Bài giảng Công nghệ chế tạo máy 1 - ĐH Phạm Văn Đồng

TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG<br /> KHOA KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ<br /> -----  -----<br /> <br /> TRƯƠNG QUANG DŨNG (B)<br /> <br /> Bài Giảng<br /> CÔNG NGHỆ CHẾ TẠO MÁY 1<br /> (Dùng cho bậc CĐ - Ngành CNKT cơ khí)<br /> <br /> Quảng Ngãi , 12/2014<br /> <br /> LỜI NÓI ĐẦU<br /> <br /> Hiện nay, trong sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, chế tạo máy là<br /> một ngành quan trọng của nền kinh tế quốc dân được sử dụng trong hầu hết các lĩnh vực<br /> công, nông nghiệp. Các cán bộ kỹ thuật trong ngành chế tạo máy được đào tạo phải có<br /> kiến thức kỹ thuật cơ bản đồng thời phải biết vận dụng những kiến thức đó để giải quyết<br /> những vấn đề cụ thể trong thực tế sản xuất cũng như chế tạo, lắp ráp, sữa chữa …<br /> Với mục đích đó, tài liệu này cung cấp một lượng kiến thức có hệ thống, cụ thể, dễ<br /> áp dụng giúp cho người đọc nhanh chóng lựa chọn các nội dung về lý thuyết cơ bản nhất<br /> trong lĩnh vực công nghệ chế tạo máy, những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng khi gia<br /> công cơ khí, nguyên nhân gây sai số trong quá trình gia công, đồ gá gia công cơ. Đồng<br /> thời giới thiệu các phương pháp gia công thông dụng để chế tạo ra các dạng bề mặt đạt<br /> yêu cầu khác nhau về chất lượng gia công. Tài liệu dùng cho SV ngành công nghệ kỹ<br /> thuật cơ khí trong việc học tập môn công nghệ chế tạo máy và cũng là tài liệu tham khảo<br /> cho SV các ngành học liên quan.<br /> Trong quá trình biên soạn tuy đã cố gắng, nhưng cũng không tránh khỏi những<br /> thiếu sót. Tác giả mong nhận được những ý kiến đóng góp của bạn đọc và đồng nghiệp.<br /> Các ý kiến đóng góp xin gởi về truongquangdungb@gmail.com; Bộ môn Cơ khí – Khoa<br /> Kỹ thuật công nghệ, trường Đại học Phạm Văn Đồng.<br /> <br /> Tác giả<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Nội dung<br /> Ch<br /> <br /> ng 1. CÁC KHÁI NIỆM VÀ ĐỊNH NGHĨA C<br /> <br /> Trang<br /> BẢN<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1.1. Khái niệm về sản phẩm, chi tiết máy, bộ phận, cơ cấu máy và phôi<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1.2. Quá trình sản xuất, quá trình công nghệ<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1.3. Các thành phần của quá trình công nghệ gia công cơ<br /> <br /> 3<br /> <br /> 1.4. Các dạng sản xuất và các hình thức tổ chức sản xuất<br /> <br /> 7<br /> <br /> Ch<br /> <br /> 12<br /> <br /> ng 2. CHẤT L ỢNG SẢN PHẨM<br /> <br /> 2.1. Khái niệm<br /> <br /> 12<br /> <br /> 2.2. Chất lượng bề mặt gia công<br /> <br /> 12<br /> <br /> 2.3. Độ chính xác gia công<br /> <br /> 27<br /> <br /> Ch<br /> <br /> 52<br /> <br /> ng 3. GÁ ĐẶT CHI TIẾT TRÊN MÁY CẮT KIM LOẠI<br /> <br /> 3.1. Quá trình gá đặt chi tiết gia công<br /> <br /> 52<br /> <br /> 3.2. Định nghĩa và phân loại chuẩn<br /> <br /> 57<br /> <br /> 3.3. Sai số gá đặt<br /> <br /> 61<br /> <br /> 3.4. Nguyên tắc chọn chuẩn<br /> <br /> 68<br /> <br /> Ch<br /> <br /> ng 4. ĐỒ GÁ GIA CÔNG C<br /> <br /> KHÍ<br /> <br /> 73<br /> <br /> 4.1. Khái niệm về đồ gá<br /> <br /> 73<br /> <br /> 4.2. Cơ cấu định vị của đồ gá<br /> <br /> 74<br /> <br /> 4.3. Kẹp chặt và các cơ cấu kẹp chặt<br /> <br /> 82<br /> <br /> 4.4. Cơ cấu dẫn hướng dụng cụ cắt<br /> <br /> 97<br /> <br /> 4.5. Cơ cấu so dao<br /> <br /> 99<br /> <br /> 4.6. Cơ cấu quay và phân độ<br /> <br /> 100<br /> <br /> 4.7. Thân đồ gá<br /> <br /> 101<br /> <br /> Ch<br /> <br /> 103<br /> <br /> ng 5. GIA CÔNG CÁC BỀ MẶT ĐIỂN HÌNH<br /> <br /> 5.1. Chọn phôi và các phương pháp gia công chuẩn bị<br /> <br /> 103<br /> <br /> 5.2. Gia công mặt phẳng<br /> <br /> 112<br /> <br /> .<br /> <br /> 5.3. Gia công mặt trụ ngoài<br /> <br /> 121<br /> <br /> 5.4. Gia công mặt trụ trong<br /> <br /> 129<br /> <br /> 5.5. Gia công ren<br /> <br /> 139<br /> <br /> 5.6. Gia công rãnh then và then hoa<br /> <br /> 145<br /> <br /> 5.7. Gia công mặt định hình<br /> <br /> 147<br /> <br /> CH<br /> <br /> NG 1.<br /> <br /> CÁC KHÁI NI M VĨ Đ NH NGHƾA C<br /> <br /> B N<br /> <br /> Mục đích:<br /> Nhằm trang bị cho SV những kiến thức cơ bản và hiểu sâu sắc về quá trình<br /> sản xuất, quá trình công nghệ, các thành phần của quá trình công nghệ, các dạng<br /> sản xuất; các kiến thức về sản phẩm và phôi. Qua đó giúp cho các em biết được các<br /> hình thức tổ chức sản xuất.<br /> 1.1. Khái ni m về s n phẩm, chi tiết máy, bộ ph n, c cấu máy vƠ phôi<br /> 1.1.1. S n phẩm<br /> Sản phẩm là một danh từ quy ước để chỉ một vật phẩm được chế tạo ra<br /> <br /> giai<br /> <br /> đoạn cuối cùng của một quá trình sản xuất, tại một cơ s sản xuất. Sản phẩm có thể<br /> là máy móc thiết bị hoàn chỉnh, sử dụng được ngay nhưng cũng có thể là bộ phận,<br /> cụ m má y ha y chi ti ết …dùng đ ể lắp rá p ha y tha y t hế.<br /> Ví dụ 1:<br /> + Nhà máy sản xuất xe đạp, xe máy, ô tô.... có sản phẩm là xe đạp, xe máy, ô tô<br /> + Nhà máy sản xuất ổ bi thì sản phẩm lại là các ổ bi.<br /> 1.1.2. Chi tiết máy<br /> Chi tiết máy là đơn vị nhỏ nhất và hoàn chỉnh về mặt kỹ thuật, không thể<br /> tháo r i được để cấu tạo nên máy.<br /> Ví dụ 2: Bánh răng, trục, vít, lốp…<br /> 1.1.3. Bộ ph n máy (cụm máy)<br /> Bộ phận máy là hai hay nhiều chi tiết máy được liên kết với nhau theo những<br /> nguyên lý và quy luật nhất định. Nhưng tự nó chưa thể hoạt động độc lập được mà<br /> phải lắp ghép hay liên kết vào thành một sản phẩm hoàn chỉnh để hoạt động.<br /> Ví dụ 3: Xích, líp, moay ơ…có quy luật làm việc riêng nhưng phải lắp vào xe<br /> đạp mới hoạt động được.<br /> 1.1.4. C cấu máy<br /> Cơ cấu máy là một tổ hợp gồm hai hay nhiều chi tiết máy để thực hiện một<br /> nhiệm vụ xác định.<br /> <br /> GV: Tr<br /> <br /> ng Quang Dũng<br /> <br /> Trang 1<br /> <br /> Công ngh chế t o máy 1<br /> <br />