Dàn chiêng gôông của người Xtiêng

Chia sẻ: Truong Thinh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:2

Thêm vào BST

Báo xấu

178
lượt xem 25
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Người X'tiêng tự gọi mình là Xtiêng, Xa Tiêng hoặc Xa Điêng. Tên gọi liên quan đến một bản năng mạnh mẽ của dân tộc: Điêng là một nhân vật huyền thoại đầy trí tuệ và sức mạnh, đã dạy cho người Xtiêng biết trồng lúa, làm nhà, rèn sắt và đan thêu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Dàn chiêng gôông của người Xtiêng

Dàn chiêng gôông của người Xtiêng Người X'tiêng tự gọi mình là Xtiêng, Xa Tiêng hoặc Xa Điêng. Tên gọi liên quan đến một bản năng mạnh mẽ của dân tộc: Điêng là một nhân vật huyền thoại đầy trí tuệ và sức mạnh, đã dạy cho người Xtiêng biết trồng lúa, làm nhà, rèn sắt và đan thêu. Người Xtiêng sống tập trung tại các tỉnh Sông Bé, Lâm Đồng, Đồng Nai, chủ yếu ở Sông Bé. Dân số khoảng 40 ngàn người, rất có sức vóc. Đặc biệt phụ nữ có chiều cao lý tưởng. Ơở đội múa cồng chiêng buôn Chơnao gồm toàn các H'num (Bà) chỉ có một H,num cao 1,58 mét, còn lại đều cao trên 1,65 mét. Các bà đều trên 50 tuổi, có bà đến 76 tuổi, nhưng thân hình lại mảnh mai. Trong nhịp cồng chiêng rộn ràng, các H'num nhảy một hơi dài trên nửa giờ với các động tác nhịp nhàng như tập thể dục nhịp điệu mà sắc diện vẫn rất thắm tươi. Bộ chiêng Gôông là một nhạc khí quan trọng trong sinh hoạt âm nhạc cộng đồng của người Xtiêng. Aảnh hưởng mạnh mẽ của nó còn lan tỏa vào trong dân ca: Đánh chiêng H'num Vang lên tiếng trầm Chiêng rung sâu thẳm Chiêng rung cho gió lùa xuống đất Cho vang khắp vùng Rung cho gió lùa qua trảng Cho lũ khi luôn bám vào cây Đánh chiêng pớt Vang lên tiếng bổng Cho bầy ma thôi hại người già Cho lũ gà thôi vào phá rẫy... Tàn dư của chế độ mẫu hệ còn để lại trong cấu trúc thang âm của bộ chiêng. Lần lượt, từ chiếc lớn nhất đến chiếc nhỏ nhất có các tên gọi và sắp xếp như sau: H'num: Bà, mẹ R'tui: Ông, Bố K'ta: Anh Hai Nơ Pôông: Chị Ba (Gái thứ) Pớt: cậu Uút Trong biên chế bộ Chiêng còn có trồng cái (Sagơl) và Chũm Chọe (T'san). Khi hòa tấu, người X'tiêng thường dùng tư thế ngồi, có dây treo chiêng lên xà nhà. Chiêng mẹ H'num ngồi đầu hàng bà quay mặt ngược lại. Đi với cách trình tấu dàn Chiêng là lề thói sinh hoạt. Đầu tiên là những nghi lễ giao tiếp đầy tính văn hóa, lòng hiếu khách của người Xtiêng thật đáng khâm phục, đã đi sâu vào thành ngữ: Konđặh hon kôti Brắc đri an ai uôn (Mời nước đưa sát chiếu uống nước đưa hai tay) Lòng hiếu khác sau đó được biểu hiện bằng hình thức: Nơi đón khách dựng lều rạp, dưới đất