CHỨNG ĐAU THẦN KINH TỌAPhần VIII - IX

Chia sẻ: Nguyễn Thắng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

65
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bệnh nhân nên hiểu rằng họ có khả năng cải thiện trong tháng đầu tiên sau khi chứng đau vùng thắt lưng bắt đầu, thường không cần đến điều trị. Những mẹo vặt chăm sóc tại nhà giúp giảm đau • Bắt đầu trở lại sinh hoạt bình thường càng sớm càng tốt. Nằm nghỉ trên giường không còn được khuyến khích và có thể làm chậm tiến trình hồi phục. Nên thực hiện các hoạt động không mang tính kéo căng và kéo giãn. • Tránh tập thể dục nặng và các hoạt động thể lực căng thẳng, đặc biệt...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CHỨNG ĐAU THẦN KINH TỌAPhần VIII - IX

CHỨNG ĐAU THẦN KINH TỌA Phần VIII - IX NGĂN NGỪA VÀ TỰ CHĂM SÓC Bệnh nhân nên hiểu rằng họ có khả năng cải thiện trong tháng đầu tiên sau khi chứng đau vùng thắt lưng bắt đầu, thường không cần đến điều trị. Những mẹo vặt chăm sóc tại nhà giúp giảm đau • Bắt đầu trở lại sinh hoạt bình thường càng sớm càng tốt. Nằm nghỉ trên giường không còn được khuyến khích và có thể làm chậm tiến trình hồi phục. Nên thực hiện các hoạt động không mang tính kéo căng và kéo giãn. • Tránh tập thể dục nặng và các hoạt động thể lực căng thẳng, đặc biệt là nâng vật nặng và xoay người, nếu như bị đau lưng cấp tính. • Thử dùng loại thuốc kháng viêm không steroid không cần toa bác sĩ như aspirin hoặc ibuprofen. Các loại thuốc này thường rất hiệu quả. • Áp dụng nhiệt (104oF hoặc 4 0oC) vào khu vực bị đau. Hơi nóng có thể có hiệu quả tốt hơn thuốc ibuprofen hoặc acetaminophen. Một nhóm các nh à nghiên cứu
tìm thấy rằng những người bị đau vùng thắt lưng mà đeo những miếng (túi, băng) đắp cung cấp nhiệt ở nhiệt độ ấm 8 giờ mỗi ngày sẽ rất ít bị đau và bị tình trạng mất khả năng hoạt động (disability). • Thử thay đổi luân phiên túi nóng (hot pack) và túi lạnh. Một số bác sĩ khuyến khích thay đổi từ nóng sang lạnh cứ mỗi 3 phút và lập lại sự phối hợp này 3 lần. Các bác sĩ khác tin rằng túi lạnh (ice pack) nên được đắp trước tiên. Thủ tục này nên được thực hiện 2 hoặc 3 lần mỗi ngày. (Lưu ý: Điều trị bằng nhiệt và hơi lạnh không có nhiều hiệu quả đối với chứng đau thần kinh tọa). • Dây đeo thắt lưng, đai lưng, hoặc áo hỗ trợ lưng có thể giúp ích tạm thời cho một số người, nhưng những sản phẩm này có thể làm giảm sự rắn chắc của cơ bắp theo thời gian và chỉ nên được sử dụng ngắn hạn. • Ngủ thật nhiều. Giấc ngủ ngon đóng một vai trò quan trọng trong tiến trình hồi phục. Tránh uống chất caffeine vào buổi chiều và buổi tối, và làm giảm căng thẳng trước khi ngủ bằng cách tắm nước ấm hoặc thực hiện những bài tập thư giãn. Thật khó để ngủ ngon khi phải chịu đựng cơn đau lưng, đặc biệt là vì cơn đau có thể gia tăng cường độ vào ban đêm. Một số người có thể cần sử dụng thuốc để giúp kiểm soát cơn đau vào ban đêm hoặc để giúp trị chứng mất ngủ. Nằm với t ư thế co người lại giống như bào thai với một cái gối nằm giữa hai đầu gối hoặc nằm hướng mặt lên với một cái gối nằm dưới đầu gối có thể giúp ích được.
• Theo một nghiên cứu được đăng tải trong tạp chí y khoa Annals of Internal Medicine, Yoga giúp làm giảm cơn đau vùng thắt lưng hiệu quả hơn việc tập thể dục truyền thống hoặc những loại sách tự trợ giúp (self -help books). Theo nghiên cứu này, 101 người trưởng thành bị đau vùng thắt lưng được phân thành 3 nhóm một cách ngẫu nhiên. Một nhóm tham gia các lớp và các bài học về yoga; nhóm thứ hai thực hiện môn aerobic, tập tạ, và môn tập kéo giãn; nhóm thứ ba đọc sách tự trợ giúp về đau lưng. Sau 12 tuần, những người tham gia môn yoga có thể thực hiện hiệu quả những hoạt động hàng ngày mà đòi hỏi sử dụng đến lưng hơn những người ở hai nhóm kia. Sau 26 tuần, những người tham gia môn yoga ít bị đau hơn và các chức năng lưng hoạt động tốt hơn, và ít sử dụng thuốc giảm đau hơn những người khác. • Tập thể dục, chế độ ăn uống, stress, và cân nặng, tất cả có ảnh hưởng rất lớn đến đau lưng. Thay đổi một số yếu tố trong lối sống có thể giúp giảm bớt, và có thể ngăn ngừa đau lưng. Bỏ Hút Thuốc Lá Những người hút thuốc lá có nhiều nguy cơ bị các chứng bệnh về lưng, có lẽ bởi vì hút thuốc lá làm giảm tuần hoàn máu. Mối liên kết cũng có thể là do một lối sống không khỏe mạnh nói chung. Một nghiên cứu của Anh Quốc tìm thấy rằng
những thanh niên mà hút thuốc lá trong một thời gian dài có khả năng gấp hai lần phát triển chứng đau vùng thắt lưng so với những người không hút thuốc lá. Tập Thể Dục và Chứng Béo Phì Lối Sống Ít Vận Động. Những người không tập thể dục đều đặn phải đối phó với nguy cơ gia tăng bị đau vùng thắt lưng, đặc biệt khi họ thực hiện những hoạt động đột ngột, và gây nhiều căng thẳng như xúc tuyết, đào đất, hoặc di chuyển những vật nặng. Mặc dù không có các nghiên cứu rõ ràng nào được thực hiện để xác thực mối liên hệ giữa việc thiếu tập thể dục và chứng đau vùng thắt lưng, nhưng một số bác sĩ tin rằng một lối sống ít hoạt động có thể chịu trách nhiệm cho một số tr ường hợp. Thiếu tập thể dục dẫn đến những tình trạng sau đây mà có thể gây hại đến vùng lưng: • Xơ cứng các cơ có thể gây khó khăn trong việc di chuyển, xoay vòng, và khom lưng. • Các cơ bụng suy yếu có thể làm gia tăng sự kéo căng ở lưng và có thể gây ra tình trạng nghiêng bất thường của khung chậu. • Các cơ lưng suy yếu có thể làm gia tăng nguy cơ bị tình trạng đè nén đĩa đệm đốt sống.
• Chứng béo phì tạo thêm sức nặng lên cột sống và làm gia tăng áp lực lên các đốt sống và các đĩa đệm. Tuy nhiên, có một số nghiên cứu báo cáo rằng mối liên hệ giữa chứng béo phì và chứng đau vùng thắt lưng không mang tính thuyết phục. Tập Thể Dục Quá Mức Hoặc Không Đúng Cách. Tập thể dục quá mức hoặc không đúng cách cũng có thể làm gia tăng khả năng cá nhân đó bị đau lưng. • Một nghiên cứu nào đó cho rằng tập thể dục quá giới hạn và có tính va chạm cao có thể làm gia tăng nguy cơ phát triển bệnh thái hóa đĩa đệm đốt sống. Tuy nhiên, một cuộc thăm dò ý kiến những người chơi tennis không tìm thấy nguy cơ gia tăng bị chứng đau vùng thắt lưng hoặc chứng đau thần kinh tọa. • Khoảng 30 – 70% những người chạy xe đạp mắc phải chứng đau vùng thắt lưng. Có một nghiên cứu đã báo cáo rằng 70% những người chạy xe đạp báo cáo có cải thiện đơn thuần bằng việc điều chỉnh góc độ của yên xe đạp. • Hướng dẫn tập thể dục không đúng cách và không chú ý đến những chuyển động của cơ thể có thể dẫn đến vấn đề về lưng. Ví dụ, một cú đánh giật quả bóng gôn hoặc sử dụng không đúng dụng cụ tập thể dục [đặc biệt là những quả tạ, máy nautilus, và những máy chèo (rowing machine)] có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng về lưng.
Rowing machine (Máy chèo) Những Mẹo Vặt cho Những Sinh Hoạt Vận Động và Không Vận Động Hàng Ngày Cách thức một người di chuyển, đứng, hoặc ngủ đóng một vai trò quan trọng đối với chứng đau lưng. • Việc duy trì tư thế chuẩn là rất quan trọng. Điều này có nghĩa là phải giữ cho tai, vai, và hông cùng nằm trên một đường thẳng với đầu hướng thẳng và bụng ưỡn vào. Tốt nhất là không nên đứng lâu. Nếu cần thiết, đi bộ nhiều và không mang giầy cao gót, tốt nhất là giầy có đệm bên trong. Sử dụng ghế gác chân (foot stool) thấp và luân phiên đặt 1 chân lên ghế đó.
• Tư thế ngồi đặt nhiều áp lực nhất lên lưng. Ghế ngồi phải có phần dựa lưng thẳng hoặc có nệm hỗ trợ cho vùng thắt lưng. Nếu có thể, ghế ngồi có thể xoay được để tránh tình trạng vặn eo, có phần dựa tay, và phần dựa lưng có thể điều chỉnh được. Trong khi ngồi, đầu gối nên ở vị trí cao hơn vùng hông một chút, vì thế ghế gác chân hoặc đệm ngồi rất hữu hiệu cho việc gác chân lên đó. Một cái gối nhỏ hoặc một cái khăn tắm cuộn tròn lại đặt phía sau vùng thắt lưng có thể giúp giảm áp lực trong khi ngồi hoặc lái xe hơi. • Ngồi trên xe hoặc lái xe hơi (xe con) khá lâu sẽ làm gia tăng áp lực. Di chuyển ghế bên người lái gần với tay lái hơn để tránh tình trạng khom lưng về phía trước. Phần dựa lưng của ghế xe không nên nghiêng về phía sau quá 30 độ. Nếu có thể, phần nệm ngồi nên được nghiêng lên trên phía trước một chút. Cứ mỗi giờ, du khách lái xe nên ngừng xe và đi tản bộ. Tránh nâng hoặc vác đồ vật ngay sau khi đi xe. • Một nguyên nhân phổ biến của chứng đau lưng tạm thời ở trẻ em là đeo ba lô quá nặng. Ba lô không nên nặng quá 20% cân nặng của trẻ em. Các trẻ em nhỏ tuổi nên đeo ba lô thật nhẹ. Các vấn đề về tình cảm và hành vi cũng có thể được quy trách nhiệm gây ra chứng đau lưng ở trẻ em. Các Mẹo Vặt cho Việc Nâng (Nhấc) và Khom Lưng
Bất kỳ ai thực hiện việc nâng (nhấc) vật nặng nên hết sức lưu ý khi nâng (nhấc) và khom lưng . • Nếu một vật quá nặng hoặc khó xử lý, hãy tìm người giúp. • Dạng hai chân ra để tạo tư thế đứng vững. • Đứng thật gần vào vật cần được nâng (nhấc) • Khuỵu (cong) đầu gối, chứ không phải vùng eo. Khi bạn di chuyển lên xuống, gồng các cơ bụng và hóp vùng mông vào để cho khung chậu cong bên dưới và cột sống duy trì hình chữ S. (Ngay cả khi không nâng một vật nào, phải luôn cố gắng sử dụng tư thế này khi vừa khom người vừa ngồi xuống). • Giữ cho vật được nâng gần sát vào cơ thể để giảm bớt sức nặng cho lưng. • Khi nâng (nhấc) phải sử dụng các cơ ở chân, chứ không phải sử dụng các cơ ở lưng. • Khi đứng dậy không được khom lưng. • Không bao giờ được vặn vùng eo trong khi khom lưng hoặc nâng bất kỳ vật nặng nào. Nếu bạn muốn di chuyển một vật sang một hướng nào đó, hãy di chuyển các ngón chân rồi xoay người về hướng đó.
• Nếu một vật có thể di chuyển không cần nâng (nhấc), th ì nên kéo vật đó, đừng nên đẩy. There are four natural curves in the vertebral column: Có 4 cung t ự nhiên ở cột sống Cervical curvature: cung đốt sống cổ Thoracic curvature: cung đốt sống ngực Lumbar curvature: cung đốt sống thắt lưng
Sacral curvature: cung xương cùng Có 4 cung tự nhiên ở cột sống: cung đốt sống cổ, cung đốt sống ngực, cung đốt sống thắt lưng, và cung xương cùng. Các cung đốt sống, cùng với các đĩa đệm đốt sống, giúp hấp thu và phân phối áp lực xảy ra từ những sinh hoạt hàng ngày chẳng hạn như đi bộ hoặc từ những hoạt động mạnh như chạy và nhảy. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ KHÁC Một số các phương pháp điều trị bổ sung và thay thế được dùng để làm giảm cơn đau lưng. Trị liệu bổ sung (complementary treatment) có nghĩa là được sử dụng kết hợp với trị liệu truyền thống. Trị liệu thay thế (alternative treatment) có nghĩa là được thực hiện thay thế cho trị liệu truyền thống. Phương Pháp Châm Cứu Châm cứu hiện là một phương pháp điều trị thay thế phổ biến cho một số chứng đau nhức. Phương pháp này đòi hỏi việc châm các kim nhỏ hoặc bấm vào một số
“huyệt” (energy point) trong cơ thể. Khi các cây kim được châm vào các huyệt, bệnh nhân sẽ có một cảm giác nặng n ề, tê, nhói, và ấm nóng cùng với sự đau nhức ở chung quanh vết châm cứu. Một cách đáng tiếc, các nghiên cứu chính xác về châm cứu khó thực hiện được, và đa số các chứng cứ về lợi ích của phương pháp này thì không đủ sức thuyết phục. Dù sao thì phương pháp này cũng có thể đặc biệt giúp ích cho một số bệnh nhân bị đau l ưng, chẳng hạn như phụ nữ mang thai, là những người tránh sử dụng thuốc. Bất kỳ ai tiếp nhận trị liệu bằng châm cứu phải nên đảm bảo rằng việc châm cứu phải được thực hiện ở một nơi có tiếng tăm và do những bác sĩ đông y có kinh nghiệm m à sử dụng những dụng cụ châm cứu đã được tiệt trùng. Châm cứu vẫn không cho thấy bất kỳ ích lợi nào cho chứng đau vùng thắt lưng cấp tính đối với đa số bệnh nhân, nhưng có thể giúp ích phần nào cho những bệnh nhân bị chứng đau vùng thắt lưng mãn tính.
Acupuncture uses tiny needles inserted at specific points in the body to help cure or alleviate pain: Phương pháp châm cứu sử dụng những cây kim rất nhỏ châm vào một số điểm đặc biệt trên cơ thể để giúp chữa trị hoặc giúp giảm đau. Accupuncture needle: Kim châm cứu Accupuncture point: Huyệt châm cứu Châm cứu, thôi miên và phản hồi sinh học (biofeedback) là những phương pháp thay thế để kiểm soát cơn đau. Phương pháp châm cứu sử dụng việc châm kim tiệt trùng, có kích thước dầy hơn sợi tóc không nhiều.
Trị liệu Xoa Bóp Một số nghiên cứu đã cho thấy rằng trị liệu xoa bóp (massage therapy) có thể giúp ích được cho một số bệnh nhân mắc phải chứng đau l ưng mãn tính hoặc cấp tính, đặc biệt khi được kết hợp với việc tập thể dục và giáo dục bệnh nhân. Trị Liệu Hành Vi – Nhận Thức Một số nghiên cứu báo cáo rằng được tiếp nhận liên tục trị liệu hành vi – nhận thức (cognitive-behavioral therapy) có thể giúp làm giảm bớt chứng đau lưng mãn tính, hoặc ít nhất làm gia tăng khả năng đối phó với chứng bệnh của bệnh nhân. Mục đích chính của hình thức trị liệu này trong các trường hợp như vậy là để thay đổi những nhận thức lệch lạc về bản thân của bệnh nhân, và để thay đổi phương pháp tiếp cận của bệnh nhân đối với cơn đau. Các bệnh nhân sử dụng những cách thức đặc biệt và tự quan sát để giúp họ thay đổi lối suy nghĩ. Họ dần dần thay đổi nhận thức từ tình trạng mất hy vọng chống lại cơn đau mà chi phối cuộc sống của họ sang một kinh nghiệm có thể xử lý được ở mức độ nào đó và xem cơn đau chỉ là một điều bất hạnh trong vô số những điều may mắn khác.
Nắn Cột Sống Các bác sĩ nắn cột sống và khớp (chiropractor) thường thực hiện những phương pháp nắn cột sống, và các bác sĩ nắn xương (osteopathic doctor) cũng thực hiện phương pháp này. • Một trong ba người bị đau vùng thắt lưng sẽ tìm kiếm trị liệu với một bác sĩ nắn cột sống và khớp. Ngành nắn cột sống và khớp (chiropractic) được thành lập ở Hoa Kỳ vào cuối những năm 1800. Mục đích cụ thể của các bác sĩ nắn cột sống và khớp là thực hiện phương pháp nắn cột sống để cải thiện sự truyền dẫn thần kinh. Có nhiều nghiên cứu hiện nay đã xác định rằng bệnh nhân cảm thấy thỏa mãn với sự chăm sóc của các bác sĩ nắn cột sống và khớp hơn là các bác sĩ gia đình (bác sĩ đa khoa). • Ngành nắn xương (osteopathy) cũng được thành lập vào những năm 1800, và trọng tâm của phương pháp tiếp cận điều trị này cũng bao gồm trị liệu vật lý. Thủ thuật này thực hiện nắn xương, cơ, và gân để hoàn chỉnh tuần hoàn máu. Phương hướng chung của ngành nắn xương trong những năm qua đã mở rộng phạm vi điều trị, mà hiện tại đang tiếp cận với các ngành y học tiêu chuẩn. Nắn cột sống cho trường hợp đau vùng thắt lưng không biến chứng Có chứng cứ về lợi ích của việc điều trị nắn cột sống cho trường hợp đau bán cấp và những tình trạng gia tăng mức độ nghiêm trọng của chứng đau mãn tính.
Phương pháp nắn cột sống liên tục và duy trì vẫn chưa được chứng minh là thay đổi được sự tiếp diễn của chứng đau lưng mãn tính. Các tác dụng phụ nhẹ và tạm thời từ việc nắn cột sống thường phổ biến. Khả năng về các tác dụng phụ nghiêm trọng gây hại do việc nắn vùng thắt lưng không cao. Một số bác sĩ nắn cột sống và khớp (chiropractor) có thể sẽ chụp nhiều hình X- quang, đặc biệt là những hình chụp cột sống toàn phần (full spine), mà có thể có những hậu quả tai hại lâu dài. Bệnh nhân cũng nên lưu ý rằng có một số bác sĩ nắn cột sống và khớp sử dụng những trị liệu thay thế mà chưa được chứng minh và nghiên cứu một cách chính xác. Tất cả bệnh nhân nên yêu cầu chứng cứ khách quan về những lợi ích trong việc điều trị của họ. Kích Thích Điện Trị Liệu Kích Thích Điện Thần Kinh Dưới Da. Một kỹ thuật được gọi là trị liệu kích thích điện thần kinh qua da (Percutaneou s Neuromodulation Therapy - PNT) sử dụng một thiết bị nhỏ mà có thể truyền tải kích thích điện đến những mô nằm sâu dưới da và những hành lang thần kinh gần cột sống. Kích Thích Tín Hiệu Điện Thần Kinh Qua Da. Kích thích tín hiệu điện thần kinh qua da (Electrical Nerve Stimulation – TENS) sử dụng xung điện mức độ thấp để ức chế cơn đau lưng. Một hình thức khác của tiến trình này, kích thích xung điện
trên da (percutaneous electrical nerve stimulation - PENS), áp dụng những xung điện này qua một cây kim nhỏ châm vào các huyệt. Khi được kiểm tra trong những nghiên cứu có chất lượng cao, trị liệu kích thích tín hiệu điện thần kinh qua da đã không cho thấy có hiệu quả cao.