Đặc điểm carabelli trên răng cối lớn thứ nhất và thứ hai hàm trên ở bộ răng người Việt

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 2 * 2015<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM CARABELLI TRÊN RĂNG CỐI LỚN THỨ NHẤT<br /> VÀ THỨ HAI HÀM TRÊN Ở BỘ RĂNG NGƯỜI VIỆT<br /> Vũ Thị Ly*, Huỳnh Kim Khang**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: (1) Xác định tỷ lệ xuất hiện đặc điểm Carabelli ở các mức độ trên RCL I và RCL II, (2) xác định<br /> sự khác biệt giới tính, tính đối xứng hai bên trên RCL I, trên RCL II, (3) xác định sự khác biệt của biểu hiện<br /> Carabelli giữa RCL I và RCL II.<br /> Phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang mô tả, mẫu nghiên cứu gồm 363 mẫu hàm hàm trên (202 nam, 161<br /> nữ) lấy ở độ tuổi 15 đến 18. Đánh giá và phân loại các đặc điểm Carabelli theo Dahlberg (1956).<br /> Kết quả: Ở RCL I, tỉ lệ Carabelli dạng hố, rãnh cao nhất (50,14%). Ở RCL II, tỉ lệ không có biểu hiện đặc<br /> điểm Carabelli cao nhất (65,28%). Ở cả hai răng tỉ lệ Carabelli dạng núm thấp nhất (lần lượt là 22,59%, 4,68%).<br /> Không có sự khác biệt có ý nghĩa về biểu hiện đặc điểm Carabelli giữa nam và nữ, giữa bên phải và bên trái trên<br /> cả RCL I và RCL II (p > 0,05). RCL I có biểu hiện đặc điểm Carabelli nhiều hơn có ý nghĩa với RCL II (p < 0,05).<br /> Kết luận: Ở cả RCL I và RCL II, đều có thể hiện các mức độ của Carabelli, trong đó ở RCL I tỉ lệ Carabelli<br /> dạng hố, rãnh cao nhất; ở RCL II tỉ lệ không có biểu hiện đặc điểm Carabelli cao nhất. Không có sự khác biệt có ý<br /> nghĩa về biểu hiện đặc điểm Carabelli giữa nam và nữ, giữa bên phải và bên trái trên cả RCL I và RCL II (p ><br /> 0,05). RCL I có biểu hiện đặc điểm Carabelli nhiều hơn có ý nghĩa với RCL II (p < 0,05).<br /> Từ khóa: Đặc điểm Carabelli.<br /> Ký hiệu: Răng cối lớn thứ nhất: RCL I, răng cối lớn thứ hai: RCL II.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> CARABELLI’S TRAIT ON THE MAXILLARY FIRST AND SECOND MOLARS IN VIETNAMESE<br /> DENTITION<br /> Vu Thi Ly, Huynh Kim Khang<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 19 - Supplement of No 2 - 2015: 12 - 16<br /> Objective: The aim of this study was to determine: (1) the frequency of Carabelli trait, (2) the difference<br /> between genders, between the left and the right side on maxillary first and second molars, (3) the difference of<br /> Carabelli trait between the maxillary first and second molars.<br /> Method: With a cross-sectional study design, the sample consisted 363 dental casts (202 boys, 161 girls)<br /> from 15-18 years-old. Carabelli trait was evaluated, classified according to Dahlberg method (1956).<br /> Result: On maxillary first molars, the frequency of pit, groove form was high (50.14%). On maxillary<br /> second molars, the frequency of no trait was high (65.28%). The frequency of pronounced tubercular form was low<br /> (first molars: 22.59%, second molars: 4.68%). There was no significant difference in frequency and degree of<br /> expression between two sexes, the left and theright side on maxillary first and second molars (p >0.05). The rate of<br /> occurrence of Carabelli’s trait on first molars was significantly higher than on second molars (p0.05). The rate of<br /> occurence of Carabelli’s traiton first molars was statistically higher than on second molars (p 0,05) (Bảng 1 và Bảng 2).<br /> Răng cối lớn I có biểu hiện đặc điểm<br /> Carabelli nhiều hơn có ý nghĩa với răng cối lớn II<br /> (p < 0,05) (Bảng 1).<br /> <br /> Bảng 1: Tỉ lệ các mức độ Carabelli (%) ở RCL I và RCL II hàm trên<br /> Nam (n=202)<br /> Nữ (n=161)<br /> Nam (n=202)<br /> Nữ (n=161)<br /> Chung (n=363)<br /> Chung (n=363)<br /> <br /> RCL I<br /> RCL II<br /> RCL I<br /> RCL II<br /> <br /> 0 (%)<br /> <br /> 1,2,3 (%)<br /> <br /> 4,5,6,7 (%)<br /> <br /> 52 (25,74%)<br /> 47 (29,19%)<br /> 127 (62,87%)<br /> 110 (68,32%)<br /> 99 (27,27%)<br /> 237 (65,29%)<br /> <br /> 105 (51,98%)<br /> 77 (47,83%)<br /> 67 (33,17%)<br /> 42 (26,09%)<br /> 182 (50,14%)<br /> 109 (30,03%)<br /> <br /> 45 (22,28%)<br /> 37 (22,98%)<br /> 8 (3,96%)<br /> 9 (5,59)<br /> 82 (22,59%)<br /> 17 (4,68%)<br /> <br /> 2<br /> <br /> X<br /> <br /> P<br /> 0,72<br /> <br /> >0,05<br /> <br /> 2,41<br /> <br /> >0,05<br /> <br /> 117,67<br /> <br /> < 0,05<br /> <br /> Bảng 2: Tỉ lệ các mức độ Carabelli (%) ở bên phải và trái trên RCL I, RCL II hàm trên<br /> Phải (n=363)<br /> Trái (n=363)<br /> Phải (n=363)<br /> Trái (n=363)<br /> <br /> RCL I<br /> RCL II<br /> <br /> 0 (%)<br /> <br /> 1,2,3 (%)<br /> <br /> 4,5,6,7 (%)<br /> <br /> 115 (32%)<br /> 108 (30%)<br /> 267 (73,55%)<br /> 259 (71,45%)<br /> <br /> 173 (47%)<br /> 188 (52%)<br /> 83 (22,87%)<br /> 91 (25,07%)<br /> <br /> 75 (21%)<br /> 67 (18%)<br /> 13 (3,58%)<br /> 13 (3,58%)<br /> <br /> Đặc điểm Carabelli ở các dân tộc trong nước<br /> cũng cho thấy: trên RCL I tỉ lệ phần trăm đặc<br /> điểm Carabelli dạng núm là thấp nhất (lần lượt<br /> là 28,47%; 21,63%; 17%) và tỉ lệ Carabelli dạng<br /> hố, rãnh là cao nhất (lần lượt là 39,85%, 43,27%,<br /> 49%) (Bảng 3); trên RCL II tỉ lệ phần trăm đặc<br /> điểm Carabelli dạng núm thấp nhất (1%), tỉ lệ<br /> không có Carabelli là cao nhất (64%) (Bảng 4).<br /> Bảng 3: Đặc điểm Carabelli trên RCL I ở các dân tộc<br /> trong nước<br /> *<br /> <br /> Ê đê<br /> *<br /> Cơ ho<br /> **<br /> Katu<br /> ***<br /> Việt<br /> <br /> 14<br /> <br /> 0 (%)<br /> 31,58<br /> 35,09<br /> 34<br /> 27,27<br /> <br /> 1,2,3 (%)<br /> 39,85<br /> 43,27<br /> 49<br /> 50,14<br /> <br /> 4,5,6,7 (%)<br /> 28,57<br /> 21,63<br /> 17<br /> 22,59<br /> <br /> 2<br /> <br /> X<br /> <br /> P<br /> 1,29<br /> <br /> >0,05<br /> <br /> 0,49<br /> <br /> >0,05<br /> <br /> Bảng 4: Đặc điểm Carabelli trên RCL II ở các dân tộc<br /> trong nước<br /> **<br /> <br /> Katu<br /> ***<br /> Việt<br /> <br /> 0 (%)<br /> 64<br /> 65,29<br /> <br /> 1,2,3 (%)<br /> 35<br /> 30,03<br /> <br /> 4,5,6,7 (%)<br /> 1<br /> 4,68<br /> <br /> *Dữ liệu từ Hoàng Tử Hùng (1993)(3); **Dữ liệu từ<br /> Phan Anh Chi (2010)(6); *** Tác giả (2014)<br /> Rất nhiều tác giả đã nghiên cứu núm<br /> Carabelli ở những cư dân khác nhau của nhiều<br /> vùng trên thế giới; nói chung núm Carabelli<br /> gặp nhiều nhất ở chủng tộc Caucasoid, kế đến<br /> là Negroid. Hanihara (1976)(1) cũng đưa ra tỉ lệ<br /> Carabelli dạng núm trên răng cối lớn I ở các<br /> nhóm cho thấy tần suất xuất hiện Carabelli ở<br /> cộng đồng European cao hơn cộng đồng<br /> <br /> Chuyên Đề Răng Hàm Mặt<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 2 * 2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> không European (Bảng 5)(1). Trong nghiên cứu<br /> chúng tôi, Carabelli dạng núm thấp hơn nhóm<br /> Caucasian, nhưng lại cao hơn nhóm Nhật, Úc<br /> bản địa, điều đó gợi ý cho thấy bộ răng người<br /> Việt không phải là bộ răng Mongoloid thuần<br /> nhất.<br /> <br /> cứu của Tsai (1996)(10) trên người Đài Loan lại cho<br /> <br /> Bảng 5: Tỉ lệ Carabelli dạng núm (%) trên RCL I<br /> hàm trên ở các nhóm<br /> <br /> thay đổi giữa các nhóm dân tộc.<br /> <br /> thấy có sự khác biệt về giới tính đối với đặc điểm<br /> này: nam có tỉ lệ mức độ biểu hiện núm Carabelli<br /> cao hơn so với nữ. Điều này gợi ý rằng sự khác<br /> biệt giới tính trong biểu hiện đặc điểm Carabelli<br /> Nghiên cứu của Scott (1983)(8) trên người Ấn<br /> <br /> Nhóm Úc bản địa* Nhật * Caucasian * Mỹ đen * Việt **<br /> % (n) 15,7 (159) 6,5 (444) 39 (59) 16,3 (80) 22,59<br /> (363)<br /> <br /> Độ cũng cho thấy răng cối lớn I có biểu hiện đặc<br /> <br /> *Dữ liệu từ Hanihara (1976)(1); ** Tác giả (2014)<br /> <br /> lớn II. Thường răng cối lớn II có kích thước nhỏ<br /> <br /> điểm Carabelli nhiều hơn có ý nghĩa với răng cối<br /> hơn và có dạng hình bình hành rõ hơn răng cối<br /> lớn I. Sự khác biệt này có thể lý giải cho sự khác<br /> nhau về mức độ thể hiện đặc điểm Carabelli trên<br /> hai răng.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Mẫu nghiên cứu cho thấy ở cả RCL I và<br /> RCL II đều có thể hiện các mức độ của<br /> Carabelli, trong đó ở RCL I tỉ lệ Carabelli dạng<br /> hố, rãnh cao nhất; ở RCL II tỉ lệ không có biểu<br /> hiện đặc điểm Carabelli cao nhất. Không có sự<br /> khác biệt có ý nghĩa về biểu hiện đặc điểm<br /> Carabelli giữa nam và nữ, giữa bên phải và<br /> bên trái trên cả RCL I và RCL II (p > 0,05). RCL<br /> I có biểu hiện đặc điểm Carabelli nhiều hơn có<br /> ý nghĩa với RCL II (p < 0,05).<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> 3.<br /> <br /> Hình 2: Các mức độ đặc điểm Carabelli trên RCL<br /> hàm trên.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Towsend (1992)(9), Harris (2007)(2), Phan Anh<br /> chi (2010)(6) nghiên cứu đặc điểm này trên người<br /> <br /> 5.<br /> <br /> Australian, Bắc Mỹ và dân tộc Katu cũng cho thấy<br /> <br /> 6.<br /> <br /> không có sự khác biệt có ý nghĩa về biểu hiện đặc<br /> <br /> 7.<br /> <br /> điểm Carabelli giữa nam và nữ. Tuy nhiên nghiên<br /> <br /> Chuyên Đề Răng Hàm Mặt<br /> <br /> Hanihara K (1976). “Statistical and comparative studies of the<br /> Australian Aboriginal dentition”. Tokyo: University of Tokyo<br /> Press.<br /> Harris EF (2007).“Carabelli’s Trait and Tooth Size of Human<br /> Maxillary First Molars”. Am J Phys Anthropol; 132(2):238-46.<br /> Hoàng Tử Hùng (1993). “Đặc điểm hình thái nhân học bộ<br /> răng người Việt”. Luận án phó tiến sĩ khoa học Y Dược, Trường<br /> Đại học Y Dược, TP. HCM, 163tr.<br /> Huỳnh Kim Khang (2011). “Nghiên cứu dọc mối liên hệ một<br /> số đặc điểm hình thái giữa răng sữa và vĩnh viễn trẻ em người<br /> Việt”. Luận án tiến sĩ y học, Trường Đại học Y Dược, Tp HCM.<br /> Joshi MR, Godiawala RN, Drutia A. (1972). “Carabelli's trait in<br /> Hindu children from Gujarat”. J Dent Res; 51(3):706-11.<br /> Phan Anh Chi (2010). “Đặc điểm hình thái răng người Katu”.<br /> Luận văn thạc sĩ y học, Đại học Y Dược, TP HCM, 64tr.<br /> Scott GR (1980). “Population variation of Carabelli’ trait”.<br /> Human Biology, vol.52(1), pp.63-78.<br /> <br /> 15<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> 8.<br /> <br /> 9.<br /> 10.<br /> <br /> 16<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 2 * 2015<br /> <br /> Scott GR, Potter RH, Noss JF, Dahlberg AA, Dahlberg T. (1983).<br /> “The dental morphology of Pima Indians”. Am J Phys Anthropol;<br /> 61(1):13-31.<br /> Townsend GC (1992). “Fitting genetic models to Carabelli trait<br /> data in south Australian twins”. J. Dent. Res, 71:403–409.<br /> Tsai PL và cộng sự (1996). “Logistic Analysis of the Effects of<br /> Shovel Trait on Carabelli’ Trait in a Mongoloid Population”.<br /> Am J Phys Anthropol; 100(4):523-30.<br /> <br /> Ngày nhận bài báo:<br /> <br /> 04/02/2015<br /> <br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo:<br /> 28/02/2015<br /> Người phản biện:<br /> PGS-TS Nguyễn Thị Kim Anh<br /> Ngày bài báo được đăng:<br /> <br /> 10/04/2015<br /> <br /> Chuyên Đề Răng Hàm Mặt<br /> <br />