Đặc điểm trang phục truyền thống Nhật Bản - Kimono

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

37
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Đặc điểm trang phục truyền thống Nhật Bản - Kimono giúp các bạn sinh viên đang tìm hiểu về đất nước, ngôn ngữ Nhật Bản có cái nhìn rõ nét hơn về văn hoá Nhật Bản thông qua nét đẹp trang phục truyền thống của xứ sở Phù Tang.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đặc điểm trang phục truyền thống Nhật Bản - Kimono

ĐẶC ĐIỂM TRANG PHỤC TRUYỀN THỐNG NHẬT BẢN- KIMONO Nguyễn Như Tuyết, Trần Hoàng Thu Thuỷ* Viện Công Nghệ Việt - Nhật, Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh GVHD: ThS. Phạm Huỳnh Anh Việt, CN. Lê Nguyễn Minh Thanh TÓM TẮT Mỗi quốc gia trên thế giới đều có những biểu tượng đặc trưng gắn liền với tinh thần tổ quốc. Ngoài ẩm thực, di tích thắng cảnh, hoa… thì trang phục cũng là một trong những biểu tượng văn hoá độc đáo không thể trộn lẫn của mỗi dân tộc, mỗi đất nước. Nếu như người Việt Nam tự hào với chiếc áo dài tôn lên nét đẹp của đường cong cơ thể, phụ nữ Trung Quốc trở nên mảnh mai hơn với sườn xám thì phụ nữ Nhật Bản lại dịu dàng e ấp trong trang phục kimono vô cùng tinh tế và độc đáo. Cùng với thăng trầm của lịch sử thì trang phục truyền thống của người Nhật – Kimono vẫn đứng vững cùng thời gian để trở thành quốc phục của Nhật Bản, thể hiện văn hóa của cả một quốc gia. Kimono là đối tượng thể hiện sự thống nhất các nét đẹp văn hóa qua từng thời kì lịch sử, là nhịp cầu duy hợp các sắc thái trong văn hóa Nhật Bản vì vậy kimono với người Nhật Bản mang ý nghĩa đặc biệt.Với tinh thần người học tiếng Nhật phải biết văn hoá nước Nhật, nhóm tác giả - những sinh viên tại Viện Công nghệ Việt Nhật luôn quan tâm tìm kiếm thông tin về văn hoá Nhật Bản. Bài viết này giúp các bạn sinh viên đang tìm hiểu về đất nước, ngôn ngữ Nhật Bản có cái nhìn rõ nét hơn về văn hoá Nhật Bản thông qua nét đẹp trang phục truyền thống của xứ sở Phù Tang. Từ khóa: kimono, Nhật Bản, trang phục truyền thống, văn hoá. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Mỗi quốc gia trên thế giới đều có những biểu tượng đặc trưng gắn liền với tinh thần tổ quốc. Điều đó thể hiện rõ qua ẩm thực đặc trưng, những kiến trúc riêng biệt,… ngoài ra không thể không kể đến đó là quốc phục. Quốc phục, trang phục mang biểu tượng độc đáo riêng của mỗi nước như Việt Nam sẽ là áo dài, Hàn Quốc là hanbok, Ấn Độ là sari,… và kimono chính là trang phục truyền thống của đất nước Nhật Bản, một nét văn hóa rất đặc trưng của người dân xứ sở Phù Tang. Kimono là niềm tự hào, là biểu tượng không thể thiếu của đất nước mặt trời mọc, nó mang một ý nghĩa đặc biệt bởi nó thể hiện phong cách sống cùng những phong tục đặc trưng của người Nhật. Ngoài ra nó còn mang đến giá trị kinh tế, chính trị - xã hội, giao lưu văn hóa, khoa học – kĩ thuật và là nhận thức về con người. Với những lý do trên, một người học về Nhật Bản không thể bỏ qua việc tìm hiểu về kimono. Bài viết này sẽ trình bày những nét đặc sắc, những nét đẹp thanh lịch ẩn trong trang phục người dân xử sở mặt trời mọc. 2. SƠ LƯỢC VỀ KIMONO 1425
Theo “にほんごで文化体験”(Nihongo de bunka taiken) có viết: “Kimono là trang phục truyền thống dân tộc của Nhật Bản. Hiện nay, hầu hết người Nhật mặc quần áo theo kiểu phương Tây trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, nhưng vào những dịp đặc biệt như lễ tốt nghiệp, lễ thành niên, lễ cưới,… thì họ mặc kimono. Tuy nhiên, vì cách mặc kimono rất khó nên có người thì được người khác mặc giúp cho, cũng có những người đi đến lớp để học cách mặc kimono. Ngoài ra, có một loại kimono đơn giản mặc vào mùa hè được gọi là yukata. Yukata thường được làm bằng sợi bông. So với kimono thì yukata rẻ hơn và có thể mua được ở nhiều nơi như các siêu thị lớn,… Vào những dịp lễ hội mùa hè hay đại hội pháo hoa, có rất nhiều người mặc yukata tham dự và yukata cũng rất được giới trẻ Nhật Bản yêu thích. Hay khi bạn đi suối nước nóng hoặc nhà trọ kiểu Nhật Bản có những nơi chuẩn bị bộ yukata đơn giản làm quần áo ngủ.” 3. SƠ LƯỢC NGUỒN GỐC KIMONO Vào đầu thế kỉ thứ 7 dưới triều đại Heian, đường phố Nhật xuất hiện một bộ quần áo có thiết kế giống với Kimono ngày nay. Người dân nơi đây truyền tai nhau về bộ trang phục được gia công tỉ mỉ, sử dụng chất vải mềm mại thay vì cotton thời điểm đó. Tuy nhiên ít ai biết rằng, mẫu quần áo nổi tiếng này có xuất xứ từ Trung Hoa. Vì thế, vị vua đương thời không chấp nhận trang phục xuất thân ngoại quốc trở thành quốc phục của Nhật Bản. Đến năm 984, các thợ dệt vải bắt đầu thiết kế một bộ trang phục tương đồng nhưng lại mang cốt cách của văn hóa Nhật Bản. Từ một bộ quần áo cotton, người Nhật đã chắt lọc những tinh túy, thổi hồn vào trang phục và sớm biến nó trở thành quốc phục của xứ sở Phù Tang. 4. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA KIMONO Thời kỳ Edo (1603-1868), bộ trang phục này được biết đến với tên gọi kosode (dịch theo nghĩa đen là "tay dài") – bởi hai cánh tay của nó đã được thiết kế nhỏ hơn. Kosode giữ một vai trò vô cùng quan trọng giai đoạn này, bởi tất cả người dân Nhật Bản, không kể vị thế xã hội, tuổi tác, hay giới tính đều có thể mặc. Tuy vậỵ, một số người cũng thay đổi trang phục theo sở thích cá nhân. Đến giai đoạn Meiji (1868-1912), kosode đã trở thành kimono. Nhưng khác với giai đoạn trước, kimono được sử dụng chủ yếu bởi phụ nữ. Dù vậy, chức năng chính của bộ trang phục truyền thống này vẫn không thay đổi. Ngày nay, kimono được biến hóa vô cùng đa dạng. Từ trang phục váy cưới tới trang phục được đan ghép từ thủy tinh. Những sản phẩm và ý tưởng vô cùng độc đáo và sáng tạo này đã góp phần khẳng định giá trị truyền thống và vẻ đẹp của kimono. 5. CẤU TẠO Kimono không theo kích cỡ cụ thể vậy nên nó xóa bỏ mọi khác biệt về hình thể, về đẳng cấp để hướng tới sự bình đẳng. Cấu tạo của kimono gồm 4 mảnh chính: hai mảnh làm nên thân áo, hai mảnh làm thành tay áo. Các 1426
mảnh nhỏ còn lại làm nên cổ áo và miếng lót hẹp. Một bộ kimono bình thường được thiết kế theo một phong cách tự do, được nhuộm màu toàn bộ bề mặt hoặc dọc theo đường viền. Trước đây người ta mặc kimono nhiều lớp với màu sắc khác nhau nhưng ngày nay người ta chỉ mặc đơn giản mặc một lớp áo kimono phủ bên ngoài một lớp áo lót. Hình 1. Cấu tạo Kimono Kimono có những bộ phận chính như sau: Miyatsukuchi – phần hở dưới tay áo Tamoto – túi trong tay áo Sodetsuke – ống tay áo Eri – cố áo Furi – phần tay áo phía sau ống tay Doura – upper lining Ushiromigoro – mặt sau của áo Okumi – bề mặt phía trong Fuki -đường viền gấu áo Maemigoro – bề mặt chính Yuki – chiều dài tay áo Mặt sau Susomawashi – lower Mặtlining trước Sode-guchi – phần tay áo phía trước Tomoeri – cổ áo phía ngoài Sode – tay áo Uraeri – cổ áo phía trong 6. CHẤT LIỆU Chất liệu kimono được phân biệt theo thời tiết của 4 mùa. Thông thường, chất liệu làm nên kimono bao gồm lụa, vải lanh, hoặc sợi gai. Ngày nay, người ta sử dụng cả sợi tơ nhân tạo, cotton, hoặc vải pôliexte - một loại vải nhân tạo. Còn với kimono mùa hè – yukata, thì được làm bằng cotton. Từ tháng 1 đến tháng 5: vì trời lạnh nên sẽ sử dụng vải lót dày bên trong, màu sắc ấm cúng. Từ tháng 6 đến tháng 9: vì trời nóng nên sẽ không có vải lót mà kimono được may bẳng lụa mát và mỏng nhất. 7. HOA VĂN 1427
Cả màu sắc lẫn hoa văn trên nền vải may kimono đều mang tính truyền thống. Hình 2.麻の葉 Hình 3.やらすり Hình 4.かごめ (Asanoha) (Yarasuri) (Kagome) Hình 5.さめこもん Hình 6.市松 Hình 7.きっこう（Samekomon） (Ichimatsu) （Kikkou） 1428
Hình 8.七宝 Hình 9.青海波 Hình 10.まつばちらし（Shippou） (Seigaiha）（Matsubachirashi） Hình 11.千鳥 (Chidori) Mỗi hoạ tiết đều được cách điệu một cách trừu tượng bằng các đường thẳng, gấp khúc, chấm điểm. Sự kết hợp đường nét cách điệu ấy với nhau tạo nên những hoạ tiết độc đáo, lạ mắt. Mỗi một hoạ tiết đều có tên gọi riêng và mang trong mình một ý nghĩa đặc biệt. 8. MÀU SẮC Bên cạnh yếu tố họa tiết, màu sắc của kimono cũng đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Ngoài ra, chất liệu màu nhuộm cũng quan trọng không kém. Thuốc nhuộm sẽ truyền tải linh hồn của loại thực vật mà nó được chiết xuất từ. Màu sắc của trang phục Kimono Nhật Bản truyền thống thường để biểu thị cho các mùa trong năm, mỗi một tầng lớp trong xã hội cũng có một loại màu áo kimono riêng. Áo kimono cho phụ nữ thường có các hoạ tiết hoa, lá và các biểu tượng thiên nhiên khác, phản ánh tình yêu thiên nhiên của người Nhật Bản. Tùy theo tuổi tác của người mặc mà màu sắc được chú ý rất nghiêm ngặt, những màu có gốc sáng, đặc biệt là màu đỏ, được dùng cho trẻ em và phụ nữ trẻ chưa chồng. Đối với người dân thường, khi mặc kimono vào các dịp lễ tết, họ phải đeo một mảnh vải nhỏ có trang trí con dấu riêng của gia đình ở tay áo. Kimono có màu được tạo ra dựa trên 2 cách: -Vải dệt được nhuộm màu: Với nền vải dệt màu trắng, sau đó được vẽ hay thêu họa tiết lên đó tạo nên những loại vải đầy màu sắc. Điển hình như Kyo-yuzen được làm ra tại thủ phủ cũ Kyoto và được nhận biết dựa vào sự tỉ mỉ và màu sắc phóng khoáng. 1429
-Được dệt từ các sợi chỉ có màu sắc khác nhau: Điển hình là Oshima-tsumugi được dệt trên đảo Amami-Oshima phía nam Kyushu. Đây là loại vải khỏe bóng. Ngoài ra còn phải kể đến Yuki-tsumugi , nó bền đến mức có thể tồn tại 300 năm. 9. TỔNG KẾT Kimono theo tiếng Nhật nghĩa là trang phục để chỉ chung tất cả các loại quần áo nhưng trải qua những thăng trầm, biến cố trong lịch sử với những lần thay đổi hình dáng, màu sắc nó đã trở thành quốc phục. Trang phục truyền thống nói lên cốt cách của con người Nhật Bản. Đến nay, cái tên gọi Kimono đã trở thành cái tên quen thuộc và nổi tiếng toàn thế giới khi nói về trang phục người Nhật. Kimono không phải người nào, lứa tuổi nào, tầng lớp xã hội nào cũng mặc như nhau mà sẽ có sự phân biệt theo tuổi tác, tầng lớp xã hội. Kimono thường được mặc trong các dịp đặc biệt, được sử dụng thường xuyên bởi những người từ độ tuổi trung niên hay các đô vật sumo chuyên nghiệp bắt buộc phải mặc trang phục truyền thống khi xuất hiện trước công chúng. Tóm lại, kimono là lịch sử, truyền thống và linh hồn của Nhật Bản. Và kimono có một nét văn hóa đặc trưng của Nhật Bản, có mối liên hệ chặt chẽ với đất đai, truyền thống, nghề thủ và ngôn ngữ. Ngoài ra, khoác trên mình bộ kimono, người mặc như được khẳng định bản sắc và niềm tự hào dân tộc mình. Trên thực tế, trông mọi người Nhật đều trông thật đẹp trong bộ trang phục đặc biệt này. Khi mặc kimono, họ ý thức và tự hào rằng mình là người Nhật Bản. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1/ ALC, 2021, Nihongo de bunka taiken 2/ The Japan Times, 2020, Japan up close 3/ 4/2022, https://www.emaze.com 4/ 4/2022, https://kyo-ya.net 1430