I

Y

Yad 5 (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) 4 400(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)420 900+0,8Y (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) 920+0,8Y 4500(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)4600

R I Yad

Y

(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) Y=ƒ(R): IS

Cân bằng trên thị trường hàng hóa

3

Tác động của thị trường tiền tệ lên thị trường hàng hóa

12/12/2010

6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS

6.2.2. Đường IS và dựng đường IS (tiếp theo)

Đường IS là tập hợp những điểm chỉ ra vị trí của nền kinh tế cân bằng trên thị trường hàng hóa trong quan hệ với thị trường tiền tệ thông qua lãi suất.

Y2 Yad Dựng IS:

ad(R2) ad(R1)

ad=C+I1+G (cid:1) Y1 ad =C+I2 +G (cid:1) Y2

Y1 D D D D I

1

Với R1 có Y1 Với R2 có Y2 Kết hợp R và Y có IS (b)

2

I

R1 R1 IS R2 R2 D D D D I

(c) Y1 Y2 (a) I1 I2

H×nh 6.2. Dùng ®−êng IS

6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS

6.2.2. Đường IS và dựng đường IS (tiếp theo)

Y>>>>Yad R RA •••• A

Y<<<

Y* YA

4

H×nh 6.3. §iÒu chØnh vÒ c©n b»ng

12/12/2010

6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS

6.2.3. Hàm số IS

ad

++

=

+

-

mpc(1

t)Y

GI

C

ad

++=

GIC

0 nR

Y -= I 0

ad

=

nR

Y

Y

Y -= I 0

  I   

ad

=

Y

Y

  I   

(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)IS: Y=ƒ(R)

=

(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) IS: Y= C0+mpc(1-t)Y+I0-nR+G

· -

IS

Y:

R

- - - -

++ GIC 0 0 mpc(1

t)

1

n mpc(1

t)

1

Y= kA - knR

Chó ý: A lµ tæng chi tiªu tù ®Þnh; k lµ sè nh©n chi tiªu.

6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS

Ví dụ: Cho C=100+0,8Y I= 500- 20R G=400

R §−êng IS

5

=

+

1000

0,8Y

20R-

=

adY adY

Y

   

Y 4500 5000

(cid:1)IS: 0,2Y=1000-20R (cid:1)Y=5000-100R

5

Hình 6.0: Đường IS

12/12/2010

6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng hµng ho¸: ®−êng IS

-1/kn 

A(Y0;R0)

R0

D R

IS

R1

D Y

Y0 Y1

6.2.4. Độ nghiêng của đường IS

H×nh 6.4. §é nghiªng cña ®−êng IS

R

-1/ kn t¨ng

Y=kA-knR. (cid:1) knR=kA-Y.

(cid:1)IS:

-1/kn gi¶m

A(Y0;R0)

= R

Y

A n

1 kn

HÖ sè gãc cña ®−êng IS lµ -1/kn

IS

· -

Y H×nh 6.5. Thay ®æi ®é nghiªng ®−êng IS

6.3. CÂN BẰNG TRÊN THỊ TRƯỜNG TiỀN TỆ: ĐƯỜNG LM

6.3.1. Đường LM và dựng đường LM

6

R §−êng LM Cho Md/P=2Y+1000-200R 6 5 Ms/P=9000 Với Y1=4500 có Md/P=10000-200R Ms/P=9000 (cid:1) R1=5 Với Y2=4600 có Md/P=10200-200R 4500 4600 Y Ms/P=9000 (cid:1) R2 =6 Hình 6.0: Quan hệ R=ƒ(Y) và đường LM

12/12/2010

6.3. CÂN BẰNG TRÊN THỊ TRƯỜNG TiỀN TỆ: ĐƯỜNG LM

6.3.1. Đường LM và dựng đường LM

Y Md/P R

4500(cid:1)4600 10000-200R(cid:1)10200-200R 5(cid:1)6

Ms/P kh«ng ®æi

y m d/P

R

LM: R=ƒ(Y)

Cân bằng trên thị trường tiền Tác động của thị trường hàng hóa lên thị trường tiền

6.3. CÂN BẰNG TRÊN THỊ TRƯỜNG TiỀN TỆ: ĐƯỜNG LM

Khái niệm đường LM

§−êng LM lµ tËp hîp nh÷ng ®iÓm chØ ra vÞ trÝ cña nÒn kinh tÕ, tho¶ mGn ®iÒu kiÖn c©n b»ng trªn thÞ tr−êng tiÒn tÖ, trong quan hÖ víi s¶n l−îng.

3

Víi mét møc cung tiÒn kh«ng ®æi, ®−êng cho biÕt, øng víi mét møc s¶n l−îng cho tr−íc th× lGi suÊt ph¶i b»ng bao nhiªu ®Ó c©n b»ng trªn thÞ tr−êng tiÒn tÖ

2

LM

Dựng đường LM

1

R3 R2 R1 R3 R2 R1 Md(Y3) Md(Y2) Md(Y1)

Ms/P Y1 Y2 Y3 a) ThÞ tr−êng tiÒn tÖ b) §−êng LM

H×nh 6.6. Dùng ®−êng LM

7

12/12/2010

6.3. CÂN BẰNG TRÊN THỊ TRƯỜNG TiỀN TỆ: ĐƯỜNG LM

Ms>>>>Md

LM

Đường LM: dịch chuyển về cân bằng

••••

C

Rc

••••D

R*

Ms<<<

Y

YC

Hàm số LM

Md/P=ƒ(Y;R)

H×nh 6.7. §iÒu chØnh vÒ c©n b»ng

Ms/P cho trước (cid:1) LM: R=ƒ(Y)

Độ nghiêng của đường LM

6.3. CÂN BẰNG TRÊN THỊ TRƯỜNG TiỀN TỆ: ĐƯỜNG LM

LM

Độ nghiêng của đường LM

R

Md/P = hY+N-mR

D R

b D Y

Md/P =MS/P LM: MS/P =hY+N-mR

Y

(cid:1) LM:

b b

H×nh 6.8. §é nghiªng cña ®−êng LM: b

b =h/m

s

=

R

Y

)P:M(N + m

m gi¶m h/m t¨ng

R

h m HoÆc:

s

- ·

m t¨ng h/m gi¶m

=

Y:LM

R

N)P:M( + h

m h

LM A(Y0;R0)

Y

- ·

H×nh 6.9. Thay ®æi ®é nghiªng cña ®−êng LM

8

12/12/2010

6.4. PHÂN TÍCH IS-LM

6.4.1. Quan hệ IS-LM, lãi suất và sản lượng cân bằng LM R

E Mô hình IS-LM xác định đồng thời lãi suất và sản lượng cân bằng R0

is

( Yn - S¶N L¦îNG TIÒM N¡NG)

®iÒu kiÖn: - Y <<<< Yn - GI¸ Cè §ÞNH.

C¢N B»NG TR£N THÞ TR¦êNG HµNG HO¸ NÒN KINH TÕ ˛ IS C¢N B»NG TR£N THÞ TR¦êNG TIÒN TÖ NÒN KINH TÕ ˛ LM

T¹I E NÒN KINH TÕ C¢N B»NG §åNG THêI TR£N 2 THÞ TR¦êNG

M¤ H×NH GIóP GI¶I THÝCH T¸C §éNG CñA CS TµI chÝnh Vµ TIÒN TÖ éNG CñA CS TµI chÝnh Vµ TIÒN TÖ §åNG THêI TR£N C¶ HAI THÞ TR¦êNG HµNG HO¸ Vµ TIÒN TÖ

y Y0

6.4. PHÂN TÍCH IS-LM

* §−êng IS. Cho thÞ tr−êng hµng ho¸: C=100+0,8Y Tính lãi suất và sản lượng cân bằng

Ví dụ:

I=500-20R IS: Y=ƒ(R) G=400

LM: R=ƒ(Y) (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) Y; Yad =1000+0,8Y-20R Yad =Y (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) IS: Y=5000-100R.

* §−êng LM. Cho:

9

Md /P=2Y+1000-200R; MS/P=9000 (cid:1) LM: 9000=2Y+1000-200R (cid:1) hoÆc Y=4000+100R

12/12/2010

6.4. PHÂN TÍCH IS-LM

* X¸c ®Þnh ®iÓm c©n b»ng: Cho IS=LM

LM R

E

Y=5000-100R Y=4000+100R

(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) R=5 vµ Y=4500

5

is

//

4000 4500 5000

6.4. PHÂN TÍCH IS-LM

6.4.2. Các nhân tố làm dịch chuyển đường IS

Yad

Nguyên tắc: IS: Y=ƒ(R) Cố định R (cid:1) yếu tố nào làm thay đổi Y Y2

ad(R0) ad(R0)

D Yad Y1 D Y a)

Y1 Y2 Yad thay đổi do lãi suất (cid:1) IS Yad thay đổi không do lãi suất (cid:1) IS dịch chuyển D IS=D Yad

Yad=C0+mpc(Y-NT)+G+I0-nR R0

IS1 IS2 (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) ∆C0 Lạc quan tiêu dùng ∆G Chính sách tài chính b) Y1 Y2 ∆NT

H×nh 6.11. DÞch chuyÓn IS

10

Lạc quan kinh doanh ∆I0

12/12/2010

6.4. PHÂN TÍCH IS-LM

6.4.3. Các nhân tố làm dịch chuyển đường LM

Nguyên tắc: LM: R=ƒ(Y) Cố định Y (cid:1) yếu tố nào làm thay đổi R

1 Ms

2

MS

1 LM1 1

2 2 R1 R2 R1 R2 LM2

Md(Y1) M/P Y1 b) DÞch chuyÓn LM a) T¨ng cung tiÒn

H×nh 6.12. DÞch chuyÓn ®−êng LM do t¨ng cung tiÒn tÖ.

6.4. PHÂN TÍCH IS-LM

6.4.3. Các nhân tố làm dịch chuyển đường LM

MS 1

LM1 1 1

R1 R2 LM2 R1 R2 2 2

1(Y,N1) 2(Y,N2)

Md Md

Y M/P b) DÞch chuyÓn LM a) CÇu tù ®Þnh vÒ tiÒn gi¶m

H×nh 6.13. DÞch chuyÓn ®−êng LM do cÇu tù ®Þnh vÒ tiÒn gi¶m

11

12/12/2010

6.4. PHÂN TÍCH IS-LM

6.4.4. Dịch chuyển các đường IS,LM và thay đổi vị trí cân bằng

LM LM1 LM2 1 2 2 1 R1 R2 R2 R1 IS1 IS1 IS2

Y1 Y2

Y1 Y2 H×nh 6.14. §−êng IS dÞch chuyÓn sang ph¶i, s¶n l−îng vµ l·i suÊt t¨ng

H×nh 6.15. §−êng LM dÞch chuyÓn sang ph¶i, l·i suÊt gi¶m, s¶n l−îng t¨ng

6.5. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ trong m« h×nh IS-LM

Yad 6.5.1. Tác động của chính sách tài chính

Y2 LM D D D D G Y1

ad(R0) ad(R0)

2 D D D D Y 1 R2 R1 Y2 Y1 IS1 IS2

3 1 1 a) R2 R* R0

Y1 Y2 IS1 IS2

Y* Y2 Y1 b)

H×nh 6.16. Thay ®æi tæng s¶n phÈm vµ l·i suÊt do chÝnh s¸ch tµi chÝnh

12

H×nh 6.17. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ lÊn ¸t ®Çu t− t− nh©n

12/12/2010

6.5. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ trong m« h×nh IS-LM

6.5.2. Tác động của chính sách tiền tệ

MS

1 Ms 2

1 LM1 LM2 R1 1 2 LM1 LM2 3 IS R1 R2 2 R2 R1 R* R2 IS1 Md(Y)

M/P a) b) Y1 Y* Y2 Y1 Y2

H×nh 6.19. T¸c ®éng cña viÖc t¨ng cung tiÒn ®Õn l·i suÊt s¶n l−îng

H×nh 6.18. Thay ®æi tæng s¶n phÈm vµ l·i suÊt do t¨ng cung tiÒn

6.5. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ trong m« h×nh IS-LM

D G

6.5.3. Kết hợp chính sách tài chính và tiền tệ LM2 Yad LM1 2 1 R1 Y2 D D D Y1

ad(R0) ad(R0)

IS1 IS2 D D D D Y a) Y1 Y2 Y1 Y2 3 H×nh 6.20. KÕt hîp chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ

`2 1 R2 R* R0 D D D D D D D D * D D G (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)D D Yad (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)D D Y (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)D D Md/P

IS1 IS2 D D D D * D D Ms/P = D b) D Md/P (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) * R kh«ng ®æi Y1 Y* Y2

13

* §Çu t− t− nh©n kh«ng bÞ lÊn ¸t. * S¶n l−îng t¨ng b»ng møc t¨ng H×nh 6.17. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ lÊn ¸t ®Çu t− t− nh©n trong m« h×nh sè nh©n c¬ b¶n.

12/12/2010

Ví dụ về mô hình IS-LM

Cho thÞ tr−êng hµng ho¸: C=100+0,8Y Thị trường tiền: Md /P=2Y+1000-200R; I=500-20R MS/P=9000 G=400

Đường IS:

Yad =1000+0,8Y-20R Yad =Y * X¸c ®Þnh ®iÓm c©n b»ng: Cho IS=LM (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) IS: Y=5000-100R.

* §−êng LM. Cho: Y=5000-100R Y=4000+100R

(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) R=5 vµ Y=4500

Md /P=2Y+1000-200R; MS/P=9000 (cid:1) LM: 9000=2Y+1000-200R (cid:1) hoÆc Y=4000+100R

Ví dụ về mô hình IS-LM (tiếp theo)

* Cho chi tiªu cña chÝnh phñ t¨ng:

D D D D G=100 (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) IS2 =5500-100R;

IS IS2 LM R * X¸c ®Þnh ®iÓm c©n b»ng: Cho IS=LM E2 E1 7,5 5 Y=5500-100R Y=4000+100R

//

D (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) D D D D D D D (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) R=7,5 vµ Y=4750 D R=2,5; D D Y=250. D I= - 50.

4000 4500 5000 Y

H×nh 6.21. M« h×nh IS-LM vµ t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch tµi chÝnh

14

12/12/2010

Ví dụ về mô hình IS-LM (tiếp theo)

* Cho cung tiÒn t¨ng:

D D D D MS/P=400 (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) LM2 =4200+100R;

IS LM1 LM2 R * X¸c ®Þnh ®iÓm c©n b»ng: Cho IS=LM

E1

Y=5000-100R Y=4200+100R 5 4 E3

//

D (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) D D D D D D D (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) R=4 vµ Y=4600 D R=1; D D Y=100. D I= 20.

4000 4500 5000 Y

H×nh 6.21. M« h×nh IS-LM vµ t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ

Ví dụ về mô hình IS-LM (tiếp theo)

* KÕt hîp chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ:

//

D D D D G=100 (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) IS2 =5500-100R; IS1 IS2 LM1 LM2 R Gi÷ I kh«ng ®æi E2 M/P=2x5000+1000-200x5=10000 E2 E3 5 (cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1) D D D D MS/P=1000

4000 4500 5000 Y

15

H×nh 6.21. KÕt hîp chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ

12/12/2010

C¸c d¹ng bµi tËp

16