Đại học Sài Gòn, một mô hình giáo dục – đào tạo thời kì đổi mới và hội nhập

TAÏP CHÍ ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 6 - Thaùng 6/2011<br /> <br /> <br /> ĐẠI HỌC SÀI GÒN, MỘT MÔ HÌNH GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO<br /> THỜI KÌ ĐỔI MỚI VÀ HỘI NHẬP<br /> <br /> NGUYỄN KHẮC DUY (*)<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Vào giữa thập niên 80 của thế kỉ XX, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân Việt Nam<br /> đã có sự lựa chọn sáng suốt và dũng cảm. Đó là từ bỏ nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung<br /> quan liêu bao cấp, chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa<br /> (XHCN) và hội nhập quốc tế. Thắng lợi từng bước của nền kinh tế thị trường định hướng<br /> XHCN, đồng thời cũng tác động và mở màn cho sự chuyển đổi của tất cả các lĩnh vực khác<br /> của đời sống xã hội, hình thành những mô hình thích hợp đáp ứng yêu cầu phát triển đất<br /> nước, trong đó có giáo dục và đào tạo, đặc biệt ở bậc giáo dục đại học. Tiến trình đổi mới<br /> mô hình giáo dục đại học ở nước ta nói chung, ở thành phố Hồ Chí Minh nói riêng, có thể<br /> khái quát qua hai đặc trưng chủ yếu sau đây: 1/ Chuyển từ giáo dục phục vụ kinh tế kế<br /> hoạch hoá tập trung sang giáo dục vận hành trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng<br /> XHCN; 2/ Chuyển từ giáo dục khép kín sang giáo dục mở cửa, chủ động hội nhập quốc tế.<br /> Trường Đại học Sài Gòn là một mô hình tiêu biểu của thời kì đổi mới và hội nhập quốc tế.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> ‘Toward the middle of 1980s of the 20th century, under the leadership of the Party, the<br /> Vietnamese people had a judicious choice and were brave enough to abandon the centrally<br /> planned economy of bureaucracy and state subsidy and to accept the socialist-oriented<br /> market economy and international integration. The gradual success in socialist-oriented<br /> market economy had a tremendous impact on and brought changes to other areas of social<br /> life, thus forming suitable models to meet the requirements of national development, in<br /> which there is education and training, especially in university education. The process of<br /> reforming the model of university education in general and in HCM City in particular can<br /> be generalized in these two main specific characteristics: 1/ The change from the<br /> education for the centrally planned economy to the education in the socialist-oriented<br /> market economy; 2/ The change from a closed education to an open-door education,<br /> actively integrating into the world. Saigon University is a typical model in the period of<br /> reform and international integration.<br /> <br /> (*)<br /> Trường Đại học Sài Gòn được thành sự quản lí nhà nước về giáo dục của Bộ<br /> lập theo Quyết định số 478/QĐ-TTCP Giáo dục và Đào tạo… Trường Đại học Sài<br /> ngày 25-4-2007 của Thủ tướng Chính phủ. Gòn hoạt động theo Điều lệ trường đại học<br /> Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về do Thủ tướng Chính phủ ban hành”. Đại<br /> việc thành lập Trường Đại học Sài Gòn nói học Sài Gòn đào tạo theo 2 phương thức:<br /> rõ: “Trường Đại học Sài Gòn là cơ sở đào chính quy và giáo dục thường xuyên (vừa<br /> tạo đại học công lập trực thuộc Ủy ban làm vừa học, văn bằng hai, liên thông) ở<br /> nhân dân thành phố Hồ Chí Minh và chịu các trình độ trung cấp, cao đẳng, đại học và<br /> sau đại học. Việc thành lập trường Đại học<br /> ()<br /> Trường Trung học Thực hành Sài Gòn,<br /> <br /> 131<br /> Sài Gòn nhằm phát huy và khai thác hết phổ thông, với đội ngũ cán bộ quản lí, giáo<br /> tiềm năng thế mạnh của một thành phố lớn viên và viên chức gần 80 ngàn người. Do<br /> nhất nước để chủ động đảm bảo nguồn vậy, nhiệm vụ chính trị hết sức quan trọng<br /> nhân lực có trình độ chuyên môn, kĩ thuật của Trường Đại học Sài Gòn là:<br /> cao, đẩy mạnh sự nghiệp phát triển kinh tế - Bồi dưỡng, đào tạo đạt chuẩn, nâng<br /> - xã hội trong xu thế mở cửa và hội nhập chuẩn cho đội ngũ đang công tác trong<br /> của thành phố và cho cả vùng kinh tế trọng ngành Giáo dục thành phố.<br /> điểm phía Nam. - Đổi mới và sắp xếp lại cơ cấu tổ chức<br /> Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay có CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA TRƯỜNG<br /> trên 1,2 triệu học sinh các cấp học từ mầm ĐẠI HỌC SÀI GÒN<br /> non, tiểu học, trung học cơ sở, trung học (Tính đến tháng 7/2011)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Nguồn: Phòng Tổ chức Cán bộ, Trường Đại học Sài Gòn.<br /> <br /> 132<br />  - Đẩy mạnh hoạt động đào tạo và hoạt văn phòng, Thư kí Văn phòng, Tiếng Anh<br /> động khoa học, công nghệ thương mại du lịch, Sư phạm Toán học,<br /> Chương trình đào tạo, kế hoạch giảng Sư phạm Vật lí, Sư phạm Hoá học, Sư<br /> dạy và học tập được xây dựng trên cơ sở phạm Sinh học, Sư phạm Ngữ văn, Sư<br /> chương trình khung do Bộ Giáo dục và phạm Lịch sử, Sư phạm Địa lí, Sư phạm<br /> Đào tạo ban hành. Trường Đại học Sài Tiếng Anh, Sư phạm Công nghiệp, Sư<br /> Gòn nhanh chóng chuyển hình thức đào phạm Kinh tế gia đình, Giáo dục Tiểu<br /> tạo từ niên chế sang đào tạo theo tín chỉ học, Giáo dục Mầm non.<br /> cho tất cả các hệ trong toàn trường, đồng - Bậc trung cấp có: Công nghệ<br /> thời triển khai các giải pháp nâng cao chất Thông tin chất lượng cao, Kế toán chất<br /> lượng giáo dục, xây dựng chuẩn đầu ra, lượng cao, Giáo dục Mầm non.<br /> tăng cường kiểm tra theo dõi tiến độ, - Ngoài phương thức đào tạo chính<br /> hoàn thiện nội dung chương trình đào tạo quy, Đại học Sài Gòn còn có hệ Giáo dục<br /> đa ngành đa cấp, tiếp cận khu vực và thường xuyên (vừa làm vừa học, liên<br /> quốc tế. Đặc biệt, trường thường xuyên tổ thông). Đến nay, có hơn 11.000 sinh viên<br /> chức lấy ý kiến phản hồi từ người học theo học hệ này.<br /> nhằm nắm bắt nhu cầu người học, đồng Đặc biệt, từ năm học 2008 – 2009,<br /> thời làm cơ sở cho những điều chỉnh Trường Đại học Sài Gòn liên kết với<br /> trong quá trình đào tạo. trường Đại học Vinh để đào tạo sau đại<br /> Trường Đại học Sài Gòn hiện nay có: học. Qua hơn 3 năm, trường đã liên kết<br /> -27 ngành ở bậc đại học hệ chính đào tạo 18 ngành với gần 1.200 học viên<br /> quy: Khoa học Môi trường, Kế toán, cao học.<br /> Tài chính - Ngân hàng, Quản trị Kinh Trường Đại học Sài Gòn cũng đẩy<br /> doanh, Công nghệ thông tin, Văn hoá - mạnh nghiên cứu khoa học, gắn nhiệm vụ<br /> Du lịch, Thư viện Thông tin, Ngôn ngữ giảng dạy, học tập với nghiên cứu khoa<br /> Anh, Điện tử - Viễn thông, Kĩ thuật học; xây dựng các chương trình nghiên<br /> Điện - Điện tử, Toán ứng dụng, Thanh cứu, ứng dụng khoa học trong thực tiễn ở<br /> nhạc, Sư phạm Toán học, Sư phạm Vật địa phương, cơ sở sản xuất. Trường quan<br /> lí, Sư phạm Tin học, Sư phạm Hoá học, hệ chặt chẽ với các Sở, Ban, Ngành của<br /> Sư phạm Sinh học, Sư phạm Ngữ văn, thành phố, tăng cường liên kết hợp tác với<br /> Sư phạm Lịch sử, Sư phạm Địa lí, Sư các doanh nghiệp để rèn luyện kĩ năng<br /> phạm Tiếng Anh, Sư phạm Âm nhạc, cho sinh viên, gắn kết đào tạo với yêu cầu<br /> Sư phạm Mĩ thuật, Giáo dục Tiểu học, sử dụng nguồn nhân lực, thực hiện đào<br /> Giáo dục Mầm non, Giáo dục Chính trị, tạo theo nhu cầu của xã hội. Đặc biệt, sự<br /> Quản lí Giáo dục. ra đời của Tạp chí Đại học Sài Gòn phản<br /> - 23 ngành ở bậc cao đẳng hệ chính ánh bước trưởng thành trong công tác<br /> quy: Công nghệ Môi trường, Kế toán, Tài nghiên cứu khoa học, hoạt động khoa học<br /> chính - Ngân hàng, Quản trị Kinh doanh, đi vào nền nếp, hỗ trợ đắc lực cho nhiệm<br /> Công nghệ Thông tin, Văn hoá - Du lịch, vụ giáo dục đào tạo của trường.<br /> Thư viện Thông tin, Lưu trữ học, Quản trị<br /> <br /> 133<br />  Trường Đại học Sài Gòn tăng cường 15/4/2006 của Chính phủ về chế độ tài<br /> mối quan hệ với các trường đại học, viện chính áp dụng cho đơn vị sự nghiệp có<br /> nghiên cứu, thực hiện liên kết, hợp tác thu, được cơ quan có thẩm quyền phê<br /> trong đào tạo, bồi dưỡng. Trường mở duyệt. Nhà trường hoạt động về cơ bản<br /> rộng quan hệ hợp tác quốc tế; tận dụng dựa trên nguồn tài chính do Ủy ban Nhân<br /> những cơ hội trong xu thế quốc tế hoá dân Thành phố cung cấp, bên cạnh đó có<br /> giáo dục đào tạo, nghiên cứu khoa học; phần thu học phí từ sinh viên và các<br /> thường xuyên tổ chức các hội thảo khoa nguồn tài trợ từ các tổ chức ngoài xã hội.<br /> học cấp quốc gia và quốc tế. Cơ chế chi tiêu theo nguyên tắc tự chủ về<br /> Trường liên kết với các trường đại tài chính. Vì thế, các hoạt động của nhà<br /> học quốc tế: Học viện Giáo dục Kaplan; trường, đặc biệt là hoạt động đào tạo, bồi<br /> chuẩn bị điều kiện liên kết với Đại học dưỡng luôn năng động, linh hoạt, nhạy<br /> Osaka Nhật Bản; trường Đại học bén, chất lượng đào tạo ngày càng được<br /> Lakeland Hoa Kì… Đó là những khởi đầu nâng cao. Thông qua các đại hội, các hội<br /> cho mục tiêu vươn ra “biển lớn”, hợp tác thảo, trường đã lấy ý kiến rộng rãi, dân<br /> cũng như quốc tế hoá giáo dục và đào tạo. chủ để xây dựng bản Quy chế chi tiêu nội<br /> Cơ sở vật chất của nhà trường được bộ. Với bản Quy chế chi tiêu minh bạch,<br /> quan tâm đầu tư thỏa đáng, ngoài cơ sở hợp lí, trong đó ưu tiên cho việc khuyến<br /> chính tại 273 An Dương Vương, Quận 5, khích, động viên không ngừng nâng cao<br /> thành phố Hồ Chí Minh, còn có các cơ sở chất lượng đào tạo, thu hút tài năng trí<br /> khác là: 105 Bà Huyện Thanh Quan, thức, trả công xứng đáng cho người lao<br /> Quận 3; 20 Ngô Thời Nhiệm, Quận 3; 04 động và cho cả người học có thành tích<br /> Tôn Đức Thắng, Quận 1; 220 Trần Bình cao, đã tạo ra bầu không khí phấn khởi,<br /> Trọng, Quận 5. Tất cả các cơ sở được tiến tin tưởng vào sự lãnh đạo của Ban Giám<br /> hành sửa chữa nâng cấp khang trang, các hiệu nhà trường. Nhiều hoạt động của<br /> phương tiện dạy và học được trang bị trường, từ các hoạt động phục vụ công tác<br /> ngày càng hoàn thiện, hiện đại như: máy đào tạo bồi dưỡng như mời giảng viên, tổ<br /> nghe nhìn, mạng internet, các phòng thí chức hội thảo khoa học đến mua sắm<br /> nghiệm, thư viện… Hiện nhà trường đang trang thiết bị, xây dựng cơ sở vật chất…<br /> xúc tiến xây dựng cơ sở mới tại Phường được đáp ứng kịp thời và hiệu quả.<br /> Tân Phong, Khu đô thị mới Nam Sài Gòn. Trường Đại học Sài Gòn vì thế thu<br /> Việc đầu tư tài chính, xây dựng cơ sở vật hút ngày càng nhiều thí sinh không chỉ<br /> chất đã góp phần không ngừng nâng cao trên địa bàn thành phố mà cả khu vực<br /> chất lượng đào tạo của nhà trường, đặc phía Nam, thậm chí không ít sinh viên<br /> biệt đáp ứng quy mô phát triển ngày càng trên phạm vi cả nước và quốc tế theo học.<br /> tăng, số lượng sinh viên theo học ngày Bảng số liệu dưới đây phản ánh không chỉ<br /> càng nhiều. quy mô, tốc độ phát triển của trường mà<br /> Về tài chính, Trường Đại học Sài Gòn còn cho thấy đây là một địa chỉ đào tạo và<br /> được áp dụng chế độ tài chính quy định cung cấp nguồn nhân lực lớn cho thành<br /> tại nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày phố và khu vực (bảng H2).<br /> <br /> 134<br />  Số lượng thí sinh đăng kí thi tuyển vào trường Đại học Sài Gòn<br /> từ năm 2007 đến năm 2011<br /> <br /> Năm<br /> TT 2007 2008 2009 2010 2011<br /> Nội dung<br /> 1 Thí sinh khối 12.414 11.125 29.151 29.374 20.017<br /> ngoài sư phạm<br /> 2 Thí sinh khối sư 5.751 2.613 3.976 14.093 11.493<br /> phạm<br /> 3 Thí sinh xét NV1 3.285 6.421 8.449 7.972<br /> không thi<br /> <br /> Tổng cộng 18.162 17.023 39.548 51.916 39.482<br /> <br /> Bảng H2: Nguồn của phòng Đào tạo Trường ĐHSG<br /> <br /> Đại học Sài Gòn hôm nay chính là một ngành, đa hệ, đa phương thức đào tạo, năng<br /> quá trình chuyển đổi tuy không dài nhưng động sáng tạo, phản ánh xu thế tất yếu của<br /> căn bản và sâu sắc, hình thành một mô thời đại cũng như nhu cầu của công cuộc<br /> hình giáo dục đại học tiêu biểu cho xu xây dựng và phát triển đất nước nói chung,<br /> hướng đổi mới. Đó là một đại học đa của thành phố Hồ Chí Minh nói riêng.<br /> <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> <br /> 1. Văn kiện Đại hội Đảng thời kì đổi mới và hội nhập (Đại hội VI, VII, VIII, IX, X)<br /> (2008). NXB Chính trị Quốc gia Hà Nội,.<br /> 2. Tài liệu: Hội nhập kinh tế quốc tế trong ngành Giáo dục và Đào tạo. Bộ Giáo dục và<br /> Đào tạo, Học viện Quản lí Giáo dục Hà Nội, 2008.<br /> 3. Nghị quyết Hội nghị lần thứ hai Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá VIII) về định<br /> hướng chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại<br /> hoá và nhiệm vụ đến năm 2000. (24.12.1996).<br /> 4. Phạm Phụ (2005), Về khuôn mặt mới của Giáo dục Đại học Việt Nam, NXB Đại học<br /> Quốc gia TP. Hồ Chí Minh.<br /> 5. Nguyễn Đình Hương (2007), Việt Nam hướng tới nền giáo dục hiện đại, NXB Giáo<br /> dục.<br /> 6. Hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật ngành giáo dục đào tạo Việt Nam (2001),<br /> NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.<br /> <br /> <br /> 135<br /> 7. Nghị quyết số 14/2005/NĐ-CP ngày2-11-2005 của Thủ tướng Chính phủ về “Đổi mới<br /> cơ bản và toàn diện giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006-2020”<br /> 8. Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh, Quy chế tổ chức và hoạt động của Trường<br /> Đại học Sài Gòn, TP. Hồ Chí Minh tháng 3-2008<br /> 9. Các Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Trường Đại học Sài Gòn.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 136<br />