cú hích: phần 1

GIỚI THIỆU<br /> PHẦN I CON NGƯỜI VÀ ECON<br /> Chương 2 CHỐNG LẠI CÁM DỖ<br /> Chương 3 TÂM LÝ BẦY ĐÀN<br /> Chương 4 KHI NÀO CHÚNG TA CẦN MỘT CÚ HÍCH?<br /> Chương 5 KIẾN TRÚC LỰA CHỌN<br /> PHẦN II TIỀN BẠC<br /> Chương 7 ĐẦU TƯ CHẤT PHÁC<br /> PHẦN III SỨC KHỎE<br /> Chương 9 CÁCH NÀO ĐỂ TĂNG SỐ LƯỢNG NGƯỜI HIẾN<br /> TẠNG?<br /> Chương 10 HÃY CỨU LẤY HÀNH TINH CHÚNG TA!<br /> PHẦN IV QUYỀN TỰ DO<br /> Chương 12 NÊN CHĂNG BUỘC BỆNH NHÂN MUA VÉ SỐ?<br /> PHẦN V SỰ MỞ RỘNG VÀ NHỮNG Ý KIẾN TRÁI CHIỀU<br /> Chương 14 NHỮNG Ý KIẾN TRÁI CHIỀU<br /> Chương 15 LỰA CHỌN TỐI ƯU<br /> <br /> GIỚI THIỆU<br /> Ebook miễn phí tại : www.Sachvui.Com<br /> <br /> Quán ăn tự phục vụ<br /> Carolyn là giám đốc của một công ty chuyên cung cấp thực phẩm<br /> cho một chuỗi trường học tại một thành phố lớn. Cô chịu trách<br /> nhiệm cung cấp thức ăn tại hàng trăm ngôi trường với hàng ngàn cô<br /> cậu học trò nhỏ ăn uống trong các tiệm ăn của cô mỗi ngày. Carolyn<br /> thường xuyên tổ chức những buổi huấn luyện về kiến thức dinh<br /> dưỡng (cô có bằng thạc sĩ của một trường đại học công lập) cho nhân<br /> viên của mình. Cô thuộc loại người năng động sáng tạo và thích nghĩ<br /> về mọi thứ theo phong cách phi truyền thống.<br /> Một buổi chiều nọ, bên chai rượu vang hảo hạng, cô và anh bạn<br /> Adam, một nhà tư vấn quản trị định hướng thống kê bỗng nảy ra một<br /> ý tưởng mới lạ: Không cần thay đổi thực đơn hàng ngày, liệu bọn trẻ<br /> trong các trường học mà cô phục vụ có bị tác động và thay đổi quyết<br /> định chọn món ăn qua cách trưng bày hay không? Rồi cô chọn một số<br /> trường làm thí nghiệm. Nơi thì cô bày món tráng miệng ra trước các<br /> món chính, nơi lại dọn ra cuối cùng, có nơi lại xếp thành một dãy<br /> riêng. Vị trí bày các món ăn cũng khác nhau giữa các trường: nơi thì<br /> món khoai tây chiên được bày ở đầu bàn, nơi thì những thanh cà-rốt<br /> được trưng bày trước và ngang tầm mắt của các em.<br /> Qua kinh nghiệm thiết kế trưng bày sản phẩm cho các siêu thị,<br /> Adam cho rằng kết quả thu được sẽ rất ngoạn mục. Và anh đã đúng.<br /> Chỉ đơn giản thiết kế lại tiệm ăn, Carolyn có thể làm tăng hoặc giảm<br /> số lượng thức ăn bán ra đến 25%! Từ đó, cô rút ra được bài học lớn:<br /> học sinh tiểu học, cũng giống như người lớn, có thể bị tác động lớn<br /> bởi những thay đổi nhỏ của hoàn cảnh. Sự ảnh hưởng đó có thể tốt<br /> hoặc xấu. Chẳng hạn, Carolyn biết rõ cô có thể tăng lượng tiêu thụ các<br /> loại thức ăn có lợi cho sức khỏe và giảm những món không tốt cho<br /> sức khỏe.<br /> Giờ đây, Carolyn tin rằng cô đang nắm trong tay một “quyền lực”<br /> <br /> lớn để tác động đến những thứ mà bọn trẻ ăn hàng ngày. Carolyn<br /> đang cân nhắc về những việc cô có thể làm với quyền lực mới này.<br /> Dưới đây là một vài đề nghị từ phía bạn bè và cả những người làm<br /> việc cùng cô:<br /> 1. Bày các món ăn sao cho học sinh được hưởng lợi ích cao nhất.<br /> 2. Giúp việc chọn thức ăn được thực hiện một cách ngẫu nhiên.<br /> 3. Cố sắp xếp các món ăn theo đúng cách bọn trẻ tự chọn khi<br /> không có sự can thiệp nào.<br /> 4. Tối đa hóa doanh số bán hàng đối với các nhà cung cấp muốn<br /> đề nghị những khoản hoa hồng cao nhất.<br /> 5. Tối đa hóa lợi nhuận, và chấm hết.<br /> Phương án 1 rõ ràng hấp dẫn, nhưng có phần áp đặt, thậm chí<br /> mang tính gia trưởng. Phương án 2 có thể xem là công bằng, hợp lý<br /> và trung lập. Phương án 3 dường như là một nỗ lực đáng khen khi cố<br /> tránh lối tiếp cận áp đặt: bắt chước cách chọn món ăn của bọn trẻ.<br /> Nếu chịu khó suy nghĩ một chút thì phương án này cũng không dễ<br /> thực hiện, vì theo Adam, bọn trẻ chọn món ăn theo thứ tự trưng bày.<br /> Vậy đâu là tiêu chí lựa chọn của các học sinh tiểu học? Liệu có ý nghĩa<br /> gì không khi nói rằng Carolyn phải tìm hiểu trước xem bọn trẻ<br /> thường chọn những gì? Ngoài ra, trong một tiệm ăn tự phục vụ,<br /> chúng ta không thể tránh một số kiểu trưng bày nào đó.<br /> Phương án 4 có thể thu hút sự chú ý của những người thích lợi<br /> dụng công việc của Carolyn và dùng mánh khóe để đảo lộn thứ tự các<br /> món ăn nhằm đạt mục tiêu kinh tế. Nhưng Carolyn là người uy tín và<br /> trung thực nên cô không để ý đến phương án này. Cuối cùng, phương<br /> án 5, giống phương án 2 và 3, cho thấy có sức hấp dẫn riêng của nó,<br /> đặc biệt nếu Carolyn nghĩ rằng một tiệm ăn hiệu quả nhất là tiệm làm<br /> ra nhiều tiền nhất. Nhưng Carolyn có thật sự muốn tối đa hóa lợi<br /> nhuận, trong khi lại làm cho sức khỏe của các em học sinh sút kém đi<br /> bởi những loại thực phẩm không lành mạnh?<br /> Carolyn là người mà chúng tôi gọi là nhà kiến trúc lựa chọn. Công<br /> việc của nhà kiến trúc lựa chọn là thiết lập các phạm vi hay hành lang<br /> để người khác ra quyết định. Ở góc độ này, hầu như tất cả chúng ta<br /> <br /> đều là những nhà kiến trúc lựa chọn, nhưng đa phần chúng ta không<br /> nhận ra điều đó. Nếu bạn là bác sĩ và bạn phải mô tả các phương án<br /> điều trị khác nhau cho một bệnh nhân, khi đó bạn đã là một nhà kiến<br /> trúc lựa chọn rồi đó. Nếu bạn thiết kế một biểu mẫu để nhân viên của<br /> bạn đánh dấu chọn phương án tiết kiệm hưu bổng hay bảo hiểm y tế,<br /> bạn là nhà kiến trúc lựa chọn. Nếu bạn là một bậc phụ huynh đang<br /> trao đổi với con cái các phương án chọn trường, bạn là nhà kiến trúc<br /> lựa chọn. Nếu bạn là người bán hàng, bạn đương nhiên là một nhà<br /> kiến trúc lựa chọn.<br /> Có những điểm tương đồng giữa kiến trúc lựa chọn và các hình<br /> thức truyền thống hơn của kiến trúc. Một trong những điểm tương<br /> đồng đó là không có cái gọi là “trung lập” trong kiến trúc. Ví dụ, một<br /> kiến trúc sư được mời thiết kế một tòa nhà để làm học viện với 120<br /> phòng làm việc, 12 phòng họp nhỏ, 8 giảng đường… tại một địa điểm<br /> cho trước, cùng với hàng trăm quy tắc về chuẩn xây dựng, thẩm mỹ<br /> và tính tiện dụng. Sau khi tập hợp đủ thông tin, vị kiến trúc sư nọ sẽ<br /> trình bản vẽ tòa nhà với đầy đủ cửa chính, cửa sổ, cầu thang, hành<br /> lang, phòng vệ sinh… Một kiến trúc sư giỏi sẽ biết rõ phòng nào đặt ở<br /> đâu để tạo phong thủy tốt nhất cho tòa nhà, cũng như những người<br /> sử dụng nó. Một tòa nhà đẹp không chỉ đạt các yêu cầu về thẩm mỹ,<br /> mà còn đạt cả yêu cầu về công năng.<br /> Như chúng ta sẽ nhìn thấy, những chi tiết nhỏ và dường như<br /> không đáng kể lại có tác động lớn đến sự lựa chọn của con người. Quy<br /> tắc phổ quát là “mọi thứ đều có nguyên do hay duyên cớ của nó”.<br /> Trong nhiều trường hợp, sức mạnh của những chi tiết nhỏ lại xuất<br /> phát từ sự tập trung chú ý của người sử dụng theo các hướng dẫn cụ<br /> thể. Hệ thống phòng vệ sinh dành cho quý ông ở Phi trường Schiphol,<br /> Amsterdam, Hà Lan, là một ví dụ tiêu biểu. Ở đó, người ta cho khắc<br /> hình một con ruồi đen vào từng bồn tiểu. Dường như các ông thường<br /> không chú ý lắm mỗi khi sử dụng phòng vệ sinh nên các bồn tiểu<br /> thường khá dơ bẩn. Nhưng nếu nhìn thấy “mục tiêu” thì họ sẽ chú ý<br /> hơn và hành động chính xác hơn nhiều. Theo Aad Kieboom, nhà kinh<br /> tế học, người đề ra ý tưởng này, kết quả thật là kỳ diệu. “Nếu các quý<br /> ông nhìn thấy con ruồi, họ sẽ “nhắm” thẳng vào nó!”. Các cộng sự của<br /> Kieboom đã tiến hành nhiều thí nghiệm tương tự và khám phá ra<br /> rằng lượng nước tiểu vương vãi ra ngoài giảm đến 80%!<br /> Sự hiểu biết sâu sắc rằng “mọi thứ đều có nguyên do của nó” vừa<br /> làm ta lạnh cả người, vừa làm ta nhận ra được một quyền năng tiềm<br /> <br />