intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Công nghệ chế tạo máy 1. chương 1

Chia sẻ: Nguyen Van Binh Binh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

640
lượt xem
166
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mở đầu Ngành Chế tạo máy đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất ra các thiết bị, công cụ cho mọi ngành trong nền kinh tế quốc dân, tạo tiền đề cần thiết để các ngành này phát triển mạnh hơn. Vì vậy, việc phát triển KH - KT trong lĩnh vực Công nghệ chế tạo máy có ý nghĩa hàng đầu nhằm thiết kế, hoàn thiện và vận dụng các phương pháp chế tạo, tổ chức và điều khiển quá trình sản xuất đạt hiệu quả kinh tế cao nhất. Công nghệ chế tạo máy là...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Công nghệ chế tạo máy 1. chương 1

  1. Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y L−u ®øc b×nh Ch−¬ng 1 c¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n 1.1- Më ®Çu Ngµnh ChÕ t¹o m¸y ®ãng vai trß quan träng trong viÖc s¶n xuÊt ra c¸c thiÕt bÞ, c«ng cô cho mäi ngµnh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, t¹o tiÒn ®Ò cÇn thiÕt ®Ó c¸c ngµnh nµy ph¸t triÓn m¹nh h¬n. V× vËy, viÖc ph¸t triÓn KH - KT trong lÜnh vùc C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y cã ý nghÜa hµng ®Çu nh»m thiÕt kÕ, hoµn thiÖn vµ vËn dông c¸c ph−¬ng ph¸p chÕ t¹o, tæ chøc vµ ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y lµ mét lÜnh vùc khoa häc kü thuËt cã nhiÖm vô nghiªn cøu, thiÕt kÕ vµ tæ chøc thùc hiÖn qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm c¬ khÝ ®¹t c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt nhÊt ®Þnh trong ®iÒu kiÖn quy m« s¶n xuÊt cô thÓ. Mét mÆt C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y lµ lý thuyÕt phôc vô cho c«ng viÖc chuÈn bÞ s¶n xuÊt vµ tæ chøc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ nhÊt. MÆt kh¸c, nã lµ m«n häc nghiªn cøu c¸c qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¸c bÒ mÆt chi tiÕt vµ l¾p r¸p chóng thµnh s¶n phÈm. C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y lµ mét m«n häc liªn hÖ chÆt chÏ gi÷a lý thuyÕt vµ thùc tiÔn s¶n xuÊt. Nã ®−îc tæng kÕt tõ thùc tÕ s¶n xuÊt tr¶i qua nhiÒu lÇn kiÓm nghiÖm ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt, råi ®−îc ®em øng dông vµo s¶n xuÊt ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thùc tÕ phøc t¹p h¬n, khã kh¨n h¬n. V× thÕ, ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y ph¶i lu«n liªn hÖ chÆt chÏ víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt thùc tÕ. Ngµy nay, khuynh h−íng tÊt yÕu cña ChÕ t¹o m¸y lµ tù ®éng hãa vµ ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh th«ng qua viÖc ®iÖn tö hãa vµ sö dông m¸y tÝnh tõ kh©u chuÈn bÞ s¶n xuÊt tíi khi s¶n phÈm ra x−ëng. §èi t−îng nghiªn cøu cña C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y lµ chi tiÕt gia c«ng khi nh×n theo khÝa c¹nh h×nh thµnh c¸c bÒ mÆt cña chóng vµ quan hÖ l¾p ghÐp chóng l¹i thµnh s¶n phÈm hoµn chØnh. §Ó lµm c«ng nghÖ ®−îc tèt cÇn cã sù hiÓu biÕt s©u réng vÒ c¸c m«n khoa häc c¬ së nh−: Søc bÒn vËt liÖu, Nguyªn lý m¸y, Chi tiÕt m¸y, M¸y c«ng cô, Nguyªn lý c¾t, Dông cô c¾t v.v... C¸c m«n häc TÝnh to¸n vµ thiÕt kÕ ®å g¸, ThiÕt kÕ nhµ m¸y c¬ khÝ, Tù ®éng hãa qu¸ tr×nh c«ng nghÖ sÏ hç trî tèt cho m«n häc C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y vµ lµ nh÷ng vÊn ®Ò cã quan hÖ kh¨ng khÝt víi m«n häc nµy. M«n häc C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y kh«ng nh÷ng gióp cho ng−êi häc n¾m v÷ng c¸c ph−¬ng ph¸p gia c«ng c¸c chi tiÕt cã h×nh d¸ng, ®é chÝnh x¸c, vËt liÖu kh¸c nhau vµ c«ng nghÖ l¾p r¸p chóng thµnh s¶n phÈm, mµ cßn gióp cho ng−êi häc kh¶ n¨ng ph©n tÝch so s¸nh −u, khuyÕt ®iÓm cña tõng ph−¬ng ph¸p ®Ó chän ra ph−¬ng ph¸p gia c«ng thÝch hîp nhÊt, biÕt chän qu¸ tr×nh c«ng nghÖ hoµn thiÖn nhÊt, vËn dông ®−îc kü thuËt míi vµ nh÷ng biÖn ph¸p tæ chøc s¶n xuÊt tèi −u ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Môc ®Ých cuèi cïng cña C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y lµ nh»m ®¹t ®−îc: chÊt l−îng s¶n phÈm, n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Khoa C¬ khÝ - Tr−êng §¹i häc B¸ch khoa 1
  2. Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y L−u ®øc b×nh 1.2- qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ 1.2.1- Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt Nãi mét c¸ch tæng qu¸t, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh con ng−êi t¸c ®éng vµo tµi nguyªn thiªn nhiªn ®Ó biÕn nã thµnh s¶n phÈm phôc vô cho lîi Ých cña con ng−êi. §Þnh nghÜa nµy rÊt réng, cã thÓ bao gåm nhiÒu giai ®o¹n. VÝ dô, ®Ó cã mét s¶n phÈm c¬ khÝ th× ph¶i qua c¸c giai ®o¹n: Khai th¸c quÆng, luyÖn kim, gia c«ng c¬ khÝ, gia c«ng nhiÖt, l¾p r¸p v.v... NÕu nãi hÑp h¬n trong mét nhµ m¸y c¬ khÝ, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh tæng hîp c¸c ho¹t ®éng cã Ých ®Ó biÕn nguyªn liÖu vµ b¸n thµnh phÈm thµnh s¶n phÈm cã gi¸ trÞ sö dông nhÊt ®Þnh, bao gåm c¸c qu¸ tr×nh chÝnh nh−: ChÕ t¹o ph«i, gia c«ng c¾t gät, gia c«ng nhiÖt, kiÓm tra, l¾p r¸p vµ c¸c qu¸ tr×nh phô nh−: vËn chuyÓn, chÕ t¹o dông cô, söa ch÷a m¸y, b¶o qu¶n trong kho, ch¹y thö, ®iÒu chØnh, s¬n lãt, bao b×, ®ãng gãi v.v... TÊt c¶ c¸c qu¸ tr×nh trªn ®−îc tæ chøc thùc hiÖn mét c¸ch ®ång bé nhÞp nhµng ®Ó cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®−îc liªn tôc. Sù ¶nh h−ëng cña c¸c qu¸ tr×nh nªu trªn ®Õn n¨ng suÊt, chÊt l−îng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã møc ®é kh¸c nhau. ¶nh h−ëng nhiÒu nhÊt ®Õn chÊt l−îng, n¨ng suÊt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ nh÷ng qu¸ tr×nh cã t¸c ®éng lµm thay ®æi vÒ tr¹ng th¸i, tÝnh chÊt cña ®èi t−îng s¶n xuÊt, ®ã chÝnh lµ c¸c qu¸ tr×nh c«ng nghÖ. 1.2.2- Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ lµ mét phÇn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, trùc tiÕp lµm thay ®æi tr¹ng th¸i vµ tÝnh chÊt cña ®èi t−îng s¶n xuÊt. §èi víi s¶n xuÊt c¬ khÝ, sù thay ®æi tr¹ng th¸i vµ tÝnh chÊt bao gåm: - Thay ®æi tr¹ng th¸i h×nh häc (kÝch th−íc, h×nh d¸ng, vÞ trÝ t−¬ng quan gi÷a c¸c bé phËn cña chi tiÕt...) - Thay ®æi tÝnh chÊt (tÝnh chÊt c¬ lý nh− ®é cøng, ®é bÒn, øng suÊt d−...) * Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ bao gåm: - Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ t¹o ph«i: h×nh thµnh kÝch th−íc cña ph«i tõ vËt liÖu b»ng c¸c ph−¬ng ph¸p nh− ®óc, hµn, gia c«ng ¸p lùc ... - Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng c¬: lµm thay ®æi tr¹ng th¸i h×nh häc vµ c¬ lý tÝnh líp bÒ mÆt. - Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ nhiÖt luyÖn: lµm thay ®æi tÝnh chÊt c¬ lý cña vËt liÖu chi tiÕt cô thÓ t¨ng ®é cøng, ®é bÒn. - Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ l¾p r¸p: t¹o ra mét vÞ trÝ t−¬ng quan x¸c ®Þnh gi÷a c¸c chi tiÕt th«ng qua c¸c mèi l¾p ghÐp gi÷a chóng ®Ó t¹o thµnh s¶n phÈm hoµn thiÖn. Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ cho mét ®èi t−îng s¶n xuÊt (chi tiÕt) ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh phï hîp víi c¸c yªu cÇu vÒ chÊt l−îng vµ n¨ng suÊt cña ®èi t−îng. X¸c ®Þnh qu¸ tr×nh c«ng nghÖ hîp lý råi ghi thµnh v¨n kiÖn c«ng nghÖ th× c¸c v¨n kiÖn c«ng nghÖ ®ã gäi lµ quy tr×nh c«ng nghÖ. Khoa C¬ khÝ - Tr−êng §¹i häc B¸ch khoa 2
  3. Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y L−u ®øc b×nh 1.3- c¸c thµnh phÇn cña quy tr×nh c«ng nghÖ 1.3.1- Nguyªn c«ng Nguyªn c«ng lµ mét phÇn cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ, ®−îc hoµn thµnh mét c¸ch liªn tôc t¹i mét chç lµm viÖc do mét hay mét nhãm c«ng nh©n thùc hiÖn. ë ®©y, nguyªn c«ng ®−îc ®Æc tr−ng bëi 3 ®iÒu kiÖn c¬ b¶n, ®ã lµ hoµn thµnh vµ tÝnh liªn tôc trªn ®èi t−îng s¶n xuÊt vµ vÞ trÝ lµm viÖc. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn quy tr×nh c«ng nghÖ nÕu chóng ta thay ®æi 1 trong 3 ®iÒu kiÖn trªn th× ta ®· chuyÓn sang mét nguyªn c«ng kh¸c. VÝ dô: TiÖn trôc cã h×nh nh− sau: A B NÕu ta tiÖn ®Çu A råi trë ®Çu ®Ó tiÖn ®Çu B (hoÆc ng−îc l¹i) th× vÉn thuéc mét nguyªn c«ng v× vÉn ®¶m b¶o tÝnh chÊt liªn tôc vµ vÞ trÝ lµm viÖc. Nh−ng nÕu tiÖn ®Çu A cho c¶ lo¹t xong råi míi trë l¹i tiÖn ®Çu B còng cho c¶ lo¹t ®ã th× thµnh hai nguyªn c«ng v× ®· kh«ng ®¶m b¶o ®−îc tÝnh liªn tôc, cã sù gi¸n ®o¹n khi tiÖn c¸c bÒ mÆt kh¸c nhau trªn chi tiÕt. HoÆc tiÖn ®Çu A ë m¸y nµy, ®Çu B tiÖn ë m¸y kh¸c th× râ rµng ®· hai nguyªn c«ng v× vÞ trÝ lµm viÖc ®· thay ®æi. Nguyªn c«ng lµ ®¬n vÞ c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ. ViÖc chän sè l−îng nguyªn c«ng sÏ ¶nh h−ëng lín ®Õn chÊt l−îng vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, viÖc ph©n chia qu¸ tr×nh c«ng nghÖ ra thµnh c¸c nguyªn c«ng cã ý nghÜa kü thuËt vµ kinh tÕ. * ý nghÜa kü thuËt: Mçi mét ph−¬ng ph¸p c¾t gät cã mét kh¶ n¨ng c«ng nghÖ nhÊt ®Þnh (kh¶ n¨ng vÒ t¹o h×nh bÒ mÆt còng nh− chÊt l−îng ®¹t ®−îc). V× vËy, xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu kü thuËt vµ d¹ng bÒ mÆt cÇn t¹o h×nh mµ ta ph¶i chän ph−¬ng ph¸p gia c«ng t−¬ng øng hay nãi c¸ch kh¸c chän nguyªn c«ng phï hîp. VÝ dô: Ta kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc viÖc tiÖn c¸c cæ trôc vµ phay r·nh then ë cïng mét chç lµm viÖc. TiÖn c¸c cæ trôc ®−îc thùc hiÖn trªn m¸y tiÖn, phay r·nh then thùc hiÖn trªn m¸y phay. * ý nghÜa kinh tÕ: Khi thùc hiÖn c«ng viÖc, tïy thuéc møc ®é phøc t¹p cña h×nh d¹ng bÒ mÆt, tïy thuéc sè l−îng chi tiÕt cÇn gia c«ng, ®é chÝnh x¸c, chÊt l−îng bÒ mÆt yªu cÇu mµ ta ph©n t¸n hoÆc tËp trung nguyªn c«ng nh»m môc ®Ých ®¶m b¶o sù c©n b»ng cho nhÞp s¶n xuÊt, ®¹t hiÖu qña kinh tÕ nhÊt. VÝ dô: Trªn mét m¸y, kh«ng nªn gia c«ng c¶ th« vµ tinh mµ nªn chia gia c«ng th« vµ tinh trªn hai m¸y. V× khi gia c«ng th« cÇn m¸y cã c«ng suÊt lín, n¨ng suÊt cao, kh«ng cÇn chÝnh x¸c cao ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ (lÊy phÇn lín l−îng d−); khi gia c«ng tinh th× cÇn m¸y cã ®é chÝnh x¸c cao ®Ó ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu kü thuËt cña chi tiÕt. Khoa C¬ khÝ - Tr−êng §¹i häc B¸ch khoa 3
  4. Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y L−u ®øc b×nh 1.3.2- G¸ Tr−íc khi gia c«ng, ta ph¶i x¸c ®Þnh vÞ trÝ t−¬ng quan gi÷a chi tiÕt so víi m¸y, dông cô c¾t vµ t¸c dông lªn chi tiÕt mét lùc ®Ó chèng l¹i sù xª dÞch do lùc c¾t vµ c¸c yÕu tè kh¸c g©y ra khi gia c«ng nh»m ®¶m b¶o chÝnh x¸c vÞ trÝ t−¬ng quan ®ã. Qu¸ tr×nh nµy ta gäi lµ qu¸ tr×nh g¸ ®Æt chi tiÕt. G¸ lµ mét phÇn cña nguyªn c«ng, ®−îc hoµn thµnh trong mét lÇn g¸ ®Æt chi tiÕt. Trong mét nguyªn c«ng cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu lÇn g¸. VÝ dô: §Ó tiÖn c¸c mÆt trô bËc A, B, C ta thùc hiÖn 2 lÇn g¸: A B C - LÇn g¸ 1: G¸ lªn 2 mòi chèng t©m vµ truyÒn m«men quay b»ng tèc ®Ó gia c«ng c¸c bÒ mÆt C vµ B. - LÇn g¸ 2: §æi ®Çu ®Ó gia c«ng bÒ mÆt B (v× mÆt nµy ch−a ®−îc gia c«ng ë lÇn g¸ tr−íc do ph¶i l¾p víi tèc). 1.3.3- VÞ trÝ VÞ trÝ lµ mét phÇn cña nguyªn c«ng, ®−îc x¸c ®Þnh bëi mét vÞ trÝ t−¬ng quan gi÷a chi tiÕt víi m¸y hoÆc gi÷a chi tiÕt víi dông cô c¾t. Mét lÇn g¸ cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu vÞ trÝ. VÝ dô: Khi phay b¸nh r¨ng b»ng dao phay ®Þnh h×nh, mçi lÇn phay mét r¨ng, hoÆc khoan mét lç trªn chi tiÕt cã nhiÒu lç ®−îc gäi lµ mét vÞ trÝ (mét lÇn g¸ cã nhiÒu vÞ trÝ). Cßn khi phay b¸nh r¨ng b»ng dao phay l¨n r¨ng, mçi lÇn phay lµ mét vÞ trÝ (nh−ng do tÊt c¶ c¸c r¨ng ®Òu ®−îc gia c«ng nªn lÇn g¸ nµy cã mét vÞ trÝ). 1.3.4- B−íc B−íc còng lµ mét phÇn cña nguyªn c«ng khi thùc hiÖn gia c«ng mét bÒ mÆt (hoÆc mét tËp hîp bÒ mÆt) sö dông mét dông cô c¾t (hoÆc mét bé dông cô) víi chÕ ®é c«ng nghÖ (v, s, t) kh«ng ®æi. Mét nguyªn c«ng cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu b−íc. VÝ dô: Còng lµ gia c«ng hai ®o¹n trôc nh−ng nÕu gia c«ng ®ång thêi b»ng hai dao lµ mét b−íc; cßn gia c«ng b»ng mét dao trªn tõng ®o¹n trôc lµ hai b−íc. * Khi cã sù trïng b−íc (nh− tiÖn b»ng 3 dao cho 3 bÒ mÆt cïng mét lóc), thêi gian gia c«ng chØ cÇn tÝnh cho mét bÒ mÆt gia c«ng cã chiÒu dµi lín nh¸t. Khoa C¬ khÝ - Tr−êng §¹i häc B¸ch khoa 4
  5. Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y L−u ®øc b×nh 1.3.5- §−êng chuyÓn dao §−êng chuyÓn dao lµ mét phÇn cña b−íc ®Ó hít ®i mét líp vËt liÖu cã cïng chÕ ®é c¾t vµ b»ng cïng mét dao. Mçi b−íc cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu ®−êng chuyÓn dao. VÝ dô: §Ó tiÖn ngoµi mét mÆt trô cã thÓ dïng cïng mét chÕ ®é c¾t, cïng mét dao ®Ó hít lµm nhiÒu lÇn; mçi lÇn lµ mét ®−êng chuyÓn dao. 1.3.6- §éng t¸c §éng t¸c lµ mét hµnh ®éng cña c«ng nh©n ®Ó ®iÒu khiÓn m¸y thùc hiÖn viÖc gia c«ng hoÆc l¾p r¸p. VÝ dô: BÊm nót, quay ô dao, ®Èy ô ®éng ... §éng t¸c lµ ®¬n vÞ nhá nhÊt cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ. ViÖc ph©n chia thµnh ®éng t¸c rÊt cÇn thiÕt ®Ó ®Þnh møc thêi gian, nghiªn cøu n¨ng suÊt lao ®éng vµ tù ®éng hãa nguyªn c«ng. 1.4- c¸c d¹ng s¶n xuÊt vµ c¸c h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt D¹ng s¶n xuÊt lµ mét kh¸i niÖm cho ta h×nh dung vÒ quy m« s¶n xuÊt mét s¶n phÈm nµo ®ã. Nã gióp cho viÖc ®Þnh h−íng hîp lý c¸ch tæ chøc kü thuËt - c«ng nghÖ còng nh− tæ chøc toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. C¸c yÕu tè ®Æc tr−ng cña d¹ng s¶n xuÊt: - S¶n l−îng. - TÝnh æn ®Þnh cña s¶n phÈm. - TÝnh lÆp l¹i cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - Møc ®é chuyªn m«n hãa trong s¶n xuÊt. Tïy theo c¸c yÕu tè trªn mµ ng−êi ta chia ra 3 d¹ng s¶n xuÊt: - §¬n chiÕc - Hµng lo¹t - Hµng khèi. 1.4.1- D¹ng s¶n xuÊt ®¬n chiÕc D¹ng s¶n xuÊt ®¬n chiÕc cã ®Æc ®iÓm lµ: - S¶n l−îng hµng n¨m Ýt, th−êng tõ mét ®Õn vµi chôc chiÕc. - S¶n phÈm kh«ng æn ®Þnh do chñng lo¹i nhiÒu. - Chu kú chÕ t¹o kh«ng ®−îc x¸c ®Þnh. §èi víi d¹ng s¶n xuÊt nµy ta ph¶i tæ chøc kü thuËt vµ c«ng nghÖ nh− sau: - Sö dông c¸c trang thiÕt bÞ, dông cô c«ng nghÖ v¹n n¨ng ®Ó ®¸p øng tÝnh ®a d¹ng cña s¶n phÈm. - Yªu cÇu tr×nh ®é thî cao, thùc hiÖn ®−îc nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau. - Tµi liÖu h−íng dÉn c«ng nghÖ chØ lµ nh÷ng nÐt c¬ b¶n, th−êng lµ d−íi d¹ng phiÕu tiÕn tr×nh c«ng nghÖ. Khoa C¬ khÝ - Tr−êng §¹i häc B¸ch khoa 5
  6. Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y L−u ®øc b×nh 1.4.2- D¹ng s¶n xuÊt hµng lo¹t D¹ng s¶n xuÊt hµng lo¹t cã ®Æc ®iÓm lµ: - S¶n l−îng hµng n¨m kh«ng qu¸ Ýt. - S¶n phÈm t−¬ng ®èi æn ®Þnh. - Chu kú chÕ t¹o ®−îc x¸c ®Þnh. Tïy theo s¶n l−îng vµ møc ®é æn ®Þnh s¶n phÈm mµ ta chia ra d¹ng s¶n xuÊt lo¹t nhá, lo¹t võa, lo¹t lín. S¶n xuÊt lo¹t nhá rÊt gÇn vµ gièng víi s¶n xuÊt ®¬n chiÕc, cßn s¶n xuÊt lo¹t lín rÊt gÇn vµ gièng s¶n xuÊt hµng khèi. 1.4.3- D¹ng s¶n xuÊt hµng khèi D¹ng s¶n xuÊt hµng khèi cã ®Æc ®iÓm lµ: - S¶n l−îng hµng n¨m rÊt lín. - S¶n phÈm rÊt æn ®Þnh. - Tr×nh ®é chuyªn m«n hãa s¶n xuÊt cao. §èi víi d¹ng s¶n xuÊt nµy ta ph¶i tæ chøc kü thuËt vµ c«ng nghÖ nh− sau: - Trang thiÕt bÞ, dông cô c«ng nghÖ th−êng lµ chuyªn dïng. - Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ ®−îc thiÕt kÕ vµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c, ghi thµnh c¸c tµi liÖu c«ng nghÖ cã néi dung cô thÓ vµ tØ mØ. - Tr×nh ®é thî ®øng m¸y kh«ng cÇn cao nh−ng ®ßi hái ph¶i cã thî ®iÒu chØnh m¸y giái. - Tæ chøc s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn. D¹ng s¶n xuÊt hµng khèi cho phÐp ¸p dông c¸c ph−¬ng ph¸p c«ng nghÖ tiªn tiÕn, cã ®iÒu kiÖn c¬ khÝ hãa vµ tù ®éng hãa s¶n xuÊt, t¹o ®iÒu kiÖn tæ chøc c¸c ®−êng d©y gia c«ng chuyªn m«n hãa. C¸c m¸y ë d¹ng s¶n xuÊt nµy th−êng ®−îc bè trÝ theo theo thø tù nguyªn c«ng cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ. Chó ý lµ viÖc ph©n chia thµnh ba d¹ng s¶n xuÊt nh− trªn chØ mang tÝnh t−¬ng ®èi. Trong thùc tÕ, ng−êi ta cßn chia c¸c d¹ng s¶n xuÊt nh− sau: - S¶n xuÊt ®¬n chiÕc vµ lo¹t nhá. - S¶n xuÊt hµng lo¹t. - S¶n xuÊt lo¹t lín vµ hµng khèi. Ngoµi ra, cÇn ph¶i n¾m v÷ng c¸c h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt ®Ó sö dông thÝch hîp cho c¸c d¹ng s¶n xuÊt kh¸c nhau. Trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm c¬ khÝ th−êng ®−îc thùc hiÖn theo hai h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt lµ: s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn vµ kh«ng theo d©y chuyÒn. 1-4-4. H×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt 1 H×nh thøc s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn th−êng ®−îc ¸p dông ë quy m« s¶n xuÊt hµng lo¹t lín vµ hµng khèi. §Æc ®iÓm: - M¸y ®−îc bè trÝ theo thø tù c¸c nguyªn c«ng cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ, nghÜa Khoa C¬ khÝ - Tr−êng §¹i häc B¸ch khoa 6
  7. Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y L−u ®øc b×nh lµ mçi nguyªn c«ng ®−îc hoµn thµnh t¹i mét vÞ trÝ nhÊt ®Þnh. - Sè l−îng chç lµm viÖc vµ n¨ng suÊt lao ®éng t¹i mét chç lµm viÖc ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh hîp lý ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé vÒ thêi gian gi÷a c¸c nguyªn c«ng trªn c¬ së nhÞp s¶n xuÊt cña d©y chuyÒn. NhÞp s¶n xuÊt lµ kho¶ng thêi gian lÆp l¹i chu kú gia c«ng hoÆc l¾p r¸p, nghÜa lµ trong kho¶ng thêi gian nµy tõng nguyªn c«ng cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ ®−îc thùc hiÖn ®ång bé vµ sau kho¶ng thêi gian Êy mét ®èi t−îng s¶n xuÊt ®−îc hoµn thiÖn vµ ®−îc chuyÓn ra khái d©y chuyÒn s¶n xuÊt. 2 H×nh thøc s¶n xuÊt kh«ng theo d©y chuyÒn th−êng ®−îc ¸p dông ë quy m« s¶n xuÊt lo¹t nhá. §Æc ®iÓm: - C¸c nguyªn c«ng cña qóa tr×nh c«ng nghÖ ®−îc thùc hiÖn kh«ng cã sù rµng buéc lÉn nhau vÒ thêi gian vµ ®Þa ®iÓm. M¸y ®−îc bè trÝ theo kiÓu, lo¹i vµ kh«ng phô thuéc vµo thø tù c¸c nguyªn c«ng. - N¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp h¬n h×nh thøc s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn. Ngµy nay, nhê øng dông c¸c thµnh tùu vÒ ®iÖn tö, tin häc, xö lý ®iÖn to¸n vµ kü thuËt ®iÒu khiÓn tù ®éng, c«ng nghÖ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®−îc thùc hiÖn bëi c¸c m¸y ®−îc ®iÒu khiÓn tù ®éng nhê m¸y tÝnh ®iÖn tö, cã kh¶ n¨ng lËp tr×nh ®a d¹ng ®Ó thÝch nghi víi s¶n phÈm míi. D¹ng s¶n xuÊt nh− vËy ®−îc gäi lµ s¶n xuÊt linh ho¹t vµ còng lµ d¹ng s¶n xuÊt ®Æc tr−ng vµ ngµy cµng phæ biÕn trong x· héi. Khoa C¬ khÝ - Tr−êng §¹i häc B¸ch khoa 7
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2