Đặc điểm hội chứng đau loạn dưỡng giao cảm ở trẻ em

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Phụ bản Số 1 * 2008<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM HỘI CHỨNG ĐAU LOẠN DƯỠNG GIAO CẢM Ở TRẺ EM<br /> Nguyễn Thanh Khiết*, Nguyễn Thị Thanh Lan*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: mô tả các đặc điểm dịch tễ học, lâm sàng, cận lâm sàng và nguyên nhân gây hội chứng đau<br /> loạn dưỡng giao cảm (CRPS) ở trẻ em và nhận xét về điều trị bằng thuốc trong lô nghiên cứu.<br /> Phương pháp: nghiên cứu mô tả hàng loạt ca.<br /> Kết quả: có 5 trường hợp tiền cứu và 10 trường hợp hồi cứu. Đặc điểm dịch tễ học: tuổi trung bình<br /> 10,2 ± 2,37 tuổi; bệnh nổi trội ở nữ với tỉ lệ 2:1. Đặc điểm lâm sàng: mạch nhanh 10/15 trường hợp (66,7%);<br /> chi dưới bị bệnh nhiều hơn chi trên 1,2:1; bên phải bị bệnh nhiều hơn bên trái 2,2:1; vị trí đau gặp nhiều<br /> nhất là khuỷu và đầu gối (73,3%), đặc trưng đau của CRPS là đau nhói 1/15 trường hợp (6,7%), allodynia<br /> 1/15 trường hợp (6,7%), hyperalgia 2/15 trường hợp (13,3%), allodynia và hyperalgia 1/15 trường hợp<br /> (6,7%); rối loạn vận mạch 8/15 trường hợp (53,3%) và rối loạn tiết mồ hôi 2/15 trường hợp (13,3%), nhiệt<br /> độ chi bệnh nóng hơn chi lành đối bên 2/15 trường hợp (13,3%), phù ở chi bệnh 7/15 trường hợp (46,7%);<br /> rối loạn vận động 14/15 trường hợp (93,3%) trong đó hạn chế vận động 71,4%, rối loạn trương lực cơ<br /> 21,4%, rung giật cơ 35,7%, yếu chi 7,1%; thay đổi dinh dưỡng 4/15 trường hợp (26,7%) teo cơ. Cận lâm<br /> sàng: tốc độ lắng máu đa số tăng nhẹ 60%; điện di protein huyết tương 100% xáo trộn; RF dương tính<br /> 91,7%; ANA âm tính 100%; đo mật độ xương với loãng xương 85,7%; điện cơ đồ 25% có tổn thương thần<br /> kinh ngoại vi. Nguyên nhân: thường gặp nhất là viêm khớp mạn thiếu niên (66,7%), chấn thương 20%.<br /> Điều trị bằng thuốc: NSAIDs dùng điều trị giảm đau cho các trường hợp CRPS có phản ứng viêm nhẹ hoặc<br /> vừa; prednisone và methylprednisolone dùng để điều trị các trường hợp CRPS không đáp ứng với NSAIDs<br /> và có hoạt tính bệnh nặng; các thuốc dùng điều trị triệu chứng như ức chế β, ức chế kênh canxi, gabapentin<br /> và calcitonin. Sulfasalazine và Methotrexate dùng điều trị phối hợp ở các trường hợp CRPS có bệnh nền là<br /> viêm khớp mạn thiếu niên.<br /> Kết luận: Hầu hết các trường hợp CRPS đáp ứng tốt với điều trị bằng thuốc nếu được chẩn đoán sớm.<br /> các bệnh nhân có các dấu hiệu và triệu chứng lâm sàng của CRPS sau một chấn thương nên đến khám thầy<br /> thuốc với các chuyên gia càng sớm càng tốt để được đánh giá và điều trị đúng.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> THE CHARACTERISTICS OF COMPLEX REGIONAL PAIN SYNDROME IN CHILDREN<br /> Nguyễn Thanh Khiết, Nguyễn Thị Thanh Lan<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 12 – Supplement of No 1 - 2008: 65 - 71<br /> Objective: to describe epidemiology, clinical, subclinical features and etiology of CRPS in children and<br /> overview of pharmacotherapy in these cases.<br /> Method: a descriptive, prospective and retrospective study of 15 cases CRPS was and being treated at<br /> Cardiovascular department, Children hospital N02 Ho Chi Minh City in Vietnam from January 1999 to July<br /> 2007.<br /> Results: there were 5 prospective cases and 10 retrospective cases. Epidemiology features: the mean age<br /> 10.2 ± 2.37 year olds; the female predominance is more pronounced with ratio 2:1. Clinical features: rapid<br /> pulse 10/15 case (66,7%); the lower limb is more often affected than the upper limb 1.2:1; the right side more<br /> commonly affected than the left 2.2:1; elbow and knee are affected m ostly (73.3%); pain characterizes of<br /> * Bộ môn Nhi – ĐHYD Tp. Hồ Chí Minh.<br /> <br /> Nhi Khoa<br /> <br /> 1<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Phụ bản Số 1 * 2008<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> CRPS are such as sharp 1/15 cases (6.7%), allodynia 1/15 cases (6.7%), hyperalgia 2/15 cases (13.3%),<br /> allodynia and hyperalgia 1/15 cases (6.7%); vasomotor disorder 8/15 cases (53.3%) and sudomotor 2/15<br /> cases (13.3%), skin temperature of affected limb is warmer contralateral limb 2/15 cases (13.3%), swelling<br /> symptom of affected limb 7/15 cases (46.7%); movement disorder 14/15 cases (93.3%) among these, limited<br /> range of motion 71.4%, dystonia 21.4%, myoclonus 35.7%, stiffness 35.7%, limb weakness 7.1%;<br /> dystrophic changes with muscle atrophy 4/15 cases (26.7%). Subclinical features: most ESR is mild increase<br /> 60%; protein electrophoresis 100% disorder; RF positive 91.7%, ANA negative 100%; Bone mineral density<br /> with osteoporosis 85.7%; peripheral nerve lesion on electromyography 25%. Etiology: highest rate is JIA<br /> (66.7%); trauma 20%. Pharmacotherapy are including NSAIDs in pain relief and moderate inflammation;<br /> prednisone and methylprednisolone used to treat in the cases of CRPS are not effective by NSAIDs and<br /> severe inflammation; other drugs as β blocker, calcium channel blocker, gabapentin and calcitonin for<br /> treatment of CRPS symptoms; sulfasalazine and methotrexate used to treat CRPS cases combined with JIA.<br /> Conclusion: like most medical condition, early diagnosis and treatment of CRPS increase the likehood<br /> of a successful outcome. Accordingly, patients with clinical signs and symptoms of CRPS after an injury<br /> should be referred as soon as possible to a physician with expertise in evaluating and treatment this<br /> condition.<br /> bỏ sót hoặc chẩn đoán chậm trễ và nhầm lẫn ở<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> trẻ em.<br /> Hội chứng đau loạn dưỡng giao cảm được<br /> đặt tên lại là Hội chứng đau khu trú phức tạp<br /> (CRPS: Complex Regional Pain Syndrome) bởi<br /> Hiệp hội quốc tế nghiên cứu về đau (IASP) năm<br /> 1993, theo đó CRPS type I thay cho loạn dưỡng<br /> giao cảm do phản xạ (Reflex Sympathetic<br /> Dystrophy), type này không có tổn thương thần<br /> kinh và CRPS type II thay cho thuật ngữ đau hỏa<br /> thống (Causalgia), type này có tổn thương thần<br /> kinh ngoại biên. Bệnh đặc trưng bằng các triệu<br /> chứng chính của CRPS 1) đau gồm đau tự phát,<br /> hyperalgia và allodynia, 2) rối loạn vận mạch và<br /> rối loạn tiết mồ hôi, 3) phù ở da và mô dưới da,<br /> 4) thay đổi dinh dưỡng da và lông, tóc, 5) rối<br /> loạn vận động. Tần suất mắc bệnh là<br /> 20,57/100.000 dân và tần suất mới mắc hàng năm<br /> là 5,46/100.000 dân(10). CRPS thường xãy ra sau<br /> chấn thương, phẫu thuật hoặc nhồi máu cơ tim<br /> và não, nhiễm trùng Herpes zoster, hoặc bệnh mô<br /> liên kết. Cơ chế bệnh sinh vẫn còn nhiều tranh<br /> cải. Có nhiều giả thuyết như tự miễn dịch, giả<br /> thuyết về kiểm soát cổng, giả thuyết thần kinh<br /> đệm là tác nhân điều biến gây đau vv… Do cơ<br /> chế sinh lý bệnh không rõ ràng, việc chẩn đoán<br /> và điều trị còn nhiều khó khăn trong khi tiên<br /> lượng của bệnh ở giai đoạn trễ không thể phục<br /> hồi, gây tàn phế cho bệnh nhân. Bệnh thường bị<br /> <br /> Nhi<br /> Khoa<br /> 2<br /> <br /> Có nhiều phương pháp điều trị khác nhau<br /> như điều trị bằng thuốc, phong bế hệ giao cảm,<br /> kích thích tủy sống và dây thần kinh ngoại vi, cắt<br /> dây thần kinh giao cảm, cũng như vật lý trị liệu<br /> và liệu pháp tâm lý để phục hồi chức năng tối<br /> đa. Tiên lượng tốt đối với những trường hợp hội<br /> chứng đau do loạn dưỡng giao cảm được phát<br /> hiện và điều trị sớm(6).<br /> Trên thế giới, hội chứng đau loạn dưỡng<br /> giao cảm đã được nghiên cứu nhiều ở các nước<br /> Châu Âu, Mỹ và một số nước Châu Á như Nhật<br /> Bản, Đài Loan. Nhiều nghiên cứu chuyên sâu về<br /> cơ chế bệnh sinh giải thích các triệu chứng lâm<br /> sàng, các biện pháp chẩn đoán sớm và nhiều liệu<br /> pháp điều trị khác nhau được đề xuất nhằm<br /> tránh bỏ sót bệnh và giảm thiểu sự tàn phế cho<br /> bệnh nhân. Tuy nhiên, nghiên cứu ở trong nước<br /> về hội chứng đau loạn dưỡng giao cảm vẫn bỏ<br /> ngỏ, nhất là ở trẻ em. Từ những lý do trên,<br /> chúng tôi tiến hành nghiên cứu về đặc điểm của<br /> hội chứng đau loạn dưỡng giao cảm ở trẻ em với<br /> mong muốn góp phần trong chẩn đoán và điều<br /> trị sớm bệnh lý nằy nhằm hạn chế tàn phế cho<br /> trẻ em.<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Phụ bản Số 1 * 2008<br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> 1. Xác định tỉ lệ các đặc điểm dịch tễ học của<br /> CRPS ở trẻ em.<br /> 2. Xác định tỉ lệ các đặc điểm lâm sàng của<br /> CRPS ở trẻ em.<br /> 3. Xác định tỉ lệ các đặc điểm cận lâm sàng<br /> của CRPS ở trẻ em.<br /> 4. Xác định tỉ lệ nguyên nhân CRPS trẻ em.<br /> 5. Xác định tỉ lệ các biện pháp điều trị và nhận<br /> xét đặc điểm điều trị của CRPS trẻ em.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Dân số mục tiêu<br /> Tất cả trẻ em đến khám ở phòng khám ngoại<br /> trú tim mạch và nhập khoa tim mạch bệnh viện<br /> Nhi Đồng 2, TP. Hồ Chí Minh từ tháng 01/1999<br /> đến tháng 07/2007.<br /> <br /> Dân số chọn mẫu<br /> Tất cả trẻ được chẩn đoán đau loạn dưỡng<br /> giao cảm đến khám tại khoa tim mạch bệnh viện<br /> Nhi Đồng 2 từ tháng 01/1999 đến tháng 07/2007.<br /> Tiêu chí đưa vào<br /> Các trẻ được chẩn đoán hội chứng đau loạn<br /> dưỡng giao cảm theo tiêu chuẩn của IASP.<br /> Tiêu chuẩn chẩn đoán của IASP cải tiến:<br /> - Đau liên tục, không tương xứng với tác<br /> nhân kích thích ban đầu và<br /> - Có ít nhất một trong bốn phân loại sau:<br /> + Rối loạn nhận cảm: có tăng cảm giác đau<br /> và hoặc allodynia.<br /> + Rối loạn vận mạch: bất tương xứng nhiệt<br /> độ và hoặc thay đổi màu sắc da và hoặc bất tương<br /> xứng màu sắc da giữa chi bệnh và chi lành.<br /> + Rối loạn tiết mồ hôi: phù và hoặc thay<br /> đổi tiết mồ hôi, và hoặc bất tương xứng tiết mồ<br /> hôi giữa chi bệnh và chi lành.<br /> + Rối loạn vận động/dinh dưỡng: giảm<br /> biên độ vận động, và hoặc rối loạn chức năng<br /> vận động và hoặc thay đổi dinh dưỡng.<br /> Tiêu chí loại trừ<br /> - Các trường hợp đau không thỏa tiêu chuẩn<br /> chẩn đoán của IASP.<br /> <br /> Nhi Khoa<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> - Bệnh nhân không đồng ý tham gia nghiên<br /> cứu.<br /> - Bệnh nhân tái khám không đầy đủ.<br /> - Các bệnh án hồi cứu không được ghi nhận<br /> đầy đủ các dữ liệu lâm sàng, cận lâm sàng và<br /> điều trị theo bệnh án nghiên cứu.<br /> <br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Mô tả loạt ca.<br /> <br /> Cở mẫu<br /> Lấy trọn mẫu.<br /> <br /> Các bước thực hiện<br /> Nội dung tiến hành nghiên cứu<br /> Bệnh nhi trong lô tiền cứu được khám lâm<br /> sàng và làm các xét nghiệm cận lâm sàng<br /> thường quy:<br /> - Công thức máu, tốc độ lắng máu, CRP,<br /> điện di protein huyết tương, yếu tố dạng thấp,<br /> kháng thể kháng nhân, X quang xương khớp<br /> quy ước, đo mật độ xương.<br /> - Điện cơ đồ: được đo ở trẻ có tiền căn chấn<br /> thương để đánh giá tổn thương thần kinh<br /> ngoại vi.<br /> - Các biến số được thu thập theo bệnh án<br /> nghiên cứu.<br /> Thu thập số liệu<br /> Theo bệnh án nghiên cứu.<br /> Xử lý số liệu<br /> Bằng phần mềm SPSS 11.5.<br /> Phân loại và định nghĩa biến số<br /> @ Allodynia: đau khởi phát do kích thích bình<br /> thường không gây đau. Tăng nhạy cảm và đau<br /> khởi phát khi sờ vào bệnh nhân, ngay cả với sự va<br /> chạm nhẹ vào quần áo, vật dụng trên giường hoặc<br /> bệnh nhân sợ mang vớ hoặc mang găng tay. Trẻ<br /> thường từ chối khi được khám bệnh(13).<br /> @ Hyperalgia: tăng cảm giác đau, đáp ứng<br /> đau quá mức với một kích thích đau nhẹ(16).<br /> @ Causalgia: đau hỏa thống, gặp trong CRPS<br /> type II(17).<br /> @ Rối loạn vận mạch: thay đổi kiểm soát<br /> giãn mạch, hoặc co mạch ở chi bệnh so với chi<br /> <br /> 3<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Phụ bản Số 1 * 2008<br /> bình thường đối bên(17).<br /> @ Rối loạn tiết mồ hôi: thay đổi chức năng<br /> tuyến tiết mồ hôi, mồ hôi ở chi bệnh có thể tăng<br /> hoặc giảm(17).<br /> @ Thay đổi dinh dưỡng: thay đổi ở mô do<br /> sự gián đoạn thần kinh hoặc cung cấp máu.<br /> Những thay đổi có thể như teo cơ, teo da ở chi<br /> bệnh hoặc tăng sừng ở da, rụng lông tóc(17).<br /> @ Phân loại mật độ xương: mật độ xương<br /> bình thường, thiểu xương, loãng xương, loãng<br /> xương trầm trọng, dựa theo WHO.<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Có 15 trường hợp CRPS được chọn vào lô<br /> nghiên cứu, trong đó 5 trường hợp tiền cứu và<br /> 10 trường hợp hồi cứu.<br /> <br /> Đặc điểm về dịch tễ học<br /> Tuổi mắc bệnh trung bình: 10,2 ± 2,37 tuổi, tỉ<br /> lệ nữ/nam = 2:1<br /> <br /> Đặc điểm lâm sàng<br /> Tiền căn than phiền đau cơ xương khớp có tỉ lệ<br /> cao nhất 86,7%, có bệnh nền viêm khớp mạn thiếu<br /> niên (VKMTN) 66,7%, yếu tố gia đình 26,7%, chấn<br /> thương 20%. Mạch nhanh 10/15 trường hợp<br /> (66,7%), thay đổi huyết áp tư thế 2/15 trường hợp<br /> (13,3%), cao HA 1/15 trường hợp (6,7%). Đau<br /> khuỷu và đầu gối chiếm tỉ lệ cao nhất 73,3%; tỉ lệ<br /> đau chi dưới/chi trên 1,2:1, tỉ lệ đau bên phải so với<br /> bên trái 2,2:1; kiểu đau nhói 1/15 trường hợp<br /> (6,7%); allodynia 1/15 trường hợp (6,7%);<br /> hyperalgia 2/15 trường hợp (13,3%); allodynia và<br /> hyperalgia 1/15 trường hợp (6,7%). Rối loạn vận<br /> mạch 8/15 trường hợp (53,3%), nhiệt độ chi bệnh<br /> nóng hơn với chi lành 10/15 trường hợp (66,7%);<br /> rối loạn tiết mồ hôi 2/15 trường hợp (13,3%), phù ở<br /> chi bệnh 7/15 trường hợp (47,7%). Rối loạn vận<br /> động 14/15 trường hợp (93,3%), trong đó: hạn chế<br /> vận động 71,4%; rối loạn trương lực cơ 21,4%; co<br /> cứng 35,7%; rung giật cơ 35,7%; và yếu chi 7,1%.<br /> Thay đổi dinh dưỡng 4/15 trường hợp (26,7%) chủ<br /> yếu teo cơ.<br /> <br /> Đặc điểm cận lâm sàng<br /> Tốc độ lắng máu trong giờ đầu tăng vừa<br /> <br /> Nhi<br /> Khoa<br /> 4<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> chiếm tỉ lệ cao nhất 60%; điện di protein huyết<br /> tương xáo trộn 100%; RF dương tính 91,7% và<br /> ANA âm tính 100%. Tổn thương xương trên X<br /> quang xương khớp quy ước 69,2%, với hình ảnh<br /> loãng xương dạng đốm. Đo mật độ xương 85,7%<br /> loãng xương.<br /> <br /> Nguyên nhân<br /> Nguyên nhân VKMTN chiếm đa số 66,7%,<br /> chấn thương 20% và phẫu thuật 13,3%. Chẩn đoán<br /> CRPS type I (73,3%) và CRPS type II (26,7%).<br /> <br /> Điều trị<br /> NSAIDs dùng điều trị triệu chứng giảm đau<br /> đối với các trường hợp CRPS có phản ứng viêm<br /> vừa và nhẹ. Prednisone và Methylprednisolone<br /> dùng điều trị các trường hợp CRPS không đáp<br /> ứng với NSAIDs và có hoạt tính bệnh nặng. Các<br /> thuốc điều trị triệu chứng được dùng phối hợp<br /> tùy trường hợp như ức chế β, ức chế kênh canxi,<br /> gabapentin và calcitonin. Sulfasalazine và<br /> Methotrexate dùng để điều trị các trường hợp<br /> CRPS có kèm bệnh lý nền VKMTN.<br /> Thời gian điều trị trung bình 48,33 ± 34,66<br /> ngày (ngắn nhất 24 ngày, dài nhất 164 ngày).<br /> Kết quả điều trị ngắn hạn: 20% hết bệnh và<br /> 80% giảm bệnh.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Các đặc điểm dịch tễ học<br /> Tuổi mắc bệnh của nghiên cứu chúng tôi<br /> 10,2 tuổi, tương đương với các tác giả Dietz<br /> Federick R.(11 tuổi)(5), Low Andrian K. (11.8<br /> tuổi)(9) và Murray Clare S. (12 tuổi)(12); tỉ lệ<br /> nữ/nam của lô nghiên cứu là 2:1 so với các tác<br /> giả khác Murray Clare S. 2,8:1, Wilder RT.<br /> 5,4:1(19), Dietz Federick R. 6:1. Nhìn chung, CRPS<br /> gặp ở trẻ gái nhiều hơn trẻ trai.<br /> <br /> Các đặc điểm lâm sàng<br /> Mạch nhanh 66,7% phù hợp với sự gia tăng<br /> hoạt tính giao cảm. Tỉ lệ đau chi dưới/chi trên<br /> của chúng tôi 1,2:1 so với các tác giả khác<br /> Murray Clare S. 2:1(12), Wilder RT. 5:1(19), Low<br /> Andrian K. 5,7:1(9). Tỉ lệ đau bên phải/trái của<br /> chúng tôi 2,2:1 so với các Birklein F. 1,5:1(3),<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Phụ bản Số 1 * 2008<br /> Chelimsky T. C. 1,1:1(4). Tỉ lệ đau bên phải nhiều<br /> hơn so với đau bên trái. Rối loạn vận mạch của<br /> chúng tôi 53,3% cao hơn các tác giả khác Sarangi P.<br /> P. (37,3%)(16), Chelimsky T.C. (29,7%)(4), sự khác biệt<br /> này có thể do mẫu nghiên cứu của chúng tôi nhỏ.<br /> Chênh lệch nhiệt độ giữa chi bệnh và chi lành của<br /> lô nghiên cứu 66,7% tương đương với các tác giả<br /> khác Zyluk A (81,2%)(20), Birklein F. 87,5%(3), Meier<br /> Petra M. 90%(10); phù chi bệnh so với chi lành của<br /> chúng tôi 53,3% thấp hơn các tác giả khác Mos M.<br /> de (55%)(11), Meier P.M. (65%)(10), Wilder RT.<br /> (77%)(19). Rối loạn tiết mồ hôi của lô nghiên cứu<br /> 13,3%, thấp hơn nhiều so với các tác giả khác Mos<br /> M. de (29%), Wilder RT. (31%), Kandi B. (50%)(7), sự<br /> khác biệt này có thể do cơ địa khác nhau của các<br /> bệnh nhi. Tỉ lệ rối loạn vận động trong lô nghiên<br /> cứu của chúng tôi là 93,3%, tác giả Rijn Monique A.<br /> van 65,4%(15), Birklein F. 83,3%(3). Tỉ lệ rối loạn vận<br /> động lô nghiên cứu của chúng tôi tương đương<br /> với các tác giả khác; các kiểu rối loạn vận động như<br /> hạn chế vận động bên chi bệnh 71,4%, tác giả Mos<br /> M. de 51%(11), Poplawski ZJ 61,9%(14). Tỉ lệ hạn chế<br /> vận động của lô nghiên cứu tương đương với các<br /> tác giả khác. Tỉ lệ rối loạn trương lực cơ của chúng<br /> tôi 21,4% cao hơn tác giả Mos M. de 5,3%(11), nhưng<br /> thấp hơn Rijn Monique A van 62%(15) và Verdugo<br /> Renato J. 74,1%(18). Sự khác biệt này có thể do mẫu<br /> nghiên cứu của chúng tôi nhỏ. Tỉ lệ rung giật cơ<br /> trong lô nghiên cứu của chúng tôi 35,7% cao hơn<br /> các tác giả khác Verdugo Renato J. 8,6%(18), Rijn<br /> Monique A van 5%(15). Tỉ lệ yếu chi trong lô nghiên<br /> cứu của chúng tôi là 7,1% thấp hơn nhiều so với<br /> tác giả Birklein F. 66,7%(3), Verdugo Renato J.<br /> 62,7%(18). Sự khác biệt này có thể tùy thuộc cơ địa<br /> bệnh nhi trong lô nghiên cứu. Tỉ lệ co cứng trong<br /> lô nghiên cứu là 35,7% tương đương với tác giả<br /> Polawski ZJ 44,4%(14). Tóm lại, qua so sánh với các<br /> tác giả về tỉ lệ rối loạn vận động, hạn chế vận động<br /> của lô nghiên cứu tương đương với các tác giả<br /> khác và chiếm tỉ lệ cao nhất. Rối loạn cảm giác ghi<br /> nhận trong lô nghiên cứu 11/15 trường hợp (73,3%)<br /> so với tác giả khác Birklein F. 75%, Zyluk A.<br /> 76,7%(20), Rijn Monique A. van 89,1%(15).<br /> <br /> Nhi Khoa<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Các đặc điểm cận lâm sàng<br /> Tốc độ lắng máu (ESR) trong giờ đầu của lô<br /> nghiên cứu phần lớn tăng 73,3%, trong đó ESR<br /> tăng nhẹ chiếm tỉ lệ cao nhất (60%). Điều này<br /> cho thấy đa số bệnh nhi CRPS có sự tham gia<br /> của phản ứng viêm. 100% các trường hợp CRPS<br /> trong lô nghiên cứu của chúng tôi có điện di<br /> protein huyết tương bị xáo trộn. Điều này cho<br /> thấy có sự tham gia của hệ thống miễn dịch<br /> trong cơ chế gây bệnh. RF dương tính 91,7% các<br /> trường hợp CRPS trong lô nghiên cứu, có thể<br /> đây là yếu tố góp phần sản sinh kháng thể tự<br /> miễn chống lại các mô khớp, tim và có thể phản<br /> ứng chéo với hệ thần kinh giao cảm. ANA âm<br /> tính 100% trong tất cả các trường hợp CRPS<br /> trong lô nghiên cứu. Chúng tôi chưa có điều<br /> kiện làm các xét nghiệm về các yếu tố tự miễn<br /> khác như HLA-DQ1 allele, ASMAs, tế bào<br /> SKN-SH vv… X quang xương khớp quy ước có<br /> 13/15 trường hợp (69,2%) có hình ảnh loãng<br /> xương, không teo xương cũng như không bào<br /> mòn khớp, tác giả Poplawski ghi nhận tổn<br /> thương xương (38,9%) với hình ảnh dày xương<br /> đốt bàn tay(14), Zyluk A. ghi nhận 83% có hình<br /> ảnh loãng xương và mờ hành xương (20). Nhìn<br /> chung, tổn thương xương trên X quang của<br /> chúng tôi có tỉ lệ tương đương với các tác giả<br /> khác. Mật độ xương của lô nghiên cứu 85,7%<br /> loãng xương (T-Score < - 2,5), không có thiểu<br /> xương. Tác giả Karanka I ghi nhận loãng xương<br /> 25%; thiểu xương 50%(8). Tỉ lệ loãng xương<br /> trong lô nghiên cứu của chúng tôi cao hơn tác<br /> giả khác, có thể do phần lớn các trẻ được chẩn<br /> đoán trễ, bệnh đã có thời gian tiến triển.<br /> <br /> Nguyên nhân<br /> Chúng tôi có 3/15 trường hợp (20%) chấn<br /> thương, so với tác giả Ahmed Shihab chấn<br /> thương là 65%(1), tác giả Low Andrian K. 80%(9).<br /> Tỉ lệ chấn thương của các trẻ CRPS trong nghiên<br /> cứu của chúng thấp hơn, sự khác biệt này có thể<br /> do mẫu nghiên cứu của chúng tôi nhỏ. Mặt khác,<br /> ở trẻ em các vi chấn thương có thể bỏ sót, khó<br /> khai thác hơn so với người lớn. Trong nghiên<br /> cứu của chúng tôi có 10/15 trường hợp (66,7%)<br /> <br /> 5<br /> <br />