Cúm gia cầm và nhiễu thông tin

Chia sẻ: Hanh My | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

45
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Những tiên đoán về cúm gia cầm và một nạn đại dịch đã và đang gây thiệt hại cho kinh tế nước ta. Điều đáng nói là cái nạn dịch mà chúng ta đang đối phó ngay ngày hôm nay không phải là dịch cúm gia cầm, mà nạn dịch cúm thông tin và dịch sợ hãi. Đã đến lúc các cơ quan truyền thông nhìn lại cách đưa tin của mình sao cho nghiêm chỉnh hơn và nên đặt quyền lợi kinh tế của nước ta trước các cạnh tranh theo kiểu giật gân. Giới truyền thông, kể cả...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cúm gia cầm và nhiễu thông tin

Cúm gia cầm và nhiễu thông tin Những tiên đoán về cúm gia cầm và một nạn đại dịch đã và đang gây thiệt hại cho kinh tế nước ta. Điều đáng nói là cái nạn dịch mà chúng ta đang đối phó ngay ngày hôm nay không phải là dịch cúm gia cầm, mà nạn dịch cúm thông tin và dịch sợ hãi. Đã đến lúc các cơ quan truyền thông nhìn lại cách đưa tin của mình sao cho nghiêm chỉnh hơn và nên đặt quyền lợi kinh tế của nước ta trước các cạnh tranh theo kiểu giật gân. Giới truyền thông, kể cả báo chí Việt Nam, đang cạnh tranh nhau đưa tin về dịch cúm gia cầm, với những chiêu thức mà tôi có lí đo để cho là giật gân và tất nhiên là không cần thiết. Chẳng hạn như báo điện tử VietNamNet có hẳn một trang web với tựa đề “Đối diện với đại dịch cúm gia cầm”, và minh họa bằng đầu gà với con mắt đỏ choét và tấm biển giao thông “STOP”, trên nền màu đỏ chói và chữ SOS (báo động khẩn cấp) liên tiếp nhảy lên nhảy xuống … Hình minh họa trên trang web
http://vietnamnet.vn/dichcumga. Vào trang nhà, chúng ta thấy một dòng giới thiệu đầy tự hào “Trang web này có sự cộng tác của Viện vệ sinh dịch tễ học, Cục y tế dự phòng (Bộ y tế), và Trường Đại học y tế công cộng” làm như đó là một bảo kê cho những bài viết trong trang nhà này vậy. Thế nhưng rất tiếc là khi đọc qua những bản tin trong trang nhà này càng làm cho người đọc bối rối, vì những con số thay nhay trồi sụt theo ngày tháng, và những thông tin chẳng kèm theo một lí giải khoa học nào, chẳng đưa ra những câu trả lời thiết thực về những câu hỏi mà người dân muốn biết: cúm gà quan trọng ra sao, nguy cơ lan truyền của virút H5N1 từ gia cầm sang người ra sao, ăn gà nấu chín có phải là nguy hiểm không, triệu chứng của cúm gà là gì, chữa trị ra sao, phòng chống như thế nào, v.v. và v.v. Đó là những câu hỏi mà người dân muốn biết, nhưng cách đưa tin của báo chí trong nước hiện nay rất tiếc là chưa trả lời hết những câu hỏi đó. (Sẵn đây, xin nhắc các bạn đọc muốn biết câu trả lời cho các câu hỏi trên thì có thể vào trang nhà www.ykhoa.net để biết thêm chi tiết (1)). Trong khi báo chí trong nước chạy theo những thông tin giật gân, duy cảm, thì một vài các tờ báo và đài phát thanh tiếng Việt ở Mĩ, kể cả đài RFA của Mĩ, dường như có chủ trương loan tin nhằm chống phá Việt Nam. Họ
liên tiếp đưa tin làm cho người đọc và nghe có cảm tưởng như một nạn đại dịch sắp xảy ra trên thế giới, và nước có tội chính là … Việt Nam! Họ không ngần ngại nói rằng cúm gà xuất phát từ Việt Nam, bất chấp sự thật là Hồng Kông mới chính là nơi virút H5N1 được phát hiện lần đầu từ năm 1997. Mục đích của những kiểu đưa tin giật gân này là gì? Tại sao phải báo động quần chúng khi mà các chuyên gia đều nhất trí rằng một đại dịch sẽ không xảy ra trong tương lai? Có phải đó là một cách đưa tin vô trách nhiệm không, nhất là trong khi cả thế giới chỉ có 117 trường hợp bị nhiễm và 60 người không may đã chết? Có thể gọi đó là một đại dịch không trong khi hàng trăm ngàn người khác trên thế giới chết vì cảm cúm? Thông tin đã trở thành nhiễu thông tin. Nó gây nhiễu đến nỗi những người làm trong ngành y tế, kể cả bác sĩ, cũng không biết đâu là thật và đâu là giả. Có một vị bác sĩ (người Việt ở Úc) đã thản nhiên tuyên bố trên đài phát thanh rằng chữ H trong H5N1 là viết tắt của Hồng Kông! Đối với nhiều người Việt ở nước ngoài, nhiễu thông tin dẫn đến sợ hãi. Đã có nhiều người hoãn chuyến bay về Việt Nam trong dịp Tết vì sợ … cúm gà! Nhiều người Úc cũng tỏ ra ngần ngại khi nghĩ đến một chuyến đi du lịch ở Việt Nam nhân mùa nghỉ hè sắp đến.
Ở trong nước nông dân, vốn đã nghèo, nay lại khốn khổ vì những kiểu đưa tin thiếu trách nhiệm như thế. Đã có nhiều gia đình tán gia bại sản vì phải tiêu diệt cả đàn gà, đàn vịt vốn là nguồn thu nhập duy nhất và là “nồi cơm” của cả gia đình. Đã có người phải bỏ làng xã vì nợ nần chồng chất (do phải thiêu hủy gia cầm). Vấn đề không còn là đơn thuần giật gân và cảm tính nữa, mà đã có nguy cơ gây tác hại đến kinh tế Việt Nam. Đưa tin về nguy cơ như dịch cúm gia cầm là một điều cần thiết. Nhưng thông tin là để người dân biết mà tránh điều dở và tìm biện pháp khắc phục, chứ không phải để gây hoang mang hay sợ hãi đến nỗi làm tổn hại kinh tế nước nhà. Cần phải nhìn lại sự thật khoa học cho nghiêm chỉnh. Dịch gia cầm có thể xảy ra nay mai, nhưng bằng chứng khoa học cho thấy virút chưa có khả năng lan truyền từ người sang người. Có lẽ điều này cho thấy cúm gia cầm không phải là một bệnh nhiễm trùng nguy hiểm như chúng ta tưởng, nếu không thì chúng ta đã chứng kiến hàng ngàn người chết tại các nước có dân số lớn tiếp xúc với gia cầm như Trung Quốc. Xin nhấn mạnh rằng hiện nay chưa xảy ra một đại dịch nào cả. Tất nhiên nói như thế không có nghĩa là một đại dịch sẽ không xảy ra trong tương lai (vì không ai dám
tiên đoán một cách chắc chắn tương lai). Những đề cập và so sánh đến nạn đại dịch Tây Ban Nha năm 1918 dường như chỉ để hù dọa chúng ta về một nạn dịch như thế sắp xảy ra trong năm 2005. Nhưng nếu chúng ta chịu khó động não suy nghĩ một chút về kinh nghiệm con người thì sẽ thấy rõ ràng rằng những thảm nạn như thế rất ư là hiếm hoi trên thế giới. Như đã phân tích trong một bài viết trước (2), có ba điều kiện để một virút có thể gây ra một đại dịch toàn cầu: thứ nhất là virút đó phải có khả năng đột biến thành một virút mới; thứ hai là virút phải có khả năng tái tạo hay đột biến một khi xâm nhập vào cơ thể con người; và thứ ba là virút phải có khả năng truyền nhiễm giữa con người. Hiện nay, có bằng chứng cho thấy điều kiện 1 đã hội đủ, nhưng điều kiện 2 và 3 thì vẫn chưa có bằng chứng. Quan trọng nhất là cho đến nay chúng ta vẫn chưa có bằng chứng gì cho thấy virút H5N1 truyền từ người sang người. Đó là một tin vui, vì nếu virút không có khả năng lan truyền từ người sang người thì một nạn dịch sẽ khó xảy ra. v