Chương 4: Thu gom, tập trung, vận chuyển chất thải rắn đô thị

Chia sẻ: Nguyen The Anh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

384
lượt xem 146
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu thu gon, tập trung, vận chuyển chất thải rắn từ đô thị

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chương 4: Thu gom, tập trung, vận chuyển chất thải rắn đô thị

4 Thu gom, tËp trung, vËn chuyÓn chÊt th¶i r¾n ®« thÞ TrÇn HiÕu NhuÖ 4.1. Thu gom chÊt th¶i r¾n ThuËt ng÷ thu gom tËp trung (hay cßn gäi lµ thu gom thø cÊp) bao hµm kh«ng chØ viÖc thu gom nhÆt c¸c chÊt th¶i r¾n tõ nh÷ng nguån kh¸c nhau mµ cßn c¶ viÖc chuyªn chë c¸c chÊt th¶i ®ã tíi ®Þa ®iÓm tiªu huû. ViÖc dì ®æ c¸c xe r¸c còng ®−îc coi lµ mét phÇn cña ho¹t ®éng thu gom thø cÊp. Nh− vËy thu gom thø cÊp lµ c¸ch thu gom c¸c lo¹i chÊt th¶i r¾n tõ c¸c ®iÓm thu gom chung (®iÓm cÈu r¸c) tr−íc khi vËn chuyÓn chóng theo tõng phÇn hoÆc c¶ tuyÕn thu gom ®Õn mét tr¹m trung chuyÓn, mét c¬ së xö lý hay b·i ch«n lÊp b»ng c¸c lo¹i ph−¬ng tiÖn chuyªn dông cã ®éng c¬. 4.1.1. C¸c kh¸i niÖm Quy ho¹ch thu gom chÊt th¶i r¾n lµ viÖc ®¸nh gi¸ c¸c c¸ch thøc sö dông nh©n lùc vµ thiÕt bÞ ®Ó t×m ra mét sù s¾p xÕp hiÖu qu¶ nhÊt. Muèn vËy cÇn xem xÐt c¸c yÕu tè sau : - ChÊt th¶i r¾n ®−îc t¹o ra : Sè l−îng (tæng céng vµ tõng ®¬n vÞ); tû träng; nguån t¹o thµnh. - Ph−¬ng thøc thu gom : Thu gom riªng biÖt hay kÕt hîp. - Møc ®é dÞch vô cÇn cung cÊp ; LÒ ®−êng; lèi ®i; khèi nhµ… - TÇn suÊt thu gom vµ n¨ng suÊt thu gom : Sè nh©n c«ng vµ tæ chøc cña mét kÝp; LËp lé tr×nh thu gom theo tõng khu vùc; ghi chÐp nhËt ký vµ b¸o c¸o. - Sö dông hîp ®ång thµnh phè hoÆc c¸c dÞch vô t− nh©n. - ThiÕt bÞ thu gom : KÝch cì; chñng lo¹i; sè l−îng; sù thÝch øng víi c¸c c«ng viÖc khac. 57
- C¸c nguån lùc : Gi¸ thµnh; thÞ tr−êng; thu gom; ph©n lo¹i… - Tiªu huû : Ph−¬ng ph¸p; ®Þa ®iÓm; chuyªn chë; tÝnh ph¸p lý. - MËt ®é d©n sè : KÝch th−íc nhµ cöa; sè l−îng ®iÓm dõng; l−îng chÊt th¶i r¾n t¹i mçi ®iÓm; nh÷ng ®iÓm dõng c«ng céng… - C¸c ®Æc tÝnh vËt lý cña khu vùc : H×nh d¹ng vµ chiÒu réng ®−êng phè; ®Þa h×nh; m« h×nh giao th«ng (giê cao ®iÓm, ®−êng mét chiÒu…) - KhÝ hËu : m−a; giã; nhiÖt ®é… - §èi t−îng vµ khu vùc phôc vô : D©n c− (c¸c hé c¸ thÓ vµ nh÷ng ®iÓm dõng c«ng céng); doanh nghiÖp; nhµ m¸y. - C¸c nguån tµi chÝnh vµ nh©n lùc. DÞch vô thu gom tËp trung chÊt th¶i r¾n lµ viÖc khã kh¨n phøc t¹p v× nh÷ng lý do sau: - C¸c nguån t¹o chÊt th¶i r¾n theo kh«ng gian vµ thêi gian; - ChÊt th¶i r¾n ngµy cµng gia t¨ng vÒ sè l−îng vµ chñng lo¹i; - Gi¸ thµnh chi phÝ nh©n c«ng vµ nhiªn liÖu ngµy cµng cao; Chi phÝ cho c«ng ®o¹n thu gom, tËp trung chiÕm tõ 60 – 80% tæng chi phÝ thu gom tËp trung xö lý vµ x¶ chÊt th¶i r¾n. C¸c tiªu chÝ chÝnh ®Æc tr−ng cho hiÖu qu¶ thu gom : 1. Sè tÊn chÊt th¶i ®−îc thu gom trong mét giê; 2. Tæng sè hé ®−îc phôc vô trong mét giê lµm viÖc cña mét kÝp; 3. Chi phÝ cña mét ngµy thu gom; 4. Chi phÝ cho mçi lÇn dõng ®Ó thu gom; 5. Sè l−îng ng−êi ®−îc phôc vô bëi mét xe trong mét tuÇn. C¸c lo¹i hÖ thèng thu gom (bao gåm h×nh thøc céng ®ång thu gom chÊt th¶i ë ph−êng) 4.2. C¸c ph−¬ng thøc thu gom Thu gom theo khèi : Trong hÖ thèng nµy c¸c xe thu gom ch¹y theo mét quy tr×nh ®Òu ®Æn theo tÇn suÊt ®· ®−îc tho¶ thuËn tr−íc (2 – 3 lÇn/tuÇn hay hµng ngµy…). Nh÷ng xe nµy dõng t¹i mçi ng· ba, ng· t−… vµ rung chu«ng. 58
Theo tÝn hiÖu nµy, mäi ng−êi d©n ë nh÷ng phè quanh ®ã mang nh÷ng sät r¸c cña hä ®Õn ®Ó ®æ vµo xe. Cã nhiÒu d¹ng kh¸c nhau cña h×nh thøc nµy ®· ®−îc ¸p dông nh−ng ®iÓm chung lµ mäi gia ®×nh ®−îc yªu cÇu ph¶i cã thïng r¸c cña riªng m×nh ë trong nhµ vµ mang ®Õn cho ng−êi thu gom r¸c vµo nh÷ng thêi ®iÓm ®−îc quy ®Þnh tr−íc. Trong mét sè tr−êng hîp, chÝnh quyÒn thµnh phè cung cÊp nh÷ng thïng r¸c ®· ®−îc tiªu chuÈn ho¸, mÆc dï vÊn ®Ò kinh phÝ cho sù tiªu chuÈn ho¸ nµy cÇn ph¶i ®−îc xem xÐt mét c¸ch cÈn thËn. Thu gom bªn lÒ ®−êng : HÖ thèng thu gom nµy ®ßi hái mét dÞch vô ®Òu ®Æn vµ mét thêi gian biÓu t−¬ng ®èi chÝnh x¸c. C¸c c«ng nh©n cÇn ph¶i ®Æt l¹i thïng r¸c sau khi ®· ®−îc ®æ hÕt r¸c. §iÒu quan träng lµ nh÷ng thïng r¸c nµy ph¶i cã d¹ng chuÈn. NÕu kh«ng sö dông nh÷ng thïng r¸c chuÈn th× cã thÓ cã hiÖn t−îng r¸c kh«ng ®−îc ®æ hÕt ra khái thïng (thÝ dô nh− c¸c lo¹i giá, hép cacton…). Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy, r¸c cã thÓ bÞ giã thæi hay sóc vËt lµm v−¬ng v·i ra, do vËy lµm cho qu¸ tr×nh thu gom trë thµnh kÐm hiÖu qu¶. ë nh÷ng n−íc cã thu nhËp thÊp, h×nh thøc thu gom bªn lÒ ®−êng th−êng kh«ng hoµn toµn phï hîp. Mét sè vÊn ®Ò th−êng n¶y sinh trong c¸ch thu gom nµy, vÝ dô nh÷ng ng−êi nhÆt r¸c cã thÓ sÏ ®æ nh÷ng thïng r¸c nµy ra ®Ó nhÆt tr−íc, thïng r¸c cã thÓ bÞ mÊt c¾p, sóc vËt lËt ®æ hay bÞ vøt l¹i ë trªn phè trong mét thêi gian dµi. 4.3. HÖ thèng thu gom vËn chuyÓn chÊt th¶i r¾n 4.3.1 C¸c lo¹i thiÕt bÞ tËp trung vËn chuyÓn chÊt th¶i r¾n Cã thÓ ph©n lo¹i theo nhiÒu c¸ch nh− : - Theo kiÓu vËn hµnh ho¹t ®«ng - Theo thiÕt bÞ, dông cô ®−îc sö dông nh− c¸c lo¹i xe t¶i cì lín, nhá… - Theo lo¹i chÊt th¶i cÇn thu gom Theo kiÓu vËn hµnh ho¹t ®éng gåm : HÖ thèng xe thïng di ®éng (t¸ch rêi), hÖ thèng xe thïng cè ®Þnh. - HÖ thèng xe thïng di ®éng (HT§) lµ hÖ thu gom trong ®ã c¸c thïng chøa ®Çy r¸c ®−îc chuyªn chë ®Õn b·i th¶i råi ®−a thïng kh«ng vÒ vÞ trÝ tËp kÕt r¸c ban ®Çu. HÖ thèng nµy phï hîp ®Ó vËn chuyÓn chÊt th¶i r¾n tõ c¸c nguån t¹o ra nhiÒu chÊt th¶i r¾n, còng cã thÓ nhÊc thïng r¸c ®· ®Çy lªn xe vµ thay b»ng thïng rçng t¹i ®iÓm tËp kÕt. 59
- HÖ thèng xe thïng cè ®Þnh (HTC§) lµ hÖ thu gom trong ®ã c¸c thïng chøa ®Çy r¸c vÉn cè ®Þnh ®Æt ë n¬i tËp kÕt r¸c, trõ mét kho¶ng thêi gian rÊt ng¾n nhÊc lªn ®æ r¸c vµo xe thu gom (xe cã thµnh xung quanh lµm thïng). HÖ xe thïng di ®éng ®ßi hái ph¶i cã c¸c xe t¶i vµ trang thiÕt bÞ. B¶ng 4.1 tr×nh bµy hÖ thèng xe thu gom lo¹i di ®éng. Dïng c¸c thïng lín gi¶m ®−îc thêi gian bèc dì, vÖ sinh h¬n so víi viÖc dïng nhiÒu thïng nhá. HÖ xe thïng di ®éng cã −u ®iÓm lµ ®a d¹ng vÒ h×nh d¹ng vµ kÝch th−íc cho nªn c¬ ®éng thÝch hîp víi nhiÒu lo¹i chÊt th¶i r¾n, thu gom ®−îc tõng lo¹i chÊt th¶i r¾n. Tuy nhiªn, vÉn cã nh−îc ®iÓm lµ do c¸c thïng lín vµ c«ng viÖc l¹i th−êng ph¶i thùc hiÖn b»ng thñ c«ng nªn th−êng kh«ng chÊt ®Çy ®−îc, do vËy hiÖu qu¶ sö dông dung tÝch kÐm. NÕu bèc dì b»ng c¬ giíi míi tËn dông hÕt dung tÝch. B¶ng 4.1. C¸c hÖ thèng xe thïng thu gom lo¹i di ®éng Lo¹i xe Lo¹i thïng Dung tÝch thïng (m3) - HÖ xe thïng vËn chuyÓn di ®éng : Xe n©ng (Hoisttruck) Cã bé nÐn ®Çm cè ®Þnh 5 – 10 Xe kÐo (tilt – frame) sµn nghiªng Trªn hë gäi lµ hép 10 – 36 n©ng lªn h¹ xuèng tù ®æ Cã bé nÐn cè ®Þnh 12 – 30 Cã bé c¬ thïng tù nÐn 15 - 30 Xe cã têi kÐo (truck-tractor) Trªn hë cã têi kÐo 12 – 30 - HÖ xe thïng cè ®Þnh: M¸y ®Çm nÐn bèc dì c¬ giíi Thïng kÝn cã bé têi kÐo cã trang bÞ 15 – 30 M¸y ®Çm nÐn bèc dì thñ c«ng bé c¬ thïng tù nÐn Trªn hëe vµ kÝn bèc dì phÝa trªn 0,76 – 6 Thïng nhùa hoÆc kÏm lo¹i m¹ nhá tói giÊy hoÆc nilon kiÓu bao t¶i 0,05 - Xe n©ng: tr−íc ®©y ®−îc sö dông phæ biÕn trong thiÕt bÞ qu©n sù, trong c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp. Nã cã thÓ tù n©ng vµ thu gom, tuy nhiªn cã nh−îc ®iÓm vµ h¹n chÕ lµ chØ sö dông ®Ó : 60
- Thu gom chÊt th¶i r¾n tõ c¸c ®iÓm r¶i r¸c vÒ mét n¬i vµ l−îng chÊt th¶i r¾n lµ ®¸ng kÓ. - Thu gom c¸c ®èng chÊt th¶i r¾n hoÆc chÊt th¶i r¾n c«ng nghiÖp mµ kh«ng dïng c¸c xe cã bé nÐn ®−îc. - Xe sµn nghiªng (n©ng lªn h¹ xuèng) : hÖ nµy dïng xe t¶i kiÓu ®Èy nghiªng lªn h¹ xuèng víi c¸c thïng lín - ®−îc dïng ®Ó thu gom mäi lo¹i chÊt th¶i r¾n tõ nguån míi t¹o ra. B¶ng 4.2 liÖt kª c¸c lo¹i thïng lín ®i kÌm víi lo¹i xe nµy. C¸c thïng hë phÝa trªn ®−îc dïng hµng ngµy ë n¬i ph¸ dì hoÆc c«ng tr−êng x©y dùng. C¸c thïng lín th−êng kÌm theo víi bé ®Çm nÐn cè ®Þnh dïng ®Ó thu gom chÊt th¶i r¾n ë c¸c trung t©m th−¬ng m¹i, c¸c c«ng tr×nh ®a n¨ng, ë c¸c tr¹m trung chuyÓn chÊt th¶i r¾n. V× cã dung tÝch lín vµ vËn chuyÓn tèt nªn lo¹i xe thïng ®æ nghiªng ®−îc dïng rÊt réng r·i. Xe thïng cã têi kÐo: gièng lo¹i xe thïng cã sµn ®æ nghiªng, dïng réng r·i ®Ó thu gom chuyªn chë chÊt th¶i r¾n nh− c¸t, gç xÎ nhµ cöa, m¶nh vôn kim lo¹i, tøc lµ dïng cho viÖc ph¸ dì nhµ cöa c«ng tr×nh (demolition). HÖ thèng xe thïng cè ®Þnh vµ trang bÞ : hÖ thèng nµy ®−îc sö dông réng r·i ®Ó thu gom mäi lo¹i chÊt th¶i r¾n. Nh÷ng hÖ thèng nµy ®−îc sö dông tuú thuéc vµo sè l−îng chÊt th¶i r¾n cÇn thu dän vµ sè ®iÓm (nguån) t¹o chÊt th¶i r¾n. HÖ thèng nµy cã 2 lo¹i chÝnh: + HÖ thèng víi bé nÐn vµ tù bèc dì (c¬ khÝ): th−êng ®Ó vËn chuyÓn chÊt th¶i r¾n ®Õn khu tr¹i, b·i th¶i vÖ sinh, tr¹m trung chuyÓn hoÆc tr¹m xö lý chÊt th¶i r¾n. Lo¹i nµy kh¸ ®a d¹ng vÒ h×nh d¸ng vµ kÝch th−íc. Tuy nhiªn cã nh−îc ®iÓm lµ kh«ng thu gom ®−îc c¸c lo¹i chÊt th¶i r¾n, cång kÒnh nh− cÊ c«ng nghiÖp, c«ng tr−êng x©y dùng, ph¸ dì c«ng tr×nh… + HÖ thèng víi xe bèc dì thñ c«ng : lo¹i nµy phæ biÕn dïng ®Ó chuyªn chë bèc dì chÊt th¶i r¾n ë c¸c khu nhµ ë. Lo¹i bèc dì thñ c«ng cã thÓ hiÖu qu¶ h¬n so víi lo¹i bèc dì c¬ giíi ë trong c¸c khu nhµ ë bëi v× l−îng chÊt th¶i r¾n cÇn bèc xÕp ë r¶i r¸c c¸c n¬i víi sè l−îng Ýt, thêi gian xóc, bèc xÕp ng¾n. 61
B¶ng 4.2. C¸c lo¹i thïng lín ®i kÌm víi lo¹i xe vËn chuyÓn chÊt khÝ Dung Thïng KÝch th−íc, mm Lo¹i xe tÝch Sè hoÆc xe Ph−¬ng Thu gom thïng trôc xe cã dung ph¸p x¶ hoÆc xe tÝch (m3) Réng Cao Dµi 3 t¶i (m ) HÖ xe thïng di ®éng Xe n©ng 5 – 10 2 8 84 80-100 110-150 R¬i tù do- më Xe sµn 10 – 36 3 24 96 80-90 220-300 R¬i tù do- nghiªng ®ãng Xe kÐo 12 – 30 3 32 96 90-150 220-450 R¬i tù do- cã têi nghiªng HÖ xe thïng cè ®Þnh, cã trang bÞ bé nÐn c¬ giíi Bèc xÕp 15 – 30 3 24 96 140-150 240-290 N©ng phÝa tr−íc thuû lùc Bèc xÕp 7,6-27 3 24 96 132-150 220-260 N©ng phÝa bªn thñy lùc Bèc xÕp 7,6-22 2 15 96 125-135 210-230 N©ng phÝa sau thuû lùc HÖ xe thïng cè ®Þnh, cã trang bÞ nÐn thñ c«ng Bèc xÕp 7,6 – 28 3 28 96 132-50 240-300 N©ng phÝa tr−íc thuû lùc Bèc xÕp 7,6 – 22 2 15 96 125-135 210-230 N©ng phÝa sau thuû lùc 4.3.2. ý nghÜa kinh tÕ cña ho¹t ®éng trung chuyÓn vμ vËn chuyÓn chÊt th¶i r¾n Ho¹t ®éng trung chuyÓn vµ vËn chuyÓn chÊt th¶i r¾n bao gåm c¸c ®éng t¸c: chÊt th¶i r¾n - thïng chøa (hoÆc b¶n th©n c¸c xe thu gom) - chë ®Õn n¬i tËp kÕt. Ho¹t ®éng trung chuyÓn cã thÓ kinh tÕ khi : 62
- C¸c xe thu gom nhá bèc xóc thñ c«ng ®−îc dïng ®Ó thu gom chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t vµ chë ®i xa; - L−îng chÊt th¶i r¾n nhiÒu ph¶i chë ®i rÊt xa; - Cã tr¹m trung chuyÓn víi mét sè xe thu gom. 4.3.3. Nhu cÇu lao ®éng Nhu cÇu lao ®éng tuú thuéc vµo viÖc tæ chøc thu gom vµ lo¹i hÖ thèng xe thu gom. + HÖ xe thïng di ®éng : Nhu cÇu nh©n lùc chØ cÇn mét ng−êi võa l¸i xe, võa chÊt ®Çy chÊt th¶i r¾n lªn xe, võa ®æ dì chÊt th¶i r¾n t¹i b·i ch«n lÊp. Tuy nhiªn, ®Ó an toµn th−êng biªn chÕ hai ng−êi (ng−êi l¸i vµ ng−êi phô). Ng−êi l¸i chÝnh cã tr¸ch nhiÖm vËn hµnh m¸y, cho m¸y ho¹t ®éng… Ng−êi phô cã nhiÖm vô ®ãng më xe xÝch, c¸p têi khi bèc dì chÊt th¶i r¾n. Tr−êng hîp víi chÊt th¶i r¾n nguy h¹i, nhÊt thiÕt ph¶i bè trÝ hai nh©n lùc. + HÖ xe thïng cè ®Þnh (bèc dì c¬ giíi) : còng nh− ®èi víi hÖ thèng xe thïng di ®éng. Khi cã 2 ng−êi th× ng−êi l¸i chÝnh cßn ph¶i gióp ng−êi phô l¸i trong viÖc cïng n©ng c¸c thïng r¸c ®æ vµo thïng xe, h¹ thïng vÒ vÞ trÝ. Khi cã nhiÒu ®iÓm thu gom ph©n t¸n xe kh«ng ®Õn tõng n¬i ®−îc cÇn ph¶i khiªng thïng r¸c tõ n¬i ®Æt ®Õn xe thu gom hoÆc ®−a thïng kh«ng vÒ n¬i ®Æt… th× cÇn ph¶i cã 3 ng−êi. + HÖ xe thïng cè ®Þnh (bèc dì thñ c«ng) : Còng yªu cÇu tõ 1 – 3 ng−êi tuú thuéc lo¹i c«ng t¸c thu gom vµ trang bÞ dông cô thu gom. Khi thu gom chÊt th¶i r¾n ë lÒ ®−êng, ngâ xãm lèi ®i chØ cÇn 1 ng−êi. Khi ®Þa bµn réng, nhiÒu s©n b·i sau nhµ… cÇn nhiÒu ng−êi (3 ng−êi). 4.4. Ph©n tÝch hÖ thèng thu gom §Ó xÐt nhu cÇu vÒ dông cô, ph−¬ng tiÖn, nh©n c«ng ®èi víi c¸c hÖ thèng thu gom ng−êi ta ph¶i x¸c ®Þnh thêi gian, ®¬n vÞ, ®Þnh møc, thêi gian hoµn thµnh tõng nhiÖm vô c«ng ®o¹n. B»ng c¸ch ph©n chia c¸c ho¹t ®éng ng−êi ta cã thÓ : - X¸c ®Þnh c¸c sè liÖu thiÕt kÕ, tæ chøc vµ x¸c lËp c¸c mèi quan hÖ trong hÖ thèng. 63
- §¸nh gi¸ c¸c ph−¬ng ¸n trong ho¹t ®éng thu gom chÊt th¶i r¾n vµ kiÓm so¸t c¸c vÞ trÝ ®Æc biÖt. 4.4.1. S¬ ®å ho¸ hÖ thèng thu gom §Ó m« h×nh ho¸ hÖ thèng thu gom chÊt th¶i r¾n ng−êi ta ph¶i ph©n biÖt tõng nhiÖm vô, tõng c«ng ®o¹n. Trªn h×nh 4.1, lµ s¬ ®å tr×nh tù vËn hµnh – ho¹t ®éng cña c¸c lo¹i xe thïng di ®éng. Trªn h×nh 4.2, lµ tr×nh tù vËn hµnh c¸c lo¹i xe thïng cè ®Þnh. VÒ c¬ quan 1 2 3 4 kÕt thóc ca lµm viÖc Tõ c¬ quan b¾t ®Çu … C¸c vÞ trÝ ®Æt 1 2 3 hµnh tr×nh thïng lµm viÖc Chë thïng ®Çy Chë thïng kh«ng a) §iÓm tËp trung Tõ c¬ quan ®Õn víi thïng kh«ng, b¾t ®Çu hµnh tr×nh lµm viÖc Xe víi thïng b) kh«ng vÒ c¬ quan kÕt thóc ca lµm viÖc §iÓm tËp trung (B·i ch«n lÊp, tr¹m trung chuyÓn hoÆc xö lý) H×nh 4.1. S¬ ®å tr×nh tù vËn hμnh – ho¹t ®éng cña lo¹i xe thïng di ®éng 64
Xe ®· ®Çy Xe kh«ng, tõ 1 2 3 4 thïng c¬ quan ®Õn chÊt th¶i r¾n §iÓm tËp trung Xe chë kh«ng t¶i ®Õn hµnh tr×nh tiÕp theo hoÆc vÒ c¬ quan kÕt thóc ca lµm viÖc H×nh 4.2. S¬ ®å tr×nh tù vËn hμnh – ho¹t ®éng cña lo¹i xe thïng cè ®Þnh 4.4.2. Ph©n tÝch hÖ thèng vËn chuyÓn Qu¸ tr×nh vËn chuyÓn bao gåm bèn thao t¸c c¬ b¶n lµ : Bèc xÕp – chuyªn chë – c¸c thao t¸c t¹i ®iÓm tËp trung – ho¹t ®éng ngoµi hµnh tr×nh. Bèc xÕp : Thêi gian ®Ó bèc xÕp chÊt th¶i r¾n tõ thïng lªn xe ®−îc tÝnh to¸n nh− sau : - Víi hÖ thèng xe thïng di ®éng kiÓu th«ng th−êng (h×nh 4.1a) Tbèc xÕp = T®Æt thïng kh«ng xuèng + Tdi chuyÓn + Tbèc xÕp lªn xe (4-1) - Víi hÖ thèng xe thïng t¸ch rêi kiÓu thay thïng (h×nh 4.1b) Tbèc xÕp = Tbèc xÕp lªn + T®Æt thïng kh«ng xuèng (4-2) - Víi hÖ thèng xe thïng cè ®Þnh Tbèc xÕp = N1 x Tbèc xÕp lªn xe + (NP – 1)T hµnh tr×nh thu gom (4-3) Trong ®ã : T®Æt thïng : Thêi gian ®Æt 1 thïng kh«ng xuèng (phót/thïng) Tdi chuyÓn : Thêi gian di chuyÓn trung b×nh gi÷a c¸c vÞ trÝ ®Æt thïng chÊt th¶i r¾n (phót/®iÓm, phót/chuyÕn) T bèc xÕp lªn xe : Thêi gian bèc xÕp c¸c thïng chøa ®Çy chÊt th¶i r¾n lªn xe (phót/chuyÕn) NP : Sè ®iÓm cÇn bèc xÕp ®èi víi 1 chuyÕn (®iÓm/chuyÕn) 65
Thµnh tr×nh thu gom : Thêi gian di chuyÓn trung b×nh gi÷a c¸c vÞ trÝ ®Æt thïng chøa ®èi víi hÖ thïng xe cè ®Þnh. CÇn l−u ý r»ng khi tÝnh to¸n ph¶i chuyÓn ®æi ®¬n vÞ thêi gian phót thµnh giê. Chuyªn chë : Thêi gian chuyªn chë lµ thêi gian vËn chuyÓn chÊt th¶i r¾n tõ c¸c vÞ trÝ ®Æt c¸c thïng chøa chÊt th¶i r¾n tíi ®iÓm tËp trung (tr¹m trung chuyÓn, tr¹m xö lý hoÆc b·i ch«n lÊp). Víi hÖ thèng xe thïng di ®éng (t¸ch rêi) : Tchuyªn chë = t tõ ®iÓm tËp kÕt - ®iÓm tËp trung + tb·i tËp trung - ®iÓm tËp kÕt tiÕp theo (4-4) Víi hÖ thèng xe thïng cè ®Þnh : Tchuyªn chë = ttõ ®iÓm cuèi cña hµnh tr×nh - ®iÓm tËp trung + t®iÓm tËp trung - ®iÓm ®Çu cña hµnh tr×nh míi (4-5) Thao t¸c t¹i b·i th¶i : Thêi gian thao t¸c t¹i b·i th¶i ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau : Tb·i = tbèc dì + tchê ®îi (4-6) Thêi gian ho¹t ®éng ngoµi hµnh tr×nh : Bao gåm thêi gian kh«ng hiÖu qu¶ (thêi gian v« Ých): + Thêi gian tÝnh to¸n ®Ó kiÓm tra ph−¬ng tiÖn; + Thêi gian ®i tõ c¬ quan tíi vÞ trÝ bèc xÕp ®Çu tiªn; + Thêi gian kh¾c phôc do ngo¹i c¶nh g©y ra; + Thêi gian b¶o d−ìng, söa ch÷a thiÕt bÞ. §©y lµ thêi gian b¾t buéc ph¶i chi phÝ. Ngoµi ra ho¹t ®éng ngoµi hµnh tr×nh cßn bao gåm thêi gian kh«ng b¾t buéc : + Thêi gian kÐo dµi khi ¨n uèng, nghØ ng¬i vµ thêi gian chê ®îi, nãi chuyÖn. Th«ng th−êng ®Ó tÝnh ®Õn thêi gian nµy ng−êi ta sö dông hÖ sè ngoµi hµnh tr×nh W. HÖ sè ngoµi hµnh tr×nh W cã gi¸ trÞ dao ®éng tõ 0,10 – 0,25 ®a sè tr−êng hîp W = 0,15. 66
4.5. X¸c ®Þnh c¸c th«ng sè tÝnh to¸n ®èi víi hÖ vËn chuyÓn hÖ thèng xe thïng di ®éng (t¸ch rêi) Thêi gian yªu cÇu cho mét chuyÕn, mét hµnh tr×nh cña mét xe (gäi t¾t lµ mét chuyÕn xe): Tyªu cÇu = (Tbèc xÕp + Tchuyªn chë + Tb·i ) x 1/(1-W) (4-7) Trong ®ã : Tyªu cÇu : Thêi gian yªu cÇu cho 1 chuyÕn xe (giê/chuyÕn) Tbèc xÕp : Thêi gian bèc xÕp cho 1 chuyÕn xe (giê/chuyÕn) ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc (4-1), (4-2) vµ (4-3). Thêi gian bèc xÕp vµ bèc dì th−êng Ýt thay ®æi. Tchuyªn chë : Thêi gian chuyªn chë cho 1 chuyÕn (Tchuyªn chë = a+bx) (4-8) Thêi gian chuyªn chë phô thuéc vµo chiÒu dµi qu·ng ®−êng vµ tèc ®é cña xe. KÕt qu¶ ph©n tÝch nhiÒu sè liÖu cho thÊy thêi gian chuyªn chë cã thÓ biÓu thÞ gÇn ®óng theo c«ng thøc (4-8). a : H»ng sè thùc nghiÖm (a = giê/chuyÕn) a = 0,060 h/chuyÕn b : H»ng sè thùc nghiÖm (giê/km) b = 0,042 h/km x : Kho¶ng c¸ch vËn chuyÓn cho 1 chuyÕn ®i vµ vÒ (km/chuyÕn) Tb·i : Thêi gian thao t¸c ë b·i th¶i giê/chuyÕn ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc (4-6). Tõ c«ng thøc (4-7) vµ (4-8) ta cã : Tyªu cÇu = (Tbèc xÕ¬ + Tb·i + a + bx)/(1-W) (4-9) Trong ®ã : W : HÖ sè ngoµi hµnh tr×nh Sè chuyÕn xe thùc hiÖn ®−îc trong mét ngµy : H H(1 - W) N ngµy = = (4-10) Tyªu cÇu (Tbèc xÕp + Tb·i + Tchuyªn chë ) 67
Trong ®ã : Nngµy : Sè chuyÕn xe thùc hiÖn ®−îc trong mét ngµy (chuyÕn/ngµy); H : Sè giê lµm viÖc trong ngµy (giê/ngµy) Thêi gian yªu cÇu lµm viÖc trong mét tuÇn : D W = X W (TbècxÕp + Tb· i + Tchuy ª nchë ) 1 (4-11) (1 − W )H Trong ®ã : DW : Sè ngµy yªu cÇu lµm viÖc trong mét tuÇn; XW : Sè chuyÕn xe yªu cÇu trong mét tuÇn (chuyÕn/tuÇn); VW XW = (4-12) V.f VW : L−îng chÊt th¶i r¾n t¹o ra trong 1 tuÇn (m3/tuÇn); V : ThÓ tÝch trung b×nh cña xe (m3/chuyÕn); f : HÖ sè sö dông dung tÝch xe tÝnh theo t¶i träng, th−êng f = 0,8. L−u ý : Cã thÓ tÝnh to¸n XW theo c«ng thøc (4-12) sau ®ã lµm trßn sè. X¸c ®Þnh nhu cÇu lao ®éng (NCL§) : Nhu cÇu lao ®éng ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau: Sè ngµy c«ng lao ®éng/1 tuÇn = DW x sè ng−êi cÇn phôc vô 4.6. X¸c ®Þnh c¸c th«ng sè tÝnh to¸n ®èi víi hÖ vËn chuyÓn hÖ thèng xe thïng cè ®Þnh Do cã sù kh¸c nhau trong kh©u bèc xÕp nªn ta ph¶i xÐt c¸c tr−êng hîp kh¸c nhau: a. Bèc xÕp c¬ giíi Thêi gian yªu cÇu cho 1 chuyÕn xe : 1 Tyª ucÇu = (TbècxÕp + Tb·i + a + bx) (4-13) 1− W Trong ®ã : Tbèc xÕp : ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc (4-3) 68
Tbèc xÕp = Nt x Tbèc thïng lªn xe + (NP – 1) Thµnh tr×nh thu gom (4-14) Tb·i = Thêi gian thao t¸c ë b·i th¶i (giê/chuyÕn); C¸c th«ng sè a,b,x nh− ®· gi¶i thÝch ë c«ng thøc (4-8), (4-9); Nt – Sè thïng chÊt th¶i lµm ®Çy mét chuyÕn xe; NP – Sè ®iÓm bèc xÕp cho mét chuyÕn xe; Sè thïng chÊt th¶i lµm ®Çy mét chuyÕn xe ®−îc x¸c ®Þnh: V.r Nt = Vt .f Trong ®ã : Nt : Sè thïng chÊt th¶i r¾n lµm ®Çy 1 chuyÕn xe (thïng/chuyÕn); V : Dung tÝch trung b×nh cña thïng xe (m3/chuyÕn); r : HÖ sè ®Çm nÐn r = 2; Vt : Dung tÝch trung b×nh cña mçi thïng chÊt th¶i r¾n (m3/thïng); f : HÖ sè sö dông (dung tÝch) cña thïng nh−ng tÝnh theo träng l−îng. Sè chuyÕn xe yªu cÇu thùc hiÖn trong 1 tuÇn : VW XW = (chuyÕn/tuÇn) (4-15) V.r Trong ®ã : VW : l−îng chÊt th¶i r¾n ®−îc t¹o ra trong 1 tuÇn (m3/tuÇn) V, r : dung tÝch trung b×nh cña thïng xe (m3/chuyÕn) vµ hÖ sè ®Çm nÐn r = 2 Thêi gian yªu cÇu lµm viÖc mét tuÇn 1 D W = X W (TbècxÕp + Tb·i + Tchuyª nchë ) (4-16) (1 − W).H Trong ®ã : DW : Sè ngµy yªu cÇu lµm viÖc trong mét tuÇn; XW : Sè chuyÕn xe yªu cÇu trong mét tuÇn (chuyÕn/tuÇn) VW XW = (4-17) C.f 69
VW : L−îng chÊt th¶i r¾n ®−îc t¹o trong 1 tuÇn (m3/tuÇn); C : ThÓ tÝch trung b×nh cña thïng xe (m3/chuyÕn); f : HÖ sè sö dông dung tÝch thïng xe tÝnh theo t¶i träng th−êng f = 0,8; H : Thêi gian lµm viÖc trong mét ngµy (giê/ngµy); NÕu lµm trong sè chuyÕn trong ngµy th× thêi gian lµm viÖc trong mét tuÇn lµ: 1 H = N ng (TbècxÕp + Tb·i + Tchuyª nchë ) (4-18) (1 − W) 1 Hay : H = N ng (TbècxÕp + Tb·i + a + bx) (4-18a) (1 − W) Nng : Sè chuyÕn xe thùc hiÖn trong 1 ngµy (chuyÕn/ngµy). Sau ®ã tiÕp tôc x¸c ®Þnh ®−îc nhu cÇu lao ®éng vµ sè l−îng xe cÇn thiÕt vËn chuyÓn chÊt th¶i r¾n. b. Bèc xÕp thñ c«ng ViÖc ph©n tÝch vËn chuyÓn tËp trung chÊt th¶i r¾n b»ng thñ c«ng cho ta thÊy: - NÕu biÕt H lµ thêi gian lµm viÖc trong ngµy (giê/ngµy); - NÕu biÕt Nng lµ sè chuyÕn xe lµm viÖc trong ngµy (chuyÕn/ngµy); Theo c«ng thøc (4-15) tÝnh ®−îc thêi gian bèc xÕp Tbèc xÕp vµ tÝnh ®−îc c¸c th«ng sè kh¸c. Sè ®iÓm cÇn bèc xÕp cho 1 chuyÕn xe : N N p = 60TbècxÕp (4-19) tp Trong ®ã : Np : Sè ®iÓm cÇn bèc xÕp cho 1 chuyÕn xe (®iÓm/chuyÕn); Tbèc xÕp : Thêi gian bèc xÕp cho 1 chuyÕn (giê/chuyÕn); 60 : HÖ sè chuyÓn ®æi tõ giê sang phót N : Sè ng−êi tham gia bèc xÕp thu dän (ng−êi); 70
tp : Thêi gian bèc xÕp thu dän cho 1 ®iÓm chÊt th¶i r¾n (ng−êi/phót/®iÓm); Dung tÝch cña thïng xe ®−îc x¸c ®Þnh khi biÕt sè ®iÓm cÇn bèc xÕp cho mét chuyÕn xe (NP): 1 V = VP N P x (4-20) r Trong ®ã : V : Dung tÝch trung b×nh cña thïng xe (m3/chuyÕn) VP : L−îng chÊt th¶i r¾n cña 1 ®iÓm (m3/®iÓm) r : TØ sè ®Çm nÐn Sè chuyÕn xe yªu cÇu trong 1 tuÇn : F N W = TP (4-21) NP Trong ®ã : TP : Tæng sè ®iÓm cÇn bèc xÕp (®iÓm) F : TÇn suÊt (sè lÇn) thu gom trong 1 tuÇn F = 2 ÷ 3 (lÇn/tuÇn) Nhu cÇu lao ®éng hµng tuÇn : DW NC = (4-22) TW Trong ®ã : NC : Nh©n c«ng hay sè ng−êi lao ®éng cÇn thiÕt trong 1 tuÇn ; DW : Sè ngµy yªu cÇu lµm viÖc trong tuÇn (ngµy/tuÇn) ; TW : Tæng thêi gian cña mét ng−êi lµm viÖc trong 1 tuÇn (ngµy/ng−êi.tuÇn). Sè l−îng xe yªu cÇu cho c«ng t¸c vËn chuyÓn : DW X yª ucÇu = (lµm trßn) (4-23) 5÷6 71
C¸c sè liÖu trung b×nh ®Ó tÝnh nhu cÇu cÇn trang thiÕt bÞ vµ lao ®éng ®èi víi c¸c hÖ thu gom ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 4.3. B¶ng 4.3. C¸c sè liÖu trung b×nh ®Ó tÝnh nhu cÇu trang thiÕt bÞ vµ lao ®éng Lo¹i xe Ph−¬ng Tû lÖ Thêi gian cÇn ®Ó bèc Thêi gian cÇn ®Ó ®æ Thêi gian ë ph¸p ®Çm xÕp nhÊc thïng vµ thïng chøa ®Çy b·i th¶i khu bèc xÕp nÐn ®Æt thïng kh«ng vÒ CTR tr¹i Tb·i (r) vÞ trÝ Tbèc xÕp TbècxÕp (h/thïng) (h/chuyÕn) (h/chuyÕn) HÖ xe thïng di ®éng Xe C¬ giíi - 0,067 0,053 n©ng Xe sµn - 0,40 0,127 nghiªng Xe cã 2–4 0,40 0,133 têi kÐo HÖ xe thïng cè ®Þnh Cã bé C¬ giíi 2÷ 0,05 0,10 nÐn 2,5 Cã bé Thñ 2÷ - 0,10 nÐn c«ng 2,5 4.7. Chän tuyÕn ®−êng thu gom vËn chuyÓn Sau khi x¸c ®Þnh ®−îc th«ng sè tÝnh to¸n víi nhu cÇu vËn chuyÓn chung nh− m¸y mãc, thiÕt bÞ, nh©n c«ng, th× ph¶i v¹ch tuyÕn thu gom sao cho hîp lý. 4.7.1 C¸c yÕu tè cÇn xÐt ®Õn khi chän tuyÕn ®−êng vËn chuyÓn - XÐt ®Õn chÝnh s¸ch vµ quy t¾c hiÖn hµnh cã liªn quan tíi viÖc tËp trung chÊt th¶i r¾n, sè lÇn thu gom 1 tuÇn ; - §iÒu kiÖn lµm viÖc cña hÖ thèng vËn chuyÓn, c¸c lo¹i xe m¸y vËn chuyÓn ; - TuyÕn ®−êng cÇn ph¶i chän cho lóc b¾t ®Çu hµnh tr×nh vµ kÕt thóc hµnh tr×nh ph¶i ë ®−êng phè chÝnh ; - ë vïng ®Þa h×nh dèc th× hµnh tr×nh nªn xuÊt ph¸t tõ chç cao xuèng thÊp ; 72
- ChÊt th¶i ph¸t sinh t¹i c¸c nót giao th«ng, khu phè ®«ng ®óc th× ph¶i ®−îc thu gom vµo c¸c giê cã mËt ®é giao th«ng thÊp ; - Nguyªn nh©n nguån t¹o thµnh chÊt th¶i r¾n víi khèi l−îng lín cÇn ph¶i tæ chøc vËn chuyÓn vµo lóc Ýt g©y ¸ch t¾c, ¶nh h−ëng cho m«i tr−êng ; - Nh÷ng vÞ trÝ cã chÊt th¶i r¾n Ýt vµ ph©n t¸n th× viÖc vËn chuyÓn ph¶i tæ chøc thu gom cho phï hîp. 4.7.2. T¹o lËp tuyÕn ®−êng vËn chuyÓn - ChuÈn bÞ b¶n ®å vÞ trÝ c¸c ®iÓm tËp trung chÊt th¶i r¾n trªn ®ã chØ râ sè l−îng, th«ng tinh nguån chÊt th¶i r¾n; - Ph¶i ph©n tÝch th«ng tin vµ sè liÖu, cÇn thiÕt ph¶i lËp b¶ng tæng hîp th«ng tin ; - Ph¶i s¬ bé chän tuyÕn ®−êng theo 2 hay 3 ph−¬ng ¸n ; - So s¸nh c¸c tuyÕn ®−êng c©n nh¾c b»ng c¸ch thö dÇn ®Ó chän ®−îc tuyÕn ®−êng hîp lý. 4.8. C«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ thu gom r¸c bôi ®−êng 4.8.1. R¸c mÆt ®−êng ë c¸c ®« thÞ R¸c trªn c¸c mÆt ®−êng ®« thÞ h×nh thµnh do nhiÒu nguån : do hµng ho¸ ven ®−êng, do ng−êi bé hµnh, do sù phãng uÕ cña gia ®×nh ë mÆt ®−êng, do r¬i v·i cña c¸c ph−¬ng tiÖn chuyªn chë vËt liÖu x©y dùng, do c¸c ph−¬ng tiÖn giao th«ng mang ®Êt, do bôi. Do vËy r¸c trªn mÆt ®−êng rÊt ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, vÒ kÝch th−íc vµ h×nh d¹ng vµ khèi l−îng riªng : - Lo¹i nhá nh− h¹t c¸t bôi; - Lo¹i lín nh− trang giÊy, viªn ®¸, m¶nh g¹ch; - Lo¹i nhÑ nh− mót, miÕng b«ng; - Lo¹i nÆng nh− hßn g¹ch, viªn ®¸ lín. §é Èm cña r¸c mÆt ®−êng thay ®æi lín phô thuéc vµo sù thay ®æi thêi tiÕt. Thµnh phÇn cña r¸c mÆt ®−êng thay ®æi phô thuéc vµo tÝnh chÊt chÊt cña khu phè (c«ng chøc, hay bu«n b¸n). 73
4.8.2. C«ng nghÖ vμ ph−¬ng thøc thu gom r¸c mÆt ®−êng C«ng nghÖ vµ ph−¬ng thøc thu gom thay ®æi phô thuéc vµo c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ. Cã nh÷ng ph−¬ng thøc sau : - Thu gom b»ng thñ c«ng (quÐt tay) vµ b»ng xe c¬ giíi; - Thu gom kh« vµ cã t−íi n−íc; - Thu gom 1 giai ®o¹n vµ 2 giai ®o¹n (th« vµ s¹ch); 4.8.3. C¸c thiÕt bÞ thu gom bôi ®−êng a. Theo nguyªn t¾c thu gom - Xe quÐt vµ dån r¸c bôi thµnh ®èng dä theo lÒ ®−êng; - Xe quÐt thu r¸c bôi : lµm s¹ch mÆt ®−êng b»ng quÐt vµ thu ®ùng trong thïng chøa riªng; - Xe hót r¸c bôi : lµm s¹ch vµ vËn chuyÓn b»ng hót; - Xe quÐt – hót r¸c bôi; - Xe thu gom ®Æc biÖt : dïng ®Ó thu c¸c vËt thÓ cã khèi l−îng lín. b. Theo dÉn ®éng : - Xe dÉn ®éng chung: Qu¹t giã vµ chæi quÐt ®Òu ®−îc dÉn ®éng b»ng ®éng c¬ cña xe c¬ së qua c¸c bé trÝch c«ng suÊt vµ bé truyÒn. - Xe dÉn ®éng riªng: Cã trang bÞ thªm mét nguån ®éng lùc (m¸y næ) ®Ó quay qu¹t hót vµ chæi quÐt. Tèc ®é qu¹t vµ chæi sÏ ®éc lËp víi tèc ®é chuyÓn ®éng cña xe. §Ó dÉn ®éng quay chæi quÐt, ng−êi ta sö dông ngay ®éng c¬ cña xe c¬ së qua bé trÝch c«ng suÊt. Víi dÉn ®éng riªng qu¹t giã lu«n lµm viÖc æn ®Þnh kh«ng phô thuéc vµo tèc ®é xe ch¹y. Do vËy mÆt ®−êng lu«n ®−îc lµm s¹ch, kh«ng phô thuéc vµo tèc ®é di chuyÓn cña xe trªn ®−êng. - Ngoµi ra cßn ph©n biÖt : xe thu gom kh« vµ cã t−íi n−íc. 4.8.4. Chän c«ng nghÖ, ph−¬ng thøc thu gom r¸c bôi ®−êng Do r¸c bôi mÆt ®−êng ®« thÞ phøc t¹p, ®a d¹ng nªn chän ph−¬ng thøc thu gom 2 giai ®o¹n : - Thu gom kh« : quÐt dän r¸c nÆng cã kÝch th−íc lín b»ng quÐt thñ c«ng. 74
- QuÐt dän s¹ch bôi : dïng xe quÐt hót ë d¹ng kh« (kh«ng t−íi Èm) sö dông ph−¬ng thøc quÐt hót kh« ®Ó lµm kÕt cÊu xe ®¬n gi¶n vµ tr¸nh c¸c phiÒn phøc do ph¶i bæ sung n−íc khi lµm viÖc trªn ®−êng, xe quÐt hót thu gom bôi vµ r¸c nhá, nhÑ cßn l¹i trªn ®−êng sau khi ®· quÐt dän s¹ch c¸c r¸c nÆng kÝch th−íc lín. - S¬ ®å mét sè lo¹i xe thu gom vµ vËn chuyÓn chÊt th¶i r¾n ®« thÞ ®−îc tr×nh bµy ë h×nh 4.3. a) b) H×nh 4.3. Mét sè lo¹i xe thu gom r¸c th¶i ë ®« thÞ a) S¬ ®å ho¹t ®éng cña lo¹i xe thïng di ®éng (t¸ch rêi) b) S¬ ®å lo¹i xe quÐt bôi ®−êng di ®éng b»ng ch©n kh«ng 4.9. C¸c tr¹m trung chuyÓn chÊt th¶i r¾n C¸c tr¹m chuyÓn tiÕp ®−îc sö dông ®Ó tèi −u ho¸ n¨ng suÊt lao ®éng cña ®éi thu gom vµ ®éi xe. Chóng cã thÓ ®−îc dïng ®Ó cñng cè thªm l−îng r¸c thu gom ®−îc tõ c¸c xe kh¸c nhau, vµ chóng th−êng ®−îc bè trÝ sao cho thêi gian ®i vµ kho¶ng c¸ch mµ c¸c xe thu gom ph¶i ch¹y bªn ngoµi vßng thu gom b×nh th−êng cña chóng lµ nhá nhÊt. C¸c tr¹m chuyÓn tiÕp cßn cã thÓ ®−îc dïng ®Ó thùc hiÖn mét chøc n¨ng quan träng lµ gi¶m l−îng r¸c th¶i ®−a ®Õn ®æ t¹i b·i 75
ch«n lÊp chung cña thµnh phè vµ sö dông l¹i c¸c vËt liÖu cã kh¶ n¨ng thu håi, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¶ nh÷ng ng−êi bíi r¸c kh«ng chÝnh thøc lÉn nh÷ng ®éi qu©n bíi r¸c cã tæ chøc, thùc hiÖn c«ng viÖc ph©n lo¹i r¸c ®Ó t¸i sö dông l¹i ngay t¹i c¸c tr¹m nµy. Tr¹m chuyÓn tiÕp, do vËy lµ mét c¬ së ®Æt t¹i gÇn khu vùc thu gom, n¬i mµ c¸c xe thu gom cã thÓ ®æ r¸c cña chóng xuèng ®Ó sau ®ã r¸c l¹i ®−îc chÊt l¹i lªn nh÷ng xe t¶i lín h¬n ®Ó chuyÓn mét c¸ch kinh tÕ ®Õn b·i r¸c ë xa h¬n. Cã hai lo¹i chuyÓn tiÕp r¸c : - Lo¹i phôc vô cho nh÷ng xe thu gom ban ®Çu nh− nh÷ng xe thñ c«ng, nh÷ng xe cã ®éng c¬ nhá, bao gåm xe xÝch l« m¸y vµ nh÷ng xe t¶i ®æ r¸c nhá (nh÷ng lo¹i nµy ®«i khi ®−îc gäi lµ nh÷ng ®iÓm chuyÓn tiÕp ®Ó ph©n biÖt chóng víi lo¹i thø hai); - Lo¹i phôc vô nh÷ng lo¹i xe lín h¬n, th−êng lµ nh÷ng xe c¬ giíi nh− nh÷ng xe thu gom r¸c th«ng th−êng, cã thÓ mang r¸c th¶i ®Õn nh÷ng tr¹m chuyÓn tiÕp sau vßng thu gom thø cÊp (nh÷ng lo¹i nµy ®«i khi ®−îc gäi lµ nh÷ng tr¹m trung chuyÓn). BÊt kÓ dïng lo¹i tr¹m chuyÓn tiÕp nµo, c¸c c¬ së nµy ®Òu cã nh÷ng môc tiªu chung. C¸c môc tiªu cña c¬ së chuyÓn tiÕp bao gåm : - §ãn tiÕp c¸c xe thu gom t¸c th¶i mét c¸ch cã trËt tù; - X¸c ®Þnh t¶i träng cña c¸c xe; - H−íng dÉn c¸c xe ®Õn ®iÓm ®æ r¸c; - §−a c¸c xe ra mét c¸ch cã trËt tù; - Xö lý c¸c r¸c th¶i thµnh tõng khèi ®· ®−îc chän tr−íc ; - ChuyÓn tõng khèi sang hÖ thèng vËn chuyÓn ho¹t ®éng nh− mét bé phËn trung gian gi÷a hÖ thèng vËn chuyÓn vµ c¸c xe thu gom r¸c th¶i; - Gi¶m ®Õn tèi thiÓu sù lén xén vµ t¸c ®éng ®Õn m«i tr−êng; ViÖc thiÕt kÕ tr¹m trung chuyÓn tèt nh»m: - Cung cÊp mét hÖ thèng qu¶n lý giao th«ng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ trËt tù cho nh÷ng xe thu gom ®Õn (xÕp hµng Ýt nhÊt, kh«ng ph¶i xÕp hµng trªn ®−êng quèc lé, quay ®Çu nhanh); - Gi¶m ®Õn tèi thiÓu l−îng chÊt th¶i ph¶i xö lý; 76