Cố định bên trong các trật khớp gối

Chia sẻ: A A | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

64
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'cố định bên trong các trật khớp gối', y tế - sức khoẻ, y học thường thức phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cố định bên trong các trật khớp gối

COÁ ÑÒNH BEÂN TRONG CAÙC TRAÄT KHÔÙP GOÁI Nguyeãn Vónh Thoáng (1) Leâ Nguyeân Khaûi (2), Döông Hoàng Nam (2), Buøi Hoàng Thieân Khanh (2) TOÙM TAÉT Traät khôùp goái laø moät chaán thöông naëng laøm taøn phaù caáu truùc khôùp goái, nhaát laø heä thoáng caùc daây chaèng, suïn cheâm vaø ñoäng maïch khoeo; vieäc phuïc hoài cô naêng laø heát söùc phöùc taïp. Taùc giaû trình baøy phöông phaùp coá ñònh sôùm caùc traät khôùp goái baèng ñinh Steinmann xuyeân doïc xöông baùnh cheø vaø bôø tröôùc maâm chaøy. Vôùi caùch coá ñònh naøy giuùp ta theo doûi deã caùc daáu hieäu cuûa toån thöông maïch khoeo. Beänh nhaân coù theå taäp vaän ñoäng sôùm khôùp goái vaø coå chaân neân traùnh ñöôïc roái loaïn dinh döôõng, taïo ñieàu kieän cho caùc phaãu thuaät phuïc hoài veà sau. Taùc giaû trình baøy 6 tröôøng hôïp, trong ñoù coù hai tröôøng hôïp phuïc hoài toát sau hai thaùng coá ñònh, beänh nhaân ñi laïi khoâng ñau. Coøn 4 tröôøng hôïp khaùc caàn moå taùi taïo daây chaèng. So vôùi caùch coá ñònh khaùc nhö boù boät vaø coá ñònh ngoaøi thì caùch coá ñònh môùi ñôn giaûn deã laøm vaø coù moät soá maët tích cöïc. SUMMARY Temporary internal fixation of the reduced knee dislocations Nguyen Vinh Thong et al Knee dislocation destroys almost important structures such as rupture of meniscus, rupture of lateral ligaments and cruciate ligaments, besides, the popliteal artery is usually damaged. The functional recovery is very difficult to attain. The author presents a method of early and temporary internal fixation of the knee with a Steinmann pin going through the patella and anterior border of tibial plateau. With this fixation, we can easily look at the signs of the lesion of popliteal artery. Early doing exercises of knee and ankle can avoid post traumatic osteo-dystrophy and favours the subsequent reconstruction surgeries. The author reports 6 cases which 2 were healed well after two months of fixation and 4 others need to perform the reconstruct ion the ligaments. According to the author, this method seem to be simple, easy to do and has some positive effects in comparison with other methods such as plaster cast or external fixation. ÑAËT VAÁN ÑEÀ Traät khôùp goái laø toån töông khaù traàm troïng, trong ñoù haàu heát caùc daây chaèng ñeàu bò toån thöông, bieán chöùng toån thöông maïch khoeo cuõng hay gaëp maø haäu quaû cuûa noù laø hoaïi töû chi. Xöû lyù caáp cöùu caàn gaây meâ naén laïi khôùp; tuy nhieân do caáu truùc khôùp goái phaúng vaø caùc daây chaèng beân vaø cheùo ñeàu coù toån thöông neân khôùp raát loûng leûo, nhö theá sau naén thì khôùp goái caàn phaûi ñöôïc baát ñoäng nhö theá naøo? (1) Thaïc só, Baùc só Chuyeân khoa II, Phoù Khoa CTCH, BV Chôï Raãy TP HCM. (2) Baùc só Khoa CTCH, BV Chôïp Raãy TP HCM. 1
Theo kinh ñieån thì coù hai phöông phaùp: + Boù boät ñuøi baøn chaân. + Coá ñònh ngoaøi. Caû hai phöông phaùp treân ñeàu coù nhöõng baát tieän; nhö boù boät thì khoù theo doûi caùc toån thöông maïch khoeo, ngoaøi ra boät cuõng laø nguyeân nhaân gaây cheøn eùp ôû vuøng naøy; coøn baát ñoäng ngoaøi thì coàng keành, deã nhieåm truøng chaân ñinh vaø neáu phaûi moå ñeå can thieäp maïch khoeo thì coá ñònh ngoaøi gaây vöôùn laøm trôû ngaïi phaãu thuaät. Qua hoïc taäp kinh nghieäm caùc baïn ñoàng nghieäp vaø tham khaûo taøi lieäu chuùng toâi thöû aùp duïng phöông phaùp coá ñònh beân trong khôùp goái baèng ñinh Steinmann xuyeân doïc xöông baùnh cheø vaø caém vaøo bôø tröôùc maâm chaøy. Phöông phaùp ñôn giaûn vaø deã laøm vaø vieäc coá ñònh khôùp goái ñaït ñöôïc moät soá keát quaû khích leä neân chuùng toâi maïnh daïn baùo caùo cuøng hoäi nghò. MOÂ TAÛ PHÖÔNG PHAÙP Traät khôùp goái ñöôïc naén caáp cöùu sau khi ñöôïc voâ caûm baèng teâ tuûy soáng hoaëc gaây meâ. Khôùp goái naén xong ñöôïc ñaët ôû tö theá gaáp 0 80 , raïch da doïc 1,5 cm ôû ñöôøng giöõa ngay bôø treân xöông baùnh cheø. Sau ñoù xuyeân moät ñinh Steinmann 5.0 doïc giöõa xöông baùnh cheø; khi ñaàu ñinh vöøa ñeán cöïc döôùi xöông baùnh cheø thì duoåi goái toái ña vaø tieáp tuïc xuyeân höôùng ñaàu ñinh xuoáng bôø tröôùc maâm chaøy, nôi khoaûng giöõa töø khe khôùp ñeán loài cuû tröôùc xöông chaøy, sau ñoù tieáp tuïc xuyeân cho qua vaùch thöù hai cuûa xöông chaøy. Sau ñoù caét ngaén ñaàu ñinh vaø cho naèm kín döôùi da vaø khaâu da, vieäc coá ñònh nhö theá laø hoaøn thaønh. SOÁ LIEÄU Chuùng toâi thöïc hieän ñöôïc 6 tröôøng hôïp traät kín khôùp goái. Sau moät thaùng coá ñònh, caùc veát moå ñeàu laønh, beänh nhaân khoeû vaø taäp ñi baèng hai naïng coù tì chaân ñau, khôùp goái coù hình daïng bình thöôøng, töùc laø khoâng bò bieán daïng vaø da khoâng bò roái loaïn dinh döôõng. Coù hai tröôøng hôïp sau moät thaùng beänh nhaân ñi laïi khoâng ñau vaø khoâng caàn naïng; chuùng toâi quyeát ñònh giöû ñinh baát ñoäng theâm moät thaùng nöõa. Sau ñoù moå laáy ñinh vaø thaáy khôùp 2
goái khaù vöõng, cöû ñoäng beân (-) vaø cöû ñoäng ngaên keùo (+); beänh nhaân tieáp tuïc ñi toát vaø taùi khaùm cho ñeán thaùng thöù saùu. Boán tröôøng hôïp coøn laïi, sau moät thaùng coá ñònh chuùng toâi tieán haønh ruùt ñinh vaø taùi taïo caùc daây chaèng. BAØN LUAÄN Coá ñònh beân trong: Ñaây laø coá ñònh kín cho pheùp tieán haønh caùc phaãu thuaät taùi taïo caùc daây chaèng veà sau; so vôùi coá ñònh ngoaøi vì phöông phaùp sau deã gaây nhieãm truøng chaân ñinh laøm trôû ngaïi cho caùc phaãu thuaät veà sau. Coá ñònh ngoaøi khôùp: Ñinh Steinmann naèm beân trong xöông baùnh cheø vaø beân trong gaân baùnh cheø cho neân coá ñònh naøy naèm ngoaøi khôùp vì theá seû khoâng coù nguy cô vieâm khôùp hoaëc laøm toån thöông caùc caáu truùc beân trong khôùp nhö suïn cheâm, suïn khôùp vaø daây chaèng cheùo. Moät soá phaãu thuaät vieân hay duøng hai ñinh Steinmann xuyeân cheùo qua loài caàu vaø maâm chaøy ñeå coá ñònh khôùp goái; caùch laøm naøy deã gaây toån thöông caùc caáu truùc beân trong khôùp goái. Thuaän lôïi ñeå theo doûi caùc bieán chöùng maïch maùu: Taát caû caùc beänh nhaân traät khôùp goái sau naén ñeàu phaûi caàn naèm vieän ít nhaát hai ngaøy ñeå theo doûi bieán chöùng cuûa ñoäng maïch khoeo. Vôùi kieåu coá ñònh naøy chuùng toâi deã daøng theo doûi maøu da, aùp löïc khoang, maïch mu chaân cuõng nhö vaän ñoäng cuûa coå chaân vaø baøn chaân. Neáu boù boät thì vieäc theo doûi khoù khaên hôn, ngoaøi ra boù boät deã laøm traàm troïng theâm tình traïng cheøn eùp khoang. XQuang kieåm tra sau naén: Caùc hình aûnh kieåm tra caùc traät khôùp goái sau naén thöôøng thaáy khe khôùp khoâng thaät söï bình thöôøng vì lyù do loûng leûo caùc daây chaèng, söï baát thöôøng naøy ñoâi khi vaãn gaëp cho duø ñaõ ñöôïc coá ñònh baèng caùc phöông tieän khaùc nhö boù boät hay coá ñònh ngoaøi . Rieâng vôùi kieåu coá ñònh môùi naøy khe khôùp luùc naøo cuõng hoøan toaøn bình thöôøng. Laønh caùc daây chaèng? Qua hai tröôøng hôïp, keát quaû laøm chuùng toâi thaät ngaïc nhieân; beänh nhaân ñi gaàn nhö bình thöôøng sau hai thaùng coá ñònh baèng ñinh Steinmann beân trong. Sau khi laáy ñinh, daáu hieäu cöû ñoäng beân (-), cöû ñoäng ngaên keùo(1+), beänh nhaân tieáp tuïc ñi toát vaø khoâng caàn phaûi phaãu thuaät taùi taïo daây chaèng. Söï laønh caùc daây chaèng beân trong vaø beân ngoaøi coøn coù theå hieåu ñöôïc coøn daây chaèng cheùo coù laønh töï nhieân khoâng? Hoaëc laø trong hai tröôøng hôïp treân daây chaèng cheùo khoâng ñöùt hoaøn toaøn? Ñeå ñaùnh giaù ñuùng caàn phaûi laøm noäi soi hoaëc MRI, nhöng trong tröôøng hôïp naøy chuùng toâi chöa laøm. Laø phöông phaùp coá ñònh taïm thôøi ñeå chuaån bò taùi taïo daây chaèng: Coá ñònh baèng phöông phaùp môùi, coù theå taäp sôùm khôùp coå chaân vaø khôùp goái neân tình traïng da hoaøn toaøn bình thöôøng, saún saøng cho cuoâc moå tieáp theo. Neáu boù boät thì khôùp vaø da hay bò roái loaïn dinh döôõng, coøn coá ñònh ngoaøi thì da bò toån thöông hoaëc nhieãm truøng. KEÁT LUAÄN Coá ñònh caáp cöùu caùc traät khôùp goái baèng ñinh Steinmann xuyeân doïc xöông baùnh cheø vaø maët tröôùc maâm chaøy laø kieåu coá ñònh ñôn giaûn, deã laøm vaø coù moät soá maët tích cöïc nhö ñaõ baøn luaän, veà bieán chöùng thì cho ñeán baây giôø chuùng toâi chöa thaáy bieåu hieän gì xaáu so vôùi hai phöông phaùp boù boät vaø coá ñònh ngoaøi. Do ñoù chuùng toâi thaáy raèng ñaây laø phöông phaùp coù theå 3
chaáp nhaän ñöôïc ñeå coá ñònh taïm thôøi caùc traät khôùp goái nhaèm taïo ñieàu kieän ñeå thöïc hieän caùc böôùc ñieàu trò tieáp theo. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Macher Kevin D. And Siliski John M.: Dislocation Of The Knee, Traumatic Disorders 1. Of The Knee-1994, pp 315 – 330. Miller III Robert H. : Knee Injuries, Campbell’s Operative Orthopaedic, Volume Two, 2. 1998, pp 1195. 4