intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đánh giá chăm sóc điều dưỡng người bệnh xạ trị ung thư đầu - cổ tại khoa Xạ trị Bệnh viện Vinmec Times City

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

10
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày đánh giá chăm sóc điều dưỡng người bệnh xạ trị ung thư đầu cổ tại Trung tâm Xạ trị bệnh viện Vinmec Times City. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 36 người bệnh điều trị Xạ trị vùng đầu cổ tại Trung tâm Xạ trị bệnh viện Vinmec Times City từ tháng 11/2017 đến tháng 7/2019. Phương pháp nghiên cứu tiến cứu, mô tả, cắt ngang.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đánh giá chăm sóc điều dưỡng người bệnh xạ trị ung thư đầu - cổ tại khoa Xạ trị Bệnh viện Vinmec Times City

  1. DINH DƯỠNG - ĐIỀU DƯỠNG - CHĂM SÓC GIẢM NHẸ ĐÁNH GIÁ CHĂM SÓC ĐIỀU DƯỠNG NGƯỜI BỆNH XẠ TRỊ UNG THƯ ĐẦU - CỔ TẠI KHOA XẠ TRỊ BỆNH VIỆN VINMEC TIMES CITY BỒ THỊ MINH CHÂM1, PHẠM THỊ QUỲNH1, ĐOÀN TRUNG HIỆP2, ĐẬU THỊ CÚC3 TÓM TẮT Mục tiêu: Đánh giá chăm sóc điều dưỡng người bệnh xạ trị ung thư đầu cổ tại Trung tâm Xạ trị bệnh viện Vinmec Times City. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 36 người bệnh điều trị Xạ trị vùng đầu cổ tại Trung tâm Xạ trị bệnh viện Vinmec Times City từ tháng 11/2017 đến tháng 7/2019. Phương pháp nghiên cứu tiến cứu, mô tả, cắt ngang. Kết quả: Tỷ lệ mắc các bệnh về ung thư đầu cổ ở nam giới chiếm 60.7 %. Số người bị bệnh ở độ tuổi lao động từ 18 - 60 tuổi chiếm 72.2 %. Có đến 100% người bệnh trong nghiên cứu này viêm da do xạ trị (trong đó có 13.8 % người viêm da mức độ nặng). 94% trong tổng số 36 người xuất hiện viêm niêm mạc miệng. Không có người bệnh nào đau mức độ nặng trong quá trình điều trị. Đánh giá công tác chăm sóc điều dưỡng tại Khoa Xạ trị bệnh viện Vinmec Times City: 100% người bệnh điều trị tại Trung tâm Xạ trị của BV. Vinmec Times City đều được đánh giá đau theo thang điểm VAS và kiểm soát các tác dụng phụ hàng ngày. Mức độ đau vừa và nhiều của NB giảm từ 61.1% xuống còn 5.5% sau khi được thực hiện chăm sóc của điều dưỡng. Mức độ rất hài lòng và hài lòng của người bệnh đối với chăm sóc của điều dưỡng tại Trung tâm Xạ trị bệnh viện Vinmec Times City là 96%. Kết luận: Công tác chăm sóc điều dưỡng là vô cùng quan trọng góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống của NB xạ trị ung thư vùng đầu cổ, tăng hiệu quả điều trị và giúp NB yên tâm, hợp tác trong quá trình điều trị. Từ khóa: Ung thư đầu cổ, Xạ trị, chăm sóc điều dưỡng.Evaluation of nursing care for radiotherapy of head and neck cancer patients at Radiotherapy Department - Vinmec Times City International Hospital. ABSTRACT Objectives: Assessing care and nursing of radiotherapy for head and neck cancer at Vinmec Times City Hospital Radiation Center. Material and methods: 36 patients treated for head and neck radiation therapy at Vinmec Times City Hospital Radiation Center from November 2017 to July 2019. Method research of description prospective and cross-section. Results: The incidence of head and neck cancers in men accounted for 60.7%. The number of sick people at working age from 18-60 years old accounts for 72.2%. Up to 100% of patients in this study had radiation dermatitis (of which 13.8% had severe dermatitis). 94% of 36 people develop oral mucositis. No patients had severe pain during treatment. Evaluation of nursing care at the radiotherapy department at Vinmec Times City Hospital: 100% of patients treated at Vinmec Times City's radiotherapy center were assessed pain according to VAS scale and control of side effects daily. The level of moderate and high pain of NB decreased from 61.1% to 5.5% after being performed nursing care. The level of satisfaction and satisfaction of patients with nursing care at Vinmec Times City hospital radiotherapy center is 96%. Conclusion: Nursing care is extremely important, contributing to improving the quality of life of radiotherapy for head and neck cancer, increasing treatment efficiency and helping the patient to be assured and cooperate in the treatment process. Key words: Head and neck cancer, Radiotherapy, and nursing care. 1 ĐD. Khoa Xạ trị - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City 2 ThS.BS. Trưởng Khoa - Khoa Xạ trị - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City 3 Nhân viên hành chính - Khoa Xạ trị - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City 316 TẠP CHÍ UNG THƯ HỌC VIỆT NAM
  2. DINH DƯỠNG - ĐIỀU DƯỠNG - CHĂM SÓC GIẢM NHẸ ĐẶT VẤN ĐỀ từ tháng 11/2017 đến tháng 7/2019. Tiêu chuẩn lựa chọn: Những NB có chẩn đoán ung thư vùng Ung thư đầu và cổ là một nhóm ung thư bắt đầu cổ được điều trị xạ trị tại trung tâm xạ trị bệnh nguồn từ miệng, mũi, họng, thanh quản, các xoang viện Vinmec Times City, thông thạo tiếng việt. hoặc tuyến nước bọt. Ung thư vùng đầu cổ hiện nay Tiêu chuẩn loại trừ: Những NB suy giảm nhận thức, là một trong những loại ung thư thường gặp, tỷ lệ những NB quá nặng, những NB không đồng ý tham mắc bệnh ngày càng gia tăng và trẻ hóa. Năm 2015, gia khảo sát. ung thư đầu và cổ đã ảnh hưởng đến hơn 5.5 triệu người trên toàn thế giới (miệng 2.4 triệu, họng 1.7 Phương pháp nghiên cứu: tiến cứu, mô tả, cắt triệu và thanh quản 1.4 triệu)[1] và nó gây hơn ngang 379,000 ca tử vong (miệng 146,000, họng 127,400, Chỉ tiêu nghiên cứu: Giới, tuổi, các yếu tố nguy cơ, thanh quản105,900)[2]. Đây là loại ung thư phổ biến giai đoạn bệnh phân theo TNM. thứ bảy và gây tử vong nhiều thứ chín trong các loại Các công tác chăm sóc điều dưỡng ung thư[3]. Khoảng 75 % những người ung thư đầu cổ có liên quan đến rượu và thuốc lá[4]. Đánh giá toàn trạng của NB Xạ trị là một trong những phương pháp được Đánh giá mức độ viêm da và chăm sóc ưu tiên hàng đầu được lựa chọn để điều trị cho bệnh Độ 0: Bình thường. nhân khi được chẩn đoán là ung thư đầu cổ. Độ 1: Ban đỏ, bong da khô. Hiệu quả vượt bậc mà xạ trị đã mang lại cho những NB này là không thể phủ nhận, tuy nhiên ngoài Độ 2: Bong da ẩm ở các nếp gấp hoặc phù nề những lợi ích ấy thì xạ trị cũng gây ra các tác dụng vừa phải. phụ làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của Độ 3: Bong da ẩm ở các vùng da khác ngoài NB như: Viêm niêm mạc miệng, viêm da, đau, khô nếp gấp, phù nề, chảy dịch. miệng, viêm tuyến nước bọt... Các tác dụng phụ này đều gây ảnh hưởng đến sức khỏe, tâm lý của NB. Độ 4: Chảy máu hoặc như các triệu chứng Để góp phần nâng cao chất lượng điều trị kéo sự nhiễm khuẩn. sống cũng như cải thiện chất lượng sống của những Đánh giá mức độ viêm niêm mạc miệng và chăm NB xạ trị ung thư đầu cổ thì vai trò của điều dưỡng sóc là vô cùng quan trọng trong việc phối hợp cùng NB kiểm soát các tác dụng phụ, đồng thời cùng họ chăm Độ 0: Bình thường. sóc làm giảm thiểu các biến chứng của xạ trị gây Độ 1: Đau rát nhẹ niêm mạc, có thể có ban đỏ. lên. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này nhằm mục tiêu: Đánh giá chăm sóc điều dưỡng Độ 2: Xuất hiện ban đỏ, loét, có thể không nuốt NB xạ trị ung thư đầu cổ tại Trung tâm Xạ trị bệnh được đồ ăn rắn, đặc. viện Vinmec Times City. Độ 3: Loét rộng, bong tróc niêm mạc rộng, ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU không thể nuốt được đồ ăn rắn. Đối tượng nghiên cứu Độ 4: Viêm loét rộng, không ăn uống được, đau rát nhiều. Tổng số 36 NB điều trị Xạ trị vùng đầu cổ tại Trung tâm Xạ trị bệnh viện Vinmec Times City Đánh giá mức độ đau theo thang điểm VAS Mức độ đau Điểm đau theo VAS Đau nhẹ 1-3 Đau vừa 4-6 Đau nặng Trên 7 Hình 1. Thước hiển thị điểm đau VAS TẠP CHÍ UNG THƯ HỌC VIỆT NAM 317
  3. DINH DƯỠNG - ĐIỀU DƯỠNG - CHĂM SÓC GIẢM NHẸ Cải thiện tình trạng dinh dưỡng và chăm sóc tinh một nghiên cứu khác[4] rượu hoặc thuốc lá là yếu tố thần. nguy cơ cao đối với những bệnh nhân được chẩn đoán là ung thư đầu cổ (chiếm 77.8%). Đánh giá mức độ hài lòng của NB theo bộ câu hỏi PATSAT32 và tiêu chuẩn dịch vụ 28 chỉ số của hội Đánh giá toàn trạng của người bệnh xạ trị ung thư Hoa Kỳ ASTRO. Bảng 2. Đánh giá toàn trạng của NB. Kỹ thuật thu thập số liệu: Lập bộ câu hỏi, phỏng vấn từng bệnh nhân, đánh giá hằng ngày NB trước Triệu chứng N % điều trị. Viêm da vùng chiếu xạ 36 100 Xử lý số liệu: Nhập số liệu và xử lý số liệu bằng Viêm niêm mạc miệng 34 94 phần mềm Excel 2010 Microsoft. Đau 36 100 KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN Khô miệng 28 77.7 Chúng tôi tiến hành nghiên cứu trên 36 bệnh Sụt cân > 10% trọng lượng cơ thể 6 16.6 nhân ung thư đầu cổ tại khoa Xạ trị bệnh viện Nói khàn, nói khó 4 11.1 Vinmec Times City và thu được kết quả biểu thị bằng các bảng sau: Các tác dụng phụ hay gặp chủ yếu là viêm da Đặc điểm chung của nhóm người bệnh được xạ trị, đau (chiếm 100%), viêm niêm mạc miệng nghiên cứu (chiếm 94%). Tuy nhiên cũng có 6 NB giảm > 10% thể trọng trước điều trị, nhưng 6 NB này đều thừa Bảng 1. Đặc điểm chung của nhóm NB cân trước điều trị nên không ảnh hưởng quá lớn đến được nghiên cứu. tình trạng dinh dưỡng và liệu trình điều trị. Ít gặp NB nói khàn, nói khó (chiếm 11.1%). Qua đó cho thấy, N Tỷ lệ (%) việc chăm sóc và quản lý của điều dưỡng xạ trị là vô Đặc điểm chung 36 100 cùng quan trọng. Nam 24 60.7 Đánh giá mức độ viêm da và hiệu quả can thiệp Giới tính Nữ 12 30.3 của Điều dưỡng Dưới 18 0 0 Bảng 3. Mức độ viêm da và hiệu quả can thiệp Tuổi Từ 18 đến 60 26 72.2 của điều dưỡng Từ 61 trở lên 10 27.8 Đánh giá mức độ viêm da N (36) % I 3 8.4 Nhẹ 7 19.5 II 7 19.4 Trước can thiệp Vừa 24 66.7 Giai đoạn bệnh III 19 52.8 Nặng 5 13.8 IV 7 19.4 Can thiệp của điều dưỡng Sử dụng chất Có 28 77.8 Nhẹ 28 77.8 kích thích rượu, bia, thuốc lá... Không 9 22.2 Sau can thiệp Vừa 6 16.7 Nặng 2 5.5 Số NB ung thư đầu cổ ở nam giới cao gấp 2 lần số người mắc bệnh ở nữ giới, kết quả này tương Ghi chú: Mức độ nhẹ là độ 0, 1. Mức độ vừa độ 2. đương với nghiên cứu của hiệp hội Ung thư Hoa kỳ Mức độ nặng là độ 3, 4. 2017[5]. Độ tuổi thường gặp nhất là từ 18 - 60 tuổi (chiếm 72.2%). Đây là độ tuổi của những người lao Như kết quả ở trên, 100% NB bị viêm da khi động ở Việt Nam. Tỷ lệ mắc bệnh ở độ tuổi này cao thực hiện xạ trị vùng đầu cổ. Khi chưa có can thiệp làm ảnh hưởng không nhỏ đến nền kinh tế xã hội của điều dưỡng, mức độ viêm da vừa và nặng của chúng ta. Hầu hết các bệnh nhân được phát chiếm 80.5%, sau khi nhận đươc chăm sóc từ hiện bệnh khi ở giai đoạn III, IV (chiếm 72.2%) đa điều dưỡng thì mức độ đó giảm xuống còn 38,9%. phần họ đều trong tâm lý lo lắng, bi quan về bệnh Kết quả này góp phần rất lớn đến hiệu quả điều trị, tật, do đó NB thường suy sụp tinh thần và thể chất. để NB không bị gián đoạn quá trình điều trị khi gặp Đây là giai đoạn các điều dưỡng chăm sóc cần đặc phải viêm da mức độ nặng tiến triển. Hơn nữa, viêm biệt chú trọng về chăm sóc giảm nhẹ và theo dõi da vùng đầu cổ ảnh hưởng không nhỏ đến vấn đề diễn biến tâm lý NB để kịp thời động viên, khuyến thẩm mỹ của NB. Vì vậy, chăm sóc da xạ trị là vấn khích, chia sẻ gánh nặng bệnh tật. Cũng như trong 318 TẠP CHÍ UNG THƯ HỌC VIỆT NAM
  4. DINH DƯỠNG - ĐIỀU DƯỠNG - CHĂM SÓC GIẢM NHẸ đề quan trọng trong công tác điều dưỡng tại Trung khiến người bệnh mặc cảm với căn bệnh ung thư, tâm Xạ trị bệnh viện Vinmec Times City. ảnh hưởng đến tinh thần, trạng thái tâm lý của NB. Vai trò của điều dưỡng một lần nữa được khẳng Đánh giá mức độ viêm niêm mạc và hiệu quả can định trong quá trình chăm sóc NB xạ trị ung thư vùng thiệp của Điều dưỡng đầu cổ. Bảng 4. Mức độ viêm niêm mạc miệng và hiệu quả Bảng 5. Đánh giá mức độ đau theo thang điểm VAS can thiệp của điều dưỡng Đánh giá mức độ đau theo thang điểm VAS N (36) % Đánh giá mức độ viêm niêm mạc miệng N (34) % Mức độ từ 1-3 14 38.9 Nhẹ 13 38.2 Trước can thiệp Mức độ từ 4-6 22 61.1 Trước can thiệp Vừa 19 52.9 Mức độ từ 7-10 0 0 Nặng 2 5.9 Can thiệp của điều dưỡng Can thiệp của điều dưỡng Mức độ từ 1-3 34 94.5 Nhẹ 25 70.6 Sau can thiệp Mức độ từ 4-6 2 5.5 Sau can thiệp Vừa 8 29.4 Mức độ từ 7-10 0 0 Nặng 0 0 Không có NB nào đau ở mức độ nặng (từ 7 Ghi chú: Mức độ nhẹ là độ 0, 1. Mức độ vừa độ 2. điểm trở lên). NB đau mức độ vừa giảm từ 61.1% Mức độ nặng là độ 3, 4. xuống còn 5.5% sau khi được điều dưỡng chăm Tỷ lệ lên đến 94% NB xuất hiện viêm niêm mạc sóc, giáo dục sức khỏe về quản lý đau. Tại bệnh miệng trong xạ trị là kết quả mà chúng tôi thu được viện Đa khoa quốc tế Vinmec Times City, 100% NB trong nghiên cứu này, con số này tương đương với đều được đánh giá đau khi khám hoặc điều trị, 100% một nghiên cứu khác của Araújo SNM năm 2015[5]. NB đều được tư vấn về cách quản lý đau bằng biện Sau khi có can thiệp của điều dưỡng, viêm niêm pháp tâm lý hoặc bằng thuốc khi NB cảm thấy đau ở mạc miệng mức độ vừa giảm từ 52.9% xuống còn bất kể mức độ nào thông qua quy định giáo dục sức 23.5%, không còn NB nào viêm niêm mạc mức độ khỏe và quy định đánh giá, quản lý đau theo văn bản nặng. Viêm niêm mạc miệng sẽ làm người bệnh cảm JCI - chứng chỉ uy tín hàng đầu của Mỹ về thẩm định thấy đau, khó khăn khi nói hoặc không thể ăn hay chất lượng dịch vụ y tế. Do đó, không có NB đau ở nuốt được. Do đó làm ảnh hưởng đến nhu cầu cơ mức độ nặng cũng là một kết quả phù hợp khi NB bản của con người, hơn nữa viêm niêm mạc miệng lựa chọn điều trị tại bệnh viện tiêu chuẩn quốc tế có nguy cơ làm nhiễm trùng khoang miệng làm 5 sao. người bệnh cảm thấy thiếu tự tin trong giao tiếp Cải thiện tình trạng dinh dưỡng và chăm sóc tinh thần Bảng 6. Cải thiện tình trạng dinh dưỡng và chăm sóc tinh thần Vấn đề CS Cách tiến hành N % Giải thích cho người nhà và NB hiểu về tầm quan trọng của dinh dưỡng. 36 100 Hướng dẫn chế độ ăn cho NB và gia đình. 36 100 Cải thiện tình trạng Cung cấp thông tin các loại sữa hàm lượng dinh dưỡng cao. 21 58.3 dinh dưỡng BMI < 18.5 4 11.1 Đánh giá cân nặng theo chỉ số BMI. BMI 18.5 – 24.9 32 88.9 Gần gũi, chia sẻ, động viên, an ủi người bệnh. 36 100 Lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của NB để đáp ứng. 36 100 Chăm sóc Giải thích tình trạng bệnh và các nguy cơ có thể gặp. 36 100 về tinh thần Chuẩn bị về mặt tư tưởng để NB đối phó với các diễn biến xấu. 31 86.1 Tư vấn giáo dục sức khỏe để NB yên tâm điều trị, giảm lo âu. 36 100 TẠP CHÍ UNG THƯ HỌC VIỆT NAM 319
  5. DINH DƯỠNG - ĐIỀU DƯỠNG - CHĂM SÓC GIẢM NHẸ Toàn bộ 100% NB đều được giải thích cụ thể về tầm quan trọng của dinh dưỡng và nhận được hướng dẫn chế độ ăn từ điều dưỡng chăm sóc. Số NB có chỉ số BMI 18.5 – 24.9 (kg/m2) chiếm 88.9%. Cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho nhóm NB trong nghiên cứu này là vô cùng quan trọng vì nó ảnh hưởng rất nhiều đến quá trình cũng như kết quả điều trị. Nếu NB bị giảm > 10% thể trọng cơ thể so với trước khi điều trị và chỉ số BMI không nằm trong giới hạn bình thường sẽ phải dừng quá trình điều trị để đảm bảo tính chính xác về vị trị và liều chiếu xạ. 100% NB trong nghiên cứu này đều được động viên, chia sẻ và tư vấn giáo dục sức khỏe để NB yên tâm điều trị. Mức độ hài lòng của người bệnh Biểu đồ. Mức độ hài lòng đối với điều dưỡng chăm sóc 4% 7% Rất hài lòng Hài lòng Khá hài lòng 89% Có đến 96% NB hài lòng và rất hài lòng về điều dưỡng chăm sóc tại khoa Xạ trị Bệnh viện ĐKQT Vinmec Times City. Không có NB nào cảm thấy không hài lòng về điều dưỡng chăm sóc. Qua kết quả này cho thấy, trung tâm Xạ trị của Bệnh viện Vinmec tạo dựng nền tảng niềm tin để người bệnh yên tâm xạ trị. KẾT LUẬN American Cancer Society. Retrieved March 29, 2017[5]. Vai trò của điều dưỡng trong quá trình chăm sóc NB xạ trị ung thư đầu cổ là vô cùng quan trọng, 3. Boffetta P, Hecht S, Gray N, Gupta P, Straif K. góp phần cải thiện cuộc sống, nâng cao hiệu quả Smokeless tobacco and cancer. The Lancet điều trị, đồng thời giảm bớt lo lắng, sợ hãi của NB để Oncology 2008; 9(7):667–675. NB có thêm động lực để tiếp tục chiến đấu với bệnh 4. Blot WJ, McLaughlin JK, Winn DM, et al. tật. Chúng tôi hy vọng rằng, công tác chăm sóc điều Smoking and drinking in relation to oral and dưỡng sẽ được chú trọng và hoàn thiện hơn nữa để pharyngeal cancer. Cancer Research 1988; có thể chăm sóc toàn diện cho người bệnh ung thư 48(11): 3282–3287[4]. đầu cổ một cách tốt nhất. 5. 5. Đậu Thị Cúc và CS “Nghiên cứu sự hài lòng TÀI LIỆU THAM KHẢO của NB xạ trị sáu tháng đầu năm 2018 tại BV 1. Araújo SNM, Luz MHBA, Silva GRF, Andrade ĐKQT Vinmec Times City”. Tạp chí ung thư học EMLR, Nunes LCC, Moura RO (2015): Cancer Việt Nam, số 5 – 2018, tr434-440. patients with oral mucositis: challenges for 6. Eilers J., Berger A., Peterson M. (1988): nursing care. Rev. Latino-Am. Enfermagem 2015 Development, testing and application of the Oral Mar-Apr;23(2):267-74[5]. Assessment Guide. Oncology Nursing Forum 2. American Cancer Society (2017). Cancer Facts 15(3): pp 325 – 330a: 1988. and Figures 2017 Exit Disclaimer. Atlanta, GA: 7. “Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 320 TẠP CHÍ UNG THƯ HỌC VIỆT NAM
  6. DINH DƯỠNG - ĐIỀU DƯỠNG - CHĂM SÓC GIẢM NHẸ diseases and injuries, 1990-2015: a systematic 9. M. K. Taneja (2013): Life Style Management in analysis for the Global Burden of Disease Study Head and Neck Cancer Patients. Indian J 2015”[1,2]. Otolaryngol Head Neck Surg 2013 Oct-Dec; 65 (4):289-292. 8. “Head and Neck Cancers”. NCI. MedlinePlus[3]. TẠP CHÍ UNG THƯ HỌC VIỆT NAM 321
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0