YOMEDIA
ADSENSE
chuong 8 PTTD201107
85
lượt xem 18
download
lượt xem 18
download
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
Tham khảo tài liệu 'chuong 8 pttd201107', tài chính - ngân hàng, ngân hàng - tín dụng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: chuong 8 PTTD201107
- ch¬ng ViiI: ®¸nh gi¸ chÊt lîng danh môc cho vay vµ xö lý rñi ro Môc tiªu: Ch¬ng nµy sÏ nghiªn cøu ph¬ng ph¸p vµ quy tr×nh ®¸nh gi¸ chÊt lîng danh môc cho vay. Qua ®ã, lùa chän c¸c gi¶I ph¸p ®Ó kh¾c phôc c¸c kho¶n cho vay cã chÊt lîng thÊp, ®Æc biÖt lµ chó träng viÖc xö lý c¸c kho¶n cho vay cã vÊn ®Ò víi thiÖt h¹i thÊp nhÊt. Néi dung: 8.1. Rñi ro cho vay 8.1.1. §Þnh nghÜa vÒ rñi ro cho vay Rñi ro cho vay lµ sù tæn thÊt tµI chÝnh trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp xuÊt ph¸t tõ ngêi ®I vay kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ nî ®Çy ®ñ vµ ®óng h¹n theo cam kÕt ®∙ tho¶ thuËn. BiÓu hiÖn cña rñi ro cho vay lµ c¸c kho¶n tiÒn vay kh«ng ®îc thanh to¸n ®óng h¹n ®∙ cam kÕt, cã rÊt nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn c¸c kho¶n tiÒn vay kh«ng ®îc thanh to¸n ®óng h¹n ®∙ cam kÕt. V× vËy, ®Ó h¹n chÕ tèi ®a c¸c tæn thÊt cña ng©n hµng, cÇn cã mét ch¬ng tr×nh qu¶n trÞ ®ång bé, tõ c¸c chÝnh s¸ch qu¶n trÞ tõng kho¶n cho vay riªng lÎ vµ danh môc c¸c kho¶n cho vay cho ®Õn c¸c biÖn ph¸p gi¸m s¸t vµ xö lý c¸c kho¶n cho vay ®ã. 8.1.2. Nguyªn nh©n rñi ro cho vay Nh ta ®∙ biÕt, ng©n hµng chØ quyÕt ®Þnh cho vay khi ®∙ tiÕn hµnh ph©n tÝch tÝn dông ®Çy ®ñ ®èi víi kh¸ch hµng, x¸c ®Þnh ®îc ý chÝ vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña hä. Tuy nhiªn: ý chÝ vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cã thÓ bÞ thay ®æi do nhiÒu lý do khi kho¶n vay ®∙ ®îc tiÕn hµnh. Sù ph©n tÝch tÝn dông kh«ng thÓ ®¹t ®Õn møc cã thÓ dù ®o¸n hoµn toµn chÝnh x¸c vÒ mét kho¶n vay cã ®îc hoµn tr¶ nh ®∙ tho¶ thuËn hay kh«ng. Do sù yÕu kÐm trong c«ng t¸c ph©n tÝch tÝn dông dÉn ®Õn cã nh÷ng kho¶n cho vay bÞ sai lÇm ngµy tõ ®Çu.
- Do vËy, rñi ro cho vay lµ rñi ro thêng xuÊt hiÖn trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng. ®iÒu nµy g©y ra nh÷ng tæn thÊt lín cho ng©n hµng. v× vËy, cÇn ph¶I nghiªn cøu vÒ rñi ro cho vay ®Ó cã biÖn ph¸p ng¨n ngõa, h¹n chÕ rñi ro nµy, t¹o cho ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng lµnh m¹nh vµ ph¸t triÓn. 8.1.3. HËu qu¶ cña rñi ro cho vay 8.1.4. C¸c biÖn ph¸p ng¨n ngõa, h¹n chÕ rñi ro cho vay 8.2. xÕp h¹ng vµ gi¸m s¸t rñi ro danh môc cho vay Trong suèt qu¸ tr×nh cho vay, ng©n hµng cÇn ph¶I gi¸m s¸t danh môc c¸c kho¶n cho vay nh»m cã nh÷ng hµnh ®éng kÞp thêi khi cã mét vÊn ®Ò ph¸t sinh ®èi víi c¸c kho¶n cho vay. 8.2.1. Ph©n h¹ng rñi ro danh môc cho vay 8.2.1.1. Môc ®Ých cña ph©n h¹ng rñi ro danh môc cho vay Cho phÐp ng©n hµng cã nhËn ®Þnh chung vÒ danh môc cho vay trong b¶ng c©n ®èi cña ng©n hµng. Ph¸t hiÖn sím c¸c kho¶n cho vay cã kh¶ n¨ng bÞ tæn thÊt hoÆc ®I chÖch khái chÝnh s¸ch cho vay cña mét ng©n hµng. Cã chÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ chÝnh x¸c, hîp lý h¬n. Lµm c¬ së ®Ó gia t¨ng sù gi¸m s¸t hoÆc ®iÒu chØnh kho¶n cho vay. Lµm c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh møc dù phßng rñi ro cho vay. 8.2.1.2. Ph©n h¹ng rñi ro danh môc cho vay Ph©n h¹ng rñi ro danh môc cho vay lµ viÖc s¾p xÕp c¸c kho¶n cho vay dùa trªn viÖc íc tÝnh møc ®é rñi ro tiÒm tµng cña tõng kho¶n cho vay (thiÖn chÝ vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña tõng kh¸ch hµng) trong danh môc cho vay cña ng©n hµng. th«ng thêng c¸c ng©n hµng thêng ph©n h¹ng c¸c kho¶n cho vay trong danh môc cña m×nh theo 6 møc sau: Møc 1: Kho¶n vay Ýt rñi ro : Kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng theo tho¶ thuËn lµ kh¸ ch¾c ch¾n nhng cã thÓ cã yÕu tè nhá vÒ rñi ro. Møc 2: Kho¶n vay cã møc rñi ro trung b×nh: Kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng theo tho¶ thuËn lµ v÷ng ch¾c, møc rñi ro cã thÓ chÊp nhËn
- ®îc nhng cã khÝa c¹nh yÕu kÐm trªn thùc tÕ, cã thÓ x¶y ra rñi ro, cÇn cã sù gi¸m s¸t vµ kiÓm so¸t. Møc 3: Kho¶n vay cã møc rñi ro trªn trung b×nh: Kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng theo tho¶ thuËn ë møc m¹o hiÓm cao do nh÷ng yÕu kÐm lín trªn mét sè khÝa c¹nh nhng nh÷ng yÕu kÐm trªn c¸c khÝa c¹nh nµy cã dÊu hiÖu cã kh¶ n¨ng s÷a ch÷a ®îc, cÇn t¨ng cêng viÖc gi¸m s¸t ®Ó ®¶m b¶o t×nh huèng kh«ng xÊu ®i. Møc 4: Kho¶n vay cã møc rñi ro cao: Kh¸ch hµng ®ang trong t×nh tr¹ng xÊu kÐo dµI nh thua lç trong kinh doanh, khã kh¨n trÇm träng vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n. ng©n hµng cÇn cè g¾n c¶I thiÖn hoÆc tõ bá mèi quan hÖ ®Ó tr¸nh thua lç tiÒm tµng. Møc 5: Kho¶n vay khã ®ßi l∙i: Kh¸ch hµng cã rñi ro cao, ng©n hµng cã thÓ bÞ thÊt tho¸t l∙I nhng hy väng cã thÓ thu ®ñ nî gèc. heo tho¶ thuËn lµ ch¾c ch¾n nhng cã thÓ cã yÕu tè nhá vÒ rñi ro. Møc 6: Kho¶n vay khã ®ßi c¶ gèc vµ l∙i: Kh¸ch hµng cã rñi ro cao, ng©n hµng cã thÓ bÞ thÊt tho¸t gèc vµ l∙I, kÓ c¶ c¸c chi phÝ sau khi ®∙ nç lùc hÕt søc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p cã thÓ cã. ViÖc ph©n h¹ng rñi ro danh môc cho vay nµy ®îc dùa trªn c¬ së nh÷ng d÷ liÖu mµ ng©n hµng thu thËp ®îc vµ tÇm quan träng cña tõng d÷ liÖu. Ng©n hµng nªn xÕp h¹ng rñi ro cho tÊt c¶ kh¸ch hµng nhng kh«ng ®îc th«ng b¸o cho kh¸ch hµng biÕt vÒ cÊp ®é rñi ro trong mäi trêng hîp. Ng©n hµng còng cÇn ph¶I ®¸nh gi¸ l¹i ngay cÊp ®é rñi ro cña kh¸ch hµng khi cã sù thay ®æi theo chiÒu híng ®I xuèng vÒ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng. ViÖc ph©n h¹ng rñi ro danh môc cho vay nµy ®îc dùa trªn c¸c d÷ liÖu vµ th«ng sè nh b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ c¸c th«ng sè tµI chÝnh, kinh nghiÖm, tÝnh c¸ch vµ ®é tin cËy cña ngêi ®iÒu hµnh doanh nghiÖp, lÞch sö vay nî cña doanh nghiÖp, sù phô thuéc cña doanh nghiÖp vµo c¸c nhµ cung øng chñ yÕu vµ kh¸ch hµng mua, møc ®é rñi ro vÒ ngµnh kinh doanh mµ kh¸ch hµng ®ang thùc hiÖn, nh÷ng biÕn ®éng trong ho¹t ®éng
- kinh doanh cña kh¸ch hµng, tr×nh ®é cña nh÷ng ngêi l∙nh ®¹o chñ chèt, chÊt lîng cña c¸c chiÕn lîc kinh doanh trung dµI h¹n cña doanh nghiÖp. 8.2.1.3. Ph©n h¹ng chÊt lîng tµi s¶n b¶o ®¶m Sau khi x¸c ®Þnh møc ®é rñi ro cña tõng kh¸ch hµng, ng©n hµng tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ chÊt lîng cña tµI s¶n ®¶m b¶o kho¶n vay (nguån thu nî thø 2) ®Ó cã nhËn ®Þnh hoµn chØnh vÒ kho¶n vay vµ híng xö lý. TµI s¶n b¶o ®¶m còng ®îc xÕp thµnh 6 møc nh sau: TµI s¶n ®¶m b¶o lo¹i A: lµ lo¹i tµI s¶n ®¶m b¶o cã gi¸ trÞ cã thÓ ph¸t m¹i b»ng 140% cña gi¸ trÞ kho¶n vay TµI s¶n ®¶m b¶o lo¹i B: lµ lo¹i tµI s¶n ®¶m b¶o cã gi¸ trÞ cã thÓ ph¸t m¹i b»ng 110% cña gi¸ trÞ kho¶n vay TµI s¶n ®¶m b¶o lo¹i C: lµ lo¹i tµI s¶n ®¶m b¶o cã gi¸ trÞ cã thÓ ph¸t m¹i b»ng 80% cña gi¸ trÞ kho¶n vay TµI s¶n ®¶m b¶o lo¹i D: lµ lo¹i tµI s¶n ®¶m b¶o cã gi¸ trÞ cã thÓ ph¸t m¹i b»ng 50% cña gi¸ trÞ kho¶n vay TµI s¶n ®¶m b¶o lo¹i E: lµ lo¹i tµI s¶n ®¶m b¶o cã gi¸ trÞ cã thÓ ph¸t m¹i b»ng 20% cña gi¸ trÞ kho¶n vay TµI s¶n ®¶m b¶o lo¹i F: lµ lo¹i tµI s¶n ®¶m b¶o cã gi¸ trÞ cã thÓ ph¸t m¹i b»ng 0% cña gi¸ trÞ kho¶n vay (tham kh¶o quyÕt ®Þnh sè 488/2000/Q§NHNN5 vÒ viÖc ph©n h¹ng c¸c kho¶n cho vay vµ trÝch lËp dù phßng rñi ro) 8.2.2. Gi¸m s¸t danh môc cho vay ViÖc gi¸m s¸t c¸c kho¶n cho vay ®îc thùc hiÖn b»ng nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau tuú theo tõng ng©n hµng hoÆc ¸p ®ång thêi c¸c ph¬ng ph¸p, ®ã lµ: Ph¬ng ph¸p dïng b¶ng so s¸nh: ng©n hµng x©y dùng mét b¶ng theo dâi víi c¸c néi dung ®∙ ®îc thèng nhÊt víi kh¸ch hµng. b¶ng theo dâi ®îc tiÕn hµnh qua tõng th¸ng trong suèt thêi gian vay. Qua b¶ng nµy , ng©n hµng cã thÓ thÊy ®îc sù biÕn ®éng vÒ chÊt lîng cña kho¶n cho vay Ph¬ng ph¸p dïng ®å thÞ: khi nhËn ®îc sè liÖu, ng©n hµng ®a c¸c sè liÖu lªn ®å thÞ (trôc lµ th¸ng, trôc lµ møc ®é chØ tiªu), mçi chØ tiªu
- theo dâi trªn mét ®å thÞ riªng. khi nhËn ®îc sè liÖu thùc tÕ, ng©n hµng còng ®a nã lªn ®å thÞ, c¸c ®êng biÓu diÔn sÏ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ chÊt lîng cña kho¶n cho vay. Ph¬ng ph¸p kiÓm tra t¹i chç: Ph¬ng ph¸p nµy ®em l¹i sù yªn t©m h¬n cho ng©n hµng h¬n lµ viÖc ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµI chÝnh. Néi dung kiÓm tra còng nh trªn nhng ®îc thùc hiÖn b»ng ph¬ng ph¸p kiÓm tra t¹i chç. Qua kiÓm tra sÏ thÊy râ c¸c dÊu hiÖu c¶nh b¸o ®Ó cã nhËn ®Þnh trong viÖc gi¸m s¸t vµ xÕp h¹ng. 8.3. C¸c dÊu hiÖu nhËn biÕt c¸c kho¶n cho vay cã vÊn ®Ò vµ biÖn ph¸p ng¨n ngõa rñi ro cho vay 8.3.1. C¸c dÊu hiÖu nhËn biÕt c¸c kho¶n cho vay cã vÊn ®Ò ViÖc kinh doanh khã cã thÓ thÊt b¹i qua 1 ®ªm mµ sù thÊt b¹i ®ã thêng cã 1 vµI dÊu hiÖu b¸o ®éng, cã dÊu hiÖu biÓu hiÖn mê nh¹t nhng còng cã dÊu hiÖu biÓu hiÖn râ rµng. nhiÖm vô cña ng©n hµng lµ cÇn ph¶I ph¸t hiÖn ra nh÷ng dÊu hiÖu ban ®Çu cña c¸c kho¶n vay cã vÊn ®Ò nÕu muèn ng¨n ngõa vµ gi¶m thiÓu rñi ro. DÊu hiÖu cña c¸c kho¶n cho vay cã vÊn ®Ò bao gåm: Nhãm 1: C¸c biÓu hiÖn liªn quan ®Õn mèi quan hÖ víi ng©n hµng * VÒ tµI kho¶n tiÒn gëi: cã nh÷ng biÓu hiÖn nh: XuÊt hiÖn viÖc ph¸t hµnh sÐc qu¸ sè d, Khã kh¨n trong thanh to¸n l¬ng, gia t¨ng c¸c kho¶n nî th¬ng m¹i hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c mãn nî ®Õn h¹n, Sù sôt gi¶m vÒ sè d trªn tµI kho¶n tiÒn gëi, Thêng xuyªn yªu cÇu hç trî nguån vèn lu ®éng tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, Kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng c¾t gi¶m chi phÝ,… * VÒ tµI kho¶n tiÒn vay: cã nh÷ng biÓu hiÖn nh: Møc ®é vay thêng xuyªn gia t¨ng, thanh to¸n chËm c¸c kho¶n nî gèc vµ l∙I, Thêng xuyªn yªu cÇu ng©n hµng cho ®¸o nî, Yªu cÇu c¸c kho¶n vay vît qu¸ nhu cÇu dù kiÕn,… * VÒ ph¬ng thøc tµI chÝnh: cã nh÷ng biÓu hiÖn nh: sö dông nhieuÌ kho¶n tµI trî ng¾n h¹n cho nhu cÇu dµI h¹n, chÊp nhËn c¸c nguån tµI trî ®¾t, gi¶m c¸c kho¶n ph¶I tr¶ vµ t¨ng kho¶n ph¶I thu, c¸c hÖ sè thanh
- to¸n biÕn ®éng theo chiÒu híng xÊu, vèn ®iÒu lÖ cã chiÒu híng sôt gi¶m. Nhãm 2: C¸c biÓu hiÖn liªn quan ®Õn ph¬ng ph¸p qu¶n lý cña kh¸ch hµng nh: Thêng xuyªn thay ®æi c¬ cÊu cña hÖ thèng qu¶n trÞ hoÆc ban ®iÒu hµnh. HÖ thèng qu¶n trÞ lu«n cã nh÷ng bÊt ®ång vÒ môc ®Ých, vÒ ph¬ng ph¸p qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh. ViÖc ho¹ch ®Þnh c¸c chiÕn lîc, kÕ ho¹ch ®îc thùc hiÖn bëi nhµ qu¶n trÞ Ýt hay kh«ng cã kinh nghiÖm, nhµ qu¶n trÞ tham gia qu¸ s©u vµo c«ng viÖc thêng nhËt, viÖc thuyªn chuyÓn nh©n viªn x¶y ra thêng xuyªn. Ýt quan t©m ®Õn lîi Ých cña c¸c cæ ®éng vµ chñ nî. ViÖc ho¹ch ®Þnh c¸c chiÕn lîc, kÕ ho¹ch kÐm, thêng xuyªn xuÊt hiÖn c¸c hµnh ®éng nhÊt thêi, kh«ng cã kh¶ n¨ng øng phã víi nh÷ng thay ®æi. §éi ngò kÕ cËn yÕu kÐm, viÖc qu¶n lý cã tÝnh gia ®×nh, côc bé ®Þa ph¬ng, nh÷ng vÞ trÝ quan träng ®îc giao cho nh÷ng ngêi cha ®îc ®µo t¹o, huÊn luyÖn ®Çy ®ñ mµ dùa vµo mèi quan hÖ víi nhµ qu¶n trÞ. Cã tranh chÊp gi÷a héi ®ång qu¶n trÞ, gi¸m ®èc ®iÒu hµnh víi c¸c cæ ®«ng, chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, nh©n viªn, ngêi cho vay, kh¸ch hµng. C¸c chi phÝ qu¶n lý bÊt hîp lý nh trang trÝ v¨n phßng, ph¬ng tiÖn ®I l¹i ®¾t tiÒn,… Nhãm 3: C¸c biÓu hiÖn liªn quan ®Õn ngµnh nghÒ kinh doanh Nhãm 4: C¸c biÓu hiÖn liªn quan ®Õn vÊn ®Ò kü thuËt vµ th¬ng m¹i nh khã kh¨n trong viÖc ph¸t triÓn s¶n phÈm, sù thay ®æi vÒ l∙I suÊt, tû gi¸, thÞ hiÕu, kü thuËt míi hay mÊt nhµ cung øng, kh¸ch hµng lín hoÆc xuÊt hiÖn thªm ®èi thñ c¹nh tranh. NgoµI ra, sù thay ®æi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña nhµ níc, nhÊt lµ sù t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch thuÕ, m«I trêng, ®ieuÌ kiÖn thµnh lËp vµ ho¹t ®éng hay s¶n phÈm cña kh¸ch hµng cã tÝnh thêi vô. Nhãm 5: C¸c biÓu hiÖn liªn quan ®Õn c¸c th«ng tin tµI chÝnh, kÕ to¸n nh chËm trÓ, tr× ho∙n viÖc nép c¸c b¸o c¸o tµI chÝnh, c¸c sè liÖu
- tµI chÝnh kh«ng ®Çy ®ñ hoÆc qua ph©n tÝch c¸c chØ tiªu tµI chÝnh cho thÊy cã sù gia t¨ng kh«ng c©n ®èi vÒ tû lÖ nî thêng xuyªn, tiÒn mÆt sôt gi¶m ®ét ngét, doanh sè gia t¨ng nhng tiÒn l∙I Ýt hay kh«ng cã l∙I, nh÷ng thay ®æi vÒ tû lÖ l∙I gép, l∙I rßng trªn doanh sè b¸n, lîng hµng tån kho t¨ng nhanh, ph¶I thu t¨ng nhanh, thêi gian nî kÐo dµI, ho¹t ®éng kinh doanh bÞ thua lç, nguån vèn kh«ng ®ñ tr¶ nî theo kÕ ho¹ch, lµm ®Ñp b¶ng c©n ®èi b»ng c¸ch t¹o ra tµI s¶n v« h×nh,… 8.3.2. BiÖn ph¸p ng¨n ngõa Trong qu¸ tr×nh gi¸m s¸t vµ xÕp h¹ng rñi ro danh môc c¸c kho¶n cho vay, nÕu cã kho¶n cho vay cã vÊn ®Ò (chøa ®ùng tiÒm Èn rñi ro cao) th× cÇn ph¶I cã biÖn ph¸p ng¨n ngõa sím. ViÖc ng¨n ngõa ®îc thùc hiÖn qua 5 bíc sau: 8.3.2.1. LËp kÕ ho¹ch gÆp gì kh¸ch hµng ViÖc thùc hiÖn gÆp gì kh¸ch hµng ®Ó t×m biÖn ph¸p kh¾c phôc c¸c kho¶n cho vay cã vÊn ®Ò ®îc giao cho bé phËn chuyªn m«n ho¸, tuú theo quy m« ng©n hµng lín hay nhá mµ ®îc bè trÝ kh¸c nhau (cã thÓ giao cho mét chuyªn gia chuyªn tr¸ch hay 1 tæ riªng cña phßng tÝn dông hoÆc thµnh lËp 1 phßng qu¶n lý rñi ro cao). ViÖc chuyªn m«n ho¸ sÏ cã nhiÒu lîi Ých nh tËn dông ®îc kü n¨ng chuyªn m«n ho¸, ngêi ®îc ph©n c«ng kh«ng bÞ ph©n t¸n bëi c«ng viÖc kh¸c, dÔ dµng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p m¹nh nÕu cÇn, hoÆc ®¸nh gi¸ vÊn ®Ò kh«ng bÞ ¶nh hëng bëi c¸c nh©n tè trong qu¸ khø. Nh©n viªn ®îc giao phô tr¸ch c«ng viÖc nµy ®ßi hái ph¶I cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch tÝn dông, kh¶ n¨ng ®µm ph¸n, chÝn ch¾n, th«ng minh, n¾m b¾t vµ hiÓu nhanh vÊn ®Ò. C¸n bé tÝn dông bµn giao hå s¬ tÝn dông cho c¸n bé phô tr¸ch, c¸n bé phô tr¸ch cÇn ph¶I n¾m b¾t c¸c vÊn ®Ò nh lÞch sö kho¶n tÝn dông, c¸c yÕu tè rñi ro tiÒm Èn chÝnh, c¸c dÊu hiÖu, diÔn biÕn gÇn nhÊt, c¸c néi dung liªn quan ®Õn hå s¬ tÝn dông. ChuÈn bÞ gÆp gì kh¸ch hµng: ®Ó ®¶m b¶o kÕt qu¶ tèt trong cuéc gÆp gì vµ t×m ra biÖn ph¸p ng¨n ngõa, c¸n bé phô tr¸ch cÇn ph¶I chuÈn bÞ vµ ch¾c ch¾n: Hå s¬ cña ng©n hµng ®Çy ®ñ vµ cËp nhËp míi nh giÊy ®Ò
- nghÞ vay vèn, ph¬ng ¸n kinh doanh, b¸o c¸o tµI chÝnh, hå s¬ tµI s¶n ®¶m b¶o,… C¸c hå s¬ ph¶I ®¶m b¶o trung thùc, hîp ph¸p nhÊt lµ c¸c hå s¬ ghi l¹i nh÷ng tho¶ thuËn gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng, hå s¬ vÒ quyÕt ®Þnh tÝn dông cña ng©n hµng. TÊt c¶ c¸c giÊy tê vÒ tµI s¶n ®¶m b¶o ph¶I ®îc kiÓm tra vµ tin r»ng chóng ®Çy ®ñ, cã hiÖu lùc. TiÕn hµnh ®Þnh gi¸ l¹i tµI s¶n ®¶m b¶o ®Ó n¾m ®îc gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña chóng. ChuÈn bÞ c¸c d÷ kiÖn ch¾c ch¾n ®Ó kh¸ch hµng c«ng nhËn tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn kho¶n vay. Xem xÐt c¸c c¬ héi nµo cã thÓ gia t¨ng tµI s¶n ®¶m b¶o kh«ng. N¾m v÷ng kh¸ch hµng cã kho¶n vay nµo kh¸c ngoµI ng©n hµng kh«ng. Tõ c¸c tµI liÖu trªn, c¸n bé phô tr¸ch ph¶I nhËn ®Þnh ®îc nguyªn nh©n c¨n b¶n dÉn ®Õn rñi ro cao tiÒm Èn cña kho¶n vay lµ g×?. Ph¬ng ¸n kinh doanh ®ang ë giai ®o¹n nµo vµ hiÓu râ ngµnh nghÒ kinh doanh ®ã. §¸nh gi¸ vÞ trÝ cña kh¸ch hµng trªn thÞ trêng. N¾m râ t×nh h×nh tµI chÝnh cña kh¸ch hµng. Qu¶n lý néi cña kh¸ch hµng ë t×nh tr¹ng nµo, nhÊt lµ chi phÝ, hµng tån kho, kho¶n ph¶I thu. C¸c tiÒm n¨ng cña kh¸ch hµng cßn cã thÓ gi¶m nî lµ g×?. C¸c tiÒm n¨ng cã thÓ c¾t gi¶m chi phÝ ho¹t ®éng cña kh¸ch hµng. TµI s¶n ®¶m b¶o cã ®îc thÕ chÊp cho kho¶n vay kh¸c kh«ng?. Kh¶ n¨ng tr× ho∙n tèi ®a c¸c kho¶n nî ngoµI ng©n hµng cña kh¸ch hµng lµ bao l©u?. 8.3.2.2. GÆp gì kh¸ch hµng Sau khi chuÈn bÞ tèt, c¸n bé phô tr¸ch tiÕn hµnh gÆp gì kh¸ch hµng. th«ng thêng, nh©n viªn tÝn dông lµ ngêi giíi thiÖu víi kh¸ch hµng vÒ nh©n viªn phô tr¸ch. ®©y lµ cuéc gÆp gì rÊt cã ý nghÜa. Khi ®ã cÇn ph¶I x¸c ®Þnh râ vÞ trÝ v÷ng ch¾c cña ng©n hµng, song kh«ng cã nghÜa ®e do¹, kÝch ®éng mµ nªn më ®Çu c©u chuyÖn tháa m¸I, kh«ng ®Ò cËp ®Õn c«ng viÖc ngay nhng còng kh«ng nªn tèn thêi gian vµo nh÷ng chuyÖn xa c«ng viÖc, hái nh÷ng c©u hái râ rµng, ng¾n gän, l¾ng nghe khi tr¶ lêi, kh«ng nªn ng¾t lêi kh¸ch hµng. Ng©n hµng cÇn hái tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò m×nh cha râ, chØ ra mét vµI bÊt hîp lý mét c¸ch nhÑ nhµng ®Ó kh¸ch hµng gi¶I thÝch. §Ých cuèi cïng cña cuéc gÆp nµy lµ cho kh¸ch hµng biÕt râ quan ®iÓm cña
- ng©n hµng vÒ kho¶n vay nµy vµ mong muèn cña ng©n hµng. Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn th«ng b¸o cho kh¸ch hµng bao gåm: Nh÷ng khã kh¨n vµ tÝnh chÊt cña nh÷ng khã kh¨n mµ ng©n hµng cho r»ng nã sÏ lµm mÊt an toµn kho¶n cho vay. Víi lý do ®ã, ng©n hµng ph¶I tiÕn hµnh kiÓm so¸t ®Ó ®a c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa, gi¶m bít thiÖt h¹i. Yªu cÇu kh¸ch hµng cung cÊp th«ng tin ®Ó x©y dùng 1 ph¬ng ¸n kh¾c phôc thÝch hîp nh b¸o c¸o tµI chÝnh hiÖn t¹i, kÕ ho¹ch doanh thu vµ lîi nhuËn, kÕ ho¹ch doanh thu tiÒn mÆt, dù ®o¸n kh¶ n¨ng thiÕu tiÒn trong n¨m tµI chÝnh, dù kiÕn cña kh¸ch hµng khi tù m×nh gi¶I quyÕt c¸c kho¶n nî nh thÕ nµo? KÕt qu¶, nÕu kh¸ch hµng ®ång ý hîp t¸c cïng gi¶I quyÕt c¸c ®iÓm yÕu cña kho¶n tÝn dông th× ®ã lµ dÊu hiÖu tèt. Tuy nhiªn, nÕu kh¸ch hµng kh«ng ®ång ý víi nhËn ®Þnh cña ng©n hµng vµ kh«ng tá ý hîp t¸c th× ng©n hµng vÉn ph¶I t×m tiÕng nãi chung. MÆt kh¸c, ph¶I chuÈn bÞ c¸c d÷ kiÖn liªn quan ®Õn kh¸ch hµng ®Ó ®èi phã víi t×nh huèng nµy mét c¸ch chñ ®éng. 8.3.2.3. LËp ph¬ng ¸n kh¾c phôc, hoÆc ng¨n ngõa Ph¬ng ¸n kh¾c phôc, hoÆc ng¨n ngõa dùa trªn c¬ së th«ng tin kh¸ch hµng cung cÊp, kÕ ho¹ch tù kh¸ch phô cña kh¸ch hµng vµ sù ph©n tÝch cña c¸c chuyªn gia t vÊn bªn ngoµI ng©n hµng (nÕu cÇn). Néi dung cña ph¬ng ¸n kh¾c phôc bao gåm: + Nh÷ng ®¸nh gi¸ chÝnh thøc cña ng©n hµng vÒ khã kh¨n ®èi víi kho¶n vay. + C¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó gi¶I quyÕt vÊn ®Ò. + C¸ch thøc tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p ®ã nh thÕ nµo? + KÕ ho¹ch vÒ thêi gian mµ c¸c ho¹t ®éng nµy cÇn ®¹t ®îc. Trong c¸c néi dung cña ph¬ng ¸n th× néi dung thø 2 “C¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó gi¶I quyÕt vÊn ®Ò” lµ quan träng h¬n c¶. tuú theo nhËn ®Þnh cña ng©n hµng vÒ khã kh¨n cña kho¶n vèn vay mµ cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p sau ®Ó ®iÒu chØnh l¹i t×nh huèng:
- + BiÖn ph¸p cè vÊn: Ng©n hµng ®a ra c¸c biÖn ph¸p cã tÝnh chÊt t vÊn vÒ nhiÒu chñ ®Ò nh b¸n hµng, s¶n xuÊt, thu ng©n,… + BiÖn ph¸p t¨ng thªm vèn: §Ò nghÞ kh¸ch hµng ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu. + BiÖn ph¸p s¸t nhËp: KhuyÕn khÝch bªn vay hîp nhÊt víi c¸c tæ chøc kh¸c. + BiÖn Ph¸p gi¶m bít kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh: ng©n hµng yªu cÇu kh¸ch hµng huû bá c¸c kÕ ho¹ch më réng kinh doanh cho ®Õn khi t×nh h×nh tµI chÝnh ®îc c¶I thiÖn. + BiÖn ph¸p ®Èy m¹nh thu håi c¸c kho¶n ph¶I thu chËm tr¶: b»ng c¸ch t¹o ra c¸c nh©n sù chuyªn vÒ lÜnh vùc nµy. + BiÖn ph¸p kiÓm so¸t hµng tån kho: Gi¶m gi¸ b¸n hay t¨ng møc chiÕt khÊu sÏ t¨ng doanh sè, t¨ng dßng tiÒn vµ t¹o cho kh¸ch hµng cã thÓ tr¶ nî. + BiÖn ph¸p t¨ng tµI s¶n ®¶m b¶o: §a thªm tµI s¶n ®¶m b¶o cho kho¶n vèn vay, t¹o cho kho¶n vèn t¨ng kh¶ n¨ng ®¶m b¶o + BiÖn ph¸p kÕt cÊu l¹i kho¶n nî: gia h¹n, rót møc tr¶ nî hµng th¸ng, thËm chÝ t¹m ngõng thu nî gèc trong 1 thêi gian. + BiÖn ph¸p gia t¨ng khèi lîng kho¶n vay: BiÖn ph¸p nµy chØ ®îc ¸p dông khi tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn ng©n hµng ®Æt ra ®Òu ®îc ®¸p øng vµ ch¾c ch¾n r»ng kh¸ch hµng cã thÓ ®Æt vµo ®êng phôc håi. 8.3.2.4. Thùc hiÖn ph¬ng ¸n Sau khi ph¬ng ¸n ®îc phª chuÈn, ng©n hµng më cuéc häp víi kh¸ch hµng, giao cho kh¸ch hµng b¶n ph¬ng ¸n kh¾c phôc. NÕu kh¸ch hµng kh«ng chÊp nhËn, ng©n hµng chuyÓn kho¶n vay nµy sang bé phËn thu håi. NÕu kh¸ch hµng chÊp nhËn, ng©n hµng vµ kh¸ch hµng sÏ cã v¨n b¶n tho¶ thuËn bao gåm c¸c néi dung: môc tiªu cña ph¬ng ¸n, biÓu thêi gian hoµn thµnh, mèc thêi gian thùc hiÖn, ph¬ng ¸n gi¸m s¸t, mùc tiªu gi¶m nî cô thÓ vµ biÖn ph¸p cô thÓ. 8.3.2.5. KiÓm tra viÖc thùc hiÖn ph¬ng ¸n
- C¸n bé phô tr¸ch ph¶I thùc hiÖn kiÓm tra ph¬ng ¸n kh¾c phôc trªn 2 khÝa c¹nh: + KÕt qu¶ tµI chÝnh theo th¸ng, kÕt qu¶ tho¶ thuËn gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. + KÕt qu¶ c¸c gi¶I ph¸p ¸p dông cã tá ra phï hîp kh«ng? ViÖc kiÓm tra ph¶I ®îc thµnh lËp v¨n b¶n víi c¸c néi dung nh: kÕt qu¶ kinh doanh cña kh¸ch hµng khi ¸p dông ph¬ng ¸n so víi kÕ ho¹ch ®Ò ra, c¸c mèc thêi gian cã ®¹t kh«ng, nguyªn nh©n cña viÖc kh«ng ®¹t, ®Ò xuÊt c¸c thay ®æi víi ph¬ng ¸n kh¾c phôc,… vµ tr×nh bµy tríc héi ®ång tÝn dông cña ng©n hµng. KÕt qu¶ qua thêi gian thùc hiÖn vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn ph¬ng ¸n kh¾c phôc, nÕu kho¶n vay chuyÓn híng b×nh thêng th× c¸n bé phô tr¸ch chuyÓn cho c¸n bé tÝn dông qu¶n lý, nÕu kh«ng chuyÓn sang bé phËn truy håi tµI s¶n. 8.4. Xö lý rñi ro cho vay 8.4.1. Tæ chøc khai th¸c C¸c gi¶I ph¸p khai th¸c ®îc sö dông khi kh¸ch hµng l©m vµo tr¹ng th¸I nî nÇn cã vÊn ®Ò do gÆp rñi ro vµ cã th¸I ®é tho¶ ®¸ng víi kho¶n nî nhng ph¶I ®Æt trong hoµn c¶nh cã kh¶ n¨ng vÒ nguån tr¶ nî, tµI s¶n cßn cã, qu¶n lý ë møc lµnh m¹nh. Gi¶I ph¸p khai th¸c cã thÓ hiÓu lµ mét ch¬ng tr×nh phôc håi hay kh¾c khæ ®Ó ¸p dông lªn ngêi vay víi sù céng t¸c vµ tho¶ thuËn cña hä. C¸c biÖn ph¸p nµy kh«ng ph¶I lµ c«ng cô ph¸p lý, nã ®em l¹i cho ng©n hµng triÓn väng thu hÕt ®îc mãn nî vµ duy tr× ®îc mèi quan hÖ l©u dµI ®èi víi kh¸ch hµng, biÓu hiÖn cña h×nh thøc khai th¸c nh: Ng©n hµng ®a ra lêi khuyªn trªn nhiÒu chñ ®Ò nh»m t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng t¹o ra vµ thu lîi tøc cña ngêi vay nh b¸n bít tµI s¶n, thùc hiÖn ch¬ng tr×nh më réng s¶n xuÊt, ®Þnh gi¸ l¹i tµI s¶n, thay ®æi ph ¬ng thøc b¸n, t¨ng s¶n phÈm míi, lo¹i bá mét sè ho¹t ®éng kh«ng sinh lîi.
- T¨ng cho vay ®Ó hç trî ph¬ng ¸n thu håi. ®©y lµ ph¬ng ¸n gÆp nhiÒu rñi ro nªn ng©n hµng cÇn ph¶I kh¼ng ®Þnh kho¶n vay bæ sung sÏ gãp phanµ cñng cè kh¶ n¨ng thanh to¸n cña kh¸ch hµng vµ kh¸ch cã thÓ tr¶ ®îc nî. Kh¸ch hµng còng cÇn ph¶I kiÓm to¸n ®éc lap¹, cã ý kiÕn dù ®o¸n cña c¸c chuyªn gia vÒ kÕ ho¹ch thu chi tiÒn mÆt vµ kÕ ho¹ch liªn ®íi. Ng©n hµng ph¶I ®îc bæ sung tµI s¶n ®¶m b¶o, thêi h¹n vay bæ sung ph¶I trong kho¶n chÊp nhËn ®îc. Ng©n hµng gióp kh¸ch hµng chuyÓn sang ng©n hµng kh¸c hoÆc chñ nî kh¸c nÕu cã yªu cÇu (b¸n nî). Ng©n hµng chØ ®Þnh mét ®¹i diÖn qu¶n lý tµI s¶n thÕ nî. ViÖc chØ ®Þnh nµy cho phÐp ngêi Êy ®îc chØ ®Þnh kiÓm so¸t ®iÒu hµnh doanh nghiÖp. Ph¬ng ph¸p tho¶ hiÖp: khi ng©n hµng r¬I vµo t×nh tr¹ng tiÕn tho¸I lìng nan nh b¶o ®¶m tÝn dông kh«ng ®ñ, gi¸ trÞ tµI s¶n ®¶m b¶o gi¶m, tho¶ thuËn vay cã s¬ hë, kh¸ch hµng bÊt hîp t¸c hoµn toµn,… th× ng©n hµng sÏ chÊp nhËn kh«ng ®a kh¸ch hµng ra toµ vµ nhËn mét sè tiÒn Ýt h¬n (tho¶ hiÖp). Gia h¹n thêi gian xö lý khi kh¸ch hµng cã mét hîp ®ång míi ®Çy triÓn väng sinh lîi. ®iÒu kiÖn ¸p dông biÖn ph¸p nµy lµ ng©n hµng ph¶I n¾m ch¾c ®îc phÇn lín lîi nhuËn dù tÝnh cña hîp ®ång, dßng tiÒn kh«ng bÞ rß rØ sang chñ nî kh¸c, ng©n hµng n¾m gi÷ ®îc hîp ®ång vµ hiÓu ®îc thiÖn chÝ cña ®èi t¸c. kiÓm tra tÝnh ch¾c ch¾n cña ph¬ng ¸n vµ c¸c gi¶ thiÕt ®Æt ra. 8.4.2. Thùc hiÖn thanh lý C¸c biÖn ph¸p thanh lý sÏ lµ tèi u nÕu ng©n hµng xÐt thÊy tæ chøc khai th¸c kh«ng tiÖn lîi, kh¶ n¨ng c¶I thiÖn t×nh h×nh tµI chÝnh cña kh¸ch hµng lµ kh«ng thÓ, kh¸ch hµng kh«ng s½n lßng chi tr¶, hµnh ®éng lõa ®¶o. C¸c biÖn ph¸p thanh lý thêng dïng ®Õn ph¸p luËt, bao gåm: Ph¸t m¹i tµI s¶n ®¶m b¶o Thanh lý doanh nghiÖp Ph¸ s¶n doanh nghiÖp
- 8.5. Thanh lý c¸c kho¶n cho vay cã vÊn ®Ò 8.5.1. Kh¸I niÖm vµ c¸c trêng hîp thanh lý kho¶n cho vay 8.5.1.1. Kh¸I niÖm vÒ thanh lý tÝn dông Thanh lý lµ b¸n hoÆc huû bá vËt cò kh«ng dïng n÷a. Thanh lý lµ hoµn tÊt viÖc thùc hiÖn hîp ®ång gi÷a c¸c bªn ®∙ ký. Thanh lý lµ mét hµnh vi hay mét qu¸ tr×nh nh»m kÕt thóc sù tån t¹i cña mét c«ng ty hay mét giao dÞch nµo ®ã trªn c¬ së b¸n c¸c tµI s¶n ®Ó thùc hiÖn c¸c nghÜa vô. Thanh lý tÝn dông lµ mét hµnh vi hay mét qu¸ tr×nh gi¶I trõ c¸c nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña c¸c chñ thÓ tham gia quan hÖ hîp ®ång tÝn dông. 8.5.1.2. C¸c trêng hîp thanh lý kho¶n cho vay Thanh lý mÆc nhiªn lµ viÖc chÊm døt hiÖu lùc cña hîp ®ång tÝn dông khi kho¶n vay ®∙ ®îc hoµn tr¶ ®Çy ®ñ c¶ gèc vµ l∙i. Thanh lý tÝn dông b¾t buéc lµ ng©n hµng dùa vµo c¸c c¬ së ph¸p lý ®Ó t×m kiÕm c¸c nguån bï ®¾p nh»m xö lý kho¶n vay. Nh÷ng c¬ së ph¸p lý ®Ó ®ßi nî cña ng©n hµng thêng lµ c¸c ®iÒu kho¶n rµng buéc trong hîp ®ång tÝn dông hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh. Thanh lý tÝn dông b¾t buéc thêng thùc hiÖn trong nh÷ng trêng hîp khi kh¸ch hµng vi ph¹m nh÷ng nghÜa vô mµ hä ph¶I thùc hiÖn tõ hîp ®ång tÝn dông còng nh c¸c hîp ®ång phô cã liªn quan. Thanh lý tÝn dông ®îc chia 2 lo¹i lµ thanh lý toµn phÇn vµ thanh lý mét phÇn. + Thanh lý toµn phÇn ®îc thùc hiÖn trong trêng hîp sau khi thanh lý kh¸ch hµng gi¶I trõ ®îc toµn bé nghÜa vô ®èi víi ng©n hµng. + Thanh lý mét phÇn chØ gi¶I trõ mét phÇn nghÜa vô hoÆc quyÒn lîi cña c¸c bªn tham gia hîp ®ång nh c¸c trêng hîp: @. C¸c kho¶n nî ®∙ thu håi tõ tµI s¶n ®¶m b¶o nhng kh«ng ®ñ vµ ®∙ sö dông c¸c nguån bï ®¾p cña ng©n hµng ®Ó lo¹i ra khái néi b¶ng. @. C¸c kho¶n nî khª ®äng kh¸c ®∙ sö dông c¸c nguån cña ng©n hµng ®Ó bï ®¾p nhng cha thu håi ®îc tõ ngêi ®I vay. @. B¸n c¸c kho¶n nî theo ®iÒu kho¶n ®îc phÐp truy ®ßi
- §Ó thùc hiÖn thanh lýb nî hîp lý, cÇn ph©n lo¹i c¸c kho¶n cho vay theo møc ®é rñi ro. Tuú theo tÝnh chÊt cña tõng lo¹i kho¶n nî mµ ng©n hµng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p thanh lý thÝch hîp nh»m ®¶m b¶o môc tiªu thu håi vèn ®îc nhiÒu nhÊt vµ chi phÝ thanh lý thÊp nhÊt. Cã thÓ ph©n chia kho¶n môc cho vay thµnh c¸c lo¹i sau: + C¸c kho¶n nî cha ®¸o h¹n, ®îc ng©n hµng xÕp vµo nî tèt. C¸c kho¶n nî nµy ®îc thanh lý trong trêng hîp ng©n hµng muèn thay ®æi h íng, vïng ®Çu t, hoÆc kh¶ n¨ng kiÓm so¸t cña ng©n hµng xuÊt ph¸t tõ môc tiªu lîi nhuËn hay th©m nhËp thÞ trêng míi. Ph¬ng ph¸p ¸p dông trong nh÷ng trêng hîp nµy lµ b¸n nî hoÆc chøng kho¸n ho¸. + C¸c kho¶n nî qu¸ h¹n cßn cã kh¶ n¨ng thu håi: §©y lµ nh÷ng kho¶n nî ®∙ vi ph¹m hîp ®ång vÒ thêi h¹n tr¶ nî. Tuú theo nî nµy cã tµI s¶n ®¶m b¶o hay kh«ng mµ ¸p dông thanh lý thÝch hîp. + C¸c kho¶n nî mÊt kh¶ n¨ng thu håi cã ®¶m b¶o: §èi víi c¸c kho¶n nî nµy, ng©n hµng cÇn ph¶I tiÕn hµnh thanh lý tõng bíc. VÒ nguyªn t¾c, xö lý tµI s¶n ®¶m b¶o ®Ó thu nî, nÕu cha thu håi ®ñ, ng©n hµng sÏ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nh nî kh«ng cã ®¶m b¶o. + C¸c kho¶n nî mÊt kh¶ n¨ng thu håi kh«ng cã ®¶m b¶o: §èi víi c¸c kho¶n nî nµy, ng©n hµng sÏ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p liªn quan ®Õn viÖc tuyªn bè ph¸p s¶n doanh nghiÖp, kho¸n nî, trî cÊp cña ng©n s¸ch nhµ n íc. 8.5.2. Thanh lý c¸c kho¶n cho vay cã vÊn ®Ò b»ng viÖc xö lý tµI s¶n ®¶m b¶o 8.5.2.1. Xö lý tµI s¶n thÕ chÊp Trùc tiÕp b¸n tµI s¶n thª chÊp cho ngêi mua: (trõ trêng hîp tµI s¶n thÕ chÊp lµ quyÒn sö dông ®Êt vµ c¸c tµI sn¶ kh¸c mµ ph¸p luËt quy ®Þnh ph¶I b¸n t¹i tæ chøc b¸n ®Êu gi¸ chuyªn tr¸ch). Ngêi vay hoÆc ng©n hµng tù t×m ngêi mua ®Ó b¸n tµI s¶n thÕ chÊp trªn c¬ së tho¶ thuËn gi¸ b¸n tèi thiÓu.
- Ng©n hµng nhËn tµI s¶n thÕ chÊp thay cho nghÜa vô tr¶ nî: ®èi víi tµI s¶n thÕ chÊp lµ quyÒn sö dông ®Êt vµ tµI s¶n g¾n liÒn víi ®Êt chØ ®îc thùc hiÖn khi cã ®ång ý cña ngêi vay. B¸n tµI s¶n thÕ chÊp th«ng qua tæ chøc dÞch vô b¸n ®Êu gi¸: Yªu cÇu toµ ¸n cho phÐp ph¸t m¹i tµI s¶n thÕ chÊp ®Ó tr¶ nî vay ng©n hµng 8.5.2.2. Xö lý tµI s¶n cÇm cè TµI s¶n cÇm cè ph©n thµnh hai lo¹i lµ: + TµI s¶n tµI chÝnh (giÊy tê cã gi¸, tiÒn gëi, ký quü) vµ c¸c quyÒn vÒ tµI s¶n (c¸c kho¶n ph¶I thu trong th¬ng m¹i, trong nhËn thÇu x©y dùng). + TµI s¶n vËt chÊt (vËt t hµng ho¸, m¸y mãc ph¬ng tiªn ®I l¹i, ®å dïng sinh ho¹t) nh÷ng tµI s¶n nµy thêng chia hai lo¹i lµ cã ®¨ng ký së h÷u hay kh«ng cÇn ®¨ng ký së h÷u t¹i c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn. Xö lý tµI s¶n tµI chÝnh vµ c¸c quyÒn vÒ tµI s¶n: TµI s¶n tµI chÝnh thêng ®îc ng©n hµng n¾m gi÷ vµ chØ thanh lý hîp ®ång b¶o ®¶m khi kh¸ch hµng hoµn tÊt c¸c nghÜa vô cho ng©n hµng. khi b¾t buéc ph¶I thanh lý, ng©n hµng dùa vµo nh÷ng tho¶ thuËn trong hîp ®ång ®Ó xö lý theo c¸c c¸ch sau: + Ký hËu bá trèng c¸c giÊy tê cã gi¸ trÞ b»ng tiÒn (¸p dông ®èi víi giÊy tê cã thÓ ký hËu ®îc). Khi nhËn cÇm cè, ng©n hµng yªu cÇu kh¸ch hµng ký hËu bá trèng tªn ngêi thô hëng, lóc thanh lý, ng©n hµng ghi tªn m×nh vµo chç tªn ngêi thô hëng ®Ó ®îc quyÒn nhËn sè tiÒn tõ tµI s¶n nµy. nÕu giÊy tê cã gi¸ cã thÓ chuyÓn nhîng trªn thÞ trêng tiÒn tÖ th× ng©n hµng sÏ b¸n ®Ó thu håi nî. + Cam kÕt uû quyÒn cho ng©n hµng ®îc quyÒn xö lý ®Ó thu nî (¸p dông ®èi víi tiÒn gëi cã kú h¹n, tiÒn gëi tiÕt kiÖm, ký quü vµ c¸c lo¹i kh¸c). ®Õn h¹n cam kÕt ng©n hµng thu hoÆc trÝch tõ nguån nµy ®Ó thu nî nÕu kh¸ch hµng kh«ng tr¶ nî. ViÖc uû quyÒn nµy ®îc thÓ hiÖn trªn 1 ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång tÝn dông hay mét v¨n b¶n riªng.
- + Khëi kiÖn yªu cÇu toµ ¸n xö ®Ó truy ®ßi nî (¸p dông trong trêng hîp cã tranh chÊp hay cã dÊu hiÖu lõa ®¶o khi tµI s¶n cÇm cè lµ c¸c kho¶n ph¶I thu trong th¬ng m¹i hay trong nhËn thÇu hay hîp ®ång b¶o hiÓm nh©n thä). Xö lý tµI s¶n vËt chÊt: + §èi víi tµI s¶n ph¶I ®¨ng ký quyÒn së h÷u hay ®¨ng ký lu hµnh th× ng©n hµng ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p xö lý nh tµI s¶n thÕ chÊp. + §èi víi tµI s¶n kh«ng cÇn ®¨ng ký së h÷u, ng©n hµng n¾m gi÷, nÕu kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®îc nî th× ng©n hµng cã quyÒn xö lý tµI s¶n cÇm cè theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång. 8.5.2.3. Yªu cÇu ngêi b¶o l∙nh thùc hiÖn nghÜa vô NÕu ngêi ®I vay kh«ng tr¶ nî, th× yªu cÇu ngêi b¶o l∙nh thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ nî. NÕu ngêi b¶o l∙nh kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ nî, ng©n hµng sÏ xö lý theo c¸c c¸ch sau: NÕu b¶o l∙nh cã thÕ chÊp, cÇm cè th× tiÕn hµnh ph¸t m¹i tµI s¶n NÕu b¶o l∙nh kh«ng cã thÕ chÊp, cÇm cè th× tiÕn hµnh xö lý nh nî kh«ng cã ®¶m b¶o NÕu sau khi xö lý tµI s¶n mµ vÉn kh«ng thu ®îc nî ®ñ th× ngêi b¶o l∙nh cã ®îc gi¶I trõ nghÜa vô hay kh«ng tuú theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ néi dung cam kÕt cña hîp ®ång b¶o l∙nh. Ngêi b¶o l∙nh chØ ®îc gi¶I trõ nghÜa vô cßn l¹i vµ ngêi vay ph¶I thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi ng©n hµng khi hîp ®ång b¶o l∙nh ph¶I nªu ph¹m vi b¶o l∙nh (gi¸ trÞ rßng cña tµI s¶n t¹i thêi ®iÓm thanh lý). HoÆc ngêi b¶o l∙nh ph¶I tiÕp tôc thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l∙nh cho ®Õn khi tuyªn bè mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. 8.5.3. Truy ®ßi ngêi thø ba trong cho vay gi¸n tiÕp §èi víi c¸c lo¹i cho vay gi¸n tiÕp nh chiÕt khÊu, mua hîp ®ång b¸n tr¶ gãp, ho¸ ®¬n th¬ng m¹i,… ng©n hµng ®îc uû quyÒn truy ®ßi ngêi ®I vay nÕu ngêi cã nghÜa vô thanh to¸n kh«ng tr¶ nî ®óng h¹n. Riªng ®èi víi nghiÖp vô chiÕt khÊu, luËt ph¸p cho phÐp ng©n hµng ®îc quyÒn truy
- ®ßi tÊt c¶ c¸c chñ thÓ liªn quan ®Õn th¬ng phiÕu nh ngêi ph¸t hµnh, ngêi b¶o l∙nh, ngêi chuyÓn nhîng,…. 8.5.4. Thanh lý c¸c kho¶n cho vay khi kh¸ch hµng bÞ ph¸ s¶n Ph¸ s¶n cã thÓ hiÓu lµ mét thñ tôc ®ßi nî ®Æc biÖt ®îc tiÕn hµnh th«ng qua ho¹t ®éng cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn. Doanh nghiÖp cã thÓ chñ ®éng lµm ®¬n nép lªn toµ ¸n vµ yªu cÇu ph¸ s¶n (ph¸ s¶n tù nguyÖn) hoÆc toµ ¸n lµm thñ tôc tuyªn bè ph¸ s¶n theo ®¬n yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n cña ng©n hµng (víi t c¸ch mét trong c¸c nh÷ng chñ nî chÝnh c¸c kho¶n nî kh«ng cã tµI s¶n b¶o ®¶m hay b¶o ®¶m mét phÇn). Khi tiÕn hµnh thanh lý tÝn dông ®èi víi kh¸ch hµng ph¸ s¶n cÇn ph©n biÖt kh¸ch hµng lµ ngêi ®I vay vµ kh¸ch hµng trong nghiÖp vô chiÕt khÊu. 8.5.4.1. §èi víi kh¸ch hµng lµ ngêi ®I vay * §èi víi kho¶n nî ®îc ®¶m b¶o b»ng cÇm cè thÕ chÊp: sau khi toµ ra quyÕt ®Þnh më thñ tôc gi¶I quyÕt ph¸ s¶n, mäi tµI s¶n cña doanh nghiÖp do toµ qu¶n lý vµ cã tr¸ch nhiÖm b¶o qu¶n. tµI s¶n thÕ chÊp, cÇm cè chØ ®îc ph¸t m¹i khi toµ tiÕn hµnh héi nghÞ chñ nî. Nh÷ng tµI s¶n ®em thÕ chÊp, cÇm cè ®îc toµ gi¸m s¸t, qu¶n lý vµ ph¸t m¹i, sè tiÒn thu ®îc u tiªn tr¶ nî ng©n hµng (còng cã thÓ sö dông ®Ó g¸n nî cho ng©n hµng). NÕu vÉn cha thu ®ñ nî, ng©n hµng sÏ trë thµnh chñ nî kh«ng ®¶m b¶o vµ ®îc thanh to¸n theo thø tù u tiªn 4 (l¬ng, thuÕ, cã ®¶m b¶o b»ng tµI s¶n, nî kh¸c). * §èi víi c¸c kho¶n nî kh«ng cã ®¶m b¶o: tham gia vµo ph©n chia nh c¸c chñ nî kh«ng u tiªn kh¸c. 8.5.4.2. §èi víi kh¸ch hµng trong nghiÖp vô chiÕt khÊu NÕu th¬ng phiÕu ®Õn h¹n tríc ngµy toµ ¸n quyÕt ®Þnh më thñ tôc tuyªn bè ph¸ s¶n vµ ngêi thô lÖnh kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî , ng©n hµng cã quyÒn ®ßi c¸c bªn liªn ®íi thanh to¸n. NÕu th¬ng phiÕu ®Õn h¹n sau ngµy toµ ¸n quyÕt ®Þnh më thñ tôc tuyªn bè ph¸ s¶n, tuú theo tõng trêng hîp cô thÓ vµ quy ®Þnh cña ph¸p luËt mµ ng©n hµng cã thÓ lùa chän (hay b¾t buéc) dïng quyÒn truy hoµn hèi phiÕu cho doanh nghiÖp ®ang bÞ tuyªn bè ph¸ s¶n b»ng c¸ch tr¶ l¹i
- quyÒn së h÷u hèi phiÕu cho doanh nghiÖp ®Ó thu l¹i tiÒn ®∙ øng. Vµ ng©n hµng mÊt quyÒn truy ®ßi ®èi víi nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÖm liªn ®íi. 8.5.5. B¸n c¸c kho¶n cho vay 8.5.5.1. Kh¸I niÖm vÒ nghiÖp vô b¸n kho¶n cho vay B¸n kho¶n cho vay lµ nghiÖp vô mµ trong ®ã ng©n hµng chuyÓn quyÒn ®ßi nî cho mét tæ chøc tÝn dông kh¸c ®Ó sím thu håi vèn cña m×nh. Thùc chÊt, viÖc b¸n kho¶n cho vay thêng ®îc c¸c ng©n hµng lín thùc hiÖn nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng thay ®æi quy m« ho¹t ®éng, c¶I thiÖn kh¶ n¨ng thanh kho¶n cña ng©n hµng, c¶I thiÖn danh môc cho vay vµ ®Çu t, ng¨n chÆn rñi ro, t¨ng thu nhËp. B¸n kho¶n cho vay mang l¹i cho ng©n hµng mét sè lîi Ých sau: B¸n kho¶n cho vay sÏ gi¶I phãng mét lîng vèn, lµm t¨ng kh¶ n¨ng thanh kho¶n cña ng©n hµng. B¸n kho¶n cho vay sÏ gióp ng©n hµng t¸I cÊu tróc l¹i danh môc cho vay gi÷a c¸c doanh nghiÖp, c¸c ngµnh kinh tÕ, nh»m gi¶m rñi ro, t¨ng lîi nhuËn. B¸n kho¶n nî xÊu hoÆc cã biÓu hiÖn khã kiÓm so¸t sÏ ®¶m b¶o an toµn h¬n cho c¸c kho¶n nî cßn l¹i mÆc dï b¸n thÊp h¬n mÖnh gi¸. B¸n kho¶n cho vay sÏ gióp ng©n hµng c¬ cÊu l¹i c¸c kho¶n môc tµI s¶n sinh lîi theo híng gi¶m tû träng d nî cho vay vµ t¨ng tû träng ®Çu t ®Ó thÝch øng víi m«I trêng kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ thay ®æi cña l∙I suÊt thÞ trêng vµ c¸c giai ®o¹n cña chu kú ph¸t triÓn kinh tÕ nh»m h¹n chÕ rñi ro tÝn dông, rñi ro l∙I suÊt cña c¸c kho¶n cho vay. PhÇn lç sau khi b¸n trong nh÷ng trêng hîp ®îc chia sÏ víi chÝnh phñ v× nã cho phÐp ng©n hµng kh«ng ph¶I nép thuÕ thu nhËp Tuy nhiªn viÖc b¸n kho¶n cho vay bÞ giíi h¹n bëi mét sè yÕu tè nh: Ph¶I cã ngêi mua, tøc ph¶I ®¸p øng yªu cÇu vÒ gi¸ c¶, chñng lo¹i,.. Ph¶I gi¶I quyÕt tèt m©u thuÉn võa muèn b¸n víi gi¸ tèi u, võa muèn t¨ng sù an toµn (muèn b¸n nh÷ng kho¶n nî xÊu), võa ph¶I chuyÓn
- giao th«ng tin vÒ kh¸ch hµng mµ ng©n hµng cã, võa ph¶I cã nghÜa vô b¶o mËt nh÷ng th«ng tin ®ã. ViÖc B¸n kho¶n cho vay thêng bÞ h¹n chÕ vµ chÞu sù kiÓm so¸t cña Nhµ níc 8.5.5.2. §èi tîng trong nghiÖp vô b¸n kho¶n cho vay Th«ng thêng, ng©n hµng b¸n kho¶n cho vay cßn thêi h¹n trong kho¶n 90 ngµy, nh÷ng kho¶n cho vay nµy cã thÓ cò hay míi. ®©y lµ kho¶n cho vay cã tÝnh thanh kho¶n cao, cã kh¶ n¨ng thu håi cao vµ cã thÓ lµ nh÷ng kho¶n cho vay kh«ng cã ®¶m b¶o. Trong thùc tÕ, c¸c ng©n hµng cã thÓ b¸n kho¶n cho vay víi thêi h¹n cßn l¹i vµI tuÇn, thËm chÝ vµI ngµy nhng còng cã thÓ b¸n kho¶n cho vay víi thêi h¹n vµI n¨m. nh×n chung lµ kho¶n cho vay ®Òu cßn thêi h¹n vµ ®îc ®¸nh gi¸ tèt. Mét ®èi tîng kh¸c trong nghiÖp vô b¸n kho¶n cho vay lµ nh÷ng kho¶n cho vay qu¸ h¹n hoÆc cã kh¶ n¨ng khã thu håi. Lo¹i nî nµy cã tû lÖ thu håi thÊp, tøc møc l∙I chiÕt khÊu cao vµ ngêi mua thêng cã s½n th«ng tin vÒ lÜnh vùc còng nh khu vùc ®Çu t cña kho¶n cho vay ®îc chuyÓn giao. Tuy nhiªn, viÖc më réng giao dÞch lo¹i ®èi tîng nµy cã thÓ g©y bÊt æn cho hÖ thèng nªn thêng bÞ giíi h¹n. Theo quy ®Þnh 140/1999/Q§NHNN14 ban hµnh ngµy 19/4/1999. nî qu¸ h¹n ®îc phÐp mua b¸n lµ nî cha tr¶ ®îc gèc, hoÆc l∙I, hoÆc c¶ gèc vµ l∙I khi ®Õn h¹n do kh¸ch hµng nî cã khã kh¨n t¹m thêi trong kinh doanh nhng cã kh¶ n¨ng thu håi. 8.5.5.3. Gi¸ b¸n kho¶n cho vay vµ thêi ®iÓm b¸n 8.5.5.4. Ph¬ng thøc b¸n kho¶n cho vay B¸n kho¶n cho vay dù phÇn: theo ph¬ng thøc nµy, ngêi mua kho¶n cho vay ë bªn ngoµI hîp ®ång tÝn dông gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng nî. Ng êi mua chØ tham gia cïng ng©n hµng b¸n kiÓm tra bÊt kú mét kú h¹n nµo bÞ vi ph¹m khi cã nh÷ng biÕn ®æi quan träng vÒ thêi h¹n trong hîp ®ång tÝn dông. Ngêi mua cã vai trß kiÓm so¸t c¶ 2 bªn (ng©n hµng vµ kh¸ch hµng).
- B¸n hîp ®ång: theo ph¬ng thøc nµy, ng©n hµng b¸n chuyÓn quyÒn së h÷u cho ngêi mua kho¶n cho vay vµ ngêi mua cã quyÒn quan hÖ trùc tiÕp víi kh¸ch hµng nî. ®iÒu nµy cã nghÜa lµ cÇn ph¶I cã sù ®ång ý cña kh¸ch hµng nî tríc khi tho¶ thuËn b¸n kho¶n cho vay. NgoµI ra, ng©n hµng mua cã quyÒn truy ®ßi nÕu kh¸ch hµng nî g©y thiÖt h¹i cho ng©n hµng mua. Ngêi mua chØ tham gia cïng ng©n hµng b¸n kiÓm tra bÊt kú mét kú h¹n nµo bÞ vi ph¹m khi cã nh÷ng biÕn ®æi quan träng vÒ thêi h¹n trong hîp ®ång tÝn dông. Ngêi mua cã vai trß kiÓm so¸t c¶ 2 bªn (ng©n hµng vµ kh¸ch hµng). 8.6. Nguån bï ®¾p tæn thÊt khi thùc hiÖn thanh lý kho¶n cho vay cã vÊn ®Ò ViÖc thanh lý c¸c kho¶n cho vay b»ng c¸ch xö lý tµI s¶n b¶o ®¶m, tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp, truy ®ßi ngêi liªn ®íi tr¸ch nhiÖm trong cho vay gi¸n tiÕp, b¸n c¸c kho¶n cho vay kh«ng ph¶I lóc nµo còng thu ®ñ nî. Khi kh«ng thu ®ñ nî ng©n hµng cÇn ph¶I cã nguån bï ®¾p c¸c tæn thÊt ®ã ®Ó c¶I thiÖn t×nh h×nh tµI chÝnh cña ng©n hµng. 8.6.1. C¸c trêng hîp tæn thÊt Tæn thÊt trong thanh lý tÝn dông lµ nh÷ng kho¶n nî kh«ng ®îc hoµn tr¶ sau khi ng©n hµng ®∙ tËn thu tÊt c¶ c¸c nguån cña ngêi ®I vay. Cã c¸c trêng hîp tæn thÊt trong thanh lý tÝn dông nh sau: Sè tiÒn thu ®îc tõ b¸n tµI s¶n ®¶m b¶o nhá h¬n sè nî ph¶I tr¶ vµ ngêi ®I vay ®∙ mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n phÇn cßn thiÕu. C¸c kho¶n cho vay kh«ng cã tµI s¶n b¶o ®¶m ®∙ ®îc xö lý sau khi tuyªn bè ph¸ s¶n nhng kh«ng thu ®ñ nî. Gi¸ b¸n cña kho¶n cho vay nhá h¬n mÖnh gi¸ cña kho¶n cho vay vµ kh«ng thu ®îc phÝ dÞch vô dù kiÕn sau khi b¸n. C¸c kho¶n cho vay kh«ng cã tµI s¶n b¶o ®¶m cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã tr¸ch nhiÖm v« h¹n mµ ngêi vay kh«ng cßn cã kh¶ n¨ng chi tr¶. C¸c ngêi liªn ®íi tr¸ch nhiÖm mµ ng©n hµng ®îc phÐp truy ®ßi kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. 8.6.2. Bï ®¾p tæn thÊt sau khi thanh lý tÝn dông
ADSENSE
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
Thêm tài liệu vào bộ sưu tập có sẵn:
Báo xấu
LAVA
AANETWORK
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn