CHƯƠNG VII: HORMONE CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG SINH HỌC

Chia sẻ: Nguyen Quoc Nam | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

256
lượt xem 81
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sự sống (sinh trưởng + phát dục) của cơ thể động vật chịu sự kiểm soát của hệ thống “Thần kinh và Thể dịch”. “Thể dịch” là các hợp chất sinh học được tổng hợp và phân tiết từ các tuyến nội tiết - Hormone - Tín hiệu hoá học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CHƯƠNG VII: HORMONE CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG SINH HỌC

CHƯƠNG VII TS. ĐỖ HIẾU LIÊM
1. ĐẠI CƯƠNG 2. PHÂN LOẠI HORMONE 2.1. Phân loại theo khoảng cách phân tiết 2.2. Phân loại theo cấu tạo hoá học 3. CƠ CHẾ PHÂN TIẾT VÀ TIẾP NHẬN HORMONE 3.1. Sự phân tiết hormone của tuyến nội tiết 3.2. Sự tiếp nhận hormone ở mô bào đích 4. CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA CÁC LOẠI HORMONE 4.1. Thông tin viên thứ hai ́ 4.2. Cơ chế tác động của hormone polypeptide 4.3. Cơ chế tác động của hormone steroid
1. ĐẠI CƯƠNG •Sự sống (sinh trưởng + phát dục) của cơ thể động vật chịu sự kiểm soát của hệ thống “Thần kinh và Thể dịch” •“Thể dịch” là các hợp chất sinh học được tổng hợp và phân tiết từ các tuyến nội tiết - Hormone - Tín hiệu hoá học
CAC TUYẾN NỘI TIẾT VÀ HORMONE ́ NGUỒN GỐC HORMONE TÁC ĐỘNG SINH HỌC Pineal Melatonin Điều hoà sự sản sinh gonadotropin Hypothalamus RH và IH Điều hoà sự tổng hợp và phân tiết hormone tuyến não thùy trước Anterior STH Kích thích sự tăng trưởng của cơ thể, pituitary tăng tổng hợp protein, thủy phân mỡ và hàm lượng glucose máu TSH Kích thích sự tổng hợp và phân tiết hormone của tuyến giáp trạng ACTH Kích thích sự tổng hợp và phân tiết hormone của vùng vỏ tuyến thượng thận Prolactin Kích thích sự tổng hợp và phân tiết sữa ở tuyến vú FSH Kích thích sự phát triển nang noãn và phân tiết estrogen
Anterior LH Kích thích sự xuất noãn, hình thành hoàng pituitary thể và phân tiết progesterone Posterior Oxytocin KÍch thích sự co thắc cơ tử cung và phân pituitary tiết sữa Vasopressin Kích thích sự tái hấp thu nước ở thận và co (ADH) thắt mạch quản Thyroid Calcitonin Tăng cường quá trình bài thải calcium ở thận, giảm calcium huyết thanh Thyroxine Kích tji1ch sự thu nạp oxygen, tăng cường phản ứng oxid hoá khử cơ chất, điềi hoà sự tăng trưởng Parathyroid PTH Điều hoá tỉ lệ cân bằng Ca/P, tăng cường hấp thu calcium ở ruột, tăng calcium huyết thanh Pancreas Insulin Kích thích các tiến trình sử dụng glucose, làm giảm glucose máu Glucagon Giảm thiểu các tiến trình sử dụng glucose, làm tăng glucose máu
Adrenal Adrenalin Tăng phản ứng oxid hoá glucose, đáp medulla ứng stress Noradrenalin Tăng phản ứng oxid hoá glucose, đáp ứng stress Adrenal cortex Glucocorticoid Kích thích tiến trình tân tổng hợp (vùng dậu) glucose, làm tăng glucose máu Mineralcorticoid Kích thích tăng tái hấp thu Na và nước (vùng cầu) ở thận, giảm thiểu tái hấp thu K Sex hormone Tạo đặc tính sinh dục thứ cấp ở động (vùng lưới) vật trưởng thành sinh dục Testes Testosterone Tạo đặc tính sinh dục thứ cấp và quá trình sinh tinh ở con đực Ovaries Estrogen Tạo đặc tính sinh dục thứ cấp và quá trình sinh noãn bào ở con cái Placenta Progesterone Duy trì sự có mang ở động vật cái
- Hormone (1). Do tuyến nội tiết tổng hợp và phân tiết (2). Di chuyển trong máu (kết hợp với protein huyết thanh (3). Thực hiện tác động tại mô bào đích chuyên biệt - Phân biệt: hormone, enzyme và vitamin
2. PHÂN LOẠI HORMONE 2.1. Theo khoảng cach phân tiết ́ 2.2. Theo cấu tạo hoá học - Endocrine hormone (nội tiết) - Polypeptide chuỗi ngắn - Paracrine hormone (cận tiết) - Glycoprotein - Autocrine hormone (tự tiết) - Dẫn xuất của amino acid - Steroid - Dẫn xuất của acid béo
3. SỰ TỔNG HỢP, PHÂN TIẾT VÀ TIẾP NHẬN 3.1. Sự tổng hợp và phân tiết hormone  Sự tổng hợp và phân tiết hormone của các tuyến nội tiết chịu sự kiểm soát trực tiếp bởi hormone não thuỳ trước, gián tiếp bởi hormone vùng dưới đồi.  Cơ chế hồi phản âm và cơ chế hồi phản dương Các hormone RH và IH của vùng dưới đồi Hormone NTT RH IH STH SRH SIH TSH TRH - Prolactin PRH PIH FSH GnRH GnIH LH ACTH CRH -
HYPOTHALAMUS NÃO THÙY TRƯỚC TUYẾN NỘI TIẾT
Cơ chế hồi phản âm (negative feedback mechanism)
Glucose máu THỤ QUAN HOÁ HỌC LẠNH Thân nhiệt ENERGY CRH Hypothalamus • Tăng cường độ biến dưỡng Oxid hoá glucose • Tăng tuần hoàn máu • Giảm diện tích tiếp xúc bề mặAnterior pituitary gland t ACTH •...... Glucocorticoid Adrenal cortex(Vùng dậu) • Kích thích trung khu đói •Tăng phân giải triacylglycerol Lactate Glucose máu • Tăng phân giải glycogen ở gan Gluconeogenesis Amino acid • Tăng phân giải protein •...... GLUCOSE Glycerol Acid béo
CƠ CHẾ HỒI PHẢN ÂM VÀ DƯƠNG
3.2. Sự tiếp nhận hormone tại mô bào đích - Tác động sinh học của từng loại hormone chỉ được thể hiện tại mô bào đích chuyên biệt - Mô bào đích - Receptor (receptor ở màng và receptor trong tế bào chất) Protein receptor ở màng liên kết protein G và kênh Ca2+
4. TÁC ĐỘNG CỦA HORMONE TẠI MÔ BÀO ĐÍCH 4.1.Thông tin viên thứ hai (the second messenger) ́ - Tín hiệu hoá học trung gian, kiểm soát các hiệu ứng sinh học (các phản ứng biến dưỡng trong mô bào đích) - Các thông tín viên thứ hai: c.AMP, c.GMP, Protein G, Proteinkinase, Inositol phosphate... Thuyết thông tin viên thứ hai (Sutherland, 1975) ́
Thông tin viên thứ hai (c.AMP phối hợp với Protein kinase) ́
2+ Thông tin viên thứ hai (c.AMP phối hợp với Ca ) ́
4.2. Cơ chế tác động của hormone steroid Hormone steroid có khả năng đi qua màng sinh học, tác động ở trong nhân tế bào: Gia tăng cường độ sao chép mật mã di truyền, tăng tổng hợp m.RNA
Cơ chế tác động của hormone steroid
4.3. Cơ chế tác động của hormone polypeptide, dẫn xuất amino acid Hormone polypeptide không có khả năng đi qua màng sinh học, tác động sinh học ở tế bào chất, bao gồm: Gia tăng cường độ diễn dịch của ribosome, tăng tổng hợp enzyme. Kích hoạt enzyme làm tăng khả năng xúc tác phản ứng